Читать книгу Feniks - Деон Мейер - Страница 6

Die eerste stap in die herontwaking van Mat Joubert is fisiek van aard.

Hy stap teen sewe-uur oor die boomryke straat van middelklas Monte Vista na die Stoffbergs se huis. Jerry Stoffberg van Stoffberg en Mordt, begrafnisondernemers in Bellville. “Ons is in dieselfde bedryf, Mat. Net verskillende takke,” sê hy dikwels.

Die deur staan oop. Stoffberg sien Joubert inkom. Hulle groet, vra uit.

“Met die besigheid gaan dit goed, Mat. Goeie tyd, nou. Dit is asof baie van hulle net vasbyt tot ná die feestyd,” sê hy terwyl hy die bier wat Joubert gebring het in die yskas sit. Die ondernemer het ’n voorskoot aan waarop staan WORLD’S WORST CHEF.

Joubert knik net, want hy het dit al gehoor, en draai die prop van die aand se eerste Castle oop.

Die kombuis is warm en gesellig, ’n middelpunt van geesdrif en vermaak. Vrouestemme vul die vertrek. Verkeerspatrone van kinders en mans vorm natuurlikerwys te midde van die vroue se gesprekke en rituele voorbereidings. Mat Joubert navigeer verby na buite.

Sy bewussyn is na binne gekeer, sy waarneming ingetrek soos die voelers van ’n insek. Die warmte en huislikheid gaan by hom verby.

Buite beweeg kinders soos skimme deur poele lig en donker, in eskaders verdeel volgens ouderdom, hoewel verenig deur hul sorgelose uitbundigheid.

Op die donker stoep sit tieners in ’n ongemaklike, selfbewuste niemandsland tussen kindwees en volwassenheid. Joubert sien hulle vir ’n oomblik raak omdat hul lompe pogings om gemaklik voor te kom, hulle verraai. Hulle het oortree. Hy konsentreer tot hy besef waarvoor hulle skerm: die glase op die stoeptafel is gevul met verbode inhoud. Twee, drie jaar gelede sou hy daaroor geglimlag het, sy eie jare van storm en drang onthou het. Maar nou trek hy net weer die voelers in.

Hy gaan staan by die kring van mans om die vuur. Elkeen se paspoort tot die groep is ’n glas in die hand. Elkeen staar na die skaap wat kaal en sonder waardigheid oor Stoffberg se spit draai.

“Jissis, Mat, maar jy is groot,” sê Wessels, persfotograaf, toe Joubert langs hom kom staan.

“Het jy nie geweet hy’s Moord en Roof se geheime wapen nie?” vra Myburgh, Bellville se verkeershoof, van anderkant die vuur. Sy oordadige snor wip met elke woord.

Joubert se gesigspiere trek saam en ontbloot tande, ’n meganiese glimlag.

“Ja, hy’s hulle mobiele padblokkade,” meen Sturridge, die kleinsakeman. Hulle lag met respek.

Kwinkslae en opmerkings word heen en weer oor die sissende skaapvleis gegooi, alles intiem-versigtig vir Joubert se twee jaar oue verlies – broederlike, vrugtelose pogings om sy sluimerende gees te laat herleef.

Die gesprek neem ’n rustige wending, Stoffberg draai die spit en spuit die rooibruin vleis met ’n geheime sous in, soos ’n geneesheer ’n pasiënt. Sport, kwasiseksuele grappe, gemeenskaplike werksprobleme. Joubert skud ’n Winston uit die pakkie in sy hemp se bosak. Hy bied aan vir die mans om hom. ’n Aansteker flikker.

Lede van die vuurkring kom en gaan. Stoffberg draai die spit en ondersoek die vordering. Joubert ontvang nog ’n bier, gaan haal later self nog een. Die vroue se kombuisaktiwiteite het afgeneem. Hulle het oorgespoel na die aangrensende televisiekamer.

Buite konsentreer die gesprek op Stoffberg se skaap.

“Help nie jy spuit hom in nie, Stoffies. Hy’s klaar dood.”

“Ek moet voor sonop eet, Stoffies. My winkel moet môre oop.”

“Vergeet dit. Dié skapie gaan eers in Februarie reg wees.”

“Teen daardie tyd is dit die swart skaap van die familie.”

Joubert se oë volg die gesprek van gesig na gesig, maar neem nie deel nie. Hulle ken hom só, stil. Want selfs voor Lara se dood was hy nie ’n groot prater nie.

Die kinders se stemme raak sagter en die mans s’n harder. Stoffberg stuur ’n gesant na binne om die teken te gee. Die tempo van die byeenkoms verander. Die vroue roep na die kinders en stap met borde, volgelaai met bykosse, na waar Stoffberg die skaap begin opkerf.

Joubert teug aan nog ’n Castle terwyl hy wag vir sy beurt. Die alkohol het ’n mistigheid oor sy sintuie geplaas. Hy is nie honger nie, maar eet uit gewoonte en uit hoflikheid, by ’n tuintafel saam met van die ander mans.

Musiek klink op van binne, die tieners se rock. Joubert bied weer sigarette aan. Vroue kom haal mans om te dans. Die musiek binne verouder stelselmatig, maar die desibels nie. Joubert staan op om nie alleen agter te bly buite nie, en kry nog ’n bier op pad na die sitkamer.

Stoffberg het die vertrek se gloeilampe deur gekleurdes vervang. Ritmiese lywe word gebaai in ’n skemerte van rooi en blou en geel. Joubert sit in die eetkamer, só dat hy ’n uitsig op die dansers het. Wessels se kort liggaam ruk spasmodies in nabootsing van Elvis. Die tieners se bewegings is meer subtiel. Die rok van Sturridge se mooi, slanke vrou skyn vir ’n oomblik deur toe sy voor ’n rooi lamp verbydans. Joubert kyk weg. Yvonne Stoffberg, dogter van die huis, se borste wip jeugdig in ’n stywe T-hemp. Joubert steek nog ’n sigaret aan.

Myburgh se gesette vrou vra Joubert vir ’n tradisionele wals. Hy stem in. Sy stuur hom met behendigheid tussen ander paartjies deur. Wanneer die musiek verander, glimlag sy simpatiek en laat hom gaan. Hy gaan haal nog ’n Castle. Die musiek se tempo vertraag. Dansers beweeg nader aan mekaar, lui die nuwe fase van die aand in.

Joubert stap na buite om sy blaas leeg te maak. Die ligte van die agtertuin is afgeskakel. Die vuur onder die skaap se oorblyfsels gloei nog rooi. Hy stap na ’n hoek van die tuin, gee uiting aan sy nood en stap dan terug. ’n Ster verskiet bo die donker dak van Stoffberg se huis. Joubert steek vas en kyk op na die hemel, maar sien net die donkerte.

“Hallo, Mat.”

Sy verskyn skielik hier langs hom, ’n nimfagtige skaduwee van die nag.

“Ek kan mos maar Mat sê? Ek is mos klaar met skool.” Sy staan afgeëts teen die lig van die agterdeur, haar vol, jong kurwes gegiet in ’n T-hemp en langbroek.

Ja,” sê hy huiwerig, verbaas. Sy beweeg nader, in die beskermde ruimte van sy alleenheid in.

“Jy het nie eens met my gedans nie, Mat.”

Hy staan geanker aan die aarde, onseker, verdoof deur sewe Castles en baie maande van sieldodende introspeksie. Hy vou sy arms beskermend voor hom.

Sy sit haar hand op sy arm. Die punt van haar linkerbors raak liggies aan sy elmboog.

“Jy was die enigste man hier vanaand, Mat.”

Here, dit is my buurman se dogter, dink hy. Hy onthou die inhoud van die tieners se glase op die stoep.

“Yvonne …”

“Almal noem my Bonnie.”

Hy kyk vir die eerste keer na haar gesig. Haar oë is op hom gevestig, blink en driftig en doelgerig. Haar mond is ’n vrug, ryp, effens oop. Sy is nie meer ’n kind nie. Mooi.

Joubert voel hoe die vrees vir vernedering in hom roer.

Dan roep sy liggaam saggies, ’n verroeste oomblik wat kom en gaan, wat vir ’n oomblik sy buik aan die bultende vreugdes van die verlede herinner. Maar sy vrees is te groot. Hy weet nie of daardie soort lewe al dood is in hom nie. Dit is al meer as twee jaar … Hy wil keer. Hy ontknoop sy arms voor sy bors, wil haar wegstoot.

Sy interpreteer die beweging anders, beweeg tussen sy hande in, trek hom nader, druk haar warm, nat mond teen syne. Haar tong dwing sy lippe oop, fladder. Haar lyf is teen syne, haar borste brandpunte van lewenslustigheid.

In die kombuis roep iemand na ’n kind en die alarms breek deur Mat Joubert se ontwakende gees. Hy druk haar weg en begin dadelik aanstap agterdeur toe.

“Ek is jammer,” sê hy sag oor sy skouer vir haar sonder dat hy weet wat hy bedoel.

“Ek is klaar met skool, Mat.” Daar is geen verwyt in haar stem nie.

Hy stap soos ’n vlugteling na sy huis toe, met sy gedagtes gefokus op sy bestemming, nie op dít wat agter hom lê nie. Die gejuig van die nuwe jaar klink op. Klappers, selfs ’n trompet.

Sy huis. Hy stap tussen die bome en struike en beddings deur wat Lara gemaak het, sukkel met die sleutel, gaan dan in die gang af tot in die slaapkamer. Daar staan die bed waarop hy en Lara geslaap het. Daar is haar klerekas, nou leeg. Daar hang die skildery wat sy by die vlooimark in Groenpunt gekoop het. Die bewaarders van sy gevangenskap, die wagte voor sy sel.

Hy trek uit, trek die swart kortbroek aan, gooi die komberse af en gaan lê.

Hy wil nie daaraan dink nie.

Maar sy elmboog voel nog die onmeetlike sagtheid, haar tong kom weer sy mond binne.

Twee jaar en drie maande ná Lara se dood. Twee jaar en drie maande.

Hy het nou die dag, laatmiddag, vroegaand, in Voortrekkerweg gestaan en straatop gekyk. En die parkeermeters gesien wat ’n kilometer of meer strek, so ver as wat hy die reguit pylende pad kan sien. Die parkeerplekke wat hulle so met die kop sinloos trots en regop bewaak, was almal leeg na die werksdag. Toe weet hy Lara het van hom ’n parkeermeter gemaak.

Twee jaar en drie maande van parkeermeter wees – ’n irritasie in die dag, nutteloos in die nag.

Sy liggaam wil hom nie glo nie.

Soos ’n verwaarloosde masjien wat kraak en kug en stram sukkel om ratte te laat beweeg. Sy onderbewussyn onthou nog die olies wat in die brein lê en wag, chemiese boodskappe van die liefde wat bloed en vog na die front verskeep. Die masjien sug, ’n vonkprop vuur flou, ’n rat draai.

Hy maak sy oë oop, staar na die dak.

’n Virus is in sy bloed. Hy kan die eerste, vae simptome voel. Nog nie ’n orgaan wat gedy en teen materiaal beur met ’n lewe van sy eie nie. Eers net ’n stadige koors wat deur sy liggaam versprei, wat stadig, soos ’n gety, die alkohol uit sy bloedstroom verdring, die slaap verdryf.

Hy rol rond, staan op om ’n venster oop te maak. ’n Straatlig laat die sweet op sy bolyf dof blink. Hy gaan lê weer, op sy rug, soek na verdowing teen verlange en vernedering.

Die verlange in sy buik en in sy kop is ewe pynlik.

Sy gedagtes word aangewaai deur ’n warrelwind, spoel stuk-stuk oor die keerwalle.

Emosie en lus en herinneringe vermeng. Lara. Hy mis haar en hy haat haar. Oor die pyn. God, sy was so mooi. Lenig, ’n sweepslag, ’n orkaan van passie, ’n terggees. ’n Verraaier.

Die sagtheid van die bors teen sy elmboog. Sy buurman se dogter. Lara wat van hom ’n parkeermeter gemaak het. Lara wat dood is. Sodat die toestand onomkeerbaar is.

Lara is dood.

Sy verstand soek na ontvlugting voor die gedagte, rangeer sy denke na die mistroostige veiligheid van grys depressie, soos dit in die afgelope maande geleer het om te oorleef.

Maar vir die eerste keer in twee jaar en drie maande wil Mat Joubert dit nie as uitkoms hê nie. Die masjien het beweeg, die groot dryfas het tussen skurwe koeëllaers gedraai, die suiers het in hul silinders geskuif. Die masjien het ’n alliansie met Yvonne Stoffberg gesmee. Saam veg hulle teen die naderende grysheid.

Yvonne Stoffberg fladder weer in sy mond.

Lara is dood.

Só sak hy af na die slaap. ’n Tweestryd sonder wenner, ’n nuwe ervaring.

Iewers op die grens van slaap besef hy dat die lewe wil terugkom. Maar hy steek die grens oor voor die vrees hom kan oorval.