Читать книгу Kamee - Roela Hattingh - Страница 8

“NEE, MAAR JY’S WELKOM, MENEER CLOETE,” sê Bert van Bastion Motors. “Toetsbestuur die hele lot: die Hilux, Navara, selfs die Triton, en as jy klaar gespeel het, kom traai ons Amarok. Onthou net, gee goed vet op die teerpad en gooi sommer ’n paar agts op die duine met elkeen van die outjies.”

Bert voel hoe sy neus begin jeuk. Dis altyd die teken, hier kom ’n koper.

“Dis nes jy daar sê, meneer. Appels met appels, anders sal jy nie weet watter een perform beter nie. Ek is al agt en dertig jaar in die motorhandel en nog nooit het ek ’n voertuig leer ken wat so baie rolle kan vervul soos die Amarok nie. Gaan bevoel die kompetisie. Ek boek die Amarok vir jou vir môreoggend.”

Bert sluit die motorhandel se deur vir die middaguur. Hy gaan rus elke middag in sy woonstelletjie bo-op die werkswinkel. Hy slaap nie, maar dis sy tyd om te dink.

Hy weet voor sy siel dat hy ’n koopkontrak vir meneer Cloete sal skryf mits hy net die Amarok toetsbestuur. Bert het al amper net soveel Amarokkies die afgelope jaar verkoop as wat daar buite-egtelike babas op Humansdorp gebore is. Sedert die Amarok se verskyning by die troue is dit asof hierdie deel van die land maar Amarok se Oos-Kaap gedoop kan word. Plus, hierdie tweede demo is heeltyd in aanvraag, nes die eerste een. Hy swaai sy hand vinnig terwyl hy oor die ruimte in die vertoonkamer loop waar die demomodel veronderstel is om te staan. So asof hy die Amarokkie op haar boud klap. Hulle kry skaars tyd om haar te spit en te polish ná ’n toetsbestuursessie of die volgende meneer staan in die tou. En as die manne hulle hande op haar gelê het, kan hy maar die koopkontrak uithaal.

Daar is natuurlik baie tegniese redes hiervoor. Die Amarok het nie die turbotraagheid van die ander bakkies nie en die agterste diff lock gly minder as die Triton s’n. Dis ’n skelm voertuig – ’n kar aan die binnekant, ’n bakkie aan die buitekant en die outjie, of eerder vroutjie, beskik oor elektronika waarvan haar teenstanders net kan droom. In sekere van-die-pad-af-situasies is die elektroniese vastrapbeheer en die agterste ewenaarslot net die ding wat ’n verskil maak vir die manne wat weet van. So byvoorbeeld sal die enjinsagteware die luierspoed aanpas sodat die Amarok nie vrek oor hindernisse nie, nie eens by steil opdraandes nie.

Bert maak die vorige aand se ekstra bord kos – wat sy vrou elke dag getrou vir hom inpak – warm in die mikrogolfoond. H’m. Heerlik. Bobotie, rys, soetpatats, twee tjoppies en groenboontjies. En altyd ook ’n Tupper-bakkie met ietsie soets agterna. As hy meneer Cloete skryf, kan hy haar gerus ’n bietjie treat op ’n uiteet. Of dalk ’n toetsritnaweek weg met die Amarok, hy roep haar hoeka sy Amarokkie. Deesdae is rondrits weer lekker vir hulle tweetjies. Seker omdat hulle gemaklik in die ruim kajuit pas – wat nogal baie sê van hulle twee se … persoonlikhede.

“Die Amarok sal jou nie drop nie,” sê hy hardop. Dit is hoe sy verkoopspitch gewoonlik begin.

Jy kan wel in die dorp ene drop van robot tot robot. Selfs doughnuts gooi Saterdagmiddae in Kerkstraat wanneer die jongklomp kom oud speel en die ou ballies kom lyf uitkyk.

Bert weet mense is baie emosioneel oor hulle bakkies. Dit is verstaanbaar want dit is nie net ’n groot belegging nie, dit kan ook ’n lewensveranderende kopie wees. Soos vir Sweis en sy rugbyspan. En vir Clarese. En as hy wat Bert Bastion is nie self die hele trouegedoente beleef het nie, sou hy dit nie geglo het nie. Dis asof die trouery geturbo-charge was.

Om die waarheid te sê, dis asof die hele dorp en die omgewing se jong mans geturbo-charge was.

Die storie het begin die Saterdagoggend nadat die Amarok-toetsmodel afgelewer is. Sweis was vroeg reeds op Bastion se stoep. Moes voor vyf gewees het. Bert onthou dit goed. Hoeka ’n jaar terug. Dit was die einde van die maand, nadat Clover se melktjekkies inbetaal is. Bert slaap dan die Vrydagaand sommer by Bastion Motors in die agterste woonstelletjie want dis die beste naweek vir besigheid. Dan maak hy Saterdae vrek vroeg oop om die boere te akkommodeer.

Sweis kry die prys vir sy vroegste kliënt ooit.

Ja, voor vyf, want toe Bert Bastion se deur oopmaak om die melk in te bring voor die klonkies dit steel, skrik hy hom amper boeglam. Sweis leun teen die pilaar. Dronk, dag hy.

“Oom Bert, kan ek daai Amarok vanaand toetsbestuur, vanaf sesuur? Ek weet oom-hulle is dan al toe. Maar dis ’n saak van lewe en van dood, en ek sal hom mooi oppas. Ek belowe oom ’n bees en ’n skaap en oom moet net sê, ek kan nog ’n varkie ook kom aflaai. Oom Bert, ek kon die hele nag nie slaap nie. Dis soos ’n gesig wat ek gesien het. Ek moet absoluut net die … ”

“Môre, Sweis.”

“Skuus, oom. Môre, oom. Kan ek asseblief vanaand die Amarok toetsbestuur, oom? Ek kan als verduidelik, oom.”

Daar was ’n helse glans op die jong man se gelaat. Hy was óf begeesterd óf gesuip.

“Hokaai, Sweis. Jinne, boet, klink my jy spreek in tale vanoggend. Ek volg nie mooi nie. Give a chap a chance; ek het nog nie eens water afgeslaan nie en jy praat van opbling. Gee my net daai bottel melk aan dat ek darem vir ons ’n koffie kan maak voor ons besigheid gesels. Kom maar in. Kom sit sommer hier agter by my in die kombuis. Vee net daai moddervoete van jou ordentlik af; dit het goed gereën laas nag. Julle boere is seker lekker bly, net ná planttyd, nogal.”

“Skuus, oom. Ja, oom. Baie bly, dankie, oom. Maar oom, dink net ’n bietjie, oom. Die Amarok. Troukar. Clarese.”

In die middel van die vertoonkamer langs sy lessenaar gaan staan Bert in sy spore toe Sweis die woorde sê. Dis asof hy self ’n profesie beleef. ’n Gesig, soos sy vrou sal sê. In sy geestesoog sien hy Clarese van Biljon agter op die bloedrooi Amarok staan. Haar ronde tieties in die wind, haar hare en sleep na agter toe gewaai, haar vol lyf afgeëts en haar rooi mond net so effens oop. Hy kan dit wragtig sien. Die Amarok. Troukar. Clarese.

“Sjoe, sy’s wragtig mooi, oom!”

Hy draai om sodat hy liewer die melk by Sweis kan vat. Die man is in ’n dwaal. Hy is dalk Humansdorp se losskakel en kaptein, wat vele male daai balletjie so styfgeklem onder sy arm op die hot spot in die middel van die pale druk, maar vandag gaan hy die bottel melk op die vertoonvloer drop en die meidjies kom nie in nie. Hulle poets die vloer en al die voertuie tot dit blink op Vrydae sodat alles spiekeries is vir Saterdae.

Sweis staan voor by die bakkie, sy hand om die Amarok se bosbreker geklem. Bert dag hy praat van Clarese van Biljon se figuur.

Die meisie wat die hele omgewing se ramme in ’n beswyming het vandat sy vier jaar terug by die laerskool begin skoolhou het. In die middae ná sport het al hoe meer broers en nefies en ooms kom kinders oplaai. Net om met die juffroutjie kennis te maak. En toe dit eers uit is dat sy mal is oor inheemse tuinmaak en die skool en koshuis se terreine wil mooimaak, toe val die dorp se rugbyspan ook in. Toe is dit net aalwyntjies van Groot Geluk en kiepersolletjies van Omdraai. ’n Bakkie vol kraalmis van Saamrus en ’n span werkers van Strydpoort wat kom bossies uittrek. Sweis het selfs klippe by die groot krans gaan loop uithaal vir Clarese. Die manne het tougestaan om “dankie” uit daai rooi mond te hoor, soms ’n drukkie teen haar ronde, stywe borste. Dit het nie verander vandat sy verloof geraak het nie. Dit was werklikwaar asof daar ’n virus in die omtrek was. Iets soos die malkoeisiekte, of eerder Clarese-koors. Sal seker ná die troue anders wees, as sy eers goed deur haar man ingelê is.

“Is dit ’n groot troue, Sweis? Sweis?”

Hy staan steeds voor by die Amarok, streel wragtig die masjienkap en fluister: “Die Amarok. Clarese. Troukar.”

“Ja, Sweis. Die Amarokkie is mooi, heeltemal in ’n ander klas.”

Dis toe dat Bert instem oor die aanddemoding. Wel, eerstens gaan hy en sy vrou ook troue toe, so hy kan sommer self ’n ogie hou. Tweedens is dit ’n goeie bemarkingsgeleentheid.

Dinge het die aand effens anders uitgespeel as wat hy verwag het. Ja, dit was ’n uitstekende advertensie. Ja, Clarese was stralend op die Amarok. Hulle het nogal ’n ekstra paar draaie van die kerk af na die onthaal by die skouterrein gery. Die mense het in die strate gestaan en kyk asof dit ’n optog was. Of ’n stoet. Haar sleep het in die wind bokant die bakwerk van die Amarok gewapper. Sy het regop gestaan met tieties afgeëts, net soos Bert die oggend in sy geestesoog gesien het. Hardop gelag. Haar bruidegom het geklou vir die vale. Seker nie bestand teen die grootsheid van die oomblik nie, of dalk was hy net soos al die ander mans, wel, opgewonde.

By die saal gekom, het Clarese gesukkel met die afklim. Die Amarok was te groot om by die stoep tussen die doringbome te parkeer.

Modderpoele, as gevolg van die vorige dag se reën, het soos ’n hindernisbaan om die saal gelê. En toe begin die toustanery en stryery om haar af te help. Op die ou end het die omgewing se manne haar saam van die Amarok afgetel. Soos in een van daai danse by Skouspel. Die hele rugbyspan met arms omhoog asof sy die vrou van die wedstryd was. Amper soos in ’n lynstaan. Die bruidegom het maar self afgeklim en al druipend en spring-spring oor die modderpoele die spulletjie gevolg toe hulle Clarese die saal indra.

Dit was ’n onthaal om van te praat. Clarese het gedans, gedraai, gelag. Rooi mond en tieties, rooi mond en tieties, tot laat in die nag. Die voggies het ook woes gevloei. Humansdorp weet van makietie hou. Bert en sy vrou het saam met die oues van dae so ná twaalf gery. Sweis sou die demo-Amarok Bastion Motors toe vat en agter by die werkswinkel parkeer nadat hy die presente by Clarese se woonstel afgelaai het. Die sleutel deur die klein toiletvenstertjie gooi.

Ná twaalf het dinge gedraai, loop die storie. Die bruidegom kon nie byhou nie, het sommer op die troutafel langs die troukoek aan die slaap geraak. Die bruid het bly dans en in die loop van die nag ’n paar keer teen die Amarok se masjienkap geleun. Daar is mos genoeg sitplek en vashouplek op daai reusebosbrekers. En sy het gekraai van plesier. Agterop die bakkie ’n keer of wat en voor in die kajuit ook. So loop die storie in die dorp.

En die bruidegom het bly slaap tot vroeg die volgende oggend nadat die presente afgelewer is, heeltemal onbewus van die kaperjolle. Arme ding, weet seker steeds nie wat alles gebeur het nie.

Sweis het die bakkie vroeg Sondagoggend teruggebring. En ’n week later het hy die geslagte en netjies verpakte bees en skaap kom aflaai.

“Dankie, oom Bert. Dinge het beter uitgewerk as wat ek gehoop het. Die Amarokkie het my verwagtings, en ook my manne s’n, oortref.”

Hy het uitgeloop net voor Clarese en haar man by Bastion ingeloop het. Dié was so ’n tree of wat agter Clarese. Bert het gesien hoe die verwese mannetjie bloos toe Sweis eenkant staan dat hulle kan verbystap. Clarese het vyftien kontanttjeks – R5 000 elk – en ’n spul kontant uit haar netjiese swart handsakkie gehaal. Vir die res van die prys het hulle al twee ’n koopkontrak geteken. Hulle het nie soos jonggetroudes gelyk nie, het Bert opgemerk. Clarese wou die einste demobakkie koop; al het haar man nie verstaan nie.

Bert het hulle jammer gekry, sommer self ’n tien duisend rand afgeskryf.

“Trougeld vir die troukar,” het hy gesê en weggekyk van Clarese se mond wat effens begin bewe het. Sy het nie lipstiffie aangehad nie.