Читать книгу Fizjologia człowieka w zarysie - Группа авторов - Страница 11

Cytoszkielet to wewnątrzkomórkowa sieć włókien białkowych, które pełnią zasadnicze funkcje w utrzymaniu kształtu komórki i dynamiki błon, transporcie wewnątrzkomórkowym, pozycjonowaniu organelli, polaryzacji i poruszaniu się komórek oraz w podziałach komórkowych. Do włókien białkowych cytoszkieletu zaliczane są: mikrofilamenty, filamenty pośrednie oraz mikrotubule.

Mikrofilamenty to cienkie włókna zbudowane z aktyny. Są dosyć giętkie i krótsze od mikrotubul. Podlegają nieustannej przebudowie, polegającej na ciągłym dołączaniu cząsteczek aktyny na ich jednym końcu (biegun dodatni) i odłączaniu jej na końcu przeciwnym (biegun ujemny). Mikrofilamenty umożliwiają komórce zmianę kształtu i ruch. Współdziałając z miozyną, warunkują zdolności skurczowe komórek oraz transport błoniastych struktur komórkowych wzdłuż swojego przebiegu.

Filamenty pośrednie są twarde i nadają komórkom sztywność. Jest ich szczególnie dużo w komórkach narażonych na działanie sił mechanicznych (np. w komórkach naskórka). Są zbudowane z wielu różnych białek. Występują zarówno w cytoplazmie, jak i w jądrze komórkowym. Filamenty jądrowe to laminy, znajdujące się tuż pod otoczką jądrową.

Mikrotubule to najgrubsze z włókien wchodzących w skład cytoszkieletu. Są zbudowane z tubuliny α i β. Podobnie jak mikrofilamenty, podlegają ciągłej przebudowie. Biorą udział w transporcie różnych organelli i pęcherzyków wewnątrz komórki. Mikrotubule odgrywają również rolę w podziale komórki, biorąc udział w rozdziale chromatyd (lub chromosomów), i w kariokinezie, tworząc wrzeciono kariokinetyczne.

Rycina 1.4. Mitochondrium

(autorzy ryciny: M. Maksimiuk, A. Sobiborowicz).