Читать книгу Położna z Auschwitz - Magdalena Knedler - Страница 10

Od autorki

Mama – Stanisława Leszczyńska – pracowała jako położna do 1957 roku. W 1965 roku w „Przeglądzie Lekarskim” ukazał się jej Raport położnej z Oświęcimia. Zmarła w 1974 roku na raka. W ostatniej fazie choroby konsekwentnie odmawiała ­przyjmowania środków przeciwbólowych.

Wydarzenia rozgrywające się na sztubie położniczej oparłam na wspomnieniach Stanisławy Leszczyńskiej, jej Raporcie położnej z Oświęcimia, a także na wspomnieniach innych więźniarek, które trafiły do Birkenau jako ciężarne i w obozie urodziły dzieci. Imiona kobiet i dzieci zostały zmienione. Niektóre wydarzenia są też oparte na opowieściach wojennych matek, które nie trafiły do Birkenau, jak na przykład przedobozowy powieściowy los Aliny i jej męża, niemieckiego Żyda.

Narratorka rzeźbiarka wykreowana została na podstawie wspomnień kilku więźniarek Birkenau, głównie tych, które po wojnie pisały listy do Stanisławy Leszczyńskiej, dziękując za opiekę w obozie. Jej sztukę zaś wymyśliłam, inspirując się pracami Mieczysława Stobierskiego, Aliny Szapocznikow (z jej życiorysu wzięłam także Paryż, jak również doświadczenie śmiertelnej choroby, dla której szuka się odpowiedniej artystycznej formy), Anny Raynoch-Brzozowskiej, Zygmunta Flina, Bożenny Biskupskiej, Józefa Szajny i Zofii Pociłowskiej, których dzieła wyrastają z obozowych i wojennych przeżyć – własnych lub przyjętych w formie czyichś opowieści i zreinterpretowanych. W narratorce jest jednak najwięcej mojej Babci, łączniczki z Powstania Warszawskiego, również wojennej matki, która nie trafiła do obozu, ale – wplątana w wielką historię – utraciła zarówno swoje pierwsze dziecko, jak i pierwszego męża. Miałam szczęście dorastać wśród opowieści snutych przez nią i jej przyjaciółki.

Więzień A8450 nazywał się Miklós Nyiszli i był asystentem doktora Mengele. Przeżył wojnę i odnalazł rodzinę. Spisał swoje ­wspomnienia. Zmarł w 1956 roku.

Alfred Woycicki przez całe życie związany był z Teatrem im. Słowackiego w Krakowie. Zmarł w 1971 roku. Wilhelm Brasse, fotograf z Auschwitz, zmarł w roku 2012. Po wojnie nie był w stanie wrócić do swojego zawodu.

Maria Mandel, nadzorczyni SS w obozach koncentracyjnych, kierowniczka obozu kobiecego w Auschwitz-Birkenau, została osądzona przez Najwyższy Trybunał Narodowy i skazana na karę śmierci przez powieszenie. Więźniarką Auschwitz, którą Mandel błagała o przebaczenie w więzieniu na Montelupich, była Stanisława Rachwał.

Josef Mengele nigdy nie został aresztowany i osądzony. Ukrywał się w Argentynie, Paragwaju i Brazylii, gdzie zmarł w 1979 roku. Nie wyzbył się swoich przekonań.