Читать книгу Księgowość małej firmy 2014 - Anna Jeleńska - Страница 27

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof, PIT), nie są uważane za koszty uzyskania przychodu koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Oznacza to, że zrezygnowano z limitowania kosztów reprezentacji i niepublicznej reklamy do 0,25% przychodów.

Same wydatki na reprezentację nie stanowią już natomiast kosztu podatkowego.

UWAGA!

NIE MA JUŻ KOLUMNY ZATYTUŁOWANEJ „KOSZTY REPREZENTACJI I REKLAMY OBJĘTE LIMITEM” (W UPRZEDNIM WZORZE KSIĘGI BYŁA TO KOLUMNA 12).

W wyniku zmian od początku 2007 r. koszty reklamy (np. uczestnictwo w giełdach, targach, wystawach oraz wydatki na foldery, ulotki reklamowe itp.) nie podlegają żadnym limitom, bez względu na charakter reklamy. Do wydatków stanowiących koszty uzyskania przychodu można więc zaliczyć wydatki poniesione na rzecz reklamy, bez względu na rodzaj odbiorcy. Natomiast nie stanowią kosztów uzyskania przychodów koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych (art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Problem w tym, że w ustawie brak jest definicji reklamy. Organy podatkowe często odwołują się do określenia tego terminu w Słowniku języka polskiego, gdzie występuje następująca definicja: „reklama to rozpowszechnianie informacji o towarach, usługach, miejscach i możliwościach nabycia towarów lub korzystania z określonych usług”. Może to być np. rozpowszechnianie wiadomości o towarach za pomocą ogłoszeń w prasie, radiu, telewizji, rozwieszanie plakatów czy prezentacje dla określonego kręgu osób. Jest to rozpowszechnianie pochlebnych informacji o firmie i jej produktach i usługach oraz możliwościach ich nabycia. W praktyce może okazać się, że podatnicy mogą mieć problemy z rozdzieleniem tych pojęć. Wystarczy na przykład, że w czasie prezentacji produktu dla określonej grupy odbiorców, podatnik wręczy prezenty uczestnikom prezentacji i już pojawi się problem, czy działanie to można włączyć w działania reklamowe i na jakich warunkach, czy jest to wydatek na cele reprezentacyjne, nawet jeżeli ma on bezpośredni związek z prezentowanym towarem czy usługą.

Ponadto zniesienie możliwości zaliczania w koszty wydatków poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, powodowało, że koszty spotkań biznesowych w restauracji nie były w żadnym zakresie kosztami uzyskania przychodu. Takie rozstrzygnięcia były sprzeczne ze standardami prowadzenia działalności gospodarczej w Unii Europejskiej i z pewnością wzbudzały sprzeciw podatników. Typowymi wydatkami na cele reprezentacyjne są np.: kolacje z kontrahentem, przyjęcia, bankiety. Tu ustawodawca założył wprost, że od 2007 r. nie można zakupu tych usług zaliczyć w koszty. W pojęciu reprezentacji mieszczą się też przekazywane kontrahentom upominki, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Jednakże w 2013 r. w interpretacji ogólnej dotyczącej wspomnianego przepisu17 Minister Finansów nieco łagodniej wyjaśnił kwestię możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów ponoszonych przez podatników wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów podawanych podczas spotkań z kontrahentami, inwestorami, wykonawcami etc. Zauważył, iż NSA w wydanym 17 czerwca 2013 r., w składzie 7 sędziów, wyroku (sygn. akt II FSK 702/11) podkreślił potrzebę indywidualnej oceny stanu faktycznego konkretnej sprawy dotyczącej kwalifikowania kosztów (wydatków) jako kosztów reprezentacji. Analiza tego orzeczenia pozwala na wysunięcie poniżej wskazanych tez o charakterze ogólnym, które powinny być pomocne przy wykładni przepisów art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem MF, z orzeczenia tego wynika zatem, że:

1. Wymienienie w przepisach podatkowych jako przykładowych kosztów reprezentacji wydatków na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki tego rodzaju zawsze muszą zostać wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Kwalifikacja każdego przypadku powinna być odrębna, pod kątem warunków i okoliczności uzasadniających poniesienie takich wydatków.

2. Dla kwalifikacji danych wydatków jako wydatków na reprezentację wykluczonych z kosztów uzyskania przychodów nie jest istotne miejsce podawania poczęstunków, świadczenia usług gastronomicznych etc, tj. nie bierze się pod uwagę tego, czy poczęstunki odbywają się w siedzibie firmy, czy też poza nią. Dla oceny takich wydatków nie są także istotne takie cechy jak wystawność, wytworność, okazałość poczęstunków. Nie ma bowiem możliwości skonstruowania miernika dla określenia poziomu wystawności, wytworności, okazałości czy przepychu jednakowego dla wszystkich podmiotów gospodarczych.

3. Za wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i art. 23 ust. 1 pkt 23 updof należy uznać te, których wyłącznym bądź dominującym celem jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy czy działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z uczestnikami takich spotkań.

4. Każda sprawa powinna być przedmiotem odrębnej oceny pod kątem okoliczności w jakich doszło do poniesienia omawianych wydatków. Poniesione wydatki na zakup żywności, napojów i usług gastronomicznych powinny spełniać wymogi przepisów art. 15 ust. 1 updop lub art. 22 ust. 1 updof, czyli być poniesionymi w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Nie pozostają zatem w jakimkolwiek związku z przychodami podatnika wydatki np. na „obiady dla rodziny”, „fundowane przyjęcia dla znajomych”, „na usługi rozrywkowe”. Tego rodzaju, przykładowo podane wydatki, nie mieszczące się w kategorii kosztów uzyskania przychodów, nie mogą być w ogóle rozważane w kontekście wyłączeń z art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i art. 23 ust. 1 pkt 23 updof.

UWAGA!

Reasumując, MF stwierdził, że nie podlegają wykluczeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 updop i art. 23 ust. 1 pkt 23 updof ponoszone przez podatników wydatki na drobne poczęstunki (np. ciastka, paluszki, kanapki), napoje (np. kawa, herbata, woda mineralna, soki), a także posiłki (np. obiady, lunche), niezależnie od miejsca ich podawania (w siedzibie podatnika, czy też poza nią), podawane podczas prowadzenia rozmów z kontrahentami, inwestorami, wykonawcami etc. dotyczących zakresu prowadzonej przez podatników działalności gospodarczej.

Stosownie zaś do przepisów ustawy o VAT, dostawą towarów jest m.in. przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

● przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

● wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów. Obecnie zatem (od 1 kwietnia 2011 r.) wszelkie przekazania przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa bez wynagrodzenia – niezależnie, czy są one realizowane na cele związane, czy niezwiązane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem – podlegają opodatkowaniu VAT, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów (od kwietnia 2013 r.: z tytułu nabycia, importu bądź wytworzenia tych towarów lub ich części składowych), w całości lub w części. Zasada jest więc prosta – jeśli podatnik nabył i odliczył VAT, to ma naliczyć VAT.

Nie stanowi jednak dostawy towarów przekazanie prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Prezentami o małej wartości są przekazywane (wręczane) przez podatnika jednej osobie towary o łącznej wartości nie przekraczającej w roku podatkowym 100 zł. Podatnik powinien prowadzić ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób. Prezenty o wartości do 10 zł nie wymagają ewidencjonowania. Próbką, w rozumieniu ustawy o podatku VAT, jest zaś obecnie identyfikowalne jako próbka: egzemplarz towaru lub jego niewielka ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika: ma na celu promocję tego towaru oraz nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Zmianom uległy też zasady opodatkowania VAT nieodpłatnego świadczenia usług. Za odpłatne (opodatkowane VAT) świadczenie usług uznaje się teraz również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.