Читать книгу Melk die heilige koeie - Deon Maas - Страница 7

Dis vandag moeilik om enige iemand te kry wat vir die Nasionale Party gestem het. Hy het die septer langer as veertig jaar geswaai sonder ’n enkele ondersteuner. As die hoogste bome die meeste wind vang, dan is dit ook die bome wat die hardste val as hulle omgekap word. Gister se held is vandag se verleentheid.

Huisgenoot is presies dieselfde. Niemand lees hom nie, maar sy sirkulasie is steeds meer as 100 000. Wel, niemand loop met die verkoopsyfers te koop nie. Dis makliker om “hoeveel mense dit lees” (meer as 2 000 000 per week) te kry. Wat ons wel weet, is dat Huisgenoot, sy Engelse sussie, You, en sy aangenome boetie, Drum, ’n totaal van 450 000 kopieë per week verkoop. Dis minder as wat Huisgenoot op sy eie twintig jaar gelede verkoop het.

Dit is alombekend dat drukmedia minder en minder verkoop. Ekself, eens ’n groot stryder vir die drukkersink wat jy van jou hande moet gaan was nadat jy jou oggendkoerant gelees het, koop dit deesdae net as daar ’n nuwe hondjie in die huis is en Caxton se gratis Northcliff and Melville Times nie genoegsaam is nie.

Daar is mense wat sterk daaroor voel dat Huisgenoot net goed genoeg is om op die vloer van jou papegaaihok te sit. Daar is wel meer geleerde papegaai wat beswaar daarteen aanteken, maar as jou vlerke geknip is, kan jy seker nie te kieskeurig wees nie.

Feit van die saak is dat almal Huisgenoot lees, maar niemand wil dit erken nie. Almal het dit toevallig by die dokterspreekkamer gesien, dalk by ’n vriend se huis (O, nee! Jy’t vriende wat Huisgenoot lees?) of “gou gekyk terwyl hulle in die tou gestaan het” om hul kruideniersware te betaal.

Kom ons aanvaar dit so. Die grootste tydskrif in die land het niemand wat dit koop nie, net baie mense wat dit lees. Soos The Citizen wat altyd orals gratis uitgedeel word, maar dis ’n storie vir ’n ander keer.

Huisgenoot se assosiasie met Afrikanernasionalisme het seker iets te doen daarmee dat die tydskrif se aanslag konserwatief is. Ek het geen probleem met konserwatief nie. Solank hulle my nie op die neus wil slaan in die kroeg, probeer oortuig om soos hulle te dink nie of aanneem dat ek soos hulle is omdat ek Afrikaans praat nie. So, ek is okay met Huisgenoot. Hulle het agt maande lank my salaris betaal een maal lank, lank gelede, en my bedanking daar was dalk nie my grootste oomblik nie, maar ek het Niel Hamman en Franz Kemp vergewe vir hoe hulle my behandel het.

Maar hier is die grootste en belangrikste ding van Huisgenoot wat almal vergeet: Al sal geen ster of glanspersoon erken dat hulle dit lees nie, is dit die maatstaf waaraan roem in hierdie land gemeet word. En dís wat dit die belangrikste publikasie in die land maak.

In die een jaar waarin ek beroemd was, het ek baie met hierdie sterre te doen gehad. Ek het baie dinge geleer, soos dat daar verskillende vlakke van roem is. So, daar’s ongeskrewe reëls oor met wie jy mag gesels sonder om jouself voor te stel.

In hierdie heilige kringe is roem die enige maatstaf. Wat jy doen om dit te bereik en om dit te hou, maak nie saak nie. Party van hierdie klomp het aan hulle roem vasgehou soos iemand wat met sy naels aan ’n swartbord hang. Die maatstaf om roem te meet in hierdie sirkels was net een ding: hoeveel maal jy op die voorblad van Huisgenoot was.

Daar is gereeld gesprekke, miskien eerder skindersessies, waar een persoon se vermoëns om so gereeld op die voorblad te wees bespreek word.

Party van ons sterre is publisiteitslette. Daai “volgens bronne”, “daar word beweer” en die beste van almal “ingeligte bronne” is sommer baie maal die ster self wat Huisgenoot bel en hom laat weet hoe stout/suksesvol/swanger hulle is.

Ek kan natuurlik nie sulke gedrag goedkeur nie, maar ek kan dit verstaan. Die meeste sterre is narsissiste. So, dis nie eintlik asof hulle dit wil doen nie, dis meer soos ’n kroniese siekte wat hulle dryf om dit te doen. Soos depressie. Wat natuurlik die siekte is waaraan sterre ly as hulle narsissisme nie goed genoeg werk nie.

Ek het lank genoeg na beroemde mense se loopbane gekyk om te weet hoe daai ding lyk en dit hulle beïnvloed.

Daar is wel een besonderse subspesie wat nuwe laagtes bereik in hoe ver ’n mens sal daal om jou naam in ’n publikasie te kry. Dis die soort wat bereid is, as deel van die binnekring, om negatiewe inligting oor ander mense te lek in ruil vir positiewe publisiteit vir hulself. (Naam weerhou op aandrang van die prokureur) is ’n goeie voorbeeld van hierdie tipe.

Huisgenoot het hierdie stelsel geskep in Suid-Afrika. Soos menige al uitgevind het, is hierdie mediaspeletjie ’n tweesnydende swaard wat maklik kan seermaak.

Of jy daarvan hou of nie, Huisgenoot speel ’n groot rol om sterre te maak (en te breek) in Suid-Afrika.

Die sterre dink egter nie so nie, en dis waar ek die tweegesig-aspek van baie bekende Suid-Afrikaanse bekendes graag wil uitlig.

Niemand lees Huisgenoot nie, almal skinder daaroor, maar as Huisgenoot bel, is dit die eerste oproep wat beantwoord word. Niemand heg enige waarde aan die Tempo-toekennings nie, maar tog sal hulle vuisslaan om ’n kaartjie te kry. Om die waarheid te sê, bitch en moan almal oor die Tempo’s, hoe sleg dit is, hoe vervelig dit is, dat die kroeg toe is terwyl die funksie aan die gang is, hoe lank dit aanhou, hoe swak Amor Vittone vanjaar weer aangetrek is … jy verstaan wat ek probeer sê.

Huisgenoot het hom ingewurm as ’n onmisbare deel van die Afrikaanse kultuur. Daar is niks wat eens naby die invloedrykheid van die tydskrif kom nie. Daar is geen ander maatstaf in ons kultuur nie. As jy ’n antwoord is in een van Anina Roux se blokkiesraaisels in Huisgenoot, weet jy dat jy werklik ’n naam is wat volksbesit is.

So, maak vrede daarmee dat Huisgenoot hier is, hier was en vir ’n lang tyd nog hier gaan wees. Jy kan dit maar laat rondlê in die TV-kamer, dis okay. Jy kan maar erken dat jy dit lees. Snobisme was nog altyd een van die lelikste eienskappe van die Afrikaner. Dit help nie dat jy probeer voorgee wat jy nie is nie.

Loop na jou voordeur toe, maak die Trellidor oop (natuurlik nadat jy seker gemaak het dat dit veilig is) en skree so hard as wat jy kan: “Ek lees Huisgenoot!” Laat dit weergalm teen die bakstene van die Toskaanse boustyle rondom jou en hoor hoe die eggo terugkom. Dis heel moontlik nie ’n eggo nie, dis die bure wat dit ook skree.

#1 Toskaanse huise. Jy woon in Pretoria, nie in Italië nie. Daar is ’n rede hoekom hulle die huise in Italië só bou. Dit het te doen met ’n gebrek aan ruimte. As jy ’n Italianer wil wees of (God vergewe ons) dink dis classy, sluit eerder by die mafia aan of volg ’n Mediterreense dieet. Dis veiliger, makliker en baie gesonder.

#2 Skinny jeans. Omtrent 2% van die bevolking is dun genoeg om skinny jeans te dra. Dit is ’n minderheid en dit beteken dat dit nie mag gebeur in ’n demokrasie nie. Die dele van jou lyf wat nie in die jean inpas nie, bol oor die rante en ek vind dit aanstootlik om te sien. Vet, behalwe as dit aan ’n skaaptjoppie is, was nog nooit mooi nie.

#3 Skroefdopwyn. As ek in die parkie drink, is ek bereid om dit te aanvaar. As ek meer as R30 vir die bottel betaal, gee my asseblief die menswaardigheid om ’n kurktrekker te gebruik. Ek weet jy wil die lewe vir my makliker maak, maar partymaal is dit net ’n bietjie beter om te sukkel.

#4 Versoeke op die radio. Die noem van hierdie verbod is versoek deur Ian Wessels van RSG. As daar iemand is wat moet weet dat versoeke nie versoek hoef te word nie, is dit hy. Dis dié dat dit die enigste versoek is wat toegestaan word in hierdie boek.