Читать книгу Post jako praktyka duchowa - Группа авторов - Страница 5
Wstęp
Post w czasach ojców Kościoła
LEON NIEŚCIOR OMI
Teologia postu
ОглавлениеPost jest wpisany w życie chrześcijańskie. Czy można uświęcić się bez postu? Sewer z Antiochii twierdzi, że jest on czynnością konieczną51. W przypływie retorycznego zapału pozwala sobie nawet na stwierdzenie, że post pozostaje bardziej potrzebny niż wszystko inne52. Rzecz jasna, taka teza ma charakter bardzo względny. Dokonując laudacji jakiejś rzeczy, starożytni pisarze stawiali ją w pewnych okolicznościach na pierwszym miejscu, by za chwilę uczynić to samo z czymś innym. Odkładając na bok retorykę, przyznajmy, że dla Ojców niemożliwy był postęp duchowy bez konkretnych sposobów ćwiczenia ciała we wstrzemięźliwości.
Patrystyczna teologia postu jest przebogata. W jej prezentacji ograniczymy się do wybranych pism Ojców, stricte poświęconych temu zagadnieniu, oraz do istotniejszych idei tam zawartych. Postaramy się zrekonstruować z zebranych wątków panoramę myśli starożytnych autorów pod tym względem53.
51
Por. Sewer z Antiochii, Homilie, 105, PO 25, s. 651.
52
Por. tamże, 105, PO 25, s. 651.
53
Pewną taką panoramę znajdujemy w następującej publikacji: H. Musurillo, The Problem of Ascetical Fasting in the Greek Patristic Writers, „Traditio” 12 (1956), s. 1–64. Autor ujmuje grecką teologię postu w starożytności w następujących punktach: 1. Biblijne postaci i święci mnisi jako wzór postu, 2. Motywy filozoficzne postu, 3. Post dla zdrowia ciała, 4. Motyw walki z demonami, 5. Post wyrazem skruchy i żalu za grzechy, 6. Odrzucenie przesady w poście, 7. Post duchowy, 8. Post środkiem do opanowania samego siebie, 9. Post jako duchowe męczeństwo. W naszym przeglądzie tematyki sięgamy na ogół do innych źródeł, nie ograniczając się jedynie do greckich. Zagadnienie systematyzujemy w innym układzie.
