Читать книгу Sportowe kalorie - Iwona Bates - Страница 3

Bardzo nie lubię twierdzenia, że jesteśmy tym, co zjedliśmy, niemniej nasze ciało składa się tylko z tych witamin, minerałów i wartości odżywczych, które dostarczyliśmy mu poprzez jedzenie. Nie ma więc tkanki, która nie byłaby powiązana z odżywianiem. Jakość tego, co jemy, ma bezpośredni wpływ na mocne kości, zdrowe stawy, silne mięśnie, sprawny układ nerwowy itd. – wszystko to jest zbudowane z tego, co dostarczyliśmy organizmowi. Dobrym przykładem są zęby. Na ich kolor i jakość ma wpływ pożywienie. Większość populacji żyjącej nad morzem czy oceanem, która żywi się owocami morza i rybami, ma piękne, białe zęby, a społeczność zamieszkująca pustynię, której dieta jest uboga w takie produkty, ma słabsze uzębienie. Dowodem na potwierdzenie tej teorii może być społeczność Tunezji. Mieszkańcy żyjący na wybrzeżu mogą pochwalić się pięknym uzębieniem, ludność żyjąca na Saharze ma żółte zęby.

W sporcie ciało jest narzędziem, zawodnik dbając o nie poprzez odżywianie, higienę i ćwiczenia, krok po kroku buduje formę. Jakość diety wpływa na siłę i sprawność, a także odporność na urazy i stresy. Można z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że odżywianie ma wpływ na szybkość leczenia kontuzji i powrotu do zdrowia.

Byłoby wspaniale, gdyby istniała jedna idealna dieta dla wszystkich zawodników, która zapewniłaby maksymalną wydolność fizyczną każdemu. Jednak takiej diety nie ma, zawodnicy jak inni ludzie różnią się między sobą różnymi cechami i mają różnorodne potrzeby, a także ograniczenia dietetyczne. Łatwo zauważyć, jak różne są sylwetki sportowców w rożnych dyscyplinach. Coraz częściej zawodnicy mają alergie pokarmowe wymagające uwzględnienia w diecie. Z tego powodu mody na diety nie mają najczęściej żadnego racjonalnego uzasadnienia.

Sam proces jedzenia także jest istotny. Jemy nie tylko żołądkiem… ważną rolę odgrywa też wzrok, powonienie, smak. Jedzenie musi sprawiać przyjemność, inaczej ciało buntuje się przeciw posiłkowi. Nie jesteśmy w stanie zjeść wszystkiego. Współczesny człowiek ma swoje ograniczenia kulturowe i światopoglądowe. Odżywianie jest więc procesem coraz bardziej skomplikowanym. Dlatego coraz więcej zawodników i coraz więcej klubów sportowych przywiązuje wagę do odżywiania i zatrudnia dietetyków sportowych, by wspierali zawodników w dbaniu o ich kondycję.

Dietetyka sportowa podchodzi do odżywiania jednocześnie zadaniowo i holistycznie. Jedzenie ma być źródłem energii, zapewniać idealny pakiet materiałów do budowy, odbudowy i regeneracji organizmu. Sprawiać, że zawodnik czuje się świetnie, ma siłę i refleks. Jednocześnie ważna tu jest swoista logistyka, to znaczy wszystko ma być dostarczone w idealnym miejscu i czasie. Nie ma mowy o nadmiernych zapasach.

Walczący o podium nie potrzebują balastu w postaci nadwagi czy przepełnionego brzucha. Wielu zawodników z żelaznym uporem trzyma się ustalonej diety. Posiłki spełniają określone funkcje: nawadnianie, dostarczanie energii, witamin i minerałów oraz białka. Jednocześnie ważny jest ogólny dobrostan całego ciała oraz ogólne zdrowie i samopoczucie.

Odpowiedź na pytanie, dlaczego jedzenie jest tak ważne w sporcie, jest prosta: ponieważ to działa. Żywność jest naszym paliwem – jedyną formą dostarczania energii do działania, a paliwo dla sportowców powinno być najwyższej jakości, gdyż nawet drobna przewaga może wpłynąć na wynik w zawodach i zdecydować o wygranej.

Jedzenie jest źródłem zdrowia. Człowiek chory nie jest w pełni swoich sił, a sportowiec, żeby osiągnąć szczyt swoich możliwości, musi być w idealnej formie. Jedzenie wpływa też na samopoczucie – może wydać się to dziwne, ale naprawdę tak jest. Kiedy mamy dobry humor, bardziej w siebie wierzymy, a to sprzyja sukcesom. I w końcu może najdziwniejszy, ale prawdziwy argument – jedzenie ma wpływ na szybkość i precyzyjność działania mózgu, a każdy wie, że szybkość reakcji ma w sporcie duże znaczenie.

Oczywiście dieta nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na wyniki w sporcie. Liczy się wszystko: naturalne zdolności i warunki fizyczne, upór i konsekwencja w chodzeniu na treningi i ćwiczeniu, wiedza na temat dyscypliny, którą się uprawia, a czasami nawet szczęście.

Szczęściu jednak warto pomóc i zadbać o to, na co ma się wpływ – a na to, co jemy, mamy wpływ. Wiedzą o tym gwiazdy sportu nie tylko za granicą, ale też w Polsce. Justyna Kowalczyk przed biegiem na 42 kilometry jadała płatki owsiane, które w pełni zasłużenie w sporcie noszą nazwę śniadania mistrzów. Otylia Jędrzejczak jest miłośniczką kaszy manny z owocami – często w mediach społecznościowych dzieliła się z fanami zdjęciami takiego śniadania. Luiza Złotkowska lubi makarony i ryby, po treningach pije koktajle białkowe, a jej dietetyk przygotowuje dla niej batony energetyczne. Buszując w internecie w poszukiwaniu informacji, co jadają nasi najwięksi sportowcy, znalazłam informacje,

że Robert Lewandowski jada banany, Paweł Korzeniowski – kaszę jaglaną i soczewicę, a Anita Włodarczyk – truskawki. Są to produkty łatwo dostępne, tanie i proste do przyrządzenia. Zamiast do apteki czy sklepu z odżywkami pierwsze kroki przyszli mistrzowie i ich kucharze powinni kierować do sklepu spożywczego i warzywniaka.

Ta książka powstała po to, aby pokazać, jak w łatwy sposób za pomocą jedzenia dbać o zdrowie i kondycję, w jaki sposób się odżywiać się, aby mieć dużo energii. Zależy mi na tym, by obalić mit, że zdrowe jedzenie musi być drogie, niesmaczne lub trudne do przygotowania. Mamy to szczęście, że dostęp do zdrowych i wartościowych produktów jest bardzo duży. Warto je na nowo poznać i odkryć, że nie tylko marchewka ma dużo witaminy A, a zielenina z warzywniaka może zamienić się w pyszny koktajl, który nas nawodni, odżywi i dowitaminizuje. Chcę też obalić kolejny mit, że sportowcy powinni stosować mnóstwo suplementów, bo tylko w ten sposób mogą osiągnąć maksymalne wyniki. Jest wręcz odwrotnie – trzeba przede wszystkim zdrowo i regularnie jeść, a suplementację stosować w ostateczności, aby uzupełnić ewentualne niedobory witamin i minerałów.

Jeśli uprawiasz sport, dzięki wiedzy zawartej w książce będziesz mógł dostarczyć swojemu ciału lepszą energię, co może wpłynąć na twoje wyniki. Jeśli jesteś trenerem lub rodzicem młodego zawodnika, dowiesz się, jak pomóc mu żywić się tak, by był zdrowy i miał siłę do osiągania coraz lepszych wyników.