Читать книгу Պատմութիւն Հայոց - იაკობ ცურტაველი - Страница 18

ԺԷ. Արդ՝ մինչդեռ սուրբն Հռիփսիմէ *զայս ամենայն *աղաւթս առ Աստուած մատուցանէր՝ եկն եմուտ թագաւորն Տրդատ ի ներքս ի սենեակն՝ ուր էրն զնա արգելեալ։ 2 Արդ՝ իբրեւ եկն եմուտ նա ի ներքս՝ առ հասարակ *մարդիկն, ոմանք արտաքոյ ապարանիցն, կէսքն *ի փողոցս ի ներքսագոյնսն, առ հասարակ երգս առեալ բարբառեցան կայթիւք վազելով, ցուց բարձրեալ մարդկանն. կէսքն ի բերդամիջին, եւ կէսք զքաղաքամէջն լցին խնճոյիւք. առ հասարակ համարէին հարսանեացն զպարսն պարել եւ զկաքաւսն յորդորել։ 3 Իսկ Տէր Աստուած նայեցաւ յիւր սիրելին Հռիփսիմէ՝ ապրեցուցանել զնա, զի մի՛ կորիցէ աւանդն որ *պահեալ զգուշացեալ էր, եւ լուաւ աղաւթից նորա՝ զաւրացուցանել զնա իբրեւ *զՅայէլն *եւ իբրեւ *զԴեբովրայն. ետ *զաւրութիւն նմա, զի ապրեսցի *ի ստամբակ բռնութենէ անաւրէնութեանն։

4 Արդ՝ մտեալ թագաւորն՝ բուռն հարկանէր զնմանէն, կատարել զկամս ցանկութեանն ։ 5 Իսկ նա զաւրացեալ լինէր *ի Հոգւոյն սրբոյ. գազանաբար ոգորեալ, առնաբար *մարտնչէր. իբրեւ յերեք ժամուց սկսեալ մարտնչել մինչեւ ի տասն ժամն՝ պարտեալ լինէր զթագաւորն իսկ զայն, որ անհնարին համարեալ ուժով. որ մինչ ի Յունաց աշխարհին էր՝ բազում ոյժ պնդութեան ոսկերաց ցուցեալ էր, զարմացուցեալ զամենեսեան. եւ *ի թագաւորութեանն իսկ, իբրեւ ի հայրենի բնութիւնն դարձեալ էր՝ բազում գործս արութեան քաջութեան եւ անդ ցուցեալ. եւ որ այնպէս հռչակեալ էր ամենայնիւ՝ արդ յաղջկանէ միոջէ պարտեալ վատթարանայր կամաւք եւ զաւրութեամբն Քրիստոսի։

6 Արդ՝ իբրեւ պարտեցաւ, վաստակեցաւ *եւ լքաւ՝ ել նա արտաքս, եւ ետ ածել զերանելին Գայիանէ, եւ արկանել խառան ի պարանոց նորա, եւ ածել ունել զնա առ դուրս սենեկին. եւ *ինքն անդրէն *ի ներքս մտանէր. եւ եդ բանս ի բերան սպասաւորացն, զի ստիպեսցեն զանհրապոյրն Գայիանէ՝ ասել ի դրաց անտի ի ներքս ի սենեակն առ Հռիփսիմէ, թէ արա՛ զկամս դորա, եւ կեա՛ց դու եւ մեք։

7 Իսկ նա յանձին կալեալ խաւսել ընդ սանուն իւրում, եւ մատուցեալ *ասէ ի դրաց անտի ի ներքս *ի սենեակն առ Հռիփսիմէ. «Որդեակ, պահեսցէ՛ զքեզ Քրիստոս ի պղծութենէդ եւ լիցի քեզ զաւրաւիգն. քա՛ւ քեզ, որդեակ, եթէ լիցի քեզ ելանել ի ժառանգութենէ անտի կենացն Աստուծոյ, եւ ժառանգել քեզ զանցաւորս, որ *ոչ ինչ *իսկ է, այսաւր է, եւ վաղիւն կորնչի«։

8 Իբրեւ իմացան, թէ զո՛ր խրատ յաճախեաց մատուցանել՝ բերեալ քարինս՝ հարկանէին զբերանն, մինչեւ թափել ատամանցն. եւ ստիպէին ասել նմա, զի արասցէ զկամս թագաւորին։

9 Նա եւս քան զեւս պնդէր եւ ասէր. «Քաջալերեա՛ց, պինդ կաց, եւ այժմ տեսանես զՔրիստոս, առ որ անձկացեալն ես։ 10 Յուշ լիցի քեզ, որդեակ, հոգեխառն սնունդն, որով զքեզ սնուցի։ 11 Յուշ լիցի քեզ աստուածեղէն խրատն, որով զքեզ պարարեցի։ 12 Յուշ լիցին հալածանքն իմ եւ քո ի միասին։ 13 Յուշ լիցի քեզ եւ բաժակ մահուն, զոր ի միասին եմք ընպելոց։ 14 Յուշ լիցի քեզ եւ յարութիւն ամենայն տիեզերաց։ 15 Յուշ լիցի քեզ եւ մեծատանն յանդիմանութիւն։ 16 Յուշ լիցի քեզ այրումն յաւիտենական գեհենին տանջանաց։ 17 Յուշ լիցի քեզ *անապական պարգեւքն *արդարոց, զոր եւ մեզն է պատրաստեալ։ 18 Յուշ լիցի քեզ աստուածեղէն *բարբառն երկնաւոր, զոր լուար *իսկ *դու քեզէն քոյովք ականջաւք *յայսմ *աւուր. որ *քաջալերեաց եւ զաւրացոյց զքեզ մեաւք հանդերձ՝ նոյն եւ արժանիս արասցէ պսակին եւ հանգստեանն զոր խոստացաւ. եւ զաւրացուսցէ զքեզ մեաւք հանդերձ, զի լիցուք բնակիչք Աստուծոյ *լուսեղէն յարկացն յաւիտենականաց բնակութեան։

19 Այլ *Տէր մեր եւ թագաւոր մեր եւ Աստուած մեր, որ վասն մեր խոնարհեցաւ յանարգութիւն, մի՛ թողցէ զմեզ անարգս, զի զաւրութեանց նորա ցանկացաք. փրկիչն աշխարհաց աւգնեսցէ մեզ, որ *ոչ եթող ընդ վայր *զմեզ զյուսացեալս իւր, եւ *արժանիս համարեցաւ իւրոց բանիցն՝ *քաջալերութիւն տալոյ։ 20 Զի նա անարգամեծար Տէր է, եւ նա ինքնին պահեսցէ զմեզ զաղախնեայս իւր յամենայն մեղաց. որպէս եւ այսաւր իսկ լուաք, զի էր պահեալ զմեզ *ամենազաւր աջոյն, եւ պահեսցէ զմեզ մինչեւ յաւիտեան. բայց միայն ի սիրոյ նորա մի՛ մեկնեսցուք։ 21 Այլ զարթուսցէ զզաւրութիւնս իւր, եւ եկեսցէ կեցուսցէ զմեզ, եւ մեք զանուն Տեառն *կարդասցուք. երեւեցուսցէ զերեսս իւր ի մեզ, եւ կեցցուք. զի նա է Աստուած փրկիչ մեր. վասն նորա համբերեցաք զաւրհանապազ։

22 Յո՛ւշ լիցի քեզ Տէրն, որ վասն զմեզ բարձրացուցանելոյ խոնարհեցաւ , եւ հեղ *զարիւն իւր ի վերայ խաչին. վասն կենաց մերոց եւ փրկութեան մերոյ ի մահ վիրաւորեցաւ։ 23 Դի՛ր զնա *ի մտի քում, եւ կարդա՛ *սրտիւ քով զնա. ահա հասեալ է քեզ յաւգնականութիւն, եւ զաւրացուսցէ զբազուկս քո, որպէս զմանկանն Դաւթի ի վերայ *արջոցն եւ առիւծուցն, որ իբրեւ զուլս այծեաց ճեղքեալ բեկանէր։ 24 Նա եւ որ *զանարի հսկայն ջարդեաց ի ձեռն *ծառայի իւրոյ Դաւթի՝ նոյն խորտակեսցէ զչարութիւն *անաւրէնութեան դորա առաջի քո։

25 Դուստր մարգարէութեան հաւատոցն Դաւթի եւ սնեալ յարդարութեան ի վերայ բազկաց իմոց. առաջի սուրբ եւ փառաւորեալ սեղանոյն Աստուծոյ սնար դու աղախին Քրիստոսի. այն որ այսաւր իսկ յայտնութեամբ՝ *գթութեամբ եւ մարդասիրութեամբ իւրով յայտնեցաւ մեզ, որ իմաստութեամբն խնդրեցաք զնա՝ նոյն տացէ քեզ մեաւք հանդերձ առանց ամաւթոյ տեսանել զնա դէմ յանդիման»։

26 Արդ՝ զայս *ամենայն խաւսեցաւ սուրբն Գայիանէ ի բարբառ Հռոմայեցւոց *ընդ իւրում սանուն ի դրաց սենեկին, մինչդեռ թագաւորն ոգորէր ընդ սրբոյն Հռիփսիմեայ։ 27 Բայց գոյին անդ ոմանք ի սպասաւորացն արքունի, որ լսէին զայն ամենայն ի բարբառ Հռոմայեցւոց։

28 Եւ արդ՝ իբրեւ լուաւ զայն ամենայն, զոր խաւսեցաւն Գայիանէ ընդ սանուն իւրում՝ *ի բաց առին զնա ի դրաց անտի։ 29 Զի թէպէտ եւ բազում անգամ *հարին զնա, եւ ծեծեցին քարամբք զերեսս նորա, եւ թափեցին զատամունս նորա, եւ *ջարդեցին զմսուր բերանոյ լնդաց նորա՝ *սակայն ոչ շրջեաց զբանս իւր՝ խաւսել ընդ աղջկանն այլ ինչ. այլ զոր սկիզբն արարեալ էր *բանիցն իւրոց առաջնոց՝ զնոյն յաճախեալ բազմացուցանէր։

30 Իսկ նա *մարտեաւ եւս ընդ նմա ի տասն ժամէ աւուրն մինչեւ ի պահ մի գիշերոյն, պարտեաց զթագաւորն։ 31 Եւ զաւրացեալ լինէր *աղջիկն ի Հոգւոյն սրբոյ. հարեալ վանեալ պարտեալ, վաստակաբեկ առնելով զթագաւորն՝ մեղկեալ *ընկենոյր։ 32 Մերկ կողոպուտ եւս ի հանդերձից զթագաւորն կացուցանէր, եւ զպատմուճանն պատառեալ եւ զնշան թագին ցրուեալ կողոպտեալ՝ ամաւթալից թողոյր։ 33 Զի թէպէտ եւ զիւր զգեստիկն քճքճեալ պատառատուն ի նմանէն ի դուրս բերէր՝ *սակայն յաղթող պահէր զանձն իւր սրբութեամբ։

34 Եւ բացեալ զդուրս տանն բռնաբար՝ ի դուրս ելանէր, հերձեալ *զամբոխ մարդկանն. եւ ոչ ուրուք կարացեալ յաղթահարել զնա։ 35 Եւ ընթացեալ *ընդ քաղաքամէջսն՝ *ելանէր *ընդ արեւելս կոյս, ընդ Արեգ դուռն քաղաքին։ 36 Երթեալ *առ հնձանաւքն, ուր էինն իսկ յառաջ *վանք իւրեանց՝ ձայն աւետեաց մատուցանէր ընկերացն. եւ ինքն անցանէր հարուստ մի ի քաղաքէն ի կողմն մի հիւսիսոյ, ի տեղի մի յարեւելս կոյս, ի սարաւանդակ ի բարձրաւանդակ յաւազին տեղի մի, մաւտ ի բուն պողոտայն, որ երթայր յԱրտաշատ քաղաք։

37 Իբրեւ եհաս յայն տեղի՝ ծունր եդեալ կայր յաղաւթս եւ ասէր. «Տէր ամենայնի, ո՞ կարիցէ հատուցանել քեզ փոխանակ բարեացն, որ ի քէն շնորհեցաւ մեզ. զի պահեցեր զյոյս մեր հաստատուն որ ի քեզ էր. եւ ապրեցուցեր զմեզ ի պղծալից ժանեաց գազանին *որ ապականէրն զմեզ։ 38 Այլ զի՞նչ եւս *կայցէ ի մեզ կար՝ փոխարէնս հատուցանել քեզ. բայց անձինք մեր լիցին փոխանակ * փրկութեան քում. զի *դու ինքն արժանիս արարեր զմեզ արբանեկութեան, կրել զանունդ քո, որով ապրեցուցեր զմեզ. զի բայց ի քէն, Տէր, զայլ ոչ ոք գիտեմք, եւ զանուն քո անուանեմք զաւր հանապազ։

39 Այլ մեզ լաւ է մեռանել *ի սրբութեան քում, քան թէ ձգիցեմք զձեռս մեր յաստուածս աւտարս, որ չիցեն իսկ. այլ ոչ ինչ իսկ են ամենայն պաշտամունք հեթանոսաց. զի դու ես *արարիչ, եւ ամենայն ի քէն է եւ Որդւովդ քո միածնաւ, առանց որոյ եղեւ եւ ոչինչ, եւ Հոգիդ քո բարի *առաջնորդեսցէ մեզ յերկիր ուղիղ *, որ տանի զմեզ *ի բարութիւնսն *յաւիտենականսն յերկրաւորսն։

40 Որոյ յանդիման լինելոց եմք առաջի միածնիդ քոյ. զի առանց ամաւթոյ կայցեմք *ի կողմն աջակողմանն, յորժամ առաքեսցես զդա ի պատրաստ լուսոյ բնակութենէդ հայել յամենայն բնակիչս երկրի։ 41 Որ ստեղծ իսկ զսիրտս որդւոց մարդկան, որ ի միտ *առնու զամենայն գործս նոցա։ 42 Զի եւ մեք ի ժողովրդենէ քումմէ եմք *եւ ի խաշնէ արաւտի քոյ. մտցուք * ի յարկսդ, զոր պատրաստեցեր սիրելեաց քոց։ 43 Փութամք, Տէր, զի ելցուք *ի մարմնոյս, զի խառնեսցուք ի գունդ միածնի Որդւոյդ քոյ սիրելւոյ, եւ ի թիւ այնոցիկ, որ սիրեցին զաւր երեւելոյ գալստեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի։ 44 Ի պղծութենէս եւ եթ ապրեսցուք. այլ *եթէ եկեսցեն տանջանք ի վերայ մեր վասն անուան քոյ՝ պատրաստ եմք։ 45 Զի ոչ զրկես դու *զմեզ. զի դու, Տէր, ինքնին վկայես ինձ , զի վարուց երկրակեաց կենացս *ես ինչ ոչ ցանկացայ ի մանկութենէ իմմէ. վասն զի նայեցայ եւ հաւատացի բանի քում զոր ասացեր, թէ *Վա՜յ իցէ ձեզ, յորժամ բարի ասիցեն զձէնջ մարդիկ. այլ Երանի է ձեզ, *յորժամ նախատիցեն զձեզ եւ հալածիցեն, եւ ասիցեն զամենայն բան չար սուտ զձէնջ վասն իմ. ցնծացէ՛ք եւ ուրախ լերուք։

46 Արդարեւ *իսկ, Տէր, ցնծացաք եւ ուրախ եղաք ընդ այս պատերազմ որ եհաս մեզ, մարտնչել *սիրով քով. զի յաղթեաց յաղթող զաւրութիւնդ քո, եւ ետ մեզ յաղթել։ 47 Ուրախ եղաք ընդ այս փոխանակ աւուրցս, որ խոնարհ արարին զմեզ, եւ ամացս, յորս տեսաք զչարչարանս։ 48 Հայեա՛ց, Տէր, ի ժառանգութիւն քո եւ ի գործս ձեռաց քոց, եւ առաջնորդեա՛ *մեզ *ի վերին քաղաքդ քո Երուսաղէմ որ *ի բարձունսդ է, ուր ժողովելոցդ ես զամենայն արդարս, զսուրբս եւ զսիրելիս անուան քոյ. եղիցի լոյս տեառն *Աստուծոյ ի վերայ մեր»։