Читать книгу Skadukant - Rika Cloete - Страница 6

“Jy lyk vir my ylerig om die kiewe, Deirdre. Is daar fout?” vra Tertia en sit haar koppie netjies in die holte van die piering neer.

Deirdre wou eers die tee-afspraak met haar ou koshuisvriendin kanselleer, maar het op die nippertjie besluit om tog maar vir Tertia vir hulle gebruiklike weeklikse kletssessie te sien. Sy kan tog nie by die huis sit en wegkruip nie. Tertia sou in elk geval snuf in die neus gekry het, in haar Merc gespring het en die uur of wat van Stellenbosch af Murraybaai toe gejaag het om te kom uitvind wat aangaan. En eintlik is sy bly sy het die afspraak nagekom, want Tertia is net die tonikum wat sy nodig het om haar op te kikker. Liam en hulle verhouding, haar swangerskap, Hanna se moord – dit word alles net te veel.

“Hoor jy wat ek sê, vrou?” Tertia raak saggies aan haar arm.

Dit sal nie help om verder voor te gee dat daar niks verkeerd is nie. Die waarheid gaan tog die een of ander tyd uitkom; indien nie vandag nie, dan binnekort. Tertia het buitendien valkoë en is so nuuskierig soos nog iets. As sy die nuus nie uit die perd se bek hoor nie, is al wat nodig sal wees ’n toevallige pit-stop by ’n kafee of ’n draai by die vulstasie. Want vertel moet die Murraybaaiers vertel, maak nie saak vir wie nie.

Ongetwyfeld weet die meeste van hulle dat Liam en Hanna ’n skelm verhouding by die werk gehad het, en dié wat nie bewus was daarvan dat Hanna swanger was nie, kon dit in die koerantberig lees. Vanselfsprekend sal daar nou bespiegelings oor vaderskap wees en dit sal haar glad nie verbaas as iemand reeds die polisie op Liam se spoor gesit het as ’n moontlike verdagte nie. Dis ’n nuwe, sappige storie.

Die vraag is net waar om te begin. Sy sal die vuil wasgoed oor die verhouding moet uithang, maar hoe doen sy dit sonder om Hanna se nagedagtenis te beswadder en ’n string negatiewe uitlatings te ontlok? Dit voel nie vir haar reg ná wat gebeur het nie. Sy wil nie Tertia se ondersteuning afdwing om haar gevoelens te help verwerk nie. Wat met Hanna gebeur het, is erger as enige oortreding wat sy ooit kon begaan het. Dit is nie nodig om die spykers dieper in die kis te slaan nie.

Dat Liam die pa van Hanna se kind is, gaan sy nie sê nie. Nie oor Liam of ter wille van haarself nie, maar om Riaan se ontwil. ’n Mens mag nie jou menslikheid vergeet net omdat jy seer het nie. Riaan verdien nie skinderstories en onderlangse kyke nie. Hy het genoeg verloor soos dit is.

Sy besef Tertia sal nie haar mond kan hou as sy eers weet van die verhouding nie. Iemand sal net Hanna se naam hoef te noem, dan sal sy onmiddellik haar stuiwer in die armbeurs gooi. Grotendeels om vir Liam by te kom. Sy kon nog nooit juis vat aan hom kry nie. Van die begin af het sy Deirdre gewaarsku dat daar iets aan hom is wat haar kriewelrig maak. Hy was veels te glad na haar sin en ’n mooi man is gewoon almal se man. Dit het sy ’n paar keer gesê. Dat Liam haar boonop tydens ’n partytjie voor al wat leef en beef uitgekryt het as ’n spinnekopwyfie wat gedurig op jag is na ’n welvarende prooi, het Tertia hom ook nooit vergewe nie. Dit was lank voor sy die strop om Herman se nek gesit het, maar dit het bly haper. Suur druiwe? Wie sal weet?

“Ek dink dit is verby tussen my en Liam.”

“Hoe nou?” Tertia frons. “Jy is seker nie ernstig nie, Deirdre. Hy was dan altyd so committed. Ek meen, ek onthou nog soos gister toe julle mekaar op varsity ontmoet het. Die verstrooide kuns-eerstejaar en die gewilde LL.B-senior. Regte tortelduifies en totaal onafskeidbaar.”

Verbeel sy haar, of is daar ’n sarkastiese toon in Tertia se stem?

“Die afgelope ruk het dit maar gekrap tussen ons. Verlede naweek het dinge tot breekpunt gekom en het hy hier uitgestorm. Daarna het ek nog nie veel van hom gehoor nie.”

“Is dit ’n midlife crisis, of wat?”

Deirdre verwonder haar aan die perfekte buiging van Tertia se geligte wenkbrou. Ook by die blonde bob is daar geen plek vir verbetering nie. Nie ’n enkele haartjie is uit sy plek nie.

“Ek dink Liam is nog ’n bietjie jonk vir ’n midlife crisis. Hy is nog nie eens veertig nie.”

“Man, Herman het al op tien sy midlife crisis gekry en hy is nog steeds nie daaruit nie. ’n Ander vrou dan?” vra Tertia en trek haar helderrooi mond op ’n plooi.

“Dit is seker al moontlikheid wat oorbly, is dit nie?”

“En weet jy wie dit is?” Tertia se oë vernou tot dun strepies.

“Ja, ek weet.”

“Nou wie is dit?”

“Jy kan seker raai.”

“Heng, dit kan enigeen wees,” sê Tertia en dink na. “Wag. Laat ek by die obvious kandidate begin. Sy sekretaresse. Daai jong girl. Wat is haar naam nou weer? Hanlie? Hester?”

“Hanna. Hanna Loubser.”

“Maar hoekom herinner dit my nou aan iets? Is dit dan nie … Ek is seker dis …”

“Dis die vrou wat onlangs hier vermoor is.” Deirdre verswyg die feit dat Liam op die lyk afgekom het. “Dit was oral in die nuus.”

“Praat van poetic justice!” roep Tertia uit en Deirdre wil ondanks alles lag kry toe sy haar hand vinnig oor haar mond druk soos ’n stout kind wat iets onvanpas in grootmensgeselskap gesê het. “Sjoe … ja, dis maar ’n nare besigheid, hoor,” probeer Tertia dan haar faux pas regmaak. “Sollie hier by die garage vertel my sy seun wat ’n polisieman is, het die lyk gesien. Glo vreeslik vermink. En dan is die fetus boonop verwyder. Mens wonder om wat mee te maak nogal? Urg, net te weird. Die arme …” Sy ril oordrewe, die blonde bob wip. “Ekskuus, man. Hoe ongevoelig van my. Dit is seker die laaste ding waaroor jy nou wil praat.”

Dit verras Deirdre ná al die jare nog hoe maklik dit vir Tertia is om sommer so met mense aan die gesels te raak. Soos nou kennelik weer met Sollie. ’n Vinnige groet, ’n hartlike glimlag, en dan word daar land en sand gepraat asof sy en die persoon mekaar al jare ken.

Deirdre self het egter moeite om teenoor ander oop te maak. Eintlik beny sy Tertia daardie gawe, want in die vyf jaar wat sy en Liam op Murraybaai woon, het sy nog geen vriende gemaak nie. Sy vind eenvoudig nie aanklank by die dorpsmense nie. Om die waarheid te sê, sy praat net die allernodigste. Dié dat sy opeens ’n jaloerse stekie voel, want einste Sollie is juis die enigste een hier met wie sy darem meer as tien woorde wissel, al is dit slegs wanneer sy petrol gaan ingooi. Seker omdat hy, ’n Griek, ook ’n buitestander in die gemeenskap is.

Deirdre skud die gedagte af. Ag nee wat! Dit help tog nie om afgunstig op Tertia te wees nie. Dis ’n bestiering dat die Gresses ’n jaar of wat gelede uit Johannesburg Kaap toe verhuis het om op die spogplaas te kom woon wat Herman geërf het, en sy is maar te bly sy het darem nou ’n vriendin wat redelik naby is. Sy het vir Tertia nodig, veral vir die tyd wat voorlê.

“Ek is swanger,” laat sy die bom bars en sien hoe haar vriendin se gesig spookwit word.

“Liewe aarde! Hoe het dit gebeur?”

“Op die gewone beproefde manier, hoe anders.”

“Ja, maar ek bedoel … Gebruik jy dan nie die pil nie?” Tertia aarsel ’n oomblik. “Is dit Liam s’n?”

“Natuurlik is dit Liam s’n,” antwoord Deirdre half vies. “En ja, ek gebruik wel ’n voorbehoedmiddel, maar nie so gereeld soos wat ’n mens veronderstel is nie. Ek het nie gevoel dis regtig meer nodig sedert ek weet van die affair nie. Maar ons het weer ’n keer of wat saamgeslaap.”

“En hoe voel jy daaroor? Oor die swangerskap?”

“Ek is nie dolgelukkig nie, ek kan jou dít sê. Elke dag wat verbygaan, blameer ek myself meer en meer dat ek nie iets daaromtrent gedoen het nie. Ek wil nie ’n kind hê nie, punt. Want ek weet ek is nie uitgeknip om ’n ma te wees nie.” Deirdre vou haar arms oor haar bors. “Maar ek kon myself net nie sover kry om van die baba ontslae te raak nie. Dalk is dit omdat ek Liam wou straf oor Hanna, dat ek hom skuldig wou laat voel deur vir hom die kind te gee wat hy so lank al begeer. Of miskien wou ek uit desperaatheid iets van hom behou nadat hy my verlaat het, ek weet nie. En nou is dit te laat.”

“Weet Liam van die baba?”

“Nee, ek wou hom nog daarvan vertel voordat hy hier uitgestorm het, maar hy het my nie ’n kans gegee nie. Ek moes seker agter hom aan gegaan het, hom gedwing het om te luister, maar ek kon nie. Ek was te verlam deur alles.”

“En waar is hy nou?”

“Wel, die laaste keer wat ek van hom gehoor het, was hy in Kaapstad. Hy’t my net laat weet hy bly daar tot tyd en wyl. Dis al.”

“Hoer en rumoer seker voort, as jy my vra. Hulle kry mos nie genoeg as hulle eers begin het nie,” merk Tertia op. “Ek moet sê, dit is die laaste ding wat ek vandag verwag het om te hoor. Ag, my ding. Wat gaan jy doen?”

“Ek weet nie. Ek weet vir die eerste keer in my lewe regtig nie wat om te doen nie, Tertia. Ek voel so verskriklik alleen. En bang.”

Deirdre draai haar kop weg. Sy wil nie hê Tertia moet haar sien huil nie, maar sy weet ook nie hoeveel langer sy die trane kan terughou nie. Dit is van al die inhou, die onderdruk, wat sy vandag so pateties hier sit. Om te swyg is nie noodwendig ’n krag nie. Dit kan uitkalwer, vernietig ook.

“Jy weet ek is net ’n foonoproep ver, nè?” Tertia staan uit die gemakstoel op om haar ’n drukkie te gee. Die aanraking is meer liefdevol en eerlik as enigiets wat sy in ’n baie lang tyd ervaar het.

Dan snik sy teen Tertia se skouer, klou krampagtig aan haar vas. Die kasjmiertrui is sag teen haar wang, syagtig onder haar vingerpunte. Trane maak nat vlekkies op die fyn wol, maar eers ’n hele rukkie later laat sy los en snuif skaam. Sy registreer eers nie dat Tertia ’n sneesdoekie uit haar handsak gegrawe het en dit vir haar uithou nie.

“Jammer, vriendin. Ek het nie bedoel om jou trui te verwoes nie,” sê sy en neem dit dan.

“Ag, te hel met die trui, man! Ek het baie.” Tertia glimlag, gaan sit weer en vervolg op ’n ernstiger noot: “Jy sal vir Liam moet sê, Deirdre. Anders gaan hierdie ding jou mal maak. Hy het die reg om te weet. Al het hy nie die verdomde reg om te lééf nie, die lae luis. Miskien help dit om dinge tussen julle beter te maak.”

“Onder geen omstandighede gaan hierdie kind gebruik word om ons huwelik te probeer red nie!” sê Deirdre beslis. “Ons liefde vir mekaar behoort die gom te wees wat ons bymekaarhou – nie ’n kind nie. Ek sal Liam nooit terugvat ter wille van ’n baba nie.”

“Dan is jy baie naïef. Liefde is ’n vlietende ding. Tussen getroudes raak dit vinnig ’n gewoonte, daarna erg afgesaag totdat dit uiteindelik afsterf. As jy gelukkig is, sit dit om in kameraadskap. Dink tog aan jou baba, Deirdre. Wil jy regtig hê hy of sy moet sonder ’n pa grootword? En het jy enige idee hoeveel dit kos om deesdae ’n kind te onderhou? Dis nie ’n grap nie, hoor. Alleen gaan jy dit nie maak nie, dit kan ek jou belowe. Kuns het nog niemand ryk gemaak nie en prokurowers rol in die geld.”

“Dis Liam wat die affair gehad het, nie ek nie,” antwoord Deirdre heftig.

“Ja, maar as hy van die kind weet – selfs al werk dit nie uit tussen julle nie – sal hy onderhoud moet betaal. Baie lank. Daar kan so maklik iets verkeerd loop, en jy is nie die jongste van moeders nie. Dit kan gevaarlik wees vir jou en die baba. Moenie dat jou trots in die pad staan van ’n gemakliker lewe nie. Jy is dit aan jouself en aan jou kind verskuldig. En regtig, jy moet nooit te skaam wees om geld van ’n man te aanvaar nie. Hulle maak ons lewens hel genoeg.”

Tertia praat sonder twyfel uit ondervinding. Toe Deirdre die eerste keer op universiteit vir Herman ontmoet het, kon sy nie glo dat haar vriendin werklik in hom belangstel nie. Hy was heelwat ouer en het ’n reputasie gehad as rokjagter. Maar toe hoor sy hy is ’n navorser in ruimte-ingenieurswese en dat die familie ’n landgoed in die Jonkershoekvallei besit, en alles het vir haar sin gemaak.

As Herman hom dus so nou en dan aan ’n jonger blaartjie vergryp, het Tertia klaarblyklik nie ’n probleem daarmee om een oog toe te knyp nie; die res van die bates vergoed daarvoor. Maar skei is taboe. Dis gekompliseerd en dit vreet onnodig fondse op wat op ander, beter dinge uitgegee kan word. Komplikasies en ’n tekort aan geld is twee goed waarvoor Tertia nie tyd het nie.

Deirdre sug. “Ek hoor wat jy sê, Tertia. En ek weet jy is reg. Maar dit is nou nog te rou in my om rasioneel daaroor te dink. Ek verwag ’n kind, verdomp. Ek is heeltemal uit my diepte.”

“Juis daarom moet jy na my luister. Gaan praat met ’n prokureur. Hoor wat jou te doen staan en wat jou regte en opsies is. Voordat Liam vir ’n tweede keer die mat onder jou uitruk. Hy ken die wet, jy nie. Jy moet na jouself kyk. Na jou en die baba.

“En daarvan gepraat. Om so alleen in hierdie agtertangse plek te sit en krepeer, is nie die beste opsie nie. Veral nie nou met die moord wat onder julle neuse gepleeg is nie. Soos gewoonlik is daar seker ook nog geen vordering gemaak om die sicko vas te trek nie, nè? Die ou deuntjie: ‘niemand is nog in verband met die voorval in hegtenis geneem nie’. Nee. Dis gevaarlik, man. Ek is bekommerd oor jou. Kom bly ’n rukkie by ons, toe? Dit sal jou goed doen.”

“Dankie, dis baie gaaf van jou om aan te bied, maar ek is regtig oukei,” antwoord Deirdre. “My huis is hier, my ginekoloog is hier. Alles wat ek nodig het, is hier. En ek sal sover moontlik uit die moordenaar se pad probeer bly, ek belowe.”

“Jy moenie grap nie. Dit moet ’n baie twisted nommer wees daai.”

“Kom ons praat nie nou daaroor nie, asseblief.”

“Oukei dan. Het jy al gedink aan name?”

Deirdre glimlag. “Nee, nog nie. Ek moet nog eers gewoond raak aan die idee dat ek ma gaan word.”

“Hoeveel weke is jy al?”

“Net so ’n bietjie meer as tien weke.”

“Tien weke!” Tertia gooi haar hande teatraal in die lug. “Dis meer as twee maande en jy sê niks. Nie vir Liam nie, nie vir my nie. Ek kan dit nie glo nie! Hoekom nie? Hoekom het jy dit so lank stilgehou?”

“Ek wou eers heeltemal seker maak, want ek het sommer net ’n tuistoets gedoen. Al was dit positief, het ek besluit om eerder bevestiging by my huisdokter te gaan kry. Maar ek was so bang vir die antwoord dat dit my ’n ewigheid geneem het om ’n afspraak te maak. En die situasie tussen my en Liam … Wel, ek wou die nuus hou vir die regte oomblik, maar met die rusies en stiltes – ek het nie kans gesien nie. Toe …”

Amper praat sy haar mond verby. Sy moet versigtig wees. So hittete of sy het uitgeblaker dat daar nog ’n kind betrokke is. Hanna en Liam s’n.

“Ja, en toe?” pols Tertia.

“Toe was dit te laat. Ek is jammer ek het jou nie vroeër vertel nie. Van die affair. Van die baba … Ek was so teleurgesteld. Ek het nooit gedink Liam sou my met ’n ander vrou verkul nie. ’n Hele dekade se getroude lewe in die water gegooi. Wys jou net. Nooit is ’n baie lang tyd. En huwelike is nou maar eenmaal nie perfek nie, selfs al het ek geglo myne sou wees.”

“Het jy gedink ek sou al jou geheime uitlap, of wat? Vertrou jy my dan nie?” vra Tertia en klink effens suurderig.

“Dis nie dit nie. Liam moes na regte die eerste een wees wat ek vertel, hy is die pa. En solank as wat ek nie vir hom gesê het nie, het ek nie gevoel dit is reg om enigiemand anders te vertel nie.”

“Nie eens jou ouers nie?”

“Jy lyk verniet so verbaas, Tertia. Jy weet ek het nie meer kontak met my aanneemouers nie. Sedert varsity al nie. Ons was nooit na aan mekaar nie, het nie veel van ’n konneksie nie. My lewe gaan hulle nie aan nie.” Deirdre kyk af op haar skoene, bestudeer elke voutjie en merkie in die sagte leer. “Alles is ’n gemors. Een groot, vet gemors.”

Tertia bly ’n rukkie stil en maak dan keel skoon.

“Ag, wat. Ons sal hierdeur ook kom. My ma het altyd gesê daar is geen probleem wat nie opgelos kan word met genoeg plofstof en ’n hengse bak roomys nie. Kom ons gaan kry ’n chocolate sundae. Die vet weet, ek het nou een nodig.”

“Is ek dan vergewe?” vra Deirdre.

“Seker maar, jong. Maar net sodat jy weet, vergifnis kom nie verniet nie. Jy gaan betaal vir daai roomys.”