Читать книгу Susanna M Lingua Gunstelinge 3 - Susanna M Lingua - Страница 7

Gerhardus Eksteen is die volgende môre aan die ontbyttafel opmerklik stil en afgetrokke.

Gisteraand se vergadering het bepaald nie na wense verloop nie, meen Tina. Hy is altyd so afgetrokke wanneer dinge nie sy goedkeuring wegdra nie . . .

“Ek wil jou na die ete in my studeerkamer spreek, Tina,” maak haar pa skielik ’n einde aan haar gedagtes.

Sy antwoord instemmend, en dan kring haar gedagtes weer om gisteraand se woordewisseling met haar pa.

Na die ete volg sy haar pa na sy studeerkamer toe. Hy neem agter sy lessenaar plaas en sê haar aan om ook te sit.

“Ek het gisteraand ernstig nagedink oor die penarie waarin jy jou op die oomblik bevind –”

“Ek bevind my glad nie in ’n penarie nie,” val sy hom gesteurd in die rede.

“O, nou goed, ’n situasie dan, en hou op om my in die rede te val,” wys hy haar streng tereg. “In elk geval, nie een van my vriende weet dat jy getroud was nie, en ek is ook nie van plan om jou weglopery aan hulle te verduidelik nie – altans, nie nou al nie. Oor twee maande sal ek jou na ’n dorpie toe neem waar niemand ons ken nie en waar jy kan bly tot na jou bevalling.”

“Waar is die dorpie?” vra sy.

“Ek weet nog nie, maar dit sal êrens in die Kaapprovinsie wees, ver van Johannesburg af. Daar moet geen moontlikheid bestaan dat ’n bekende jou daar kan raak loop nie.”

Hy kyk haar ernstig aan. “Jy sal voor jou vertrek alles moet koop wat jy daar nodig sal hê, ek bedoel nou winterklere. Die Kaapprovinsie word ontsettend koud, en jy sal die hele winter daar wees. Jy moet intussen maar ’n nota maak van alles wat jy nodig sal hê, dan kan jy een oggend saam met my stad toe gaan om al jou inkope te doen.”

Hy kyk na sy polshorlosie en staan sonder ’n verdere woord op om te loop.

Die volgende twee maande gaan vir Tina baie stadig verby. Haar verlange na Renier laat haar soms nog in die nag huil, maar sy begin haar nou vereenselwig met die feit dat sy hom vir goed verloor het en dat hy nie bereid is om vir haar te wag totdat sy mondig is nie.

Sy het al vir Riana en haar twee broers elkeen ’n brief geskryf, maar nie een van die drie het eens die moeite gedoen om te antwoord nie. Ja, selfs haar jare lange vriende het haar nou ook verstoot. Dus is die enigste ligpunt in haar lewe die koms van haar kindjie wat haar eie vlees en bloed sal wees, iemand wat haar nooit sal verstoot nie, wat aan haar alleen sal behoort.

Dit is ’n koue, reënerige middag toe Gerhardus Eksteen se lang, vaartbelynde motor deur die stil dorpie Doringdal ry en voor die eenvoudige huisie van die weduwee Jordaan stilhou. Alles om hulle lyk so koud, nat en mistroostig dat Tina nie eens die eenvoud van die tuintjie en die huisie raaksien nie. Sy is net bly dat hulle eindelik hul bestemming bereik het.

“Ek vrees die plekkie lyk maar klein en eenvoudig,” hoor Tina haar pa langs haar sê, “maar dit is die enigste plek waar ek vir jou losies kon vind. Die binnekant van die huis is darem skoon en netjies, en die eienares is ’n vriendelike vrou.” Hy neem ’n pakkie note uit sy portefeulje en plaas dit op haar skoot. “Hier is darem ’n paar winkels as jy iets nodig kry . . .”

Hulle sit daar in die motor en gesels totdat die reën bedaar, toe stel haar pa voor dat hulle binnetoe gaan voordat die reën opnuut uitsak.

Die weduwee, Rita Jordaan, wat vir hulle die deur oopmaak, is inderdaad ’n vriendelike vrou. Tina skat dat sy so veertig is. Sy is skoon en netjies geklee, maar dit is duidelik dat sy ’n behoeftige vrou is.

Gerhardus Eksteen stel sy dogter aan die weduwee voor as “mevrou Dreyer”, en die eerste keer wonder Tina watter rede haar pa vir haar verblyf op hierdie dorpie verstrek het. Enigeen met oë kan tog sien dat hy ’n welvarende sakeman is en veel beter verblyfplek vir sy dogter kan bekostig.

Die vrou nooi hulle na die sitkamer toe, maar Gerhardus verduidelik dat hy haastig is om te vertrek en maar eers sy dogter se bagasie uit die motor sal gaan haal.

Die weduwee se tienjarige dogter, Hettie, voeg haar nou ook by hulle en bied aan om die oom met die bagasie te help. Rita Jordaan neem Tina na die hoofslaapkamer wat sy vir die jong vroutjie ingerig het en trek die gordyne oop.

“Ek hoop jy sal gelukkig hier by ons wees, mevrou Dreyer,” sê die ouer vrou vriendelik. “Dit is nou jammer dat dit juis vandag moet reën. Dit laat alles so grys en mistroostig lyk, en ek het so gehoop dat jy sommer van die staanspoor af van ons ou dorpie sou hou.”

“Dit is baie vriendelik van jou om so . . . so besorg oor my te voel, mevrou,” sê Tina waarderend terwyl sy haar hand­skoene uittrek. “Solank dit reën, sal ek nie na die dorpie kyk nie, net na die berg en die doringbome.”

Sy gaan staan langs die ouer vrou voor die venster en kyk hoe die reën soos ’n grys sluier teen die berg afkruip. Die veld is groot en wyd buitekant die dorp, maar na ’n rukkie is dit heeltemal onsigbaar deur die digte reënsluier wat nader kruip. Haar pa en Hettie kom die kamer met haar tasse binne, en dan draai sy stadig van die venster af weg.

“Ek sal nou weer moet gaan,” sê haar pa. “Dit word laat, en ek wil nog by mevrou Pelser, die vroedvrou, aanry om vir haar te sê jy is hier. Sy sal alles vir jou met die plaaslike dokter reël, Tina, dus is daar niks om oor bekommerd te voel nie.”

Hy groet die weduwee en haar dogter, dan stap Tina saam met hom tot op die voorstoep.

“Gaan Pa vandag nog terug Johannesburg toe?” vra sy.

Hy knik sy trotse kop. “Ek moet, my kind, ek kan dit nie bekostig om twee dae van die kantoor af weg te wees nie. Daar is sake wat my aandag dringend vereis. Jy moet maar bel as hier iets onvoorsiens gebeur.”

Hy buk af en soen haar vlugtig. “Tot siens, Tina, mooi bly!”

“Tot siens, Pa, versigtig ry!” Met haar hande diep in haar duur pelsjas se sakke staan sy daar op die stoep totdat die motor uit haar gesigsveld verdwyn. Toe hoor sy Hettie van die voordeur af sê: “Mamma sê tannie moet kom tee drink.”

Tina merk nou eers dat daar ’n gesellige vuur in die sit­kamerkaggel brand. Sy trek vir haar ’n stoel naby die kaggelvuur en neem plaas. Hettie maak haar op ’n lae bankie langs Tina tuis, dan kom Rita Jordaan die vertrek met die teegerei binne.

Gerhardus se motor en Tina se jas moet bepaald ’n groot indruk op Hettie gelaat het, want sy streel saggies met haar hand oor Tina se arm en sê kinderlik onskuldig: “Julle is seker baie ryk, nè, tannie?”

’n Weemoedige glimlaggie verskyn om Tina se sagte mond toe sy die kind se koue handjie in hare neem en met ’n tikkie hartseer in haar stem sê: “Dis nie geld wat ’n mens ryk maak nie, Hettie. Rykdom is hier binne-in ’n mens.” Sy wys na haar hart. “As dit binne-in jou hart mooi is en jy het baie liefde vir jou medemens, dan is jy ryk.”

Hettie drink haar tee in stilte, toe tref iets anders haar. Sy kyk Tina ernstig aan en vra dan weer: “Tannie, hoekom sê jy vir jou pappa Pa? Is jy nie lief vir jou pappa nie?”

“’n Mens vra nie sulke persoonlike vrae nie, Hettie,” bestraf haar ma haar goedig. Sy draai na Tina en vervolg verontskuldigend: “Jy moet haar asseblief verskoon, mevrou Dreyer. Sedert my man se afsterwe, lewe ek en Hettie baie na aan mekaar. Ons vreugde en ons probleme deel ons gewoonlik met mekaar, dus is sy daaraan gewoond om openhartig met my te praat.”

“Dan hoop ek dat sy met my ook openhartig sal praat,” stel Tina die ouer vrou dadelik gerus. “Trouens, ek beskou haar vraag van so ewe as gesonde belangstelling. Kinders van haar ouderdom is gewoonlik vol vrae; ek was ook so.”

Sy draai na Hettie en verduidelik gemoedelik: “Ek het my pa ook altyd Pappa genoem, Hettie, en ek was baie lief vir my pappa. Maar drie maande gelede het hy my vreeslik hartseer en ongelukkig gemaak, en van daardie tyd af sê ek vir hom Pa, en nie meer Pappa nie.”

“Voel jy nog hartseer en ongelukkig, tannie?” vra Hettie simpatiek. Dit klink vir haar ondenkbaar dat sulke skatryk mense ongelukkig kan wees. ’n Mens kan mos nie ongelukkig wees as jy alles kan koop wat jou hart begeer nie! As sy maar net daardie mooi kamera kon koop wat in die apteek se venster is . . .

“Ek sal bepaald baie, baie jare nog hartseer en ongelukkig voel, Hettie,” antwoord Tina weemoedig. “Dit is ’n soort seer wat net die tyd kan genees . . .”

Tina stuur die gesprek werktuiglik in ’n ander rigting deur Hettie uit te vra na haar skoolwerk en ander belangstellings. Op hierdie manier vind sy uit dat Hettie ’n goedkoop kamera het en baie belangstel in fotografie. Sy neem graag foto’s van voëls, velddiertjies en mooi natuurtonele.

Uit Rita Jordaan se gesprek lei sy af dat die ouer vrou vir die een of ander winkel naaldwerk doen om haar en Hettie aan die lewe te hou. Die huisie huur sy teen ’n lae prys.

Van haar en Renier se huwelik, die egskeiding en haar pa se aandeel daaraan sê Tina nie ’n woord nie. Sy luister simpatiek na hierdie moedige weduwee se stryd om kop bo water te hou.

Hettie het al nader aan Tina geskuif, en nou leun sy vertroulik teen die ouer meisie aan met haar wang liefkosend teen die sagtheid van die pelsjas.

Tina plaas haar arm om die kind se skouers en druk haar liggies teen haar vas.

“O, maar tannie se jas is so lekker warm en sag, net soos ’n Persiese katjie,” glimlag Hettie ingenome. “Wanneer ek eendag groot is, gaan ek al my geld spaar en vir my ook so ’n jas koop.”

“Wanneer jy eendag groot is en jy sien al die pragtige rokke in die boetieks, sal jy nie eens aan ’n pelsjas dink nie, Hettie,” gesels Tina gemoedelik. “Jy sal net aan die pragtige rokke en skoene dink, en die jas sal glad nie meer vir jou so belangrik wees nie.”

Hulle gesels voor die kaggel totdat dit tyd is vir aandete. Daarna gaan pak Tina haar tasse uit, met Hettie as toeskouer op die voetenent van die bed. Sy pak al haar tasse uit, behalwe die een waarin die baba se klere is. Dié laat sy eenkant teen die muur staan.

Nadat al die tasse uitgepak is, neem Tina haar breiwerk en stel voor dat hulle weer voor die kaggelvuur moet gaan sit. Dit het haar nog altyd ’n heerlike gevoel van rustigheid gegee om voor ’n lekker gesellige kaggel te sit terwyl die wind en reën buite hoogty vier. Hettie sê sy het nog ’n bietjie skoolwerk om te doen en sal haar later by Tina aansluit.

Terwyl Hettie se ma haar by die kombuistafel met haar werk help, sit Tina voor die vuur aan haar baba se baadjie en brei. Sy hoor die geloei van die wind en die reëndruppels wat teen die venster kletter, en dan wonder sy wat Renier nou doen. Woon hy nog in die woonstel, of het hy na haar vertrek in die hotel gaan loseer?

Noudat haar gedagtes weer koers gekry het na Renier toe, vind sy die koesterende warmte van die kaggel glad nie meer rustig en vreedsaam nie. Sy verlang na Renier, al dink hy miskien nie eens meer aan haar nie. Ja, vanaand verlang sy weer ontsettend baie na hom. As sy haar oë sluit, kan sy hom wesenlik voor haar sien soos wat sy hom daardie laaste môre gesien het. Sy wonder of haar kindjie eendag net so groot en aantreklik soos sy pa sal wees . . .

Sy sluit haar oë en voel hoe die trane stadig en warm oor haar wange rol.

Tina voel ’n hand op haar skouer en toe sy haar oë oopmaak, sien sy Rita Jordaan langs haar staan met ’n koppie koffie in haar hand.

Die ouer vrou is bewus van die trane op Tina se wange, daarom vra sy besorg: “Voel jy nie gesond nie, mevrou Dreyer?”

Tina vee die trane van haar wange af, neem die koppie koffie en sê met hartseer in haar stem: “Ek voel heeltemal gesond, dankie, mevrou. Ek verlang maar net na my man. Dit is so stil hier op jul dorpie dat ’n mens elke geluid van die wind, elke reëndruppel kan hoor. Dit . . . dit laat ’n mens so weerloos voel.”

Rita Jordaan trek vir haar ’n stoel nader, neem plaas en sê versigtig: “Jou pa het vir my gesê dat jy van jou man geskei is, mevrou –”

“Ek dink dit sal geselliger wees as jy my sommer net Tina noem, mevrou Jordaan,” help sy die ouer vrou vriendelik reg. “Ons moet nog lank hier saamwoon, en dit sal die lewe ietwat ongemakliker maak as ons mekaar voortdurend formeel aanspreek.”

“Dan moet jy maar vir my tannie Rita sê, Tina,” glimlag die ouer vrou. “Mag ek vra hoe oud jy is?”

“Ek sal volgende maand agttien wees.” Die hartseer trek om haar mond en in haar oë is nou baie opvallend. Dit laat Rita heimlik wonder hoe lank Tina getroud was en waarom hulle geskei het, juis noudat sy haar eersteling verwag. Sy is nog so bitter jonk en het reeds met die skadukant van die lewe kennis gemaak.

“Mag ek jou nog ’n persoonlike vraag vra, Tina?” Rita se stem is sag en vertroulik, vol simpatie en meegevoel.

“Vra maar, tannie Rita.” ’n Sweem van ’n glimlaggie ver­skyn om haar mond, maar dit kan nie die pyn in haar oë verdryf nie. Haar verlange na Renier brand vanaand weer soos ’n fisieke pyn in haar.

Maar dan hoor sy die ouer vrou ietwat huiwerig vra: “Is jy nog . . . baie lief vir jou gewese man?”

Tina se oë is weer dadelik mistig toe sy sê: “Ek sal hom altyd liefhê, tannie Rita. Ek sal hom nooit in my lewe vergeet nie. Ons sou nou nog gelukkig getroud gewees het as dit nie vir my hooghartige, snobistiese pa was nie.”

Sy vertel Rita van haar huwelik met Renier, van die drie wonderlike weke toe hulle net vir mekaar bestaan het, en daarna haar pa se onverwagte verskyning by die woonstel.

“Jou arme kind, dat die lewe so ’n duur prys van jou geëis het omdat jy ’n Eksteen is. Maar jul kindjie sal darem in ’n mate vir jou verlies vergoed, want ’n kind is immers deel van sy pa ook. Elke keer dat jy jou kindjie in jou arms hou, sal jy jou troos met die wete dat jy darem nog iets het van die man wat jy liefhet. Jy sal jou man elke dag in jou kind sien lewe.”

Na hierdie bemoedigende woorde kom daar weer in ’n mate berusting in Tina se seer gemoed. Sy weet dat sy Renier nooit sal vergeet nie, dat haar verlange na hom altyd lewend sal bly, al het hy haar vergeet en al wil hy niks met haar te doen hê nie. Op die oomblik het sy darem die vooruitsig dat sy oor vyf maande haar en Renier se kindjie in haar arms sal kan hou, ’n lewende skakeltjie tussen haar en die man wat sy met haar hele wese bemin.

Tina plaas haar hand dankbaar oor Rita s’n wat stil in haar skoot rus, en gee dit ’n ligte drukkie.

“Dankie vir jou bemoedigende woorde, tannie Rita,” sê sy sag. “Ek is nou baie bly dat ek jou alles van my en my pa en Renier vertel het. Jy is die enigste mens met wie ek nog ooit hieroor gepraat het. In elk geval, jy het my nou weer moed gegee om ’n toekoms saam met my kindjie te bou . . .”

Hettie kom die sitkamer binne en sê dat haar skooltaak afgehandel is. Sy neem langs Tina plaas en kyk belangstellend na die illustrasie van die bababaadjie op die breiboek se buiteblad.

“O, tannie kan mooi brei,” sê sy met kinderlike eerlikheid. “Het tannie ’n babatjie?”

Dit is Rita wat verduidelik dat Tina nog nie kinders het nie, dat sy wel oor vyf maande ’n baba sal hê. Hierdie nuus laat Hettie dadelik opgewonde voel, want sy het al so dikwels gewens dat haar ma ook ’n baba moet hê soos die ander kinders se ma’s. Sy bied ook sommer dadelik aan om na die baba te kyk wanneer Tina besig is.

’n Ander gedagte tref Hettie. Sy kyk Tina met ’n stralende glimlag aan en sê opgewonde: “Ek verjaar oor vyf maande, dan is ek elf jaar oud. Dit sal wonderlik wees as ek en tannie se baba op dieselfde dag verjaar.”

Van hierdie oomblik af kan Hettie nie uitgepraat raak oor die verwagte baba nie. Vir haar voel dit asof ’n goeie engel die tannie na hul huis toe gelei het. Dis net jammer dat daar altyd so ’n hartseer uitdrukking in die tannie se mooi, donker oë is.

Die volgende vyf maande deel Tina in die weduwee en haar dogter se vreugde en kommer. Sy help Rita waar sy kan, veral met die voorbereiding van maaltye, en smiddags help sy Hettie weer met haar skoolwerk.

Sy en Hettie neem dikwels lang wandelings na die berg se kant toe. Ander tye stap hulle sommer net in die veld rond op soek na ’n velddiertjie wat Hettie kan afneem. Tina geniet hierdie uitstappies saam met die lewenslustige Hettie, want dit laat haar tydelik haar hartseer en verlange vergeet.

Die winter is lank en koud hier op Doringdal, maar ook daaraan kom geleidelik ’n einde. Vir Tina voel dit of die lente sommer net oornag sy verskyning gemaak het. Gister was dit nog stil hier op die dorpie, en vandag is die meeste inwoners besig om blombeddings om te spit, te plant en te saai. Hierdie dinge het Tina nooit by haar ouerhuis opgemerk nie, want hul tuin is gewoonlik winter en somer in blom, en die tuinier is ook die hele jaar besig.

“Wie gaan jou blombeddings omspit, tannie Rita?” vra Tina, hier waar sy en die ouer vrou tydsaam in die rigting van die winkels stap om vir Hettie ’n verjaardaggeskenk te koop.

“Ek en Hettie doen dit gewoonlik self,” vertel Rita.

Hulle gesels oor blomme en tuine, en eindelik bereik hulle die winkels. Tina stel voor dat hulle eers by die apteek aandoen, want dit is die enigste plek waar sy vir Hettie ’n goeie kamera en ’n kleurfilm te koop sal kry.

Rita maak dadelik beswaar toe sy die prys van die kamera verneem, maar Tina verduidelik dat sy graag vir Hettie iets wil gee wat sy baie jare sal kan gebruik. Daarom moet dit ’n goeie kamera wees.

Daardie aand, terwyl hulle in die kombuis voor die stoof sit, kan Hettie nie haar opgewondenheid bedwing omdat dit môre haar elfde verjaardag is nie.

“Dis net vreeslik jammer dat tannie Tina se baba nie ook môre my verjaardag kan vier nie,” sê sy later. “Ek het so gewens dat ons twee elke jaar op dieselfde dag moet verjaar.”

“Toemaar wat, die baba sal nou wel nie jou verjaardag kan help vier nie, maar as jy môreoggend na my kamer toe kom, sal ek vir jou ’n geskenkie gee wat jou hart net so bly sal maak,” troos Tina.

“O, maar die baba kan straks nog môre sy opwagting maak, en dan verjaar julle nog saam,” herinner Rita haar dogter.

“Ag, maar dit sal wonderlik wees!” roep Hettie vrolik uit. “Om te dink dat ons ook ’n ou babatjie in die huis gaan hê! Ek kan nie meer wag om die ou dingetjie te sien nie, tannie Tina.”

“Dit maak twee van ons, Hettie, want ook ek kan nie meer wag om my baba in my arms te hou nie. En as hy soos sy pappa lyk, sal hy die mooiste baba in die wêreld wees.”

Die volgende oggend is Hettie sommer vroeg uit die bed. Met haar kamerjas aan, gaan maak sy eers vir Tina ’n koppie koffie en neem dit vir haar kamer toe.

“H’m,” sê Tina vriendelik toe sy die koffie by Hettie neem, “party mense verjaar vandag, nè?” Sy wens die kind hartlik geluk, hou haar mond uit vir ’n soen en vervolg glimlaggend: “Jou geskenkie is in die boonste laai van die spieëltafel, my hartjie.”

Hettie is so bly en opgewonde oor die pragtige kamera dat sy eintlik uitasem is toe sy Tina bedank.

“Daar is ’n kleurfilm in jou kamera, en alles is gereed om die eerste foto te neem,” sê Tina. “Wat gaan jy eerste afneem?”

“Vir jou, tannie Tina,” sê Hettie met ’n breë glimlag. “Ek wil ’n mooi kleurfoto van jou hê wat ek vir altyd kan hou en waarna ek altyd kan kyk. Wanneer ek eendag getroud is, sal ek die foto vir my kinders wys en hulle vertel van die liewe tannie wat vir my so ’n duur kamera gegee het.”

“Wel, in daardie geval mag ek seker nie weier dat jy ’n foto van my neem nie, Hettie . . .”

Na die ontbyt kan dit nie hoër of laer nie, Tina moet langs die ou peerboom agter die huis gaan staan sodat Hettie ’n foto van haar kan neem . . . en dit is hier langs die ou peerboom dat Tina die eerste kraampyne ondervind.

Nadat sy Tina se foto geneem het, besluit Hettie dat die bure se kinders darem ook haar pragtige kamera moet sien.

Tina gaan egter haastig kombuis toe waar Rita besig is om die tafel vir ontbyt te dek.

“Tannie Rita,” sê sy effens senuweeagtig, “die vroedvrou, mevrou Pelser, het gesê ek moet haar sonder versuim laat weet wanneer ek pyne in my rug begin kry, en ek . . . wel, ek weet nie of dit die pyne is waarvan sy gepraat het nie, maar . . .”

“Ek sal mevrou Pelser gou van die kafee af gaan bel,” bied Rita aan. “Ek sal nie lank weg wees nie, Tina.”

Rita is pas terug van die kafee af, toe hou die middeljarige mevrou Pelser se motortjie voor die deur stil. Na ’n deeglike ondersoek kondig sy aan dat Tina haar baba so na vanaand se kant toe kan verwag.

“Ek sal maar eers jou pa gaan bel om die goeie nuus aan hom oor te dra, dan sal ek na die middagete weer kom kyk hoe dit gaan, mevrou Dreyer,” belowe die vroedvrou. Hierna sê sy tot siens en vertrek.

“Kom sit, Tina, dan skink ek vir jou ’n koppie tee,” nooi Rita toe Tina die kombuis binnestap. “Wat sê mevrou Pelser, sal dit gou wees?”

Tina trek vir haar ’n stoel onder die tafel uit en neem plaas. Sy kyk Rita met ’n glimlaggie aan en antwoord ingenome: “Sy sê ek kan my baba so na vanaand se kant toe verwag, tannie Rita. Is dit nie wonderlik nie? Ek sal my kindjie vanaand in my arms kan hou, en dan sal ek hom al die wonderlike drome vertel wat ek die afgelope nege maande om hom geweef het. O, ek weet sommer hy sal net soos sy pappa lyk . . .”

Hettie kom die kombuis binne en vra nuuskierig: “Wat het tannie Pelser hier kom maak, Mammie?”

“Sy het jou tannie Tina kom besoek,” lig haar ma haar in. “En raai wat? Sy sê tannie Tina kan haar baba vanaand verwag, op jou verjaardag. Maar jy moenie dit nou al vir die bure gaan vertel nie, my hartjie. Wag tot môre wanneer die ou dingetjie in sy mammie se arm lê.”

“O, maar dit is wonderlik!” Hettie klap haar hande van opgewondenheid. “Sal ek die baba kan sien voordat ek vanaand gaan slaap, Mammie?”

“Ek weet nie, my hartjie. Die liewe Heer besluit oor hierdie dinge en ons weet nie hoe laat Hy vir tannie Tina haar baba gaan gee nie. Miskien is jy al aan die slaap . . .”

Die res van die oggend verwyl Tina in die kombuis by Rita waar sy middagete voorberei. Sy is stil en afgetrokke, want vanmôre verlang sy weer oneindig baie na Renier. As hy tog maar net vandag by haar kon wees, net saam met haar kon wees wanneer sy vanaand die lewe aan hul kindjie skenk. Hulle was drie weke lank so wonderlik gelukkig bymekaar, en noudat sy hom so bitter nodig het, staan sy heeltemal alleen.

As hy net betyds my brief beantwoord het, dink sy weemoedig. Maar wat help dit tog om nou weer daaraan te dink? Ek moet liewer die feit aanvaar dat hy my nie werklik liefgehad het nie, daarom dat hy nie eens moeite wou doen om my brief te beantwoord nie . . . Ja, ek moet ophou om na ’n droom te verlang en liewer die werklikheid aanvaar. My kindjie en sy toekoms is die werklikheid, my huwelik net ’n droom wat in die niet verdwyn het.

Tina bly bewus van die pyn wat kom en gaan. Na die middagete kom die vroedvrou weer. Sy ondersoek haar en sê dat sy haar pa vanaand kan verwag. Sy stel voor dat Tina ’n paar uur lank moet rus sodat sy haar kragte kan spaar vir die groot oomblik wat voorlê. Hierna vertrek sy weer.

Tina het die hele middag rustig geslaap, totdat die pyn haar om sesuur wakker gemaak het. En hier waar sy nou besig is om die nodige kleertjies vir haar baba uit die laai te haal, oorval ’n martelende pyn haar wat haar haastig na haar rug laat gryp.

Sy stuur ’n kort gebedjie na bo en is nog besig om haar rug vas te hou, toe die vroedvrou die kamer binnestap.

“Jou pa het pas hier aangekom, mevrou Dreyer,” sê die vroedvrou toe die pyn eindelik bedaar. “Ek dink ons moet hom maar eers toelaat om jou te groet, want die dokter sal ook aanstons hier wees om jou te ondersoek.”

Gerhardus Eksteen druk sy dogter saggies teen sy bors vas toe hy haar soen. Sy blik vee oor haar moeë gesiggie, toe vra hy sag: “Was jou huwelik werklik al hierdie pyn en ellende werd wat jy nou moet deurmaak, Tinatjie?”

“Ek sal my lewe vir Renier en vir ons kindjie gee. En al was ons huwelik van so ’n korte duur, regverdig dit alles wat ek nou moet deurmaak . . .”

’n Vlaag van pyn oorval haar, en die vroedvrou versoek Gerhardus om liewer te gaan.

Toe die dokter se motor voor die deur stilhou, loop Gerhardus hom haastig tegemoet, en hulle gesels ’n rukkie baie ernstig met mekaar. Dokter Serfontein is bitter omgekrap toe hy Tina se kamer binnestap. Hy ondersoek sy pasiënt, en dan neem die gang van die natuur so ’n vinnige tempo aan dat Tina net bewus is van die pyn waarin sy verkeer.

Dit is byna tienuur toe die skril stemmetjie van haar pasge­bore kindjie opklink en sy die dokter hoor sê: “H’m, ’n fris en gesonde seun. Ek skat hy weeg niks minder as vier kilogram nie.”

Blydskap en verligting spoel soos ’n golf oor haar, en van skone uitputting raak sy dadelik aan die slaap.

Nadat dokter Serfontein se taak afgehandel is, dien hy Tina ’n ligte inspuiting toe om te verseker dat sy ’n goeie nagrus geniet. Hierna gaan praat hy weer met Gerhardus Eksteen.

Hy skud sy kop. “Ek is jammer, meneer Eksteen, maar ek beskou myself nie as God wat oor die wel en wee van ander besluit nie. Ek wil inderdaad niks met die hele aangeleentheid te doen hê nie. En onthou net dit: die leed wat jy ander aandoen, kom later op jou eie kop neer. Die een of ander tyd moet ’n mens verantwoording doen vir jou dade . . . Goeienag, meneer Eksteen!”

Nadat die vroedvrou se take afgehandel is en ma en baba albei rustig slaap, ontbied Gerhardus haar na die sitkamer waar hulle privaat kan gesels. Hy vind háár meer ontvanklik vir sy voorstel as wat die dokter was, en dit gee hom die vrymoedigheid om openlik met haar te praat.

Na hul gesprek keer die vroedvrou terug na Tina se kamer, en ’n halfuur later vertrek sy saam met Gerhardus Eksteen.

Toe Rita die motor hoor vertrek, sit sy haar naaldwerk sorgvuldig weg. Sy sluit die voordeur en loer vlugtig by Tina se kamer in om seker te maak dat sy nog slaap. Toe, meteens, tref dit haar dat die baba se wiegie nie meer op die stoel langs die bed staan nie. Sy trek die laaie saggies oop waarin Tina die baba se klere gepak het en dan word sy doodsbleek. Sy het aanvanklik gedink dat die vroedvrou die baba saam met haar geneem het omdat Tina ’n inspuiting gekry het om te slaap en dus nie sal hoor as die baba vannag huil nie. Maar ook die laaie is leeg en die een groot tas is weg.

Rita se blik dwaal na die slapende Tina, en dan voel sy hoe die trane oor haar wange begin stroom, trane van medelye vir hierdie jong vrou en ma wat reeds so baie hartseer verduur het.

Daardie aand huil Rita haar aan die slaap, want sy het lief geword vir Tina met die weemoedige glimlaggie en die uitdrukking van hartseer in haar oë. Sy weet ook dat dit Hettie se hart sal breek wanneer sy môre hoor dat die baba gedurende die nag van sy ma af weggeneem is.

Toe Tina die volgende oggend wakker word, sit haar pa stil en ontspanne op ’n gemaklike leunstoel langs haar bed. Die vroedvrou kom die kamer binne met twee koppies koffie op ’n skinkbord.

“Lekker geslaap, Tina?” vra haar pa.

“Soos ’n klip . . .”

“Ek was net van plan om jou met ’n koppie koffie wakker te maak, mevrou Dreyer,” praat die vroedvrou tussenin voordat Tina die vraag kan vra wat hulle weet sy brand om te vra. “Die dokter sal aanstons hier wees om te kyk hoe dit vanoggend met jou gaan –”

“Mevrou Pelser, vergeet asseblief die dokter en bring my kind vir my,” val Tina haar ongeduldig in die rede.

“Drink eers jou koffie, mevrou Dreyer . . .”

“Die koffie kan wag, ek wil nou my kind sien,” dring Tina ernstig aan. “Hy het gisteraand al sy verskyning gemaak, en ek het hom nog nie eens gesien nie.” Sy kyk in die kamer rond, maar sien nie ’n teken van haar baba of die wiegie nie. “Waar is my kind, mevrou Pelser?”

Nie een van die drie in die kamer merk op dat dokter Serfontein in die deur staan nie.

“Ek vrees jy kan nie jou kind sien nie, mevroutjie,” sê die vroedvrou nou duidelik senuweeagtig. “Jou kindjie is . . . is . . . doodgebore . . .”

“Dis ’n leuen!” roep sy bleek van ontsteltenis uit. “Ek het my kindjie pas na sy geboorte hoor huil, en ek het ook gehoor toe dokter Serfontein gesê het dat hy ’n fris en ’n gesonde seun is en niks minder as vier kilogram behoort te weeg nie. Waar is my kind? Wat het jy en my pa met hom gemaak?”

“Ek dink die tyd het aangebreek dat julle my pasiënt die waarheid vertel,” sê dokter Serfontein meteens. Hy stap die vertrek binne en gaan langs Tina staan. Hy kyk Gerhardus en die vroedvrou beurtelings aan en vervolg dan met ’n kil stem: “Onthou net een ding – ek hou julle verantwoordelik vir alles wat met my pasiënt gebeur.”

Daar is eindelose verwyt in Tina se donker oë toe sy haar pa aankyk en met ’n onvaste stem vra: “Waar is my kind?”

“Tina, my kind, jy is nog te jonk om nou al met die verantwoordelikheid van ’n kind belas te word. Jou hele lewe lê nog voor . . .”

“As jy my nie nou dadelik sê waar my kind is nie, sal ek uit hierdie bed uit opstaan en hom self gaan soek,” dreig sy. Haar gelaat is nou wasbleek en dit lyk of sy enige oomblik gaan flou word.

“Ek het jou kind gisteraand na ’n inrigting toe geneem waar hulle vir hom geskikte ouers sal vind . . .” begin Gerhardus. Toe voel Tina meteens hoe iets in haar breek.

“Jy . . . jy het my kind soos ’n klein hondjie weggegee!” roep sy geskok en gebroke uit. “O, ek haat jou! Ek haat jou met ’n wrewelrige haat! Eers het jy my lewe geknak toe jy my huwelik vernietig het, maar nou het jy dit finaal gebreek. Gaan weg van my af, ek wil jou nooit weer sien nie. Van hierdie oomblik af erken ek jou nie meer as my pa nie . . .” Toe sink sy in ’n diep beswyming weg.

Daar is ’n blik van veragting in die dokter se oë toe hy met ’n effens kil stem sê: “Jy kan nie sê dat ek jou nie gewaarsku het nie, meneer Eksteen. Ek wonder of jy besef dat jy vandag hierdie jong vroutjie se gees gebreek het en haar vertroue in jou vir altyd vernietig het?”

“Ek ken my kind, dokter, sy is nie ’n swakkeling nie,” weerspreek Gerhardus die dokter. “Sy sal haar een van die dae met die onvermydelike versoen en weer die mensie wees wat sy altyd was.” Hy kom orent en kondig aan dat hy solank in die sitkamer sal gaan wag.

Dit duur etlike minute voordat Tina haar bewussyn herwin. Sy is wasbleek en totaal uitgeput. Sy kyk die dokter ’n oomblik stil aan, toe onthou sy dat haar pa haar weer eens ’n dierbare ontneem het en bars in hartverskeurende snikke uit.

Vir dokter Serfontein is dit ’n groot verligting toe Tina so skielik in trane uitbars, want hy het gevrees dat die verlies van haar kind te veel vir haar sou wees. Maar trane het nog altyd verligting gebring, en hy weet dat dit ook in haar geval verligting sal bring.

Tina snik asof haar hart wil breek. Noudat haar kindjie haar ontneem is, is daar vir haar niks meer om voor te lewe nie. Sy wens dat sy liewer dood was, want sonder Renier en hul kindjie is die lewe vir haar doelloos en leeg.

Toe Tina se snikke later bedaar, stryk die dokter liggies met sy hand oor haar swart hare en vra besorg: “Voel jy nou beter, ou meisietjie?”

’n Verdwaalde sug ontsnap uit haar bors, en haar donker oë is dof van pyn en hartseer toe sy met trane in haar stem sê: “Dokter, is daar dan geen werklikheid in die lewe nie? Was alles waarvoor ek gelewe het, dan net ’n droom?”

Die dokter skud sy kop stadig en neem albei haar hande vertroulik in syne.

“Nee, ou meisietjie,” sê hy sag, “die lewe is ’n werklikheid en soms ’n harde werklikheid. Maar die lewe het my ook geleer dat alles met ’n doel geskied. Ek weet jy voel vandag of die lewe vir jou geen doel meer het nie, maar dit is nie waar nie. Elke mens op aarde dien ’n doel, en elke ding wat met ’n mens gebeur, is ’n stukkie van die groot legkaart wat die lewe self vir jou inmekaarpas om die geheel te vorm. Eendag sal jy wel sien waar hierdie stukkie van vandag in jou legkaart inpas, maak nie saak wanneer nie. En dan, ou meisietjie, sal jy verbaas wees om te sien waarom hierdie dinge met jou moes gebeur het.”

“Ek weet nie of ek ooit so daaroor sal kan dink nie, dokter,” sê Tina hartseer. “Ek het nie meer lus vir die lewe nie. My hartseer is so groot . . . te groot om te dra –”

“Nee, jy moenie so praat nie,” val die dokter haar sag in die rede. “Jy moet vorentoe kyk.”

“Voor wag daar niks nie. Besef jy wat dit beteken as jou toekoms en jou drome jou ontneem is, dokter?”

“Ou meisietjie, ek besef hoe jy voel. Maar glo my, die lewe gaan nie vir jou stilstaan nie. Jy is met harde slae geslaan, maar daar sal weer vir jou ’n weg oopgaan om te volg. Sodra hierdie donker nag waarin jy verdwaal het, plek maak vir die dag, sal jy weer rigting vind.”

Hy kom orent en wink die vroedvrou nader. “Mevrou Pelser sal nou vir jou iets te ete bring, daarna sal ek jou weer ’n inspuiting gee sodat jy kan rus en vergeet.”

“Laat staan maar die kos, dokter, ek wil niks hê nie,” sê sy met trane in haar oë. “Ek wens ek kon vir ewig slaap, want net in ewige slaap sal daar vergetelheid wees.” Sy begin weer droewig huil.

Die dokter dien haar weer ’n ligte inspuiting toe en verlaat die vertrek. Gerhardus wag hom op die stoep in.

“Hoe gaan dit nou met haar, dokter?”

“Ek dink jy het jou dogter verloor, meneer Eksteen. Sy sal nooit weer die dogter wees wat jy geken het nie, en dit het jy aan jou eie optrede te danke. Maar haar afkeer van jou is gelukkig nie my probleem nie. Ek voel besorg oor haar gesondheid, want haar gees is gebreek en sy het nie meer die wil om te lewe nie. In elk geval, ek sal weer vanaand kom kyk hoe dit met my pasiënt gaan.”

Hierna groet en vertrek die dokter. Gerhardus vertoef nog ’n rukkie op die stoep; dan gaan hy na Tina se kamer toe. Maar sy slaap reeds, dus besluit hy om maar terug te gaan na die hotel toe waar hy inwoon.