Читать книгу Cham niezbuntowany - Rafał Ziemkiewicz - Страница 5

Cały problem w tym, że Polacy co prawda odzyskali niepodległość – ale mimo że było to już trzydzieści lat temu, wciąż nie zdołali odzyskać dwóch innych rzeczy, które stracili byli kiedyś wraz z nią. Rzeczy dla zachowania niepodległości niezbędnych i ściśle ze sobą powiązanych. Pierwszą z nich jest poczucie własnej wartości. Drugą, bez której trudno o pierwszą – poczucie swojej wyjątkowości. Świadomość, że jesteśmy inni. Nie gorsi, nie zapóźnieni w rozwoju, tylko właśnie – inni.

Nie wiem, czy napisałem to wystarczająco wyraźnie, więc powtórzę: inni. Inni znaczy: odmienni. To dziś dla nas absolutnie podstawowa sprawa. Wyzwolić się z wpajanego nam przez dziesięciolecia przekonania, że jesteśmy jakąś niedorobioną, zacofaną wersją innych nacji. Nie: jesteśmy narodem, który odmienna historia, religia i relacje społeczne ukształtowały na inny sposób niż społeczeństwa Zachodu i Wschodu. Więc to, że mamy problemy z wieloma sprawami, z którymi inni sobie poradzili, nie znaczy wcale, że musimy ich bezmyślnie małpować. Nie tylko z tego praktycznego powodu, że rozwiązania i wzorce skopiowane skądinąd nie mogą dać u nas takich samych rezultatów jak tam – bo także i te zachodnie pasują nam, jak ujął towarzysz Stalin w odniesieniu do wschodnich, „jak krowie siodło”. Również dlatego, iż jest wiele takich spraw, w których z kolei to my poradziliśmy sobie wcześniej i lepiej, i to inni mogliby się uczyć od nas. A to najlepszy dowód, że w każdej kwestii potrafimy znaleźć własne rozwiązania.