Читать книгу Պատմութիւն Հայոց - იაკობ ცურტაველი - Страница 5

ՎԱՐՔ ԵՒ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ
Դ

Оглавление

Դ. *Յաւուրս ժամանակացն այնոցիկ զաւրաժողով լինէր իշխանն Գթաց, եւ բազում գունդս զաւրաց ժողովեալ՝ գայր տալ մարտ պատերազմի ընդ իշխանին Յունաց։ 2 Պատգամս յղէր աւրինակաւս այսուիկ, եթէ «Ընդէ՞ր բնաւ ելանեմք խառնամխի ի պատերազմ՝ սպառել զզաւրս մեր, եւ վտանգ եւ տագնապ միանգամայն աշխարհի հասուցանեմք. ես աւասիկ ախոյեան ելանեմ քեզ ի մերոց զաւրաց աստի, եւ դու ինձ ի յունականաց այտի. հասցուք եկեսցուք ի մարտի տեղի. եթէ ես զքեզ յաղթահարեցից՝ Յոյնք ինձ հնազանդեսցին ի ծառայութիւն. եւ թէ դու ինձ յաղթեսցես՝ մեր կեանքս քեզ նուաճեսցին եւ հնազանդեսցին. եւ առանց արեան եւ կոտորածոյ լիցի շինութիւն կողմանցս երկոցունց»։

3 Եւ իբրեւ *զայն ամենայն լուաւ թագաւորն Յունաց՝ երկեաւ. քանզի աւրինաւք կազմութեամբ, գունդ առ գունդ ճակատել ոչ առնուին յանձն, եւ ըստ պատգամին պատշաճի ոչ կարէր ունել յանձին. քանզի տկար էր յոսկերաց զաւրութեամբ. սրտաթափ եղեալ զարհուրեցաւ, քանզի ոչ գիտէր, զի՛նչ տացէ բանիցն պատասխանի։

4 Յայնմ ժամանակի *հրաման տայր թագաւորն՝ հրովարտակս եւ դեսպանս առնել առ իշխանս եւ զաւրս զաւրութեան իւրոյ, զի ուր եւ իցեն՝ առ նա հասանիցեն վաղվաղակի։ 5 Յայնմ ժամանակի իշխանք եւ զաւրք եւ նախարարք առ նա հասանէին վաղվաղակի։ 6 Առեալ եւ Լիկիանէ *զբուն գունդն որ ընդ իւրով ձեռամբն էր՝ փութայր հասանէր ի տեղի պատերազմին՝ յանդիման լինել *թագաւորին, եւ Տրդատէս ընդ նմա։

7 Եւ մինչ դեռ գային գունդք զաւրացն՝ դէպ եղեւ նոցա գալ մտանել ի նեղագոյն տեղի մի, յառուամէջս այգեստանւոյն, ի փողոցամէջս համբարոցացն, առ դրունս քաղաքին. քանզի զդրունս քաղաքին աղխեալ էր, զի ժամ էր հասարակ գիշերոյ։ 8 Իբրեւ ոչ գտաւ խար երիվարաց զաւրուն բազմութեան դարման կերակրոյ մինչեւ ի մէջգիշեր՝ հայեցեալ տեսանէին ի զուարափակ քաղաքորմի միոջ, զի խստահամբար մթերեալ էր. եւ ոչ ոք կարաց ձգել զձեռն իւր վասն որմոյն բարձրութեան։ 9 Յայնժամ Տրդատէս ելեալ եւ իջեալ՝ հոսէր ընկենոյր բարդս բարդս ի մէջ զաւրացն մինչ ի լիութիւն բաւականի։ 10 Նա եւ զհամբարապանսն իսկ եւ բազումս ի շանց յայսկոյս որմոյն ընկենոյր ի մէջ զաւրացն, եւ ինքն անդրէն ելեալ իջանէր։

11 Զայն ամենայն ոյժ պնդութեան տեսեալ Լիկիանէս զարմացաւ։ 12 Իսկ իբրեւ այգն զառաւաւտն մերկացաւ՝ դրունք քաղաքին բացան, եւ զաւրքն *ամենայն առ հասարակ ի ներքս մտանէին. եւ Լիկիանէս յանդիման լինէր թագաւորին, եւ ամենայն մեծամեծքն եւ սպարապետքն եւ զաւրագլուխքն եւ իշխանքն։

13 Ապա կաց պատմեաց թագաւորն *իշխանացն զամենայն պատգամս թագաւորին Գթաց։ 14 Յայնժամ խաւսել սկսաւ Լիկիանէս ընդ արքային եւ ասէ. «Մի՛ ինչ զարհուրեսցի սիրտ տեառն իմոյ. զի գոյ աստ այր մի ի դրան քում, զի իրքդ այդ նովաւ վճարին. Տրդատէս *անուն նորա, ի տոհմէ թագաւորին Հայոց աշխարհին»։ 15 Եւ կաց պատմեաց *զերեկորին զգործս քաջութեան նորա։ 16 Յայնժամ հրաման *ետ, եւ ածին զՏրդատիոս յանդիման թագաւորին. եւ պատմեաց նմա կարգաւ զամենայն։ 17 Յայնժամ ժամ ետուն կազմութեան մարտի՝ առ ի ժամ վաղուի զմիմեանս տեսանել պատերազմաւ։ 18

Իսկ ի միւսում աւուրն ընդ այգն ընդ առաւաւտն հրամայեաց արկանել ծիրանիս. եւ զարդարեցին զՏրդատիոս ի զարդ կայսերական, արկեալ *զնովա զնշան թագաւորութեանն. եւ ոչ ոք գիտէր վասն նորա. հրաման ել ամենեցուն, թէ ինքն իսկ կայսրն իցէ։ 19 Եւ նորա առեալ զգունդն զաւրաց բազմութեան՝ ի ձայն փողոյ տագնապաւ յառաջ մատուցանէր մինչեւ յանդիման թշնամեացն։ 20 Իբրեւ յանդիման եղեն միմեանց կայսերակերպն *եւ թագաւորն՝ մտաւ ի կուշտ արարեալ երիվարացն ի միմեանս հասանէին. անդ յաղթահարէր կայսերակերպն զթագաւորն. ձերբակալ *արարեալ՝ ածեալ յանդիման առաջի կայսերն կացուցանէր։

21 Յայնժամ մեծացոյց յոյժ թագաւորն զՏրդատիոս, եւ մեծամեծ պարգեւս *ետ նմա. թագ կապեաց ի գլուխ նորա եւ ծիրանեաւք զարդարեալ մեծացոյց զնա, եւ կայսերակերպն զարդու շքեղացուցեալ մեծարեաց զնա. եւ գումարեաց ի ձեռս նորա զաւրս բազումս յաւգնականութիւն նմա, եւ արձակեաց յիւրական աշխարհն Հայոց։

22 Եւ յետ մարտին յաղթութեան քաջութեանցն զոր արար՝ դարձեալ լինէր ի կողմանցն Յունաց Տրդատ արքայ Հայոց մեծաց։ 23 Խաղաց գնաց թագաւորն ի կողմանս Հայոց, եւ եկն եգիտ անդ *զաւրս բազում Պարսից, զի զաշխարհն յինքեանս գրաւեալ էին ի ծառայութիւն. զբազումս կոտորէր, եւ զբազումս փախստականս արարեալ ի կողմանս Պարսից արկանէր. եւ զհայրենեացն տէրութիւն յինքն *նուաճեաց, եւ զաւրացաւ ի վերայ սահմանաց նորա։

Պատմութիւն Հայոց

Подняться наверх