Читать книгу Ksiądz Jerzy Popiełuszko - Ewa Czaczkowska - Страница 11

[1] N. Davies, Boże igrzysko, Kraków 2002.

[2] Copia publica transumpti processui Servi Dei Georgii Popiełuszko in odium fidei uti fertur interfecti, anno 2001. Summarium, M. Popiełuszko, s. 61.

[3] Tamże.

[4] P. Nitecki, Znak zwycięstwa. Ksiądz Jerzy Popiełuszko (1947–1984), Warszawa 2002, s. 27.

[5] Copia publica… Summarium, M. Popiełuszko, s. 61.

[6] Copia publica… Summarium, J. Popiełuszko, s. 177.

[7] Copia publica… Summarium, M. Popiełuszko, s. 62. O warunkach życia w Okopach por. E. Gabrel, Suchowola. Dzieje parafii, Białystok 2001.

[8] Czasem w literaturze pojawia się jako data urodzenia rok 1910. Marianna Popiełuszko w procesie beatyfikacyjnym wyjaśniła: „Urodziłam się 17 lub 7 listopada 1920 roku w Grodzisku, w pow. białostockim. W dokumentach cywilnych posługuję się datą urodzenia 1.06.1910 roku”. Patrz: Copia publica… Summarium, M. Popiełuszko, s. 61.

[9] M. Kindziuk, Matka Świętego. Poruszające świadectwo Marianny Popiełuszko, Kraków 2012, s. 19.

[10] Copia publica… Summarium, M. Popiełuszko, s. 62.

[11] O Okopach i Suchowoli patrz: E. Gabrel, Suchowola…, s. 15 i n.

[12] M. Kindziuk, Miałem taką ranę jak Chrystus, „Gość Niedzielny” 1999, nr 42.

[13] Zgadzałam się z wolą Bożą. Rozmowa z Marianną Popiełuszko, matką księdza Jerzego, w: Ks. Jerzy Popiełuszko: syn, kapłan, męczennik; wybór i opracowanie ks. Piotr Burgoński, ks. Cezary Smuniewski, Warszawa 2010, s. 42.

[14] Ileż ten chłopak przecierpiał. Z ks. kanonikiem Piotrem Bożykiem rozmawia ks. Jan Sochoń, „Recogito” 2001, nr 11; por. Był człowiekiem religijnie nienasyconym. O księdzu Jerzym Popiełuszce mówi ksiądz Piotr Bożyk, w: J. Popiełuszko, Dotknięcie Boga. Myśli, modlitwy, wywiady; wybrał, opracował i wstępem opatrzył ks. J. Sochoń, Warszawa 2000, s. 133 i n.

[15] Copia publica… Summarium, J. Popiełuszko, s. 177.

[16] Copia publica… Summarium, M. Popiełuszko, s. 61.

[17] Tamże, s. 98.

[18] E. Lewicki, Liceum Ogólnokształcące w Suchowoli w zarysie (1945–1999), mps., Archiwum Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Jerzego Popiełuszki w Suchowoli. O szkole także w: Kronika 1961/1962 oraz Kronika 1964/1965.

[19] Ks. prof. J. Sochoń, Pejzaż Polski, w: A. Olędzki, Ksiądz Jerzy Popiełuszko. Spotkania po latach. Wywiady, Kraków 2010, s. 24.

[20] Copia publica… Summarium, ks. J. Sochoń, s. 420.

[21] Zgadzałam się z wolą Bożą. Rozmowa z Marianną Popiełuszko, matką księdza Jerzego, w: Ks. Jerzy Popiełuszko…, s. 34.

[22] Dzieje Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku, 1945–1980, opr. ks. Jan Pankiewcz, w: Archidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne w Białymstoku, Białystok 1981, s. 49.

[23] Copia publica… Summarium, M. Popiełuszko, s. 65.

[24] Ksiądz prof. J. Sochoń, Pejzaż Polski, w: A. Olędzki, Ksiądz Jerzy Popiełuszko…, s. 22.

[25] M. Kindziuk, Świadek prawdy. Życie i śmierć księdza Jerzego Popiełuszki, Częstochowa 2004, s. 44, 45.

[26] Tamże, s. 43.

[27] R. Okiński, Kształcenie i wychowanie młodego kleru, w: Soli Deo. Dwudziestopięciolecie pracy w Archidiecezji Warszawskiej Stefana kard. Wyszyńskiego, Prymasa Polski, Warszawa 1974, s. 55.

[28] O programie nauczania w seminarium warszawskim, formacji duchowej przyszłych duchownych, dyscyplinie w: Z. Jakubicki, Dzieje seminarium duchownego św. Jana Chrzciciela w Warszawie (1939–1988), praca magisterska z historii Kościoła napisana na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie, sekcja św. Jana Chrzciciela, pod kierunkiem ks. prof. dra hab. Ludwika Królika, Warszawa 1997, Archiwum Archidiecezjalne Warszawskie.

[29] Copia publica… Summarium, bp W. Miziołek, s. 24, 25.

[30] Copia publica… Summarium, ks. J. Sochoń, s. 421.

[31] M. Pabis, Ł. Kudlicki, Cuda księdza Jerzego, Kraków 2011, s. 165.

[32] Tamże, s. 19, 20.

[33] Copia publica… Summarium, ks. W. Wasiński, s. 288, 289.

[34] Kard. A. Kakowski, Regulamin dla alumnów seminarium św. Jana Chrzciciela w Warszawie, 1936 rok, w: Z. Jakubicki, Dzieje seminarium duchownego…, s. 178.

[35] Kronika 1967/1968, Archidiecezjalne Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne (AWMSD).

[36] Kard. S. Wyszyński, Na zakończenie millenijnego Te Deum narodu i Kościoła w stolicy, 26 VI roku millenijnego 1966, w: Zbiór kazań Prymasa Tysiąclecia, Instytut Prymasowski Stefana kardynała Wyszyńskiego, maszynopis, Warszawa, t. 24, s. 152.

[37] E.K. Czaczkowska, Represje karno-administracyjne wobec uczestników milenijnych uroczystości w Warszawie w świetle materiałów archiwalnych IPN, w: Pół wieku Milenium. Religijne, polityczne i społeczne aspekty obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski (1956–1966/1967), konferencja 12–13 maja 2016, red. B. Noszczak (tom w przygotowaniu).

[38] Teczka ewidencji operacyjnej ks. Jerzego Popiełuszki w: M. Kindziuk, Świadek prawdy…, s. 404–406.

[39] O teczkach ewidencyjno-operacyjnych księży: J.T. Żurek, W obliczu śmierci. Zabójstwa osób duchownych w powojennej Polsce (1944–1989, w: Represje wobec osób duchownych i konsekrowanych w PRL w latach 1944–1989, red. A. Grześkowiak, Lublin 2004, s. 263–322; Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, X kadencja, Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z działalności w okresie X kadencji Sejmu RP (1989–1991), mps, s. 214, Biblioteka Sejmowa; oraz J. Żaryn, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003, s. 206.

[40] Dane osoby z katalogu osób „rozpracowywanych”, http://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/77762 [dostęp: 14.04.2017].

[41] A. Lesiński, Służba wojskowa kleryków w PRL (1959–1980), Olsztyn 1995, s. 54 i n.

[42] Liczbę 229 kleryków wcielonych do wojska w 1966 r. podaje ks. Adolf Setlak (w: Służba wojskowa alumnów WSD w PRL i jej ocena w wypowiedziach alumnów i kapłanów rezerwistów, Olsztyn 2002), na podstawie materiałów archiwalnych sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski. W tej liczbie mieści się 13 kleryków wcielonych z seminarium warszawskiego. Z rozmów z duchownymi, którzy ukończyli to seminarium, a którzy w latach 1966–1968 służyli w Bartoszycach, wynika, że z seminarium warszawskiego wcielono ostatecznie 9 kleryków. Z tego można wnioskować, że ogółem wcielono 225 kleryków. Natomiast według dokumentów Urzędu ds. Wyznań, urząd ten proponował wcielić z seminarium warszawskiego 14 kleryków; pięciu z nich na krótko przed terminem wcielenia stanęło ponownie przed komisją lekarską, uzyskując kategorię zdrowia niekwalifikującą ich do służby wojskowej. (Propozycje Urzędu ds. Wyznań w sprawie poboru i odroczeń służby wojskowej alumnów wyższych seminariów duchownych zakonnych i diecezjalnych, Warszawa, 13 października 1966, oraz Informacja szefa Oddziału I Zarządu I GZP WP, płk. Leona Morawskiego, o przebiegu zwolnienia do rezerwy i powołaniu do zasadniczej służby wojskowej alumnów seminariów diecezjalnych i zakonnych, Warszawa, listopad 1966, w: A. Lesiński, Służba wojskowa…, s.122–125). Z ostatniego dokumentu wynika też, że do 1 listopada nie dojechał jeden alumn z seminarium warszawskiego. Jako ogólną liczbę kleryków przewidzianych do wcielenia podano 259; do 1 listopada stawiło się w jednostce 241 alumnów oraz 59 żołnierzy, tzw. aktywistów. Inny dokument Urzędu ds. Wyznań informuje, że w 1968 r. z seminarium warszawskiego wcielono do wojska 8 kleryków, zaś wszystkich alumnów 204 (Wykaz alumnów WSD diecezjalnych wcielonych do wojska jesienią 1966 r. i w 1967 r., Urząd ds. Wyznań (UdsW), sygn. 125/597, k. 1, Archiwum Akt Nowych (dalej AAN)).

[43] Copia publica… Summarium, ks. W. Wasiński, s. 452.

[44] O służbie wojskowej kleryków por. ks. A. Setlak, Służba wojskowa…; A. Lesiński, Służba wojskowa…; ks. T. Fitych, Służba wojskowa alumnów w PRL, w: „Chrześcijanin w Świecie” nr 196 (1994), s. 119–135; J. Żaryn, Dzieje Kościoła katolickiego…, s. 201–205.

[45] Według relacji i osobistych zapisków ks. Wacława Szcześniaka w latach 1966–1968 z seminarium warszawskiego w Bartoszycach służyło 9 kleryków, z pierwszego, drugiego i trzeciego roku: Andrzej Dusza, Krzysztof Jackowski, Janusz Krawczyk, Zdzisław Solecki, Zbigniew Seremak, Adam Stefaniak, Wacław Szcześniak, Wiesław Wasiński i Jerzy Popiełuszko. Zdzisław Solecki, będąc jeszcze w seminarium, podczas wakacji się utopił. Jeden z kleryków wystąpił ze stanu kapłańskiego.

[46] A. Lesiński, Służba wojskowa…, s. 119.

[47] Tamże, s. 43 oraz relacje b. kleryków-żołnierzy.

[48] J. Popiełuszko, Listy z wojska, w: „Prawda–Wyzwolenie” 1986, nr 1, s. 92–96.

[49] Informacja szefa Oddziału I Zarządu I GZP WP, płk. Leona Morawskiego, o przebiegu zwolnienia do rezerwy i powołaniu do zasadniczej służby wojskowej alumnów seminariów diecezjalnych i zakonnych, Warszawa, listopad 1966, w: A. Lesiński, Służba wojskowa…, s. 125.

[50] J. Popiełuszko, Listy z wojska, w: „Prawda–Wyzwolenie” 1986, nr 1, s. 92–96.

[51] Tamże.

[52] Copia publica… Summarium, ks. J. Sochoń, s. 421.

[53] Archiwum prywatne rodziny Popiełuszków; por. J. Popiełuszko, Dotknięcie…, s. 26.

[54] E. Skurjat, Konstancja – babcia klerycka. Opowieść w odcinkach w: „Wiadomości Polskie”, Sydney 1989, s. 24. Opowieść wnuczki babci kleryckiej, czyli Ernestyny Skurjat, która wyemigrowała z Polski, drukowana była w odcinkach w piśmie Polonii australijskiej, potem rozpowszechniana w kserokopiach.

[55] Archiwum prywatne Danuty Kamińskiej.

[56] A. Lesiński, Służba wojskowa…, s. 54.

[57] A. Setlak, Służba wojskowa…, s. 76.

[58] Ocena pracy polityczno-wychowawczej prowadzonej z alumnami w szkolnych batalionach ratownictwa terenowego, 26 listopada 1968, w: A. Lesiński, Służba wojskowa…, s. 143.

[59] Copia publica… Summarium, ks. W. Wasiński, s. 472.

[60] J. Popiełuszko, Listy…, s. 67.

[61] A. Setlak, Służba wojskowa…, s. 53 oraz rozmowa z ks. Setlakiem.

[62] Archiwum prywatne Danuty Kamińskiej.

[63] Meldunek o uroczystościach kościelnych w Olsztynie w dniach 25–26 listopada 1967 roku, 14 listopada 1967, w: A. Lesiński, Służba wojskowa…, s. 137.

[64] E. Skurjat, Konstancja…, s. 21.

[65] Tamże, s. 27.

[66] Archiwum prywatne Danuty Kamińskiej.

[67] Copia publica… Summarium, ks. W. Wasiński, s. 469.

[68] E. Skurjat, Konstancja…, s. 28; w teczce ewidencyjno-operacyjnej alumna Alka Popiełuszki (TEOK) jako datę opuszczenia koszar podano 15 października 1968 r.