Читать книгу Ena Murray Keur 1 - Ena Murray - Страница 10

Gustaf kyk hom stug aan, asof hy hom wil vererg vir die dokter.

“Niks. Hy bly hier tot tyd en wyl . . .”

“Tot tyd en wyl hy dood is. Ek wil nie ’n mens se dood op my gewete hê nie. Dan neem jy die volle verantwoordelikheid op jou, maar ek is sy dokter, onthou. Ek sal ook moet verbykom as dinge handuit ruk.”

Johnson lyk ontsteld en bekommerd.

“Kom sit, dokter. Is die man werklik so swak? Dickens het aan die ontbyttafel gesê Powell wil vanoggend opstaan.” Basson se stem klink paaiend.

Johnson blaas deur sy neus. “Hy kon dit gesê het, maar Powell is nie in staat daartoe nie. Wat my regtig ontstel, is dat die man so ontsettend vinnig swakker word. As dit geleideliker gebeur . . . Maar jy kan byna sê dat hy binne die bestek van ’n dag van ’n sterk, gesonde man na ’n invalide verander het.”

Weer kyk hy die speurder vas aan. “Ek hou nie van hierdie besigheid nie. Ek hou net niks hiervan nie.”

“Nie een van ons hou hiervan nie, dokter,” laat Gustaf ysig hoor, “maar om daaroor te sit en sanik, sal niks aan die toestand verander nie.”

“Ek sanik nie. Maar wat jy nie wil besef nie . . .”

“Stadig nou, kêrels. Om ons te vererg en opgewonde te raak, sal nog minder help. Asseblief, laat ons kalm bly,” keer doktor Basson vinnig. Hy en Sandra besef dat die speurder en die dokter op die oomblik twee uiters gefrustreerde manne is. Gustaf vorder oën­skynlik niks met die ondersoek na al die geheimsinnighede nie. Die dokter weet nie wat sy pasiënt makeer nie en moet magteloos toesien hoe Powell onder sy hande wegkwyn. Albei is konsen­sieuse mense en daarom is dit te verstane dat gemoedere nie van die beste is nie. Tog besef albei mans dat doktor Basson gelyk het. Hulle moet kalm bly, want dis net ’n kalm verstand wat kan dink en planne beraam.

Johnson word effens rooi.

“Jammer. Ek het dit nie so bedoel nie,” mompel hy verleë. “Maar, deksels, ’n mens weet nie wat jy moet doen nie. Ek doen wat ek kan, maar daar is geen reaksie nie. Ek voel eerlik dat daardie man ’n bloedoortapping behoort te kry. Hy het dit nodig.”

Hy kyk weer na Gustaf en sy oë verwyt: Maar jy wil nie hê ek moet die man hier wegvat nie!

Gustaf sit fronsend en Sandra kry hom meteens baie jammer. Hy lyk soveel ouer. Dis ’n groot verantwoordelikheid wat hy op sy skouers dra. As Powell moet sterf, sal dit op Gustaf se gewete rus.

“Kan jy dit nie vir hom hier gee nie?” wil sy weet.

“Ja . . . a . . .” laat Johnson onwillig hoor. “Maar ek sal verkies dat hy in ’n behoorlike hospitaal onder professionele sorg opgeneem word. Ek kan nie hier bly nie. Ek het my ander werk.”

“Ja, en dan sal dit ook vreemd voorkom as die man so ernstig is dat hy al bloedoortappings moet kry en nog nie in ’n hospitaal opgeneem word nie,” wys die argeoloog uit en Johnson knik.

“Presies. Dickens veral is al beslis agterdogtig. Hy het my vanoggend gevra wat sy vriend makeer en ek het nie geweet wat om te antwoord nie. Ek het ’n soort verduideliking gegee, maar ek kon in sy oë lees dat hy nie gerus voel nie. Hy het reeds genoem dat dit miskien beter sal wees as hulle maar teruggaan, of dan net nader na ’n dorp waar ’n dokter byderhand is. Ek het toe maar gesê ons sal môre kyk hoe dit gaan, en dan sal ek hom finaal sê of ek dink hulle moet verkas.” Weer dwaal sy blik na die speurder. “As jy hulle langer hier wil hou, sal jy verplig wees om hulle in jou vertroue te neem.”

“Maar dan sal hulle dadelik weggaan,” laat Sandra hoor en die dokter kyk haar koel aan.

“Kan jy hulle kwalik neem? Elke mens is lief vir sy of haar lewe.”

“Ek het dit nie so bedoel nie,” verweer Sandra blosend. “Ek sou ook gaan as ek in Powell se posisie was. Dis net . . . O, ek weet nie meer wat om te dink nie!”

“Dokter,” en dis duidelik dat Gustaf ’n poging aanwend om redelik te probeer wees en dat hy wel die dokter se standpunt ook insien, “ek begryp hoe jy oor Powell voel. Ek voel ook so, en juis daarom moet hierdie dinge stopgesit word. Powell is nie die eerste slagoffer nie en sal beslis ook nie die laaste een wees indien ons nie nou tot die kern van hierdie geheimsinnige siekte deurdring en dit stopsit nie. Kon daar in die laboratoriums nog niks opgespoor word nie?”

Johnson skud sy kop.

“Nee. Ek was vanoggend vroeg met hulle in verbinding voordat ek hierheen gekom het. Daar is geen spoor van ’n vreemde element te vind in die bloedmonster wat ek van Powell geneem het nie. Ek het weer netnou een geneem en sal dit dadelik stuur, maar ek is byna seker die uitslag van die tweede gaan dieselfde wees. Fisiek skort daar niks met die man nie. Inwendig en wat die organe betref, vind ek ook niks vreemds nie.”

“Hm.” Gustaf vryf peinsend oor sy voorkop. “Sê my, dokter, hoeveel weet jy van kanker af?”

“Daardie man het nie kanker nie.”

“Ek sê nie hy het kanker nie. Ek vra of jy my iets van kanker kan vertel.” Gustaf bly ’n oomblik stil, weeg sy woorde versigtig.

“Jy sê jy het mevrou Andrews vanoggend gesien,” gaan hy dan voort. “Sal jy op die oog af kan sweer sy het kanker onder lede?”

“Nee, natuurlik kan geen dokter met die blote oog kanker sien nie – nie die inwendige soorte of tekens nie. Maar dis moontlik. Sy lyk in elk geval nog besonder goed as sy al ’n lang tyd kanker het. Dis ’n siekte wat ’n mens maar gou aftakel as hy eers sy kloue in die gestel geslaan het,” antwoord Johnson sonder huiwering.

“Maar kom dit in kankergevalle voor dat hulle een dag ellendig sleg voel en dan die volgende dag amper gesond lyk? Vind daar so ’n vinnige wisseling van die een uiterste na die ander in sulke gevalle plaas?”

Johnson frons.

“Nee, beslis nie. Party pasiënte, veral dié met die minder erns­tige soorte, hou lank. Dan wissel dit ook van pasiënt tot pasiënt, want persoonlike uithouvermoë speel natuurlik ’n baie groot rol. Maar as ’n pasiënt reeds kanker in die gevorderde en ongeneeslike stadium het, vind daar nie sulke skielike verbeterings plaas nie. Daar is wel opflikkerings, maar dis dan met behulp van behandelings, en nie só dat die pasiënt die een dag in ’n koma is en die volgende dag so te sê gesond lyk nie. Beslis nie.”

Gustaf se blik dwaal na Sandra.

“Dokter Johnson glo nog steeds nie dat daardie vrou gister in ’n koma was nie.” Sy blik keer terug na die dokter. “En sy was. Jy het my woord daarvoor. Sy was!”

Johnson trek sy skouers op en sprei sy hande oop.

“In daardie geval weet ek nie wat om te dink nie; sy moet die een of ander wondermiddel hê wat sy gebruik.”

Gustaf se oë vernou.

“Maar dan sal jy seker raai dat die vrou glad nie ’n ongeneeslike siekte, soos kanker, het nie?”

“Hoe kan ek dit raai of sê? As ek haar kan ondersoek, kan ek ’n mening waag. Maar ek weet niks van haar af nie. En, ja, terloops, sy het beslis nie ’n dokter in Masvingo nie. Nie een van die dokters daar ken ene mevrou Andrews van ’n vakansieplaas nie. Ek het haar aan almal beskryf, maar hulle ken haar beslis nie. Sy moet ’n dokter op ’n ander plek hê.”

Gustaf lyk teleurgesteld en sug.

“Dis ’n terugslag. Ek sou darem baie graag met haar dokter wou gesels het.”

Hy kyk vinnig na Sandra. “Ek wil hê jy moet die een of ander tyd ’n gesprekkie met mevrou Andrews aanknoop. Probeer vasstel wat sy makeer en wie haar dokter is. Maar wees baie taktvol. Sy moet hoegenaamd nie agterkom dat jy aan die snuffel is nie, hoor?”

“Maar waarom stel jy so belang in mevrou Andrews? Wat het sy met die saak te doen?” wil Johnson verward weet.

Gustaf glimlag grimmig.

“Alles – of niks. Dis wat ek probeer vasstel. Laat Sandra jou vertel wat gisternag gebeur het, hoewel ek twyfel of jy ons hierdie keer sal glo, want dis ongeloofliker as die komastorie waaraan jy nog steeds twyfel. Maar vertel hom, Sandra.”

Sandra gehoorsaam en dis doodstil terwyl sy hom vertel. Johnson luister met aandag, maar toe sy by die vlermuisgedeelte kom, protesteer hy heftig.

“Ag, kom nou, juffertjie! Jy verwag tog nie ek sal sulke snert glo nie!”

“Ek het mos gesê jy sal dit nie glo nie,” laat Gustaf van sy kant af hoor. “Maar of jy dit nou glo of nie, dis die waarheid.”

Hy draai na die argeoloog. “Het jy al vlermuise in die ruïnes teëgekom met jou werkery daar, doktor?”

“O, ja. Daar is baie. Hul blyplek is eintlik aan die een kant van die ruïnes in ’n klomp rotse wat ’n natuurlike muur daar verskaf. Dis ’n soliede massa granietrots en val pylreguit na benede. Hulle bly daar tussen die klipskeure. Dis een van die teorieë wat bestaan, juis omdat ons geen grafte van die ruïnebewoners kan kry nie, naamlik dat hulle al hul dooies daar afgegooi en die aasvoëls en ander wilde diere dan die res laat doen het.”

Hy glimlag verskonend. “Maar dit het nou niks met hierdie saak te doen nie. Ek noem dit maar net.”

“Luister, mense, wil julle nou vir my kom vertel dat daardie vrou uit haar koma opgestaan en na die ruïnes gegaan het, en toe daar bevele aan ’n klomp wilde vlermuise gegee het?” wil Johnson weet, en Gustaf grinnik.

“Dis wat ons jou vertel – maar ek verwag nie dat jy dit moet glo nie, dokter. Ek glo dit self nie, al het ek dit met my eie oë gesien en met my eie ore gehoor.”

Johnson staan op. “Wel, in daardie geval . . . liewer jy as ek wat ’n aanneemlike verklaring daarvoor moet vind sodat jou hoof dit sal sluk. Ek moet regtig nou gaan.”

“Ek het gewonder of jy nie net ’n oomblik na my sekretaresse sal kyk nie, dokter. Ek voel bekommerd oor haar,” laat doktor Basson vinnig hoor en Johnson knik geredelik.

“Goed. Waar is sy?”

“In die bed. Ek sal jou na haar toe neem.”

Toe hy ’n rukkie later uitkom, probeer hy die bekommerde Basson gerusstel.

“Ek vind niks verkeerd nie, maar haar senuwees is in ’n hopelose toestand. Sy is baie gespanne. Ek het ’n paar kalmeerpille by haar gelaat en hier is ’n paar slaappille. Miskien sal dit beter wees as jy dit hou en haar net elke aand een gee.”

Hy staan opsy toe Nina Andrews die gang afkom. Sy glimlag vriendelik en knik.

“Goeiemôre, dokter. Het jy Dianne ondersoek? Ek wou juis kom vra of jy nie ook by haar sal inloer nie. Sy lyk nie gesond nie.”

“Ek was by haar, mevrou, maar soos ek nou net vir doktor Basson gesê het, skort daar niks met haar nie. Dis maar net ’n bietjie senuwees wat pla.”

Nina glimlag verlig. “O, dis gaaf. Ek was so bekommerd. Met meneer Powell wat vir my glad nie so goed lyk nie . . . Wat is dan fout daar, dokter? Hy het dan na so ’n sterk, gesonde mens gelyk.”

Johnson waai ongeërg met die hand.

“Dis gewoonlik die sterk, gesonde mense wat eensklaps siek raak. Nee wat, dis maar net ’n bietjie bloeddrukprobleme. Hy moet maar net nog rus, dis al. Dis nou wel ekstra moeite vir jou . . .”

“Ag, nee wat. Ek doen dit met graagte. Hy is so ’n gawe man, en is net altyd bang dat hy te veel moeite sal gee. Ek hoop tog regtig om sy onthalwe dat hy gou sal herstel. Jy dink nie hy moet liewer hospitaal toe gaan nie?”

“Nee, nie op die oomblik nie. Ons sal maar kyk hoe dit gaan.”

“O, ek het maar net gewonder. Miskien sou dit beter wees dat hy maar liewer hospitaal toe gaan. Bloeddruklyers volg ’n spesiale dieet, dan nie?”

“Ja, maar op die oomblik is dit nie so ernstig nie. Jy kan maar net baie ryk kosse vermy.”

“Nou maar goed. Maar as daar enigiets spesiaals is wat ek vir hom moet gee, moet jy net praat, dokter.”

“Dankie, mevrou. Dis baie vriendelik van jou.”

Met nog ’n vriendelike, innemende glimlag stap sy aan en die twee mans kyk haar agterna totdat sy om die hoek van die gang verdwyn. Dan snork Johnson liggies.

“Hmpf! Koma! Van die twee sal ek liewer sê jou sekretaresse is die siek een en mevrou Andrews die gesonde.”

“Ja, ek moet sê sy lyk vanoggend baie goed. Ek weet nie van die komastorie nie. Dit kan wees dat Lenard hom misgis het, hoewel ek hom as ’n nugter man ken en seker is dat hy nie sommer so ’n vergissing sal begaan nie. Maar dat mevrou Andrews die afgelope dae, veral van gister af, beslis wonderbaarlik verbeter het, kan ek voor instaan. Ek is darem al drie maande lank hier, en sy het net een keer in dié tyd ’n bietjie beter vertoon, maar dit was glad nie lank nie. Sy het meestal na ’n baie sieklike vrou gelyk, maar vanoggend . . .”

Hy skud sy kop. “Hier is beslis iets eienaardigs aan die gang.”

In Powell se kamer kyk Dickens die twee besoekers bekommerd aan, hoewel hy sy bes doen om sy kommer weg te steek. Ook Gustaf en Sandra voel hoe die kommer in hul harte verdiep. Van­oggend kan ’n mens met die blote oog sien hoe Powell sedert gister verswak het. Hy lyk ook bleek en moeg.

“Lyk my die doktertjie weet ook nie eintlik wat aangaan nie,” laat hy nou hoor en selfs sy stem is minder lewendig. “Die feit dat ek glad nie siek voel nie en nêrens pyn het nie, slaan hom blykbaar dronk. Maar ek voel so verduiwels swak. Ek wou netnou opstaan, maar dis of daar geen krag in my is nie. Ek kon onmoontlik so verswak het net van een dag se lê. Ek is tog ’n redelik fikse man vir my jare.”

Sandra voel hoe iets haar keel toetrek. Noudat sy na Powell staan en kyk, kan sy dokter Johnson se ontsteltenis en kommer oor hierdie man verstaan. Sy blik vinnig na Gustaf. Ook hy lyk gespanne asof dit hom ook nou ten volle tref dat ’n man se lewe op die spel is. Sy sien die spiere krampagtig in sy kake werk en hoe die hande in sy broeksakke tot vuiste bal. As hulle tog net kan vordering maak, hoe gering ook al! As hulle net êrens ’n leidraad kan vind wat ongetwyfeld iets beteken!

Gustaf wil net iets sê, toe Nina Andrews met ’n glas melk binne­kom.

“Ek het nog ’n glas melk vir jou gebring, meneer Powell. Kom, ek help jou op teen die kussings,” en voordat een van die twee mans nog kan beweeg, steek sy haar een arm onder sy skouers in en help hom regop. Sy glimlag op die bleek gesig af, haar oë simpatiek. “Daar! Nou die melk. Dis nog lekker warm. Drink dit dadelik.”

Powell protesteer floutjies.

“Regtig, mevrou, ek het dan nou net klaar ontbyt geëet! Ek kan regtig niks meer inkry nie, al wou ek.” Hy kyk na Gustaf-hulle. “Mevrou is so gaaf vir my dat ek al skoon aardig begin voel. Sy dra die hele tyd goedjies aan. Ek voel al skaam vir al die moeite.”

Maar Nina lag dit weg.

“Dis geen moeite nie, meneer Powell. Ek doen dit met graagte. Ons wil mos hê jy moet gesond word, nie waar nie? Jou vakansie lê dan nog voor! Hoewel ek tog voel dat jy miskien liewer na ’n hospitaal moet gaan. Daar sal jy professionele aandag kry. Ek is so bang ek doen die verkeerde ding, gee ’n verkeerde ding om te eet of so . . . Maar dis geen moeite vir my nie, hoor!”

Teen wil en dank neem Powell maar die glas melk en drink dit gehoorsaam, en eers toe hy dit leeg aan haar oorhandig, knik sy tevrede.

“Goed. Ek bak vir jou ’n paar botterbroodjies by die elfuurtee. Met aarbeikonfyt en room daarop!” Met ’n glimlag na almal verlaat sy die vertrek, en Powell trek sy skouers hulpeloos op.

“Sy gaan te kere asof ek vetgevoer moet word vir die een of ander slagting,” laat hy half selfbewus oor al die aandag hoor. “Dis dierbaar van haar en ek het nooit gedink sy is so ’n gawe mens nie, maar ek voel so ongemaklik.”

Gustaf stap na die deur en druk dit saggies toe. Dan wink hy Dickens nader na die bed en sê op gedempte toon: “Ek wil julle iets vertel. Kom nader, meneer Dickens. Nog nader. Sandra, gaan staan daar by die venster en waarsku my as iemand naby kom.”

Die twee mans lyk verbaas, maar Dickens gehoorsaam en trek sy stoel tot by die bed. Gustaf neem op die kant van die bed plaas. ’n Hele ruk is dit net Gustaf se gedempte stem wat opklink, en dan sluit hy af, sy oë op Powell se bleek gesig gerig.

“Ek weet dat ek baie vra, meneer Powell, maar as jy enigsins kans sien om ’n bietjie te waag, sal ek bly wees as jy nog ’n rukkie wil bly. Ek wil sien wat gebeur.”

“En as John doodgaan?” wil Dickens ontsteld weet en keer hom net betyds om nie te hard te praat nie. “Jy speel mos nou met John se lewe, meneer Lenard. Ek sal dit nie toelaat nie. Ek gaan ons goed nou dadelik begin inpak.”

“Stadig, Dick,” keer Powell van die bed af. Dan kyk hy ernstig na Gustaf. “Ek verstaan hoekom jy my hier wil hou, kaptein. As jy seker is dat jy en die dokter betyds sal weet wanneer ek liewer moet weggaan . . .”

“John! Is jy mal! Jy kan tog nie daaraan dink om te bly ná wat hy vertel het nie!”

“Ek is nie ’n bang man nie en eintlik voel ek nou baie minder bekommerd vandat ek weet wat aangaan. Onsekerheid maak my bang en ek het regtig onrustig begin word. Maar noudat ek weet . . .”

“Maar jy weet juis nie,” redeneer sy vriend heftig. “Jy hoor dan die man sê hulle weet nie wat aangaan nie.”

“Ja, Dick, maar ons weet darem iets is aan die gang, maak nie saak wat nie. Ek begryp heeltemal dat kaptein Lenard my graag hier wil hou. Om die waarheid te sê, ek is self nuuskierig om die gang van sake dop te hou noudat ek van al die geheimsinnigheid vertel is. Net . . .”

“Ek belowe, meneer Powell. Dokter Johnson sal jou daagliks ondersoek, en as daar die geringste teken is dat jou toestand ’n ernstige wending neem, sal ons jou onmiddellik hier verwyder. Jy het my woord daarvoor. Ek kan jou darem hierdie troos gee. Al die mense wat voorheen hierdie geheimsinnige aandoening opgedoen het, het dadelik herstel nadat hulle hiervandaan verwyder was en daar was geen nagevolge nie. Hulle is vandag almal blakend gesond.”

“Wel, ja, dit troos darem.”

Gustaf steek sy hand uit.

“Dankie, meneer Powell. Ek waardeer jou samewerking. Jy is ’n dapper man.”

“Hy is ’n dwaas, van sy verstand af!” laat Dickens onomwonde hoor en sy vriend glimlag.

“Toe nou, Dick. Ons is almal een dood skuldig. Van nou af sal mevrou Andrews geen teenstand van my ondervind nie. Ek gaan van nou af eet totdat ek oopbars, met permissie. Sy sal ’n hele bord vol botterbroodjies met room en aarbeikonfyt moet bring.”

Gustaf glimlag en knik sy kop goedkeurend.

“Mooi so, meneer Powell! ’n Mens word meestal net onder­gekry as jy dit toelaat.”

Hy draai na die bekommerde Dickens. “Ek begryp hoe jy voel, meneer Dickens. Maar ek verseker jou ek ag meneer Powell se welstand en lewe hoog, en ek en dokter Johnson sal soos arende daaroor waak. Ons sal nie onnodige risiko’s waag nie.”

Dickens sug en gee dan maar toe.

“Ek hoop net julle weet wat julle doen, kaptein. Ek glo nie daaraan om die dood uit te tart nie, en dit is wat julle nou doen. Maar as John dan kans sien daarvoor, het ek seker niks te sê nie. Maar as ek waarskuwingsligte sien flikker, vat ek hom hier weg.”

Gustaf knik geredelik, sy stem waarskuwend.

“Net nog een ding. Hierdie saak word met niemand bespreek nie. Ek en Johnson, Sandra en doktor Basson dra kennis daarvan . . . en nou ook julle twee. Maar niemand verder nie, verstaan? Beslis nie Phil en Nina Andrews nie. Ook nie Dianne Bougard nie. En jy moet asseblief so natuurlik moontlik optree. Dit mag nooit deurskemer dat jy meer van hierdie saak af weet, of vermoed, as dat meneer Powell onverwags siek geword het nie.”

Hulle knik instemmend en dan laat Sandra hoor.

“Ek kry nou lus vir koffie. Ek sal sommer julle ander s ’n ook hierheen bring. Wat van jou, meneer Powell? Koffie of ’n glas melk?”

Powell glimlag.

“Dankie, juffertjie, maar nee, nie nou iets nie. Ek sal maar wag vir daardie botterbroodjies!”

Die houding wat Powell inneem, is werklik te bewonder, dink Sandra op pad kombuis toe. As dit sy was, sou sy gevoel het soos Dickens – om so gou moontlik hier pad te gee.

Dan kondig sy aan toe sy vrymoedig die kombuis binnestap.

“Ons sit so ’n bietjie en gesels by meneer Powell om die tyd vir hom te help omkry. Maar ons kele is droog. Sal dit baie ekstra moeite wees as ons om drie koppies koffie bedel?”

“Natuurlik nie, kind. Daar staan die kan, as jy net self sal skink,” laat Nina dadelik hoor en Sandra sien sy is besig om die deeg vir die beloofde botterbroodjies vir Powell aan te maak.

“Baie dankie.” Sy hou haar ’n oomblik doenig met die koppies, en laat dan ongeërg hoor: “Ek is so bly om te sien jy voel beter, mevrou. Jy lyk vanoggend so goed.”

Nina gaan kalm voort met die mengery en knik.

“Ja, ek voel baie beter. Ek weet natuurlik dit sal nie lank so aanhou nie, maar ek is nietemin dankbaar dat ek darem dan en wan meer mens begin voel.”

“Kry jy inspuitings of iets dergeliks wat die opflikkerings aanhelp?” vra Sandra belangstellend en stap na die yskas om die melk te kry.

“Ja. Dis natuurlik geweldige sterk inspuitings en ek kan dit nie te dikwels neem nie. Maar sodra ek dit neem, voel ek baie beter. Die dokter se pille help darem ook, maar dit bring maar net ’n kort rukkie verligting. Die inspuiting se uitwerking hou langer.”

“Het jy darem ’n goeie dokter? En is hy naby as jy hom skielik nodig kry?”

“O ja. Hy’s knap. Hy is in Masvingo.” Sy trek die pannetjie nader.

Sandra kom by haar verby op pad na die stoof om die koffiekan te kry.

“Wat is dan presies die probleem, mevrou? Kan hulle nie iets blywends vir jou doen nie?”

“Nee, ongelukkig nie. Dis ongeneeslik.”

Sandra draai terug met die kan in haar hand en kyk die fyn vroutjie ernstig aan.

“Ag, nee! Is dit . . . kanker?”

Nina kyk op terwyl sy die pannetjie optel. Haar gesig is ’n oomblik somber, stil.

“Nee, nie kanker nie. ’n Seldsame siekte . . . maar een waarvoor daar geen genesing is nie.” Dan glimlag sy en weer is dit so pateties dat die jong meisie teen wil en dank haar hart in meegevoel voel saamtrek.

“Maar ’n mens leer om met alles saam te lewe, ook selfs met iets wat ongeneeslik is. En terwyl dit nou vandag soveel beter gaan, wil ek nie graag daaroor praat nie.”

“Natuurlik. Ek . . . ek is jammer.”

“Dis alles reg. Nou moet jy my verskoon. Ek moet hierdie pannetjie in die oond kry, anders kry meneer Powell nie sy beloofde botterbroodjies nie. Ek wil ook nog ’n vaas met ’n paar blommetjies in die sitkamer gaan sit. Het jy alles? Melk? Suiker?”

“Ja, dankie.”

Toe Sandra die kamer binnestap met die koffie, druk sy die deur weer agter haar toe.

“Kyk, as Nina Andrews iets te doen het met al hierdie geheimsinnighede, is sy die duiwel self.”

Gustaf kyk haar vinnig, fronsend aan.

“Hoekom?”

“Omdat daardie vrou soos ’n engel van onskuld is, of dit eg is of nie. Maar as dit nie eg is nie, dan hoort sy in Hollywood, nie in Zimbabwe nie.”

Sy herhaal hul gesprek in die kombuis en sluit af: “Nou wonder ek of dokter Johnson se navrae onvolledig was, en of Nina vir my gelieg het. Maar sy het uitdruklik gesê sy het ’n dokter en dié is in Masvingo. Al aanneemlike verklaring waaraan ek kan dink, is dat sy hom dan onder ’n skuilnaam besoek.”

“Hoekom sal sy so iets doen?” wil Gustaf weet, en sy antwoord terwyl sy haar koffie heftig roer.

“Nee, moenie vir my vra nie. Ek weet nie. Ek verstaan geen kop of stert meer nie. Ek dink maar net so.”

“In daardie geval moet ons ’n foto van haar in die hande kry. Sal jy een kan neem sonder dat dit opsigtelik is?”

Sandra knik en drink haar koffie vinnig.

“Ja, en sommer nou, op die daad. Sy is in die tuin om blomme vir die sitkamer te pluk. Ek doen dit sommer nou dadelik, dan is dit afgehandel.”

’n Paar minute later protesteer Nina toe Sandra haar kamera lig.

“Ek weet nie hoekom jy nie net die gebou afneem nie. Jy wil tog net ’n foto van die vakansieplaas hê, nie van my nie.”

“A nee a! Ek wil van my gawe gasvrou ook ’n foto hê. En jy lyk dan nou so pragtig met die bos blomme in jou arms . . . Ag, toe, mevrou, laat ek jou nou saam met die gebou afneem, asseblief!”

Nina glimlag maar toegewend en ’n rukkie later oorhandig Sandra die film aan Gustaf.

“Ek hoop dit sal duidelik genoeg wees. Ek kon nie van te naby neem nie, want ek het voorgegee ek wil eintlik die gebou afneem om vir my vriende tuis te gaan wys hoe die vakansieplaas lyk.”

“Dit sal reg wees, dankie, Sandra. Ons laat maak net ’n vergroting van die gesig. Ek sal dit vanaand vir Johnson gee. Hy moet dit onmiddellik laat ontwikkel en dit moet aan elke dokter in Mas­vingo getoon word.”

Sandra frons.

“Jy weet, Gustaf, ek voel half gemeen. Die vrou is so gaaf en soms lyk sy so pateties, soos vanoggend in die kombuis, en . . . Ag, ek kry haar soms so vreeslik jammer.”

“Ek weet. Maar ek kry Powell ook jammer.”

Sy knik en sug.

“Ja. Dis waar. Wel, wat doen ons die res van die dag?”

“Doktor Basson wag op ons. Hy moet ons wys waar die vlermuise boer.”

Sy gril en trek ’n suur gesig.

“Moenie van daardie aaklige goed praat nie. Ek wil hulle nooit weer sien nie.”

“Dan gaan jy nie saam nie?”

“Natuurlik gaan ek saam!”

Hy lag, slaan sy arm om haar en druk haar ’n oomblik teen hom vas. “Jy sal ’n ideale speurdersvrou uitmaak, weet jy?”

“Nee, ek weet nie. Dink jy werklik so?” Sy kyk gemaak onskuldig in sy oë op. “Dan sal ek nou moet begin uitkyk vir ’n loslopende speurder. Ken jy een?”

“Ja. Onthou dat ek jou tog aan hom voorstel. Verstokte oujongkêrel en vol draadwerk, en hy sal beslis die baas in die huis wees.”

“Wel, dit kon erger gewees het. Nog iets?”

“Ja. Hy haat slordigheid. Jy sal moeilikheid kry as jy by hom met ’n stukkende domkrag rondry.”

Dan laat hy haar vinnig gaan en sê op formele toon: “Kom, juffrou. Daar is nie tyd vir ginnegaap nie. Ons gesels later oor hierdie interessante onderwerp.” Laggend stap hulle die wagtende doktor Basson tegemoet.

Nadat Basson hulle geneem het na die plek waar die kranse loodreg afpyl en die skeure uitgewys het waarin die vlermuise bedags skuil, wil Gustaf weet: “Is dit maar ons gewone vlermuise, doktor?”

“Ja, sover ek weet. Dis maar die gewone soort.”

“Dit is nie dié soort wat mense en diere aanval nie, nè?”

“Nee, beslis nie. Die enigste gevaar wat hierdie soort vir die mensdom inhou, is dat hulle die draer van hondsdolheid kan wees. Daardie ander soort waarvan jy praat, die vampiere, tref ’n mens net in Suid-Amerika aan. Dis hulle wat die bloed van hul slagoffers uitsuig. Maar dan sterf so ’n persoon of dier nie juis aan bloedverlies nie, want hulle suig jou nie dolleeg nie, maar meestal aan hondsdolheid, weens die kiem wat die vlermuis oordra.”

“Wat dus gisternag in die toring gebeur het, is heeltemal buite die aard van die gewone vlermuis, volgens jou mening.”

“Ja, beslis. Ek is natuurlik nie ’n kenner op daardie gebied nie, maar sover my wete strek, vlug die gewone vlermuis vir die mens. Hy sal nie eerste na jou toe kom of jou sommer uit die bloute aanval nie. Dis nie sy aard nie.”

“Het jy al ooit van ’n mak vlermuis gehoor?”

Die argeoloog glimlag vir Sandra se vraag en skud sy kop.

“Nee. Nie dat dit onmoontlik is nie. Blykbaar is alles onder die son deesdae moontlik. Maar ék het nog nooit gehoor dat ’n mens ’n vlermuis kan mak maak nie – en beslis nie ’n paar honderd nie!”

Gustaf lag toe hy die ongeloof in die argeoloog se oë sien.

“Nee, daar was darem seker nie ’n paar honderd nie, maar dit het vir my so gevoel. Maar sekerlik so vyftig tot tagtig.”

“Ja, minder was dit nie. Dit was soos ’n wolk . . . ’n swart, dreigende doodswolk,” laat Sandra hoor en sidder openlik. “En Nina Andrews het hulle beheer. Daarvan is ek seker, oortuig. Nina het volle beheer oor daardie afskuwelike goed gehad. Hulle het op elke bevel van haar gereageer. Ek het dit met my eie oë gesien!” eindig sy driftig teenoor die argeoloog wat haar net stil staan en aankyk.

“In watter taal het sy gepraat?” wil hy skepties weet.

Gustaf skud sy kop.

“Ons kon nie uitmaak nie. Dit was vreemde geluide soos . . . soos wat sy geuiter het toe sy in die koma was, onthou jy, Sandra?”

Sandra knik net.

“Nou hoe dit ook al sy, julle moet my nou verskoon. Ek sal moet begin,” laat hoor doktor Basson. Toe die twee jong mense wegloop, kyk hy hulle lank agterna, sy oë peinsend. Dan grim hy effens. Kaptein Lenard, jy gaan nog lank in die donker rondtas, maar as, ás jy ooit eendag by die verklaring kom, gaan daar ’n groot skok op jou wag . . . hóé groot sal jy in jou wildste drome nie kan droom nie. Ek hoop ek is die dag by wanneer dit gebeur. Ek sal graag jou gesig wil sien.