Читать книгу Terapia zajęciowa - Группа авторов - Страница 28

Celem głównym terapii jest umożliwienie zaangażowania w zajęcie lub umożliwienie optymalnego wykonywania zajęć poprzez usprawnienie, utrzymanie lub podjęcie konkretnych czynności – wynikających z kroku drugiego i stanowiących podstawę terapii. Aby go zrealizować, terapeuta w oparciu o wyniki oceny, w tym informacji na temat czynników osobowych, środowiskowych i tych związanych z wymogami samego zajęcia, biorąc pod uwagę kontekst społeczny i praktyczny, musi dokonać refleksji na temat zajęciowych wyzwań pacjenta.

Cel ustanawia pacjent we współpracy z terapeutą. Terapeuta powinien facylitować pacjenta tak, by ten nazwał cele, które z jednej strony stanowią dla niego wyzwanie, a z drugiej są realne i osiągalne. Ważne jest szanowanie wyborów pacjenta i jego możliwości do podejmowania ryzyka. W razie wątpliwości można wykonać test pilotażowy lub skonsultować przypadek z zespołem interdyscyplinarnym. Rolą terapeuty jest przedstawienie pacjentowi świata realnych możliwości, zaangażowanie go w dyskusję, refleksję oraz akcję.

Można wybrać jeden cel szczegółowy lub kilka celów – w zależności od indywidualnego przypadku. Ich osiągnięcie ma doprowadzić do realizacji głównego celu pacjenta. Zalecane jest rozpisywanie celów zgodnie z zasadą SMART.

Zasada SMART

Zasada ta zakłada, że cel, aby dobrze spełniał swoją funkcję, powinien być:

Skonkretyzowany – to znaczy jasny i czytelny, niebudzący wątpliwości interpretacyjnych

Mierzalny – to znaczy sformułowany w taki sposób, aby można było obiektywnie określić stopień jego realizacji

Akceptowalny i atrakcyjny – to znaczy, że cel nie wzbudza wątpliwości natury etycznej – ani pacjent, ani terapeuta nie mają wątpliwości, że cel taki powinien być realizowany, jak również cel powinien motywować i mobilizować do działania

Realny – to znaczy możliwy do osiągnięcia

Terminowy – to znaczy określony w czasie

Jeżeli cel lub cele zostały ustanowione, należy przygotować plan ich realizacji. Konstrukcja planu powinna być przejrzysta i czytelna – jego poszczególne punkty powinny w jasny sposób odnosić się do poszczególnych celów. W planie zawiera się informacje dotyczące czasu realizacji poszczególnych punktów, niezbędnych warunków oraz potrzebnych środków/zasobów (sprzęt, miejsce, sposób finansowania, pozyskiwania środków itp.). Należy również zawrzeć informację o osobach zaangażowanych w realizację planu, łącznie z terapeutą zajęciowym i pacjentem – podać zakres ich działań, obowiązki i powinności, sposoby i częstotliwość komunikacji. Realizacja planu objęta jest monitoringiem (krok 6), a następnie ewaluacją (krok 7), dlatego konstrukcja zarówno celów, jak i planu powinna umożliwiać określenie, czy cel został osiągnięty oraz w jakim stopniu; informacje o metodach ewaluacji powinny być zawarte w planie. Zakres możliwych działań w procesie terapii zajęciowej jest bardzo szeroki – od podejścia tzw. hands on, czyli bezpośredniej pracy z pacjentem, np. rehabilitacja ręki przez projektowanie ortez, do pracy ze społecznościami, w zależności od indywidualnego przypadku oraz stosowanej ramy odniesienia (należy podać w planie).

Plan powinien zostać udokumentowany.