Читать книгу Fizjologia człowieka w zarysie - Группа авторов - Страница 10

Do najistotniejszych organelli komórkowych należą mitochondria, mające owalny przekrój i długość od 1 do kilku mikrometrów. Każde mitochondrium jest odgraniczone od cytozolu dwiema odrębnymi błonami. Błona zewnętrzna mitochondrium jest przepuszczalna dla wielu rodzajów substancji, dzięki obecności licznych kanałów zbudowanych z białka poryny. Natomiast błona wewnętrzna jest wysoce selektywna i przepuszcza niewiele substancji. Ma dużo większą powierzchnię od błony zewnętrznej, dlatego wpukla się do wnętrza mitochondrium, tworząc liczne pofałdowania układające się w tzw. grzebienie mitochondrialne. Błona wewnętrzna zawiera również łańcuch transportu elektronów (łańcuch oddechowy), utworzony przez ściśle uszeregowany zespół związków chemicznych. Dzięki nim zachodzi w niej jeden z kluczowych etapów oddychania komórkowego. Mitochondria zawierają własny DNA i odtwarzają się niezależnie od podziałów komórki przez samoistne podziały. W macierzy mitochondrium (matrix) znajdują się enzymy cyklu Krebsa oraz rybosomy.

Ze względu na ich liczne podobieństwa do bakterii uważa się, że mitochondria pochodzą pierwotnie od drobnoustrojów, które zostały wchłonięte przez praprzodków dzisiejszych komórek eukariotycznych.

Mitochondria wytwarzają energię chemiczną dla całej komórki. Czerpią tę energię z utleniania cząstek pokarmowych (np. węglowodanów) i tworzą ATP, które zasila większość procesów czynnych w komórce. Mitochondria pełnią także istotną funkcję w procesie zaprogramowanej śmierci komórki – apoptozie. Bogate w mitochondria są komórki wykazujące wysoki poziom metabolizmu, np. hepatocyty.