Читать книгу Slagyster - Rudie van Rensburg - Страница 7

Hy hou sy vrou dop terwyl sy die laaste verstellings aan die silwereetgerei op die tafel maak. Sy staan terug en beskou die prentjie ingenome.

Brink van Dyk kan nie help om te glimlag nie. Na tien jaar moet sy haar seker nog gereeld knyp om seker te maak sy droom nie. Hulle het ver gekom in dié tyd. As onderwyser kon hy destyds skaars hul nederige huisie in Monte Vista bekostig. En nou voer hulle ’n multimiljoenêrsbestaan in ’n herehuis in Rondebosch.

Hy kyk na die hoë wit staalplafonne, die indrukwekkende kroonkandelaar, die twee kleurvolle Irma Sterns teen die muur, die glimmende geelhouttafel, die wit rose in die kristalhouer, die Royal Albert-borde.

Waar’s die dae toe hulle, die Haarhoffs en Malans om die beurt ’n maandelikse braai by hul beskeie wonings gehou het? Soms was die porsies maar klein, veral by hulle en die Malans, dink hy glimlaggend. Ben Haarhoff was darem altyd ’n trappie hoër op die welvaartsleer.

Meteens verlang hy na daardie tye.

“Louise, wanneer gaan ons weer net ’n goeie ou boere­braai hê soos in die ou dae? Hierdie formele etery gee my eintlik die horries.”

Sy glimlag. “Ek dink dikwels terug aan daardie tyd. Maar ek wil nie afsteek by Melanie en Alta nie. Hulle het die afgelope twee maande vreeslik uitgehang, jy weet mos. En buitendien, dit is tyd dat jy ’n bietjie beter smaak openbaar en begin om die fyner dinge in die lewe te waardeer.”

“O Vader,” sê Brink, “jy klink nou net soos hierdie professor van langsaan se grênd vrou. Tog só intellektueel. Jy’t in Kraaifontein grootgeword en was ’n assistenthaarkapper toe ek jou leer ken het. Drop asseblief die pose.” Hy voel onmiddellik sleg toe hy dit gesê het, maar dit broei al lank in hom. Hy lig sy hand. “Jammer, ek’t dit nie bedoel nie!”

“Dis nou te laat,” laat hoor sy vies. “Jy kan tog so mislik wees wanneer jy tyd kry! Gaan kyk eerder of jou wyn reg is. Onthou, die vroue verkies chenin blanc. Die De Morgenzon en Beaumont se Hope Marguerite gaan goed by winterskos.”

“Ja, bla, bla, bla … Ons mans sal sommer gewone bier vir ’n afskop drink.”

Brink stap na die kroegkamer, maar sy gedagtes is nog in die verlede en nie by Louise se instruksies nie. Hy dink vir die soveelste keer terug aan daardie spesifieke aand by Ben se huis. Dit was vir hom ’n moeilike besluit.

Hy, Dolf en hul vroue het daar gebraai, dit was die Haarhoffs se beurt. Brink en Dolf het gekla oor die gebrek aan geld en hul vooruitsigte as onderskeidelik onderwyser en amptenaar by die munisipaliteit. Dolf was ook bekommerd oor die golf van regstellende aksie wat deur die munisipaliteit getrek het. Hy was onrustig oor sy posisie.

By nabetragting weet Brink hulle het albei mooi in die strik getrap. Ben het net gewag vir ’n aanknopingspunt sodat hy sy voorstel kon maak. Die vroue was boonop in die huis en die mans alleen by die vuur.

“Julle is reg,” het Ben gesê, “julle moet daaraan dink om vir julleself te begin werk soos ek. In die ou Suid-Afrika was die onderwys, die staatsdiens en Sanlam veilige hawens vir ons Afrikaner-siele. Dinge gaan vorentoe nóg baie verander. Die wittes in die land sal donners vinnig entrepreneurs moet raak. Dis die slegte nuus; die goeie nuus is daar buite wag ’n moerse klomp geleenthede.”

“Met alle respek, Ben, jy’t jou pa se vervoerbesigheid geërf. Ek en Brink het nie daai hupstoot gehad nie,” het Dolf gesê.

“Jy hoef nie geld te hê om geld te maak nie, Dolf. Jy moet net slim wees, geleenthede raaksien, kanse waag. Ek gaan nie ryk word uit my vervoerbesigheid nie. Dalk welaf, maar nie skatryk nie. Daar’s egter baie ander geleenthede wat ek nie deur my vingers gaan laat glip nie.”

Toe was hy reg om die geelwortel uit te hou.

“Soos?” wou Brink weet.

“Dis waaroor ek vanaand met julle twee wil gesels. Ek soek partners in ’n nuwe venture. Maar dit gaan guts vereis. Beslis nie vir sissies nie. Daar is dalk risiko’s, maar die geleenthede is onbeperk,” het Ben op sy gladde manier gesê.

“Vertel, ons ore is gespits,” het Dolf geantwoord.

Terwyl Ben die vleis op die rooster omgekeer het, het hy gepraat en Brink en Dolf het in stilte geluister. Eers toe die vleis gaar was, was hy klaar.

Brink se eerste reaksie was: “Hel, man, dis ’n gevaarlike storie. ’n Mens kan in groot strooi beland as hulle jou vang!”

Ben het gelag. “Wie gaan jou vang?”

“Die polisie, wie anders?”

“In die nuwe Suid-Afrika! Die polisie gaan besig wees met ander goed. Moord, roof, dwelms, verkragting, noem maar op.”

“Ek moet toegee, jy laat die hele storie werkbaar klink. Maar kan jy die Nigeriërs vertrou?” het Dolf gevra, sy voorkop op ’n plooi getrek.

“Nie almal van hulle nie, maar jy moet net jou partner reg kies. My kontakman het klaar vyf potensiële kliënte geïdentifiseer wat nie kan wag dat daar só ’n operation in plek moet kom nie. Dis gewaarborgde besigheid van ’n paar miljoen rand. En dis maar net die begin!”

“Ek sal moet dink daaroor,” het Brink gesê. “Ek wil nie my laaste dae in ’n tronk slyt nie! Ek het ’n gesin om voor te sorg.”

Ben het hom gemoedelik op die rug geklap. “Brinkie, jy sal nie in ’n tronk beland nie. Glo my. Daarvoor sal ek sorg. Ek het ’n paar kontakte in hoë plekke van wie julle nie eers weet nie.” Hy het sy skouers opgehaal. “Maar dis jou saak as jy nie voor vyftig stinkryk wil aftree nie.”

“Wat sê ek vir Alta?” wou Dolf weet, duidelik opgewonde oor die vooruitsigte van kitsrykdom.

“Sê jy join my vervoerbesigheid as ’n partner. Easy as that.”

“Moet net nie vir haar sê wat vervoer gaan word nie,” het Brink sarkasties laat hoor. “Boys, dis wapensmokkelary waarvan julle praat. Sluikhandel, moeilikheid-soek-stories.”

Ben het gelag. “Nie smokkel nie. Jy laat dit krimineel klink. Ons gaan net wapens voorsien aan mense wat die een of ander piesangrepubliek wil omverwerp of ’n appeltjie met ’n groep ouens te skil het. Iewers in donker Afrika. Niemand gee ’n donner om nie. Ons gaan nie inmeng met die politics nie. Dit gaan ’n kwessie van vraag en aanbod wees. Gegrond op suiwer sakebeginsels. Eenvoudig soos dit.”

“Ben, ons praat van wapens. Mense gaan mekaar doodmaak met die goed wat jy wil voorsien,” het Brink gemaan.

Ben het sy hand amper vaderlik op sy skouer gesit. “Mense word daagliks in hul moer geskiet. Niemand gaan dit keer nie. Ek lees daar word jaarliks ongeveer veertien miljard patrone vervaardig. Dit is genoeg om al die mense in die wêreld daagliks twee keer dood te maak. Niemand kla die patroonvervaardigers aan van moord of ’n misdaad nie. Ons gaan bloot as middelmanne dien, die wapens en patrone versprei aan mense wat ’n behoefte daaraan het. Ons gaan nie Suid-Afrikaanse misdadigers van skietgoed voorsien nie, maar ’n klomp rebelle in Afrika. Hulle sal dit in elk geval op ’n ander plek kry as ons dit nie vir hulle gee nie.”

Hy het stip na hulle twee gekyk, sy donker oë op skrefies getrek. “Dit is ’n besluit wat julle self moet neem. Ek gaan voort daarmee. As julle wil opklim, is daar plek op die geldwa. Ek het juis mense nodig wat ek kan vertrou. Maar ek moet vinnig weet of julle in is … Tyd is geld.”

Die deurklokkie se skril gelui ruk Brink terug na die hede. Louise los ’n gilletjie en kom ingehardloop by die kroegkamer.

“Brink, gaan maak jy oop, ek moet nog my hare regdruk en kyk of my grimering oukei is.”

Hy stap na die voorportaal. Louise het nog altyd ’n minderwaardigheidskompleks gehad as dit by Alta en Melanie kom. Albei het hul mans op universiteit ontmoet. Sy is al een in hul groep sonder ’n hoër kwalifikasie as matriek. Hy skud sy kop. Dit maak tog nie meer saak nie. Hulle is nou almal skatryk. Maar nou woed die kompetisie voort oor wie die mees uitheemse kos kan voorsit en die duurste ontwerpersklere dra. “Vroumense,” brom hy voor hy die deur oopmaak.

Hy en die mans gaan na die kroegkamer en die vroue verdwyn in die ander onthaalvertrek. “Jinne, Brink, jy moet begin boeke koop, kyk net die leë rakke teen daardie muur,” sê Ben glimlaggend.

“Moenie jy ook nog begin karring nie! Louise maak my mal daaroor. Vir haar gesê sy moet die tweedehandse boekwinkel hier in die sentrum gaan koop, dan sal ons hopelik genoeg hê vir die donnerse klomp rakke.” Vir ’n oomblik is Brink spyt hy het dit gesê. Hy begin al soos Ben en Dolf raak. Die magsvertoon wat so maklik saam met geld kom, is nie ’n eienskap waarvan hy al ooit gehou het nie.

Ben maak keel skoon terwyl hulle met hul biere agter die kroegtoonbank inskuif. “Boys, ek weet ons het besluit om nie by dié get-togethers besigheid te praat nie, maar Henry het my ’n uur terug gebel. ’n Moerse groot bestelling wag. Grond-tot-lug-missiele, teentenkmissiele, mortiere, mortierbuise, rockets vir granaatwerpers, plofstof, twaalf duisend AK’s, ’n kakhuis vol M26-handgranate, ontstekers, twee miljoen patrone vir klein guns … ”

“Vaderland, Ben,” onderbreek Brink hom, “wil iemand ’n derde wêreldoorlog begin?”

“Die Taliban het ’n dors na wapens.” Ben se glimlag wys ’n stel oneweredige tande.

Brink voel hoe die bloed deur sy kop maal. Hy’s driftig, gooi sy hande in die lug. “Kêrels, ek hou nie van hierdie Taliban-ding nie. Ons fokus was nog altyd op Afrika en rebellegroepe. Nou begin ons met die leeu se knaters te lol. Dit is die derde keer wat ons vir die Taliban wapens gaan voorsien. En elke keer belowe julle twee my dis nou die laaste keer. Pakistan en Afganistan is uiters gevaarlike plekke, die wêreld se oë is op hulle gerig. Radikale Islamiete is nie ons cup of tea nie.”

“Ontspan, Brinkie, en luister goed na my,” antwoord Ben in ’n paaiende stemtoon. “Ons moet begin uitbrei. Henry sê juis daar is fluisteringe dat die Nigeriese regering binnekort met ’n amnestievoorstel na die rebelle sal gaan. Daarvolgens sal hulle nie vervolg word nie as hulle bereid is om hul wapens neer te lê. Dit kan ons besigheid in Nigerië kwaai bedonner. Ek weet die risiko’s met die Taliban is groter, maar kan ons bekostig om só ’n groot bestelling te weier … veral as jy dink wat in Nigerië kan gebeur?”

Hy tik met sy voorvinger op die toonbank. “Onthou, Henry is ’n vennoot. Hy wil die besigheid hê. Hy is ook die man in die spervuur. As dié ding backfire, waai sy kop eerste. Ons is nog oukei. As die ergste gebeur en ons kom in die gedrang, hou ons ons net onskuldig. Ja, ons het wapens van die Russe aangekoop, maar ons was onder die indruk dit gaan vir die regerings van Pakistan en Afganistan.” Hy haal sy skouers op. “Daar is baie maniere om uit die ding te kom as die pawpaw die fan strike.”

“Dis nou maklik om slim te wees, maar gaan dit regtig só eenvoudig wees?” vra Brink ernstig. Ben het altyd ’n gladde antwoord en dit irriteer hom grensloos, veral as Ben hom soos ’n kind behandel.

“Wel, ons het ’n paar ouens in hoë kringe op ons payroll. As húlle ons nie uit die moeilikheid kan kry nie, weet ek nie wie kan nie. Jy’s te nervous, Brink. Jy moet leer om my oordeel te vertrou.” Hy beduie rond in die kamer. “Sonder my sou jy nie hier gesit het nie, maar nog steeds in Monte Vista vir kinders aardrykskunde­lessies gegee het.”

“Ja, ja, dis nou al ’n afgesaagde rympie.” Sulke neerhalende opmerkings oor sy vorige beroep boor altyd by Brink ’n gevoelige senuwee raak. Dit bly ’n job waarna hy nog dikwels verlang.

“Hoeveel gaan ons kan maak uit dié deal?” wil Dolf by Ben weet. Brink merk op hoe sy oë glinster. Sy gierigheid het lankal sy oordeel opgeneuk en hy het net so ’n geldwolf soos Ben geraak.

“Ons sal op die minste vir ons ’n private jet kan koop. Dink net hoe lekker dit gaan wees om dan na die Oekraïne te vlieg,” sê Ben en lig sy bier in Brink se rigting. “Tjorts.”