Читать книгу Үһүйээннэр, номохтор - - Страница 92

Наар бэһинэн, бэс үөрэтинэн аһыыр этибит. Уонна – араас булт. Сылгыны тутаммыт – кымыс. Сылгыны ити пиэрмэ ынаҕын курдук тутар этибит. Чубукка диэн баар дии тааска. Мас кыыла. Итиэннэ – наар балык. Элбэх сүөһүлээх киһи суох этэ. Ити ымыйах диэн баар. Ону ас оҥорон, бэс быыһыгар, бэстэн салтахпытына, ас оҥорон аһыыбыт. Быһата, хааһы курдук. Чыыста барытын хостоон, түөрэн ылабыт. Дьэҥдьийэ сылдьан. Ыраах буоллаҕына, атынан сылдьабыт. Үрэхтэр мэйиилэригэр, туора үрэхтэргэ балыкка барабыт. Онно туулаан, онно илимнээн.

Балыгы. Иһин ылабыт, аһылыгын уонна буһарабыт сороҕун. Кыратын. Буһаран баран, хоруудаҕа кутабыт. Дьааһык курдук. Ону, тоҥмутун кэннэ, кыһын баран, тиэйэн ылабыт. Тиэйэр тиэйэр, ыҥыырдар ыҥыырдар.

Дьарҕаа, сүрү, чоос, чугачаан, чуочаан, сордоҥ. Араас балык барыта баар. Ити аата – сыма.

Лабыкталаах дайды тиитэ ураты үчүгэй буолар. Киһи сиир тиитэ маннык буолбат. Ол тииппитин киллэрэбит. 2–3 миэтэрэлээх дүлүҥү киллэрэн хатырыктыыбыт. Онтон бэһин кыһыйабыт. Сыппах быһаҕынан. Сытыы быһаҕынан буоллаҕына, маһа кэлиэ буоллаҕа дии. Онтубутун маска кырбыыбыт. Кээбил бэйэлээх гына. Бурдук курдук. Ол кырбаан бараммыт, уу оргуйбутун кэннэ, сыматын кутан бараммыт, кутабыт уонна булаан, булаан кэбиһэбит.

Итиэннэ кыабаҥна диэн баар. Чэйгэ, үрэххэ. Оннугу уурабыт хайаан да, хайаан да. Уһаакка хаһаанабыт. Суорат буоллун, күөнэх диэн кыра балык. Ону барытын мэлийэммит, уһаакка уурабыт.

Чэйгэ үүнэр сүрдээх үчүгэй амтаннаах буолар. Хортуоска диэн үүнээйи кэлэр дии. Онуоха майгынныыр. Кыабаҥнаны да, ымыйаҕы да ончу кыһамматтар. Былыргы киһи эрэйдээх, кыһанан, барыны ас оҥорор.

Ол илдьикиҥ аатын биһиги ымыйах диибит. Оо, сүрдээх үчүгэй буоллаҕа дии. Хатарабыт. Сынньан-сынньан-сынньан баран.

Акулина Егоровна Слепцова. Муома улууһа, Төбүлэх бөһүөлэгэ. «Үрүҥэйдэрбит. Аҕам Үрүҥэй этэ. Оҕо аҕатынан барар. Ийэм да Үрүҥэй кыыһа», – диэбитэ. 1975 с. кэпсэтэрбэр 63 саастааҕа.