Читать книгу Skaduself - Paula Marais - Страница 7

Ek is 5 en ek weet 3 dinge van my mamma:

1. Haar oë is nie dieselfde kleur nie.

2. Dis vir haar moeilik om gelukkig te wees.

3. Sy hou nie van Asmita Ayaa nie. (Mamma sê sy hou van haar, maar ek is nie dom nie.)

Ek weet 3 dinge van Appa, my pappa:

1. Hy is nie altyd by die universiteit wanneer hy sê hy is daar nie.

2. Hy skeer 2 keer op ’n dag, want hy is superharig.

3. Hy het tannievriendinne, en dis ons geheim.

Ek weet 3 dinge van myself:

1. Ek is nie mooi soos my mamma nie.

2. Ek hou die meeste van syfers.

3. Ek haat geheime.

3 + 3 + 3 = 9 belangrike familiedinge.

As jy 9 vat en jy maak 3 hopies, dan is daar 3 in elke hopie.

’n Veelhoek met 9 sye en 9 hoeke is ’n negehoek. Sien jy?

Daar is 9 planete in die sonnestelsel: Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus, en Pluto, plus nog die son ook, wat eintlik ’n brandende bol gas is. Pluto is die verste van die son. Mercurius is die naaste.

Katte het 9 lewens. (Ons kat, Marmite, het net 7 oor. Appa het eenkeer oor hom gery en ’n ander keer het hy in die swembad geval, toe sit sy kop onder die net vas.) Beethoven het 9 simfonieë geskryf, maar dit traak my nie. Ek haat klassieke musiek, maar ek is mal oor Abba, veral “Money, Money, Money”, want dis oor optelsomme.

9 klink ’n bietjie soos “nuut”. Mamma het vir my gesê 9 is “neuf” in Frans, “nueve” en “nuevo” in Spaans en “neun” in Duits.

Ek hou van 9.

Dit vat 9 maande vir ’n baba om te groei. Dit beteken wanneer ek tot by 9 tel, is dit ’n nuwe begin. Ek sal van ’n nuwe begin hou.

Mamma huil baie. Ons is nog altyd in hierdie godverlate tuinwoonstel met te min plek om ’n kat rond te swaai (maar Mamma sê ek moenie vir Marmite rondswaai nie).

O, daar is nog iets wat ek van Mamma weet.

3 + 1 = 4.

Sy rook in die tuin onder die bloekomboom wat Appa wil uithaal omdat dit uit Australië kom. Appa hou nie van Australiërs nie. Ook nie van rook nie. Hy sê Mamma ruik soos ’n asbak. Sy hou Stimorols in haar handsak om haar asem lekker te laat ruik, maar dit brand my mond en wanneer ek dit kou, begin my maag grom. Appa sê sy beter die sigarette los, of sy sal sien. Ek weet nie wat sy sal sien nie, maar ek dink Mamma weet. Sy rook nog partymaal, maar sy probeer ophou. Dis nog ’n geheim.

Mamma se longe raak swart binne-in haar lyf, maar sy sê om te rook help haar ontspan. Ontspan is goed, maar rook is nie goed nie.

Ek dink ek moet haar voete vryf, maar sy sit nie lank genoeg stil nie. Mamma loop op en af in die huis en loer by die venster uit. Ek weet nie waarvoor sy wag nie. Partykeer kom Annie in die tuinpaadjie afgestap, dan blink Mamma se oë. Wanneer Annie weggaan, lyk Mamma se oë so dof soos my stowwerige skoene.

Ek het nog ’n ouma, maar sy en Mamma is nie meer maats nie, daarom wil sy my nie ontmoet nie. Mamma sê ek mis niks, maar dit voel vir my asof sy jok. Daar is 5 goed wat ek dink ek mis:

1. Die ander ouma se mooi huis, waaroor Mamma partykeer praat.

2. Die ander ouma se kos. Wanneer Appa nie hier is nie, maak Mamma partykeer kos van resepte af. Ek hou van beesstert, dis vleis, maar Appa eet nooit vleis nie.

3. Mamma se ou speelgoed. Sy sê toe sy klein was, het sy dit versigtig in ’n groot houtkis aan die voetenent van haar bed gebêre. Mamma sê daardie ouma het dit seker lankal uitgesmyt, maar ek dink nie so nie. Hoekom sal iemand goeie speelgoed weggooi?

4. Ander foto’s van Mamma se broer, wie se naam Robbie was. Hy is dood toe sy nog klein was. Mamma het net een foto wat sy gevat het die aand toe sy by daai ouma weg is. (Appa sê Mamma is uitgeskop.) So Robbie lyk net op daardie een foto soos Robbie. Ek dink nie enigeen lyk altyd dieselfde nie, nie eens as hy dood is nie.

5. Die boomhuis wat Mamma se pa vir haar broer Robbie gemaak het. Mamma sê Ouma het dit dalk al jare gelede stukkend gekap, maar ek het dit gesien. Eendag, toe Mamma gedink het ek slaap in die kar, het sy na ’n groot, tamaai, yslike huis toe gery en gestop en baie lank na die boom gekyk. Sy het vinnig weggery toe die hek begin oopswaai. Toe sy by die huis kom, het sy my vir Asmita Ayaa gegee, en in die bad gaan klim om te huil.

Wanneer ek huil, en ek huil nie naastenby so baie soos toe ek nog 4 was nie, hou Mamma my styf vas. Sy sê sy maak my vol liefde van haar vel af na myne toe. Partykeer hou sy my te styf vas, dan kan ek nie lekker asemhaal nie, maar ek hou van hoe haar lyf voel, daarom draai ek net my gesig om ’n bietjie lug in te slurp. Appa het vir my die woord “slurp” geleer. Hy het ook vir my “veelhoek” en “negehoek” geleer. Gulsige kinders slurp hulle koeldrank. Slange slurp paddas heel in. Ek het dit op TV gesien. Ek hou van TV, maar my ouma Asmita Ayaa sê ek mag net 1 uur op ’n dag TV kyk. Dis haar TV, daarom moet ek na haar luister om ’n ster op my gehoorsaamheidskaart te kry.

1 uur is 60 minute, en daar is 60 sekondes in 1 minuut, so 60 x 60 = 360 sekondes in 1 uur.

So dis 360 sekondes se TV per dag. Dit klink langer as 1 uur.

Dis hoekom syfers beter is as woorde, maar daar is ’n paar woorde waarvan ek rêrig hou:

1. Glimlag

2. Kangaroe

3. Vliegtuig

Dit voel soos warm sjokolade in my magie.

*

Mamma is deesdae ’n bietjie snaaks. Sy is die hele tyd hartseer. Sy word hartseer wakker. Selfs wanneer die son skyn, is sy nie gelukkig nie. Ek hou van sonskyn – dis beter as reën. Wanneer ek vir Mamma gaan kuier, maak ek die gordyne oop sodat die sonstrale kan inkom, sodat sy gelukkig kan voel, maar dit werk nie. Sonskyn werk altyd vir my. En sjokolade, en skuimbaddens, en om koekies te bak in Asmita Ayaa se kombuis, want Mamma se kombuisie is te klein.

Ek het gehoor hoe Appa met Asmita Ayaa praat. Hy was baie kwaad vir Mamma – soos toe ek verf op sy rekenaar gemors het terwyl ek eintlik Mamma moes gehelp het om wasgoed op te hang. Hoekom is Appa kwaad dat Mamma hartseer is? Hoekom gee hy haar nie ’n drukkie en maak haar beter nie? Asmita Ayaa het my agter die deur sien staan en gesê Appa moet kalmeer. Hy het sy lippe opmekaar geknyp en my opgetel, maar hy het nie vir my liefde deur sy vel gestuur nie.

Appa hou nie altyd daarvan om my drukkies te gee nie, maar hy hou daarvan om vir my juffrou by Hompie Kedompie drukkies te gee. Hy dink ek weet nie. Wanneer sy na hom kyk, word haar oë so stroopsoet soos in die tekenprente. Appa raak nie so stroopsoet nie. Hy het baie meisies wat van hom hou. Eenkeer het hy ’n paar meisies langs die pad gesien en toe stop hy om hallo te sê. Hulle tieties het uitgehang, en hulle het lang gladde bene gehad en baie hoë skoene. Hulle het by die venster ingeloer. Een van hulle het kougom gekou. Mamma sê kougom is nie vir klein kindertjies nie, want hulle kan verstik. Die meisies se tande het blink stukkies goud in gehad toe hulle glimlag. Ek het van hulle grimering gehou. Dit was mooi, nes in die flieks.

Ek het ook hallo gesê.

Een van die mooi meisies se gesig het verander.

“Watter soort poephol is jy?” het sy gevra. “Met kinders in die […] kar?”

Sy’t ’n lelike woord gesê, en ek is nie “kinders” nie. Daar is net een van my.

“Kalmeer, skattebol, ek het vergeet sy’s hier.”

Dit het my gevoelens seergemaak. Ek het die hele middag saam met hom rondgery en hom al my nuus vertel, van die plastiekbakkies wat ons moet hê om knope in te bêre, en van Melanie se nuwe pop met hare wat rêrig groei. Toe sê hy hy het van my vergeet. Ek het hom ook nog vertel dat “hond” met ’n “h” begin en rym met “rond”. Ek weet alles van rym, weet jy? 1 = alleen.

“Wel, ek het ook kinders en ek bring hulle nie hiernatoe nie, Meneer. Gaan huis toe, na jou vrou toe.”

Appa het vinnig weggetrek en toe omgekyk na my.

“Jou ma kan jou nie eens by die skool gaan haal nie,” het hy gesê. “Weet sy nie hoe besig ek is nie? Moet nou nie jou ma hiervan vertel nie. Dis ons twee se geheim, oukei?”

Jare gelede, toe ek nog 3 was, het ek in Mamma en Appa se kamer in die tuinwoonstel geslaap. Toe hoor ek Mamma eenkeer sê: “Nee, nee, nee.” Hulle het gestoei. Appa was bo-op Mamma en toe stamp sy hom af en toe kap sy kop teen die muur en toe sê hy ’n baie lelike woord en hy klap vir Mamma deur haar gesig. Sy het baie saggies gehuil, maar toe klim ek uit my bedjie en gee haar ’n drukkie en sê vir haar ek is wakker.

“Ek is lief vir jou, Mamma,” het ek gesê. “Weet jy hoe lief is ek vir jou?”

Mamma het haar trane afgevee en vir my geglimlag, maar dit het nie soos ’n regte glimlag gelyk nie, want daar was bloed aan haar lip. Toe sê sy: “Ek is lief vir jou ook, my poppie.”

Appa het niks gesê nie. Hy het teruggelê op die bed en die lig afgesit. Toe snork hy nes ’n otjietot. Ek en Mamma het buitentoe gegaan en na die maan gekyk. Sy het ’n sigaret gerook, maar ek het niks vir Appa gesê nie. Toe ons weer binnetoe gaan, het hy hard gesnork. Ek hou nie daarvan nie, want dit klink soos ’n trein.

Ek het daardie nag nooit weer aan die slaap geraak nie. Sowaar. Kinders kan dit doen, weet jy? Ek het die volgende oggend opgestaan en ek was nie eens ’n klein bietjie vaak nie. Ek weet nie hoekom ek altyd so vroeg moet gaan slaap nie.

Ek mag nie meer in die tuinwoonstel slaap nie. Asmita Ayaa het vir my ’n pienk kamer in die huis reggemaak. Mamma en Appa sê ek het my eie ruimte nodig.

Hier is die goed wat in my kamer is:

1. Boekrak met 5 rakke

2. Bed

3. Kas

4. Feetjieliggie

5. Bedkassie

6. Speelgoedkis

7. Kunstafel

8. Swartbord met foto’s daarop geplak

9. Kinderstoeltjie (pers)

10. 13 sterre op die plafon

Ek hou van my kamer, maar Mamma kan nie verstaan hoekom ons nie ons eie woonstelletjie iewers kan kry waar ons almal saam in dieselfde huis kan wees nie. Maar sy bedoel eintlik nie Asmita Ayaa en my oupa Kandasamy Ajah nie. Net ons 3.

1=Mamma

2=Appa

3=ek

Appa word kwaad wanneer sy daarvan praat, want hoekom moet ons geld mors as ons ’n lekker plek het om in te woon waar ons almal gerieflik is? Geld groei nie op sy rug nie en hoekom bring sy nie ook ’n bietjie kontant in en hou op in die bed lê en jammer voel vir haarself nie? En dan sê Mamma sy is 24 en al 5 jaar getroud en ons kan nie vir altyd aan Appa se ouers vas wees nie. Dan sê Appa sy het geweet hoe hy is toe sy met hom getrou het, en ná 5 jaar kan sy nog nie eens ’n behoorlike kerrie maak nie.

Ek hou van Mamma se kerrie.

Party dae is baie sleg. Elke oggend wanneer ek wakker word, hardloop ek eers woonstel toe om môre te sê, maar partykeer maak Mamma nie eens haar oë oop nie. Ek weet sy is nie dood nie, want ek kan sien sy haal met haar longe asem. Haar longe is diep in haar lyf waar dit van die slegte lug ontslae raak en mooi vars suurstof aan haar bloed gee.

Appa is gewoonlik al weg wanneer ek wakker word, maar partykeer eet hy ontbyt saam met my en my oupa en ouma. Saterdae en Sondae en vakansietye, wanneer ek nie Hompie Kedompie toe gaan nie, hou ek daarvan om by Mamma in te kruip. Sy skuif op sonder om wakker te word, maar ek hoor haar sug. Om op te skuif om vir my plek te maak is goed. Ek kan vir Mamma net soveel drukkies gee soos ek wil, al druk sy my nie terug nie.