Читать книгу Rewolusie van die hart - Adriana Faling - Страница 6

PRETORIA. AUGUSTUS 2010

Salomé Pretorius kry bitter koud. Sy haak haar gekousde voete oor die olieverwarmer se basis, maar dit brand haar. Toe sit sy maar net weer so na moontlik aan die hitte en trek die ou Barney-kombersie – een van die kinders s’n – nog stywer om haar skouers.

Vermoeienis rem aan haar nekspiere, maar sy moet die boeke klaar merk voor sy kan gaan slaap. Die graadviers is ’n oulike groep, maar hulle het almal gesukkel met hierdie Engelse opdrag. Vorige jare was dit tog nie so erg vir die outjies nie? Miskien is dit omdat hulle ’n verlengde skoolvakansie gehad het met die Wêreldbeker-sokkertoernooi waarvan Suid-Afrika die gasheer was. Tydens die kwartaal moes hulle omtrent deur die werk jaag om alles ingepas te kry. Kyk nou net hoe lyk die punte.

Sy is bang haar tamheid begin haar werk beïnvloed. Eintlik kan sy nie glo dat hulle so ’n lang skoolvakansie gehad het en sy al weer moeg is nie. Dit voel of sy in ’n afwaartse spiraal van moegheid en lusteloosheid verval het. Die revue- en kunswedstrydoefeninge waarvoor sy die sangdeelnemers moes voorberei, het ook nie gehelp nie. Hulle het in die vakansie ekstra oefentyd daarvoor ingeruim. As Petrus tog net tuis was.

Hierdie laat, ontydige koue front is genoeg om haar dun nerwe nog verder te skaaf. Die winter was erg koud met die nagte alleen – dit bly maar net goor. Sy hoop elke winter sy kan ten minste ’n elektriese kombers koop, maar daar was weer nie geld nie. Gelukkig het sy ’n warmwatersak en ’n bed en ’n werk. Dit is steeds meer as wat baie mense het wat vannag buite in die koue moet slaap. Tel jou seëninge, Salomé Pretorius.

Sy gaan haal die warmwatersak uit die bed sodat sy dit op haar seer skouers kan sit. Die kinders slaap almal rustig, sien sy toe sy by hulle kamers kom. Dankie tog. Veral Alexander was vandag weer ’n handvol. Hy het sy pa se ferm hand nodig, besef sy maar weer elke keer wanneer Petrus weg is. Dit voel of hy bo-oor haar loop, vier jaar oud of te nie. Sy trek die duvet stywer om hom, gee hom ’n soen op sy voorkop en kyk na sy onskuldige slaapgesiggie.

“Tel jou seëninge, Salomé Pretorius,” sê sy weer saggies vir haarself en stap terug om met nuwe ywer te merk.

Laatnag sit sy uiteindelik haar pen neer en gaan maak toe eers weer seker dat al die deure gesluit is, want in hierdie land weet ’n mens nooit nie.

Sy verpes hierdie histeriese oggende wanneer Petrus nie hier is nie. As hy hier is, help hy ten minste om Alexander aan te trek en pap te maak. Sy is moeg en het sleg geslaap, want Alexander het weer by haar kom inkruip in die nanag. Toe moes sy net koes vir elmboë en knieë. Boonop het sy haar wekker twee keer te veel laat snooze vanoggend.

“Kom nou, asseblief, Alexander. Mamma gaan laat wees as jy nie nou gou maak nie. Talitha! Markus! Is julle klaar?”

“Maar ek wil nie die pienk pap hê nie,” kerm Alexander.

“Toe ek jou wakker gemaak het, het ek jou gevra watse pap jy wil hê en toe het jy gevra vir pienk pap.” Sy probeer kalm bly, maar voel hoe haar seer nekspiere stywer trek.

“Maar dis nie lekker nie. Ek wil dit nie hê nie.” In ’n kermstem wat op haar senuwees werk.

“Goed, dan gaan jy die kleuterskool se pap eet vanoggend, want ons moet nou ry. Talitha, Markus, kom!”

“Nee, ek hou nie van die kleuterskool se pap nie.”

“Ek gee nie om nie. Ek het vir jou pap gemaak en as jy dit nie wil eet nie, gaan jy die kleuterskool se pap eet. Borsel nou jou tande en klim in die kar. Talitha, is jou kosblik in?”

“Ja, Mamma.”

“Nee, ek gaan nie, ek hou nie van die kleuterskool se pap nie.”

“Nou eet dan jou pienk pap. Markus, gaan kry jou skoolbaadjie, dis yskoud.”

“Nee,” kom dit van Alexander.

“Dan bly jy honger.”

Hy hou eintlik van die pap, maar is nou net in ’n magstryd met haar gewikkel.

“Ek kry nie my baadjie nie, Ma!” roep Markus vanuit sy kamer.

“Mamma wil ook net altyd hê ek moet honger bly,” huil Alexander tussendeur.

“Maar jy het dit dan gister aangehad,” vat sy vlam teenoor Markus.

“Ek weet, maar ek dink ek het dit by die skool vergeet.”

“Ek wil tierpap hê,” huil Alexander.

“Ons moet ry, Mamma; dit is al tien oor sewe,” sê Talitha.

“Dink jy ek weet dit nie, Talitha?” Sy weet sy moenie begin skree nie, maar sy kry dit nie gekeer nie. “Ek is net een mens en ek moet vir vyf mense dink. Hoekom het jy jou baadjie by die skool gelos, Markus? Weet jy wat kos skoolbaadjies? En hou nou jou smoel, Alexander, voor ek dit toeklap.”

Nou huil Alexander volstoom. Markus sê niks en Talitha het daardie seergemaakte uitdrukking wat sê dit was ’n onregverdige uittrap. Dis eintlik alles my skuld, weet Salomé. Sy moes met die eerste wekker al opgestaan het.

“Loop klim in die kar, die lot van julle. Julle maak my so die hoenders in!” skree sy skuldig. “Markus moet nou maar vries en Alexander honger ly, want ons moet nou ry.”

Alexander skree vir die eerste prys en sit waar hy sit. Daar is nie meer tyd vir tande borsel nie; hy moet nou net so in die motor. Hy kan sy pienk pap by skool gaan eet. Sy gryp haar handsak, die boks gemerkte boeke en die papbakkie met die een arm, Alexander met die ander. Hy skree en skop en probeer haar byt deur haar dik jas, maar sy behou haar greep.

Toe klap hy met opset die papbakkie uit haar hand en die volgende oomblik – asof in vertraagde beweging – is daar pap oor die boeke, haar jas, selfs haar hare. Die papbakkie rol oor die grond. Alexander is meteens doodstil en kyk uitdagend na haar. Twee ander pare oë staar geskok.

Here, help my of ek gaan hierdie kind nou doodslaan, bid sy in haar hart terwyl sy alles op die grond neersit en ’n oomblik net so bly sit.

“Kom ek help Mamma,” sê Talitha versigtig, kry ’n lap en begin die boeke afvee.

Salomé staan stadig op en sê niks, trek haar vuil jas uit en gee die motorsleutel vir Markus. “Sluit solank die kar oop, Markus, en help vir Alexander in,” sê sy gevaarlik kalm. Sy stap badkamer toe om die pap van haar hare te gaan afvee. Pienk pap. Sy bekyk die prentjie in die spieël, begin eers lag en toe moeg huil. “Ag, Petrus. Ek het jou nodig by die huis,” sê sy vir haar spieëlbeeld.

My genade is vir jou genoeg, kom die bekende woorde in haar gees op.

“Dit voel nie so nie, Here,” antwoord sy hardop terug en begin verwoed skoonmaak.

Talitha kom stil in met die stapel boeke.

Salomé vee haar trane af en probeer om nie die bietjie grimering wat daar was heeltemal af te vee nie. “Dankie, my liewe kind.” Sy druk haar ’n oomblik vas. “Ek is jammer ek het geskree,” sê sy in haar dogtertjie se hare.

“Toemaar, Mamma. Is Mamma okay?”

“Hang af of ek nog pienk pap in my hare het?” vra sy gelate. “Kyk gou agter, asseblief.”

“Ja, wag, buk af, Mamma, dat ek dit kan uithaal.”

“Dankie, poppie.” Sy kyk ’n laaste keer na haar haarstyl wat nou lyk asof ’n koei haar gelek het. “Ag tog. Kom. Ons is nou baie laat.” Sy gryp ’n ander baadjie uit die kas en hulle hardloop gangaf.

Alexander is stil in die motor. Weer een-nul in sy guns, dink Salomé wrang. Hy is al tien-nul voor.

“My baadjie was in die kar, Mamma,” verbreek Markus die stilte.

“Wel, jy kan jou seëninge tel, want as dit weg was, was dit weg. Ek koop nie weer een nie.”

“Ja, Ma.” Onderdanig opstandig.

Stilte. “Kom, ons moet nog bid vir die dag.” Dis dalk hoekom alles so skeefgeloop het. “Ons bid sommer terwyl ons ry. Liewe Vader, baie dankie vir ’n nuwe dag. Dankie vir kos en klere en ’n warm bed; dis alles genade uit u hand. Ons bid vir die mense wat koud kry en honger is. Help ons om vir hulle ook te kan gee. Ons bid veral vir die mense van die kerke in die geslote lande; versterk en bemoedig hulle, Here. Wees asseblief met Pappa daar ver. Beskerm hom en gee hom die geleentheid om u liefde vir die wêreld te wys en die evangelie met iemand te deel. Beskerm ons asseblief elkeen vandag by ons verskillende skole en bring ons weer vanmiddag veilig bymekaar. Dit bid ons is Jesus se Naam.”

“Amen,” koor almal saam toe hulle by Alexander se skooltjie stop.

Salomé gaan sit altyd in die musiekklas wanneer sy ’n af periode het. Sy het weer boeke om te merk, maar vanoggend se drama met Alexander krap steeds aan haar. Sy staar by die venster uit met die stapel boeke oop voor haar. Wat doen sy verkeerd? Waarom is dit altyd ’n kop-aan-kop-botsing met die kind? Sy het tog ’n goeie verhouding met die ander twee en kan wraggies nie onthou dat hulle so moeilik was nie. Ja, sy weet hy het ’n sterk wil, maar sy wil so graag ’n goeie verhouding met hom ook hê.

Die moegheid en moedeloosheid maak dat sy sommer tranerig is toe daar ’n klop aan die deur kom. Sy knip haar oë vinnig. “Kom in.”

Dirk. Sy het hom vanoggend in die verbygaan gevra of hy asseblief na die wasmasjien kan kom kyk.

“Hei!”

“Haai, Dirk.”

“En as jy so sit?”

Sug. “Dis daardie klein mannetjie van my; hy trek die bloed onder my naels uit. Hy’t my vanoggend met sy pap gegooi. Oor my hare, klere en selfs die graadviers se boeke. Kan jy dit glo? Net vier jaar oud.”

“En ek dag jy’t net ’n nuwe haarjel probeer,” terg hy.

“Ha-ha, baie snaaks. In elk geval, ek wonder maar net hoe bou ’n mens ’n verhouding met so ’n moeilike knapie. Hy’s my kínd. Ek kan tog nie sy grootste vyand wees nie?”

“Ek hoor jou.” Hy kom sit op die punt van haar lessenaar.

“Hoe doen jy dit? Was een van jou kinders so moeilik?”

“Dewald was ook maar ’n handvol ná Celia se dood,” dink hy terug. “Ek het maar net baie tyd saam met hom deurgebring. Bal gegooi, boekies gelees, sulke goed. Toe het dit vanself oorgegaan. Maar ek dink dit was vir my makliker omdat hy ’n seun is. Riana was weer vir my moeiliker, maar sy het haar hart uitgehuil en met haar skooljuffrou ’n verhouding opgebou, daarna het dit ook met haar beter gegaan.”

“Ja, ek bring seker net nie genoeg tyd saam met hom deur nie. Dis net so ’n deurmekaarspul wanneer Petrus weg is. Ek is besig met die buitemuurs hier en ry die ander twee rond. Maar nou ja, ek sal ’n plan moet maak met hom.”

“Sterkte.”

“Dankie. Hoor hier, sien jy kans vir daardie wasmasjien van my? Jy’t mos gesê ek kan op jou knoppie druk?”

“Presies. Jy’s welkom. Ek kan sommer laatmiddag verby kom?”

“Asseblief, man. Ek kan net nie sonder die masjien klaarkom nie.”

“Nee, dis goed so. Ek bring sommer die kinders saam, as dit reg is. So teen vieruur?”

“Dankie, dis perfek.”

Ag, Dirk is so ’n gawe ou, dink sy toe hy uit is. Sy kry hom soms jammer, so manalleen met die twee oulike kinders. Sagte ou. Hartseer ou. Foeitog.

Sy voel sommer beter. Wat Alexander betref, sy sal ’n plan moet maak om meer tyd saam met hom deur te bring. Sy moet iets doen, anders gaan niks verander nie. Toe trek sy die stapel boeke weer nader en begin met nuwe ywer merk.

Dirk hou net so ná vieruur voor die huis stil. Sy twee kinders hop uit die motor en begin dadelik met haar twee oudstes speel. Hulle het mettertyd al lekker maats geword.

“Ag, dankie, Dirk. Kom sommer deur. Hier staan dit, in die waskamer.” Sy loop vooruit.

“Nie eens ‘Hoe gaan dit?’ of ‘Wil jy koeldrank hê’ nie? Nee, ‘Kom sommer deur’,” sê hy met ’n laggie terwyl hy instap.

Sy lag hardop en steek in haar spore vas. “Ag, ekskuus, ek is hopeloos te taakgedrewe. Wil jy koeldrank hê? En hoe gaan dit?”

“Nee, nou voel ek heeltemal te simpel om koeldrank te drink. Laat ek maar eers kyk wat fout is. My betaling kan dan maar die koeldrank wees.”

“Afgespreek.”

Alexander volg stil en kom staan by Dirk.

“Hallo, bulletjie.” Dirk vryf oor sy hare.

Hy sê niks.

“Sê hallo vir oom Dirk, Alexander,” moedig Salomé aan.

“Hallo,” sê Alexander kortaf.

Sy kyk verleë na Dirk, maar hy skud sy kop om te beduie dat sy nie sleg moet voel nie.

“Help jy jou mamma mooi by die huis?” probeer Dirk weer.

Alexander staan halfagter haar en hou aan haar been vas, sê niks.

“Jy moet jou mamma mooi help as Pappa nie hier is nie, hoor? Jy moenie met haar baklei nie.”

Sy voel hoe Alexander terugtrek. Dirk het te ver gegaan. Jy moet Alexander nooit direk konfronteer nie. Jy moet ompaaie loop met hom, die verhouding eers opbou. Petrus doen dit altyd so goed.

Sy tel hom op. “Kom kyk wat doen oom Dirk; hy gaan vir ons die wasmasjien regmaak.”

“Probeer regmaak,” sê Dirk bekommerd.

Hy begin aan die masjien se wastrommel draai en wikkel die skroewe aan die agterkant los terwyl hy ’n klomp vrae vra. Alexander gly van haar heup af en staan nader. Hy wil gewoonlik weet hoe alles werk. Tjoepstil kyk hy na alles wat Dirk doen.

“Bêre ’n bietjie vir my die skroewedraaier, bulletjie.”

Alexander staan gretig nader en doen dit. “Het Oom ’n hamer ook?” vra hy toe hy in die gereedskapkas loer.

“Ja, maar ek dink nie ek het dit saamgebring nie.”

“My pa het twee hamers,” sê hy trots.

“O? Waarvoor gebruik hy twee?”

“Hy gebruik die een as hy nie die ander een kan kry nie.”

Salomé lag. Ja, dis presies hoekom hy twee het.

“My pappa het gevlieg.”

“Regtig?” Dirk hou hom dom terwyl hy werskaf. “En waarheen het hy gevlieg?”

“Na ’n ander land toe.”

“O? En wat doen hy daar?”

“Hy vertel die mense van Jesus.”

Dirk is ’n oomblik stil. Salomé voel sy ongemak aan.

“Jy’s reg, my seuntjie. Ek sien jy is baie slim,” probeer sy die oomblik red.

“Is Oom nou klaar?”

“Wel, ek het die fout gekry. Kyk hier, die pyp is verstop.” Hy wys vir hulle. “Ek gaan dit losmaak en afhaal, dan spoel ons dit skoon.”

Nie lank daarna nie loop die masjien weer klopdisselboom.

“Dankie, Dirk. Ek is sommer baie verlig. Ek het nie nou geld vir ’n nuwe een nie.”

“Plesier. Maar nou soek ek asseblief my betaling.”

Sy lag en gooi ’n groot glas koeldrank in. “Jy kan die kleingeld hou.”