Читать книгу Schalkie van Wyk Keur 10 - Schalkie van Wyk - Страница 9

5

Dis ’n grap, ’n vreeslike groot grap, behalwe dat sy nie lus voel om te lag nie, dink Erika en soek vergeefs na enige teken van humor op Wilhelm se strak gelaat. Hy kom tyd­saam nader, sy blik ysig op haar, en sy hande val swaar op haar skouers en laat haar soos ’n gevangene voel.

“Riaan het geen geheim van julle verlowing gemaak nie – waarom het jý?” vra hy en weer eens hoor sy die streng afkeer in sy stem.

“Gie-gie,” giggel sy gespanne, weet dis nie wat sy wou doen nie en frons dan hewig om hom van haar erns te oortuig. “Dis ’n misverstand, Wilhelm. Riaan sou nooit so iets gesê het nie, want dis nie waar nie.”

Sy kyk hom reguit in die oë, sien die uitdrukking van twyfel op sy gelaat en lag halfhartig.

“Riaan het jou net geterg . . . Hy wou net ’n grappie maak . . . Dis sommer ’n storie,” probeer sy verduidelik, maar besef sy klink elke oomblik minder oortuigend.

“Nee, Erika. Ek kan nie daarop aanspraak maak dat ek Riaan baie goed ken nie, want hy was maar ’n seun van agtien toe ek buiteland toe is, maar hy het intussen ’n man geword. Vir hom is julle verlowing, julle liefde vir mekaar, julle komende troue, van die allergrootste erns,” sê hy.

“O, nee!” Erika skud haar kop heen en weer, voel haar hare teen haar wange flap en hou dan dadelik haar kop stil. “Ek gaan nie trou nie . . . rêrig nie. Nie met Riaan nie. Om die waarheid te sê, ek voel nie eens verlief of verloof nie. Ek voel maar net soos ek.”

Sy praat te veel en sy weet dit, maar Wilhelm van Vollenhoven sal enige meisie se senuwees op hol jaag – veral as hy haar skouers vashou en in haar oë kyk asof hy na ’n verlore waarheid soek.

Hy is glad nie so lelik soos wat sy gedink het nie, besef sy, kyk op en raak verlore in die koel, lokkende dieptes van sy oë. En sy lippe is fyn afgeëts, selfs al is sy mond ferm, en as hy haar dalk sou soen . . .

“E . . . e . . . los my. My voet jeuk,” maak sy lomp ver­skoning, duik onder sy hande uit, neem op die naaste stoel plaas en vryf oor albei haar enkels en voetbrûe om heeltemal oortuigend te wees.

“Voete,” sê hy, en kyk op. Sy sien hom weer teen die skoorsteenmantel aanleun, maar soek vergeefs na ’n vonkie lag in sy oë. Hy kyk na haar, so vreemd en deurdringend, dat ’n diep blos van verleentheid haar wange rooi vlek en sy haar kop haastig laat sak.

“Vertel my wat gedurende julle vakansie in Durban gebeur het,” versoek hy, sy stemtoon ’n bevel.

“O . . . sommer niks nie,” antwoord sy, merk sy frons en vervolg haastig: “Niks besonders nie. Henno was mondig in Maart en ons het besluit om sy mondigwording en die feit dat hy toe sy erfenis uit my pa se boedel ontvang het, met ’n vakansie in Durban te vier. Ons hou nog al die jare saam vakansie, ek en Henno, want ons het eintlik net mekaar.”

“Tant Sophia sê jou moeder is weer getroud,” merk hy op.

Dan skinder Sophia agter haar rug saam met Wilhelm oor haar, dink Erika en voel veronreg, maar praat met ’n neutrale stemtoon voort. “Ja, my ma is weer getroud en ons het ’n gawe stiefpa en ’n spul – drie – stiefbroers en ’n stiefsuster. Hulle is almal al getroud, selfs my stiefsuster, en die hele huis is altyd vol stiefkinders en skoonkinders en kleinkinders en . . .” Sy swyg moedeloos en wonder of hy sal verstaan. “Daar is net te veel van hulle, daarom voel ek en Henno altyd oorbodig.”

“En in Durban ontmoet julle toe vir Riaan?” vra hy en laat haar voel haar verduideliking was onnodig.

“Ja, op die strand. Ons het maats geword en saans saam gaan eet en gedans en . . . so aan,” vertel sy onwillig.

“En toe vra Riaan jou om met hom te trou en jy sê ja, jy sal, want jy is nog altyd lief vir Bergvallei waar jy die eerste tien jaar van jou lewe deurgebring het. Dis so, nie waar nie?” vra hy en klink ergerlik.

“Nee, dis nie waar nie!” Sy gluur hom onthuts aan. “Is dit nodig dat jy alles weet? Ek is jou huishoudster omdat ek op die oomblik geen ander heenkome het nie, maar jy het my nie werklik gehuur nie en jy betaal my ook nie ’n salaris nie, Wilhelm. Wat laat jou dink jy het die reg om my oor my vakansie of my verhouding met jou broer uit te vra?” vra sy geraak, kom orent en staan uitdagend voor hom.

“Omdat Riaan my broer en ’n siek man is,” antwoord hy bruusk en vra ru: “Het jy hom al in die hospitaal besoek?”

“Hoe kon ek? Ek het gistermiddag eers hier aangekom.”

“Dan sal jy nie weet in watter geestelike toestand Riaan is ná die motorongeluk nie. Hy het klaarblyklik sy hande gebruik om sy gesig te beskerm, maar in die proses het hy sy hande erg beseer. Albei hande is in gips en die moontlikheid dat hy permanente skade het aan die senuwees en spiere wat die vingers beheer, is nie uitgesluit nie. Met ander woorde, ons weet nie in watter mate sy hande sal herstel nie en of hy dalk die res van sy lewe nie die gebruik van sy hande sal terugkry nie,” vertel hy, sy stem donker van erns.

“Ek . . . het nie besef die ongeluk was so ernstig nie,” kom dit ontsteld van Erika.

“Nee, maar nou weet jy. En nou sal jy ook besef waarom dit van die allergrootste belang is dat jy niks doen om Riaan verder te ontstel of ’n terugslag te gee nie. Hy het jou lief, Erika, en hy het my verseker dat julle verloof is, hoewel hy nog nie saam met jou ’n ring kon gaan kies nie. Dis tog die waarheid?”

“Nee!” Haar blik rus met hulpelose onmag op hom. “Riaan het my gevra om aan hom verloof te raak, maar ek het hom uitgelag . . . vir hom gesê hy is veels te haastig, dat ons mekaar nog glad nie ken nie. Dis toe dat Henno van sy droom om eendag weer hier op Bergvallei te kom woon, gepraat het, en toe het Riaan gesê Drie Eike is in die mark. Ek en Henno het dadelik belang gestel, selfs al kon ons nie eintlik onthou hoe Drie Eike gelyk het nie . . . Dis hoe dit gebeur het. Vra maar vir Henno as jy my woord in twyfel trek.”

“Henno sit gerieflik in my hut in die berge, daarom kan ek hom nie vra nie,” antwoord hy en sy kan onmiddellik aan sy stem hoor dat hy haar nie glo nie. “As jy werklik nie vir Riaan omgegee het nie, hoekom het jy verkies om ’n huis op Bergvallei te koop? Daar is tog honderde ander klein dorpies met groot huise wat in losieshuise omskep kan word. Hoekom erken jy nie liewer dat jy Riaan liefgekry het en daarom jou so maklik laat oorreed het om uit jou pos as onderwyseres te bedank nie?”

“Omdat dit nie waar is nie!” skree sy, oortuig daarvan dat hy nie van plan is om haar te glo nie.

“Jou stem, Erika,” sê hy vermanend en skud sy kop. “Het jy ooit so op Riaan geskree?” vra hy, ’n lagduiweltjie dansend in sy oë.

“Waarom sou ek? Hy was nie . . .” Sy skrik die res van haar woorde weg toe sy besef wat sy wou gesê het: Riaan was nie belangrik genoeg om haar kwaad te maak nie. En Wilhelm dan? Is hý belangrik genoeg? Hy is! fluister haar hart. Hy is die belangrikste man in haar hele lewe. O nee, dis die belaglikste gedagte wat sy nog gehad het, want dit sal beteken sy het Wilhelm van Vollenhoven lief.

Sy draai stadig na hom, haar oë nog groot van skrik en ongeloof. Sy sien die wonder in sy blik terwyl hy haar in stilte betrag, en draai weg van die venster.

Dit reën. Sy druk haar neus teen die ruit en kyk na die grou, koue skadureën van ’n winterdag.

Dom meisie, dwase meisie, om die onmoontlike lief te kry! Wilhelm het tien jaar gelede sy liefde aan Minette du Toit verpag, en sy is nou vry om syne te wees. Daarom het hy teruggekom, praat haar verstand met ’n harde stem wat sy nie kan ignoreer nie.

En daar is Amalia . . . Die meisies staan in ’n ry om syne te word – gaan sý ook in die tou wag? Nooit nie. Sy was nog altyd nugter en prakties en in staat om haar emosies met haar verstand te beheer. Sy weier om hom lief te hê; sy het hom nie lief nie; dis alles haar verbeelding. En tog . . . waarom wil sy dan huil?

“Erika?” Sy stem praat digby haar en sy ril onwillekeurig, maar dwing haarself om roerloos te bly staan, om nie op te kyk na hom en die werklikheid van haar liefde vir hom bloot te lê nie. “Het jy intussen iemand anders ontmoet wat jy liefgekry het? Is dit waarom jy nie meer vir Riaan omgee nie?”

Ja, dwase man, ek het jou lief! roep haar hart, maar haar gelaat is ’n masker van uitdrukkingloosheid toe sy antwoord: “Ek het nog nooit genoeg vir Riaan omgegee om hom lief te hê of aan hom verloof te raak nie.”

Hy sug diep.

“As jy so sê . . .” sê hy skouerophalend.

Sy weet hy glo haar nie en sy draai met blitsende oë om na hom, haat hom omdat hy haar kan laat lê terwyl hy nie eens bewus is van haar pyn nie.

“Ek het jou reeds gesê: gaan vra vir Henno! Ek en my broer deel al ons geheime, daarom sal hy weet. Ek het niks verder oor Riaan en ons kamtige verlowing te sê nie!” sê sy driftig. Sy wil wegstap, maar sy groot hand sluit om haar boarm en hou haar teë.

“Asseblief, Erika?” pleit hy.

Sy kyk op in sy oë en wens sy kan huil.

“Wat moet ek doen?” vra sy oorwonne.

“Help Riaan, selfs al voel jy dat jy hom op die oomblik nie lief genoeg het om met hom te trou nie. Dwing jouself om hom lief te hê, speel toneel, maar moenie dat hy voel jy verwerp hom weens die moontlikheid dat hy die gebruik van sy hande sal verloor nie. Op die oomblik is sy geestesgesteldheid van die allergrootste belang en daarby moet hy rustig bly, geduldig wees en wag dat sy hande genees. As hy te gou probeer om sy vingers te gebruik, kan hy die senuwees en spiere permanent beskadig en dan sal hy moontlik vir die res van sy lewe ’n hulpelose invalide wees, want hy sal nie eens homself kan voer nie.”

“Is dit . . . so ernstig?” vra sy bekommerd.

“Dit is, daarom pleit ek by jou. Ek wens Henno was hier om hom ook te verwelkom, maar met die reën wat weer begin val het en seker weer ’n week of wat sal aanhou . . . Die gebied waar die berghut is, is moerasagtig en kan net te perd bereik word.”

“Maar Henno is in sy motor hier weg,” onthou sy en kyk bekommerd na hom.

Hy glimlag gerusstellend.

“Hy het tot op Klein Bergvallei, een van my plase, gery en daarna te perd sy reis na die berghut voltooi. As ek van hier af te perd sou ry, sal dit nie meer as tien kilometer wees nie, maar hy moes my voorman op Klein Bergvallei vra om hom te help om al sy skilderbenodigdhede te vervoer, daarom het ek hom eers plaas toe gestuur. Solank dit reën, is hy as ’t ware ’n kluisenaar in sy berghut.”

“Maar as hy sou siek word? As hy homself dalk sou beseer?” vra sy ontsteld.

“Oom Sias van Klein Bergvallei sal gereeld ’n draai by die berghut gaan maak, en boonop sal Henno ’n perd by hom hou, want dis ’n voorsorgmaatreël waarop ek aandring. Moenie jou bekommer nie,” sê hy paaiend, huiwer en vra uitnodigend: “Kan jy perdry? Sodra die son weer skyn, kan ons dalk eendag by hom gaan kuier, net om jou gerus te stel.”

“Ek kan perdry,” antwoord sy effens kortasem, intens bewus van die warmte van sy glimlag en die aanraking van sy hand op haar arm.

“Dan is dit afgespreek,” sê hy, frons omdat sy hom nie in die oë kyk nie, en dwing haar ken op met sy duim en wysvinger. “En jy sal Riaan gelukkig maak? Jy sal vir hom ’n inspirasie wees en hom die nodige motivering gee om geduld te beoefen?”

“Maar . . . as ek hom nie lief kan hê nie?” vra sy wanhopig.

“Ek vra jou hulp net totdat sy hande weer genees het. Daarna . . .” Hy kyk haar aan asof hy haar optrede nie kan verstaan nie en vra dringend: “Kan ek op jou staatmaak?”

“Ja,” antwoord sy onwillig en beur weg van hom sodat hy verplig is om haar te laat gaan. Dis byna tyd vir aandete. Verskoon my, asseblief.”

“Dankie, Erika!” roep hy haar agterna, maar sy hoor hom nouliks, want die geklop van haar hart is soos ’n tromgedreun in haar ore.

Dit gebeur net in die Kaap: een oomblik grou reën wat nimmereindigend neersif op ’n fluweelgroen grastapyt, en dan skielik ’n blou, helder hemel, spatsels wit wolke, en die goue son wat op diamantreëndruppels weerkaats, dink Erika waar sy in die oop voordeur van Drie Eike staan.

“Tannie! Tannie Erika, as my ouma Esmé weer bel, sê vir haar ek is dood!” roep Bartel uit die gang, storm deur die voorportaal met die gemaskerde Jackie kort op sy hakke, en kom voor Erika staan.

“Dood?” Erika staar hom oorbluf aan. “Maar hoekom wil jy dood wees?”

“Omdat my ouma wil hê ek moet teruggaan huis toe, want sy sê ek is ’n verleentheid vir haar. En ek is nie! Ek was nog nooit ’n verleentheid nie, want ek weet nie eens hoe ’n mens dit doen nie, want niemand het my gesê nie. Ek is net haar kleinseun en ek kuier by julle en ek pas Jackie op. Nè, Jackie, ek pas jou mos op?” vra hy aan die dogtertjie wat styf teen Erika aangekruip het en haar hand vashou.

“Ja, elke nag as ek so baie huil,” beaam Jackie sy woorde.

“Huil jy snags, my poplap?” vra Erika en neem Jackie in haar arms.

“Sy tjank nes ’n baba, want sy verlang na haar pa en haar ma . . . maar die meeste na haar ma, want sy is mos dood,” vertel Bartel met ’n minagtende kyk langs sy neus af. “Dan moet ek vir haar stories vertel, maar partykeer vertel ek die waarheid ook. Weet Tannie ek het al teen rowers geveg? En net met een hand, want hulle het my ander hand agter my rug vasgemaak. Maar ek skop hulle sommerso met ’n karate-skop bif! baf! boem! en daar trek hulle soos vrot velle deur die lug en val pardoems! in die see en verdrink! Nee . . .’n haai het hulle opgevreet en toe sien jy net bloed en –”

“Ja, ja, Bartel, jy kan my anderdag vertel, want ek raak ’n bietjie naar van al die bloed en lyke,” val Erika hom haastig in die rede toe sy bewus word van Jackie se stokstywe liggaampie wat al hoe vaster teen haar aanwurm.

“Tannie is ook maar ’n ou meisietjie, al is Tannie al groot. Het ek vir Tannie vertel van die keer toe die mensvreters vir my en my pa . . .?” begin hy gretig.

“Later, Bartel, wanneer ek weer tyd het om jou stories neer te skryf?” sê sy paaiend en voel buitensporig dankbaar toe sy Kallie Brink op sy motorfiets in die rylaan sien aankom. “Dit lyk my ons kry besoek,” vervolg sy en stap uit op die stoep.

Bartel wag net totdat Kallie sy motorfiets staan maak, prop dan sy hande in sy broeksakke en stap Kallie, wat die stoeptrap opklim, tegemoet.

“Jongie, jy mors net jou petrol, want Karen mag tog nie weer saam met jou rondflenter op jou motorfiets nie,” lig Bartel hom leedvermakerig in. “En jy kan bly wees die grondbaron is nie hier nie, want tant Sophia sê hy sal so ’n oliekannetjie soos jy sommer aan jou broek se sitvlak by die deur uitsmyt!”

“Bartel!” sê Erika berispend, bewus van Kallie se nouliks beheerde woede wat in ’n donker gloed oor sy gelaat sprei en smeulend in sy oë glim. “Goeiemiddag, meneer Brink. Kan ek help?” vra sy hoflik.

“Hoekom sê jy vir hom meneer, Tannie? Is hy dan ’n onderwyser?” vra Bartel vroom, wag totdat Kallie met moord in sy oë hom aangluur, en lag dan met ’n kamma basstem: “Hô-hô-hô! Ou Kallie was te lui om matriek te maak, toe word hy ’n ghriesbobbejaan! Hô-hô-hô!”

“Jou vervloekte . . .!” grom Kallie, maar Bartel storm by Erika verby die huis binne en klap die voordeur in Kallie se gesig toe.

“Ek is verskriklik jammer,” maak Erika ongemaklik ver­skoning. “Hy is net ’n kuiergas en eintlik het ek geen gesag oor hom nie.”

“Almal weet wie hy is: Minette du Toit se kind wat sy nie wil hê nie, en ou Esmé steur haar ook nie aan hom nie. Maar die grondbesitters kan mos doen wat hulle wil . . .” Hy kyk Erika in die oë, sy uitdrukking hard en verbitterd. “Ek sou ’n plaas geërf het, maar toe kom hy, die grondbaron, en dryf ons van ons plaas af. Nou werk ek in ’n garage en hy gee voor hy is die adel van die volk.”

“Maar hoe kon hy? Meneer Van Vollenhoven was tien jaar lank oorsee en al wou hy, kon hy seker tog nie jou pa dwing om sy plaas te verkoop nie?” vra Erika partydig en merk in die daglig dat Kallie, ten spyte van sy onvergenoegde uitdrukking, ’n aantreklike jong man is.

Hy het haar gesoen, onthou sy, en voel haar ore warm gloei. Sy hare is lank en is lank laas gewas, maar dis digte, swart hare met ’n natuurlike krul. Sy oë is swartbruin en omraam deur digte ooghare, en sy neus is kort en reguit, sy lippe vol. Sy ken is effens swak, maar as hy daaraan dink om ’n kenbaard te groei, sal hy ’n besonder aantreklike man wees.

“Jy ken nie die Van Vollenhovens nie?” vra hy, wag nie op ’n antwoord nie, maar vervolg: “Dit het met óú Wilhelm, die eerste grondbaron, begin. Hy wou net alles hê, elke sentimeter grond besit, want grond was vir hom belangriker as goed. Toe kom sy seun, die jong Wilhelm, en hy word ’n prokureur. Hulle sê die ou baron het byna ’n toeval gekry en baie het gehoop hy sou, maar hy het bly leef. Sy kleinseun is gebore, jong Wim, en toe word hy óók ’n prokureur, en weer het die ou grondbaron byna gesterf.”

“Wim was Wilhelm en Riaan se pa?” vra Erika, gretig om meer van die Van Vollenhovens se geskiedenis te hoor.

“Ja, oom Wim. Hy was lank hier op Bergvallei prokureur gewees, maar drie jaar gelede is hy ’n tweede keer getroud en sedertdien woon hy êrens in die Noordelike Provinsie. Ek het niks teen hom nie, maar dis die tweede grondbaron . . . Ek weet hy is Kaapstad toe, want hy het daar by ons garage brandstof gekoop en met my pa gesels.” Hy pers sy lippe op mekaar, sy oë geskreef terwyl hy oor die tuin uitstaar. “My pa het ook g’n trots nie, want hy is kruiperig vriendelik teenoor die grondbaron.”

“Maar die plase . . . al die grond, behoort dit nie aan Wilhelm en Riaan se pa nie? Hy leef tog nog,” sê sy verwonderd.

“As dit maar so was, want dan sou ek nou ons plaas kon teruggekoop het,” antwoord hy grimmig. “Nee, die eerste, ou grondbaron het selfs die dood uitoorlê, want hy was sewe-en-negentig toe hy dood is, en dit was lank genoeg sodat hy voor sy dood geweet het dat Wilhelm die tweede grondbaron sou wees. Wilhelm was agtien toe hy al sy oupagrootjie se plase geërf het – behalwe Drie Eike, want dié het na oom Wim gegaan, en hy het die plek aan sy jongste seun, Riaan, gegee.”

En Riaan het Drie Eike aan haar en Henno verkoop, dink sy, maar Wilhelm kon dit nie aanvaar nie. Wilhelm het ’n groot liefde vir die grond, maar sy kan nie glo dat hy enigiemand sal dwing om sy plaas te verkoop nie.

“Jy glo my nie?” vra Kallie asof hy haar gedagtes kan lees. “Wilhelm het sy lakeie en ou Naas Davel is in bevel van die spul skelms. Dit het goed gegaan met ons, maar toe skielik brand ons opstal en ’n groot deel van ons wingerd af . . . sommerso onverklaarbaar. My pa het probeer lenings kry, maar die deure was plotseling almal gesluit vir hom, en toe kom oom Naas Davel met sy aanbod om ons plaas te koop . . . tja!”

“ ’n Goeie aanbod?” vra Erika ingehoue.

“Niks is goed genoeg om vir ’n man se erfgrond te betaal nie!” snerp hy, merk hoe sy terugdeins en verkleur selfbewus. “Ek is jammer ek het geskree, maar dis net so onregverdig . . . Gelukkig is Karen nie soos haar hoogmoedige broers nie. Waar is sy? Ek het eintlik by haar kom kuier om ’n afspraak te maak.”

“Wilhelm het jou belet om Karen weer op jou motorfiets uit te neem,” herinner sy hom.

“Ek neem háár uit, nie hom nie, en as sý nie omgee nie . . . Toe, gaan roep haar,” sê hy bot.

“Ek kan nie, want sy het gaan perdry saam met Amalia Davel. Maar ek sal vir haar ’n boodskap gee,” belowe Erika.

Hy kyk na haar asof hy haar tog nie volkome vertrou nie, ’n broeiende lig in sy donker oë wat haar bedreig laat voel. Hy draai skielik weg.

“Sy moet net nie dink sy kan my aan ’n lyntjie hou nie – nie sy of een van die Van Vollenhovens nie, want ek sal weet hoe om hard terug te slaan,” sê hy, draai om en stap weg na sy motorfiets toe sonder om te groet.

“Gaan die oom vir Karen seermaak?” vra Jackie wat met haar arms styf om Erika roerloos na haar en Kallie se gesprek geluister het.

“Ek dink Kallie praat maar net groot, my poplap,” antwoord Erika terwyl sy Kallie se motorfiets agternastaar, maar sy kan ’n gevoel van tobbende onrus in haar binneste nie volkome ignoreer nie.

“Oom Wilhelm sê sy boetie, oom Riaan, het maskers aan sy hande. Is dit waar, Tannie?” vra Jackie langs haar.

Erika glimlag en gee haar ’n speelse drukkie.

“Ek dink ’n mens kan so sê, want sy hande is in gips. Maar ek wou jou nog iets gesê het: as jy weer in die nag na jou mamma verlang, kan jy na my toe kom. Ek wil nie hê jy moet hartseer en alleen wees nie.”

“Ek kan nie, want ek haal my masker af en dan . . . dan . . . Het tant Sophia vir Tannie vertel hoe vreeslik lelik ek is? Eers was my kop so groot en vet opgeswel, maar nou lyk dit al beter . . . Tant Sophia sê so. Sy sê ek is mooi vir haar, maar dalk kan sy nie so goed sien nie, want haar hare is al amper wit,” vertel Jackie, maar verlange om werklik weer mooi te wees, maak haar stemmetjie yl.

“As dit donker is, sal ek jou nie mooi kan sien nie en ek sal onthou om nie my lig aan te skakel nie,” beloof Erika.

“Sowaar, Tannie?” Jackie se blou oë blink deur die loergaatjies van haar masker. “Dan sal ek kom, want Bartel se stories maak my baie bang.”

“Bartel hou maar net van grillerige stories omdat hy ’n seun is,” sê sy paaiend en stap saam met Jackie weer die huis binne. Sy wens dat Sophia daar was sodat sy haar kon uitvra wat werklik op die Brinks se plaas gebeur het, maar sy hoop terselfdertyd dat Sophia en Wilhelm nie gou sal terugkeer van Kaapstad af nie, want dalk kom Riaan vandag saam terug huis toe.

Erika het waterblommetjiebredie vir aandete gekook, net ingeval Riaan wel huis toe kom, want Sophia het haar laat verstaan dis sy geliefkoosde dis. Erika sit langs die groot kombuistafel en haal geduldig elke skerp beentjie en stukkie kraakbeen uit die skaaprib wat sy vooraf gaargemaak het, gooi dit in ’n leë bak, en roer die vleis opnuut deur om verdere bene te ontbloot.

“Flukse meisie,” prys ’n aangename manstem haar uit die agterdeur, en sy kyk op in Morné Venter se glimlaggende gelaat. “Mag ek binnekom, of laat die etiketreëls dit nie toe dat ek ’n huishoudster in haar kombuis besoek nie?”

“Ek is dol oor geselskap, wanneer ek ure lank beentjies moet soek. Kom binne,” nooi sy laggend.

Sy hou van Morné, van sy warm glimlag en aantreklike uiterlike. Hoe oud is hy? Sy skat hom in sy vroeë dertigs . . . Dalk is hy dieselfde ouderdom as Wilhelm. Het hy dalk ook op Bergvallei grootgeword? wonder sy.

“Dankie,” sê hy, stoot die onderdeur van die kombuis oop en kom die ruim vertrek binne. Hy neem aan die punt van die tafel skuins langs haar plaas en hou haar bedrywige hande dop. “Wat eet ons vanaand? Boontjiebredie?” raai hy.

“Waterblommetjiebredie,” antwoord sy en sit die knyper waarmee sy die bene uit die warm vleis haal, ’n oomblik lank neer.

“Dis een dis wat my ma altyd gemaak het, selfs nadat ons getrek het. Sal ek vir ons koffie maak?”

“Nie nou dadelik nie, dankie. Dis seker voorbarig van my om ongenooi weer te kom kuier, maar ek ken jou langer as wat jy dink. Jou pa was mos oom Henk Marais wat jare gelede die apteek hier op Bergvallei gehad het?” vra hy.

’n Glimlag verhelder haar gelaat.

“Dan het jy hom geken?” vra sy verras.

“Ja, my pa was ’n plaasbestuurder op een van die ou grondbaron se plase. Ek was al klaar met skool en besig met my studie aan die universiteit, maar ek onthou nog die skaam dogtertjie met die engelgesiggie wat soms by oom Henk gekuier het,” antwoord hy.

“Bartel lyk soos ’n engeltjie, maar hy is ’n klein derduiwel. Hy lyk na sy pa, nie waar nie?” vra sy belangstellend, merk dan hoe sy uitdrukking ineens verstroef en wonder wat sy verkeerd gesê het.

“Ja, hy lyk na die Kloppers.” Hy pers sy lippe saam en vra dan vinnig, half ongeduldig: “As jy een aand vry is, wil jy nie saam met my in Kaapstad gaan eet nie? Ek ken ’n oulike plekkie naby die hawe . . . of eet huishoudsters net hulle eie disse?”

“O, ek sal graag saam met jou gaan eet, Morné, want ’n mens word beslis moeg vir jou eie brousels. Ek is Saterdag­aand vry, as dit jou dalk pas,” willig sy gretig in en weet dat sy op vlug geslaan het vir haar gevoel vir Wilhelm, maar wil nie daaroor dink nie.

“Dan is dit afgespreek,” sê Morné ingenome.

“Nee, Morné,” sê Wilhelm in die gangdeur, sy stem so koud en onverbiddelik soos sy gelaat. “Riaan en Erika raak Saterdagaand verloof, maar ons sal onthou om jou na die verlowingspartytjie uit te nooi.”