Читать книгу Мавлоно - - Страница 7

Баҳоуддин Валад Қўнёга кўчиб келгач, бор-йўғи икки йил яшади, холос. Ёши саксон бешдан ошиб, кексалик заиф баданига бутун юки билан чўкканди. 1231 йилнинг қишида қўққисдан бетоб бўлиб ётиб қолди. Бетоблигининг учинчи куни, яъни 12 январь жума, тушга яқин Унинг руҳи фоний оламни тарк этди.

Вафотининг эртаси куни жаноза маросимида Султон Аълоиддин бошчилигида барча умаро ва уламолар ҳозир бўлишди. Йиғилган мингларча халқ тобутни елкама-елка кўтариб, Султон томонидан бир пайтлар тортиқ қилинган боғга олиб боришди. Салжуқийлар саройида қирқ кун мотам тутилиб, бу давр мобайнида Cултон ул-уламо Баҳо Валаднинг хотири учун Султон ва амирлар отга минишмади.

Маълум бир муддатдан сўнг мозорнинг тоши лавҳи ҳозирланиб, унда шундай сўзлар битилди:

“Оллоҳ боқийдир. Бу ер улуғимиз, мўътабаримиз, дин ва шариат пешвоси, ҳикмат манбаи, суннатга қайта жон ато этган, бидъатни илдизидан суғуриб отган, айтганларига амал қилинган, олимлар султони, шарқ ва ғарб муфтийси, Мусулмонларнинг шайхи, балхлик Аҳмад ибн Ҳусайн ибн Муҳаммад ётган жойдир. Оллоҳ Ундан ҳамда ўтганлардан рози бўлсин. Олти юз йигирма саккизинчи йили Раби ул-охирнинг ўн саккизинчисида, жума куни пешин чоғи вафот этди. Оллоҳ раҳмат айласин”.

Бир йилдан сўнг мозори узра усти ғиштли оддийгина мақбара барпо этилди. Салжуқий вазирларидан Муиниддин Сулаймон Парвона Мавлонога Баҳо Валаднинг оддий мақбараси узра улкан бир мақбара ва юксак қубба тиклатмоқчи эканлигини маълум қилади. Унинг ушбу истагини эшитган Мавлоно шундай савол беради:

– Шу коинотни қучган кўк қуббасидан янада яхшисини, янада буюгини барпо эта оласизми?

– Йўқ.

– У ҳолда янгисини қуришга заҳмат чекманг.

Ўрни келганда шуни ҳам айтиб ўтайлик, Мавлононинг вафотидан сўнг анча вақт ўтиб, Қонуний Султон Сулаймон даврида унинг даҳмаси устидаги катта тахта қопламали сандиқ Отасининг даҳмаси устига кўчирилади. Мавлононинг даҳмаси устига эса нисбатан кичикроқ мармар ва усти пўшидали алоҳида тахта сандиқ ўрнатилади. Зиёратчилар томонидан “Ўғлининг илмига, буюклигига ҳурматан отасининг сандиқи таъзимдадир” дея афсоналаштирилган тахта қоплама сандиқ аслида Мавлонога тегишлидир.

Баҳо Валад бақо уйига кўчиб, ортда ўзидан янада порлоқ бир юлдуз қолдирганди: Мавлоно Жалолиддин… Қутб юлдузи каби нур таратгувчи ушбу илм ва урфон жавҳарининг ёнида кейинчалик чиққан неча юлдузлар хира тортажак…

Энди асл юлдуз, ошиқ кўнгиллар Султони ҳақидаги ҳикоямизни бошлайлик.