Читать книгу Obligacje korporacyjne w finansowaniu rozwoju przedsiębiorstw - Maria Sierpińska - Страница 11

Proces finansowania działalności gospodarczej przedsiębiorstw ma bardzo złożony charakter, a wykorzystywany w tym celu kapitał ma określone pochodzenie. Jedna z podstawowych klasyfikacji źródeł finansowania rozróżnia właśnie pochodzenie kapitału, biorąc pod uwagę, czy kapitał został wypracowany przez przedsiębiorstwo, czy też pochodzi ze środków pozyskanych od innych podmiotów. Uwzględniając to kryterium podziału, wyróżnić można finansowanie wewnętrzne oraz zewnętrzne. Finansowanie wewnętrzne służy jedynie pozyskiwaniu i powiększaniu kapitału własnego, natomiast ze źródeł zewnętrznych pozyskiwany jest zarówno kapitał własny, jak i obcy, a także hybrydowy.

Źródła wewnętrzne znajdują się w samym przedsiębiorstwie i są to środki finansowe pozyskane dzięki przekształceniom majątkowym bądź gromadzeniu kapitału [Grzywacz 2012, s. 11]. Finansowanie wewnętrzne własne, zwane również samofinansowaniem, następuje w momencie podjęcia przez jednostkę działalności operacyjnej. W sytuacji gdy owa działalność pozwala na osiągnięcie przychodów pokrywających poniesione koszty, przedsiębiorstwo posiada środki na kontynuację działalności, a także na jej rozwój. Wobec tego źródłem samofinansowania jest zysk, ale obejmujący jedynie część niepobieraną przez budżet oraz właścicieli, czyli zysk zatrzymany [Antkiewicz, 2002, s. 13]. Z zysku przedsiębiorstwo tworzy różne fundusze, mające postać obligatoryjną lub określaną przez statut przedsiębiorstwa. Fundusze te poszerzają własną bazę kapitałową podmiotów gospodarczych oraz pozwalają na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych. Kolejną formą samofinansowania są przekształcenia struktury majątkowej, zawierające sprzedaż składników majątku i uzyskanie w ten sposób wpływów. Źródłem finansowania własnego są także odpisy amortyzacyjne, będące elementem składowym nadwyżki finansowej [Wypych (red.), 1999, s. 84]. Amortyzacja traktowana jest jako wewnętrzne źródło finansowania, ponieważ jej odliczenie obniża zysk memoriałowo, ale nie ma związku z żadnym wydatkiem [Grzywacz (red.), 2016, s. 20]. Środki finansowe wynikające z odpisów amortyzacyjnych, a także podatkowej tarczy amortyzacyjnej, stanowią kapitał amortyzacyjny [Ostrowska (red.), 2014, s. 94, za: Dyduch, Sierpińska, Wilamowska, 2013, s. 184–185].

Finansowanie zewnętrzne pozwala na pozyskiwanie kapitału pieniężnego bądź rzeczowego spoza przedsiębiorstwa na czas określony lub nieokreślony. W trakcie tworzenia przedsiębiorstwa całość posiadanych środków stanowi kapitał zewnętrzny, składający się ze środków powierzonych przez właścicieli oraz środków udostępnionych przez wierzycieli. Kapitał uzyskiwany poprzez finansowanie zewnętrzne własne zależy od formy prawnej przedsiębiorstwa oraz obejmuje wniesienie środków przez właścicieli.

Finansowanie zewnętrzne obce może następować w wyniku finansowania dłużnego lub niektórych form finansowania hybrydowego. Finansowanie dłużne opiera się na wykorzystywaniu obcych źródeł do finansowania majątku i docierających do przedsiębiorstwa poprzez rynek finansowy, obrót kredytowy oraz towarowy, a także w wyniku szczególnych form finansowania. Istnieje wiele wariantów pozyskiwania w ten sposób kapitału, najczęściej wykorzystywane są jednak kredyty bankowe oraz pożyczki długoterminowe, emisja papierów dłużnych, leasing, franchising, a także kredyty handlowe. Finansowanie hybrydowe w znacznym stopniu opiera się na kombinacji różnych sposobów finansowania, gdzie szczególnie istotne są kombinacje tradycyjnych instrumentów z derywatami. Jednym z rodzajów finansowania hybrydowego jest przypadek, gdy pierwotny instrument finansowy (zaliczający się do finansowania dłużnego) pozwala nabywcy zakupić inny instrument finansowy (zaliczający się np. do finansowania własnego) za ustaloną opłatą. Najbardziej charakterystyczną formą tego rodzaju finansowania są obligacje zamienne na akcje [Ostaszewski, 2010, s. 17].