Читать книгу Oudewater en omtrek, Geologisch, Mythologisch en Geschiedkundig Geschetst - Willem Cornelis van Zijll - Страница 66

Inhoudsopgave

Gelijk Nott en Dagur (nacht en dag) zoo verschijnen Sol en Mond (zon en maan) steeds in vereering naast elkander, waarbij gevoegd Hertha (de aarde) het eerste mythologische drietal daarstellen.

Terwijl dit drietal ook hier in toepassing kan worden gebragt, zullen wij daarmede tegelijkertijd nog een bewijs aanvoeren, dat Lin in Linschoten wezenlijk aan Lina schijnt te herinneren, zooals reeds vroeger werd gedacht. Ter zake nu:

Sol- of Zonvereering.—Onder al de feesten uit het heidendom, hiervoren beschreven, hebben wij zonvereering aangetroffen; het zal dus niet noodig zijn hier langer bij stil te staan.

Mond, Tyr, Lun.—Was de opvatting van den naamsoorsprong in Montfoort juist, dan liet de maanvereering daarin een spoor na.1

Nog onder een anderen naam werd de maan vereerd. Als god des tijds werd hij Tyr (Tijs) genoemd.

De oude germanen begonnen of mogten den krijg niet vóór nieuwe maan aanvangen; alzoo reeds een bewijs dat zij invloed op de overwinning had.

Voeg bij deze maanvereering nog de bijgeloovigheden die men nog bij het op- en afgaan der maan pleegt, o. a.: zaaijen, boomen snoeijen, enz. enz., en men heeft nog meerdere bewijzen.

Ook te Linschoten zagen wij de maan vereeren. Immers vindt men bij Buddingh opgeteekend, dat de maan onder de benaming van Hlijn, Luna, LIN in het Noorden vereerd werd—onder dien van Lun, Lunia, bij de Saxen, en dat Luna met Lina en LIN verwant is, wordt insgelijks bij hem vermeld.2

Hertha.—Nu rest ons nog iets van Hertha, Frowa, Frau uit dit oord te verhalen, en ons drietal is ook hier aangetoond. Niet alleen dat wij dit kunnen doen, maar wij zullen in de gelegenheid zijn, dit ook zóó te doen, dat wij zonder voorliefde moeten getuigen, dat het in ons land, onzes erachtens, niet meer zoo bekend is.

Hertha, Freija, Frowa, Frau.—Reeds heeft men hiervoren gezien, dat de gemalin van Odin, Freija was. Deze Freija, ook onder de namen Frowa en Frau bekend, werd ook in sommige omstandigheden Hertha genoemd.

Tydeman teekent o. a. van deze aan3: De gemalin van Odin was Frigga of Frigge, welke men voor dezelfde houdt als Hertha. Deze naam geeft het denkbeeld van de aarde te kennen, welke algemeen door de heidenen als de vruchtbare moeder, voedster, onderhoudster, weldoenster der menschen, geefster en uitdeelster van welvaart en zegen, en voortbrengster van allerlei vruchten geëerd en aan welke onder de godheden een hooge rang toegedeeld werd,” enz.

Het is natuurlijk dat, indien Frigga ook Hertha genoemd wordt, Hertha ook Freija, Frowa, Frau was.4

Tusschen Oudewater en het dorp Linschoten ligt in de boerenbuurt Linschoten eene brug, zeer opmerkenswaardig de VROUWENbrug genaamd; en dit woord leiden wij van Frau, en wel:

a. om de treffende overeenkomst van vrouwen met frau.

b. omdat aan een der beide boorden van het water de Linschoten eene vereeringsplaats van Frau zal geweest zijn. Aan de andere zijde zal dus voor de menschen daar wonende eene brug niet ondienstig zijn geweest, en niets is meer natuurlijk dan dat deze frauenbrug genoemd werd. Was die brug er echter toen nog niet, dan kan zij nader toch haren naam daarvan gekregen hebben.

c. Freija, Frowa had hare gezellinnen, en zooals wij zagen, was Lin er eene van. Welnu, de vrouwenbrug ligt immers in de Linschoten.

d. Omdat het ons drietal: Sol, Mond en Hertha of Frau, volmaakt.