Читать книгу Сүргэ көтөҕүү. Санааны кынаттыыр хоһооннор - Группа авторов - Страница 2

Киһи бу сиргэ

аан бастаан олорор,

Алҕаһыыр, айар —

барытын – аан бастаан!

Эдэр буолуо,

эмэн буолуо,

Сааһыгар

сааһы эбиэ —

Аан бастаан.

Үөрүйэх буолуо

суоҕа өрүү

Мөлүйүөннэр

күн төрүү

Оҥостубут

алҕастара,

Ол алҕастан

сэрэтээри

Хаалларбыт

сүүс да сүбэлэрэ.

Кини эрэ дьиҥнээхтик

Таптаабыттыы сананыа,

Киниэхэҕэ хайаан да

Дьол тосхойуон кэтэһиэ…

Тоҥуу хаарга соҕотох

Суолун солоон иһэрин

Кэтит айан суолунан

Кэлэн иһэбин диэ…

Киэһэ күн киириитэ

Иин таһыгар тохтуоҕа —

Ол аан бастаан олорбут

Икки атахтаах айана.

Онно эрэ сытан, баҕар,

Киһи сөҕүө бэйэтин —

Аан бастаан олорбутун

Билбэккэ аһарбытын.

Киһи төрүүр аан бастаан,

Киһи өлөр аан бастаан.

Аһыныаҕыҥ КИҺИНИ.

Киһини таптыыртан ордук

Үрдүк дьол баарын билбэтим,

Дууһа долгуйуутун курдук

Дохсун күүс баарын өйдүөбэтим.

Киһи олоҕун хамсааһына,

Үрдээһинэ, намтааһына

Барыта онтон тутулуктаах,

Онтон тахсар силистээх-мутуктаах…

Оҕотук сааспын ааһан баран,

Оройдоон, дьэ, өйдөөбүтүм ону,

Баһырхай олоххо баҕаран,

Миинэ түспүтүм ат долгуну.

Уонна дьэ, бардам баҕам дохсун,

Соргуга тардыһыым умсулҕана,

Тымырбар сүүрэр хааным долгуна,

Киһини таптыыр тапталым долгуна.

Сүүрдэн-көтүтэн испитэ миигин

Ыраахха, ырааска ымсыырдан,

Умайан, күөдьүйэн кэлэрим

Сырдыкпын, күннэрбин уһатан.

Киһини таптыыртан ордук

Үрдүк дьол баарын билбэтим,

Мин олорбут миҥэлээх олохпун

Кэнэҕэс туох диэхтэрин түүйбэтим.

Хайа, киһи буолбат дуо?

Хараардымаҥ киһини!

Ханнык эмэ үтүөтүн

Хата булан өйүөххэ:

Өйүүн-сарсын бу киһиҥ

Үчүгэй буолан тахсаарай!

Хайа, киһи буолбат дуо? —

Халлаанынан арбаамаҥ:

Хабах курдук үлүннэрэн,

Хампарытан кээһиэххит

Хаарыаннаахай киһини!

Өйүүн-сарсын өссө бэрт буол диэн

Өйдөппүппүт ордук ини!

Буолар-буолбат баайсыынан

Муҥнаамаҥ даа, киһини!

Эрэннэххэ, иэйдэххэ,

Эр бэрдэ буолан тахсаарай!

Киһилиитэ да суох киһиҥ

Кэм итэҕэйдэххэ, иэйдэххэ,

Киһилии киэптэнээрэй!

Киһи аата киһи эбээт!

Киһи барыта үчүгэйдээх,

Хайаан да туох эмэ кэрэлээх.

Ханнык даҕаны бүтэйбиккэ

Туох эмэ да кыламныыр эбээт.

Ону көрөн кэмигэр эппит,

Тылынан санаатын көтөхпүт,

Баҕар, оннук бүгүн быыһаабыт

Баар буолаллар истиҥ-кэрэ дьон.

Үтүө тыл үтүмэн кыаҕынан

Буомурбут сүрэҕи эмтээбит,

Кэрэ тыл кэрэмэн күүһүнэн

Кэрэни бу сиргэ үксэппит.

Киһи хайаан да үчүгэйдээх.

Таба эттиҥ дуо, ону алҕаан?