Читать книгу Baby by Ann - Anna Lewandowska - Страница 8

4

Wzorcowy talerzyk

Tylko dobrze zbilansowana i zróżnicowana dieta zapewni dziecku prawidłowy rozwój. Jak w takim razie skomponować posiłek naszego malucha? Ważne jest, aby codziennie otrzymał on odpowiednią liczbę porcji z wszystkich grup produktów spożywczych. Co to znaczy? Oto „wzorcowy talerzyk”, który pomoże zobrazować, ile porcji poszczególnych produktów potrzebuje nasza pociecha.

Trzy porcje produktów mlecznych lub zamienników

→ Mleko i jego przetwory są bogate w wapń, który buduje kości i zęby naszej pociechy. Mniejsze dzieci (do trzeciego roku życia) powinny spożywać dwie porcje mleka i jedną porcję produktów mlecznych, takich jak sery, jogurty czy kefiry. Wraz z rozwojem dziecka powinniśmy rezygnować z mleka na rzecz produktów mlecznych. Pamiętajcie, że często dziecko pije mleko z przyzwyczajenia, chociaż jego organizm nie potrzebuje go w takich ilościach.

Ile to jedna porcja?

Dwie porcje produktów pochodzenia zwierzęcego

→ Produkty mięsne oraz jaja stanowią bardzo ważną grupę składników odżywczych. Zawierają witaminy z grupy B i żelazo oraz stanowią źródło pełnowartościowego białka, ważnego z punktu widzenia budowy organizmu. Dzieci (i dorośli) powinny spożywać więcej chudego drobiu i ryb. Pamiętajmy też, że wysoko przetworzone produkty mięsne nie powinny być spożywane przez dzieci. Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała ich nadmierną konsumpcję jako szkodliwą dla zdrowia człowieka. Warto wybierać mięso wysokojakościowe, ze sprawdzonego źródła. Powinniśmy pilnować, żeby maluch chociaż raz albo dwa razy w tygodniu jadł tłuste ryby morskie z pewnego źródła (są źródłem dobrych tłuszczów, witaminy D i ważnych związków mineralnych). Często pada również pytanie, ile jajek tygodniowo możemy podać naszym najmłodszym. Od pierwszego roku życia – trzy, cztery sztuki.

Przykłady porcji produktów pochodzenia zwierzęcego

Pięć porcji produktów zbożowych

→ Produkty zbożowe to przede wszystkim źródło węglowodanów (najważniejszego paliwa energetycznego dla aktywnego malucha), dlatego powinny być częścią każdego posiłku. To grupa bardzo różnorodna pod względem tego, jakich składników dostarcza. Kasze, ciemne pieczywo czy produkty razowe są źródłem węglowodanów złożonych, błonnika oraz niektórych witamin (z grupy B) i pierwiastków. Pieczywo jasne, biały ryż, dania z drobno mielonej mąki stanowią zaś źródło skrobi i szybciej dostarczają energii. W diecie dziecka powinny znaleźć się wszystkie rodzaje produktów zbożowych. Ważna jest ich różnorodność, tak aby z jednej strony dostarczyć wystarczającą ilość błonnika, a z drugiej – pokryć zapotrzebowanie na energię. Pięć porcji produktów zbożowych powinno zaspokoić wszystkie potrzeby malucha. Ile to jedna porcja?

Pięć porcji warzyw

→ Warzywa zawsze są trudnym tematem w planowaniu diety dziecka. Często zostają na talerzu w roli niechcianych resztek, choć wiemy, że to właśnie one powinny zniknąć jako pierwsze…

Nie będzie zaskoczeniem, gdy powiem, że każdy posiłek musi zawierać przynajmniej jedną ich porcję. Starajmy się wybierać sezonowe warzywa (i owoce), jeśli możemy – z hodowli ekologicznych. Warto też pamiętać, że, planując jadłospis malucha, można zamienić owoce na warzywa, ale nigdy odwrotnie. Dlaczego? Owoce, oprócz składników korzystnych dla zdrowia, zawierają również dużą ilość cukrów prostych, które, spożywane w nadmiarze, mogą powodować niekorzystne efekty. Wracając jednak do tematu warzyw, znowu musimy pamiętać o zasadzie różnorodności – im bardziej kolorowo na talerzu, tym lepiej. Pamiętajmy też, że dzieci biorą przykład z rodziców. Jeśli rodzice nie jedzą warzyw, trudno będzie namówić im do tego dzieci. Warzywa stanowią główne źródło witamin, związków mineralnych, antyoksydantów i błonnika. Różne kolory warzyw zawierają różne składniki odżywcze, co jest związane z tym, że duża część witamin i antyoksydantów to barwniki. Dobrym przykładem jest β-karoten (prekursor witaminy A), obecny we wszystkich warzywach pomarańczowych, czerwonych i żółtych.

Warto również pamiętać o ziołach i strączkach. Przyzwyczajajmy dzieci do ich smaku, tak aby w przyszłości na stałe zagościły w ich jadłospisach.

3–4 porcje owoców

→ Jak już wspominałam, owoce są źródłem wielu substancji prozdrowotnych oraz błonnika. Często pojawia się również pytanie, czy mogą być podawane w postaci soku. Mogą, ale nie zaleca się podawania dzieciom (szczególnie mniejszym) więcej niż jednej porcji soku dziennie. Całe owoce są zdecydowanie bogatsze w składniki odżywcze, więc jeśli przygotowujemy sok, niech będzie typu przecierowego, z ich cząstkami. Jedna jego porcja to ok. połowa szklanki. U starszych dzieci można zwiększać stopniowo porcje soku, ale warto dodać do niego warzywa. Przykładowe porcje owoców są przedstawione obok.

Dwie porcje tłuszczu

→ Tłuszcz jest bardzo ważnym składnikiem diety i nie należy go przesadnie unikać. Warto jednak wybierać tłuszcze nienasycone oraz masło. Oprócz energii dostarczają również ważnych witamin. Ograniczajmy produkty bogate w tłuszcze nasycone oraz tłuszcze trans. Wyjątkiem jest masło, które jest zalecane w diecie dzieci. Dieta dziecka powinna zawierać ok. dwie porcje tłuszczu dziennie.

Ile wody powinien pić nasz maluszek?

→ Woda to składnik niezbędny do życia, pełni funkcje budulcowe, jest środowiskiem przemian metabolicznych, pomaga regulować temperaturę ciała. Jako rodzice powinniśmy zwracać uwagę na jej jakość oraz skład. Niemowlaki powinny pić wodę niskozmineralizowaną i niskosodową. Starszym dzieciom można podać wodę o wyższej mineralizacji, choć nie wysokozmineralizowaną. Ile w ciągu dnia powinno wypić dziecko? To zależy od wielu czynników, takich jak jego wiek, temperatura jego ciała czy temperatura otoczenia. Latem zapotrzebowanie na płyny wzrasta, podobnie się dzieje podczas gorączki czy biegunki. Pamiętajmy również, że dzieci tracą wodę szybciej niż dorośli, dlatego podczas choroby szczególnie trzeba dbać, by były odpowiednio nawodnione.

Według Instytutu Żywności i Żywienia zapotrzebowanie na wodę pochodzącą z napojów i produktów spożywczych u dzieci w różnych przedziałach wiekowych wygląda następująco:

 niemowlęta do 12. miesiąca życia: 700–1000 ml/dobę,

 dzieci w przedziale wiekowym 1–3 lata: ok. 1250 ml/dobę,

 dzieci w przedziale wiekowym 4–6 lat: ok. 1600 ml/dobę.