Читать книгу Ettie Bierman Keur 10 - Ettie Bierman - Страница 4

“Jy het ’n wát geërf?” Christa kyk op van haar nasienwerk en sy is baie verbaas.

“’n Biblioteek,” herhaal Hennie. “My oupa het sy biblioteek, die elf hektaar grond waarop dit staan en ’n aansienlike bedrag geld aan my bemaak.”

“Dis opwindend. Ek het nie geweet jy is sy erfgenaam nie.”

“Ek ook nie. Niemand in die familie het verwag dat oupa Drik al sy besittings aan mý sou nalaat nie.”

Uit lojaliteit teenoor ’n arme, eensame ou man van wie sy ’n geesgenoot was, verswyg Hennie die feit dat haar oupa met haar pa ’n bittere rusie gehad het en die afgelope tien jaar van hom vervreemd was, maar dat oupa Drik se testament nietemin vir almal ’n skok was.

“Dit is seker omdat jy sy naamgenoot is,” raai Christa. “Een-en-twintig jaar al sit arme jy opgesaal met ‘Hendrik Bernardus Jakobus Vermaak’ en nou het jy uiteindelik die vrugte van jou lyding gepluk. Waar en hoe groot is daardie biblioteek?”

“Noord-Transvaal en nie baie groot nie. Dis ’n plaasbiblioteek en ek kan nie eers meer mooi onthou hoe dit daar lyk nie. Ek was elf jaar gelede laas op Sesdorings. Al wat ek kan onthou, is die slegte grondpad en ’n rooi baksteengeboutjie, omring deur doringbome. Meer as ses. Ek voel hartseer omdat ek my oupa nie gereeld kon gaan besoek nie. Hy was al oud – amper tagtig – en tot hy die eerste hartaanval ’n maand gelede gekry het, het hy die biblioteek eiehandig behartig. Die werk was egter vir hom te veel. Hy het sy kragte ooreis.”

“Wat gaan jy met jou vreemde erflating maak?” vra ’n ander onderwyseres wat ook na die gesprek geluister het. “Die grond verkoop en die boeke aan ’n liefdadigheidsorganisasie skenk?”

“Jy praat soos my pa, behalwe dat hy gevra het op watter ashoop ek die spul stowwerige boeke vol spinnekoppe gaan verbrand.” Daar is ’n knop in Hennie se keel en sy skud haar kop.

“My oupa se getroue vriende sommerso weggee? Nee, Marietjie, ek gaan Sesdorings toe om oupa Drik se liefdeswerk voort te sit.”

Christa Neethling was tussendeur besig om opstelle en taalwerk na te sien. Nou sit sy haar rooi pen neer en staar haar vriendin ongelowig aan.

“Jy is seker nie ernstig nie, Hennie.”

“Hoekom nie?”

“Liewe land, dis goed en wel vir ’n ou man van tagtig om hom soos ’n kluisenaar in die middel van die grammadoelas te gaan begrawe, maar jy is ’n meisie en jy is pas een-en-twintig. Ek weet,” keer sy toe Hennie haar in die rede wil val. “Ek weet jy wil weer sê jy is nie ’n stadsmens nie en jou hart trek altyd met ’n punt bosveld toe en jy is nie gelukkig in die onderwys nie en jy wil ander werk soek. Ek weet al daardie dinge, en ek kan ook verstaan dat jy nie die res van jou lewe by jou ouers in die huis wil woon nie en na onafhanklikheid smag, maar ek glo nie hierdie is die oplossing vir jou probleme nie. Om permanent in ’n verlate rooi baksteengeboutjie iewers in die bosveld te gaan woon … As jy nie uitgemoor word of opgevreet word deur die spinnekoppe of skerpioene nie, sal jy van eensaamheid en verdriet sterf.”

“Dis nie só eensaam en verlate daar nie. My stukkie grond grens aan die Meirings se plaas en die opstal is net omtrent ’n kilometer weg van die biblioteek. En wanneer ek vir afleiding lus het, is die dorpie Dendron net ’n halfuur se ry ver.”

“’n Halfuur se ry wanneer jy lus is vir geselskap?”

“Jy vergeet van die mense wat gereeld inkom om boeke uit te neem.”

“Hoe gereeld? Eenmaal in tien jaar?”

“Sesdorings is die enigste biblioteek in die omgewing. Die naaste ander is die munisipale biblioteke op Pietersburg, Louis Trichardt en Soekmekaar. Daar was ’n ledetal van driehonderd. Ek hoop om dit te verdriedubbel.”

“Driehonderd … Hoe vinnig lees die gemiddelde mens? Drie weke aan ’n boek? En lede neem vier boeke per keer uit, né? Dit kom daarop neer dat ’n lid die bib een maal in agt weke sal besoek en dit kom óók daarop neer dat jy nie juis ’n stormloop oor jou drumpel sal hê nie. Daar mag dae en selfs weke verbygaan dat jy geen sterfling sien nie. En hoe het jy beplan om op Dendron te kom? Met ’n taxi te ry elke keer wanneer jy geselskap wil hê? Of spog daardie wêreld van jou met ’n voortreflike busdiens?”

“Met ’n deel van die kontant wat oupa Drik nagelaat het, gaan ek ’n ou tweedehandse motortjie koop. Gelukkig het my oorbekwame pa gesorg dat ek alreeds ’n rybewys het.”

“Watter soort mense is jou bure?” wil Marietjie weet. “Is hulle darem jong mense wat afleiding vir jou sal wees, Hennie?”

Hennie se antwoord is teësinnig. “Oupa Drik en die Meirings het nie langs dieselfde vuur gesit nie. Ek glo nie ek sal veel van my bure te siene kry nie.”

Christa slaan haar oë dakwaarts. “Dit lyk my jy het meer van jou oorlede oupa as net ’n biblioteek geërf. Jy het ’n vete ook bygekry. ’n Kwaaivriendskap met die enigste mense wat sal hoor as jy in die nag om hulp roep of dalk sou kon help as jy ander probleme het. Ek dink jy is dwaas en impulsief, Hennie. Hoekom het eksentrieke oupa Drik daardie stukkie grond en biblioteek aan jóú bemaak? Aan ’n vroumens? Hoekom nie aan jou pa of jou broer nie?”

“Ek dink my oupa het Erik nog nooit vergewe vir sy kommentaar toe hy op sy negende verjaarsdag vir hom ’n digbundel present gegee het nie. My boetie wou destyds liewer ’n rugbybal gehad het en hy was nie baie beïndruk nie. ‘Maar ek hét al ’n boek,’ het Erik gespot. ‘Wat moet ek met nóg een maak?’ Dit was as ’n grap bedoel, maar ons oupa was ’n moeilike mens en jy mag nie gespot het met dit wat hy as verhewe beskou het nie. Oupa Drik het verklaar dat ek die enigste Vermaak is wat ’n bietjie kultuur besit.”

“En op daardie dag seker het oupa Drik besluit jy is al een wat waardig is om sy heiligdom te beërwe. Was dit hy wat jou omgepraat het om skoolbibliotekaresse te word?”

“Nee, ek het van kleins af net soos my oupa ’n liefde vir boeke gehad. Al het ek hom jare gelede laas gesien, het ons gekorrespondeer en was daar ’n gemeenskaplike band tussen ons. Ek het gehoop om eerskomende vakansie op Sesdorings te gaan kuier. En nou is dit te laat …”

Daar is ’n branderigheid in Hennie se oë en sy sluk weer aan die knop in haar keel. Nou is sy pas een-en-twintig en mondig en verdien vir die eerste keer in haar lewe haar eie geld om mee te maak wat sy wil. Maar die vryheid het te laat gekom. As haar pa nie so verbitterd was ná die rusie dat hy haar verbied het om ooit weer haar voete op Sesdorings te sit nie … Of as sy genoeg moed gehad het om, teen haar pa se wil, haar arme oupa te besoek …

Hennie se departementshoof is meer prakties. “Jy gee ’n vaste onderwyssalaris prys, Juffie. Watter inkomste gaan jy uit ’n plaasbiblioteek verkry?”

Geld is nie alles nie, het Oupa altyd gesê. Die belangrikste dinge kan jy nie met ’n miljoenêr se geld koop nie. Wat kos skoon lug en stilte en vrede vir jou siel?

“Aanvanklik nie veel nie, meneer Botha,” antwoord Hennie. “My huisvesting sal egter gratis wees en die lewensduurte op die platteland is laer as in die stad. My oupa het ’n stelsel gehad dat mense ’n klein bedraggie betaal vir elke boek wat hulle uitneem en ek is van plan om die ledetal na minstens ’n duisend op te stoot.”

Meneer Botha glimlag. “Ai, die optimisme van die jeug … Dink jy jy sal van daardie karige inkomste kan lewe, Juffrou?”

“Ek het ook ’n bedrag kontant geërf en …” Hennie word effens rooi en voeg verleë by: “Dit was nog altyd my droom om eendag skryfster te wees. Die rustigheid van die natuur sal my stimuleer. Ek beplan ’n paar kortverhale en later gaan ek ’n boek aanpak.”

“Wat sê jou pa van hierdie mal idee van jou, juffrou Vermaak?”

“My pa is nie baie … ingenome daarmee nie.”

En dit, dink Hennie, is sagkens gestel. Haar pa het gesê: “Jy is net so gek soos daardie half kêns oupa van jou. Watter vooruitsigte het jy op Sesdorings? Jy sal ’n oujongnooi word. Jy sal op die rak bly sit, saam met die spul boeke op die rak sit en stof versamel …”

“Dit kan ek glo, Juffie. Jou pa het ’n besigheidskop op sy lyf. Hy weet so ’n plaasbiblioteek sal nie ’n lonende proposisie wees nie. Is daar nie ’n paar eerste uitgawes of kosbare antieke boeke wat jy van die hand kan sit nie?”

“Daar is, meneer Botha, maar ek sal hulle nie verkoop nie. Dit sou nie my oupa se begeerte gewees het nie.”

“Is daar darem aantreklike jong boere in die omgewing?” terg een van die jong onderwyseressies, dog Hennie skud haar kop.

Daar is nog talle vermanings en goeie raad van die ander personeellede. Hennie luister hoflik daarna, maar sonder dat dit haar van plan laat verander. Goed, as almal dan reg is en sy kan na ’n jaar nie meer siel en liggaam aanmekaar hou nie, of sy is te eensaam, kom sy terug stad toe, hou weer skool of gaan werk in een van haar pa se winkels of kantore. Maar dan het sy darem ’n jaar van kosbare vryheid gehad, wat sy as goeie ondervinding kan regverdig. Dit, en dalk ook ’n paar kortverhale en ’n boek agter haar naam. Is dit die erfenis wat oupa Hendrikus aan ’n geesgenoot wou nalaat?

“En, Hennie, sal jy nie bang wees so alleen in daardie woonstelletjie agter die biblioteek nie?” vra die huishoudkunde-onderwyseres.

“Nee, mevrou Wolmarans. Ek is nie van nature ’n senuweeagtige soort mens nie. Daar is ’n telefoon en ek besit ’n rewolwer. Ek is in elk geval net ’n hanetreetjie weg.” Hennie glimlag. “Ek sal kan bel, skiet, skree, my kwaai hond op die inbreker sit of in my motor spring en wegjaag.”

“Sal dit nie beter wees om tot einde van die jaar te wag voor jy besluit om uit die onderwys te bedank nie, Hennie? So ’n oorhaastige besluit is nooit ’n goeie ding nie.”

“Dit was nie oorhaastig nie. Sedert ek ’n paar weke gelede die brief van my oupa se prokureurs gekry het, loop ek met die gedagte in my kop. Dis in elk geval nou te laat om te skrik. My bedanking is reeds by die Departement. Gelukkig is ek op die tydelike aflospersoneel en hoef ek net agt-en-veertig uur kennis te gee. Nee, Mevrou, ek het alles baie deeglik deurdink voor ek besluit het om Sesdorings toe te gaan.”

“Hoekom soek jy nie liewer vir jou ’n ryk man wat spanne bediendes kan bekostig sodat jy net by die huis kan sit en boeke skryf nie?” terg Christa.

“Nee dankie, van mansmense het ek ’n oordosis gehad. Ek gaan juis bosveld toe om van hulle te ontsnap.”

Hennie is dankbaar toe die klok ’n einde aan die pouse en ook aan die gesprek maak. Sy sluk haastig haar laaste mondvol koue tee, gryp haar tas en stap met die trappe op na die biblioteek, waar die lawaaierige standerd 8E-klas vir hulle periode van boekopvoeding wag. Hoekom het sy gedink dit sal lekker wees om skool te hou? Hoekom het niemand haar gewaarsku dat skoolhou uitputtend, frustrerend en hartbrekend is nie? Sy het met sterre in haar oë by die Hoërskool Hoëveld aangekom. Nou is die sterre weg. Nou sien sy net die luidrugtige rye leerlinge, die taai bolletjies kougom wat tussen die boeke ingedruk is, die lekkergoedpapiertjies wat oral rondlê, die uitgeskeurde bladsye uit die kosbare boeke en die skurwe woorde wat oral in die tydskrifte gekrap is. Dis nie dat sy ’n swak onderwyseres is of nie dissipline kan handhaaf nie. Dis net dat sy die kinders nie kan begryp nie en nie die energie, die entoesiasme of die begeerte het om heeldag – tien periodes lank, en een teen ’n oormag van dertig, veertig tienderjariges – te raas en te baklei en ’n klomp moedswillige leerlinge respek vir boeke en liefde vir letterkunde in te hamer nie. Hulle stel eenvoudig nie belang nie. Terwyl sy liries raak oor N.P. van Wyk Louw en Opperman en Watermeyer, sit hulle net en wonder hoe lank dit is voor die klok lui, hoeveel geld en tyd hulle vanmiddag by die slotmasjiene kan gaan mors en wat die jongste popmusiek is.

Sy is nie ’n gebore onderwyseres nie, dink Hennie vir die soveelste maal toe sy ’n boek optel en gereed maak om ’n paar gedagtes in die 8E’s se midde te lê oor die musiek van die geskrewe woord.

“Ag nee,” trek Bert Kruger ’n suur gesig. “Tog nie weer ou simpel Raka nie, Juffrou. Kan ons nie iets meer modern lees nie?”

“Ja, ’n skop-skiet-en-hoogspringding!” roep een van die ander.

“Of huiswerk, Juffrou? Kan ons nie hierdie periode liewer huiswerk doen nie? Boeke is tog nie belangrik nie en ons skryf mos nie eksamen in boekopvoeding nie.”

“Wegjaag?” vra Hennie se pa twee weke later toe hy die verrinneweerde rooi Volkswagen voor die deur sien staan. “Jy loop vir almal en vertel hoe spring jy in jou motor en jaag weg as daar gevaar is of ry huis toe as jy te eensaam is. Maar met daardie dingetjie kom jy nie eers om die eerste hoek nie! Wat nog te sê volgende naweek tot op Sesdorings. Jy is te hardkoppig, Hennie. Eiewys en dwaas. Net soos jou oupa.” Hy skrik en voeg haastig by: “Mag sy siel in vrede rus … As jy dan so siek en sat is vir onderwys, kan jy môre, oormôre by Vermakor instap as winkelassistente of tikster of sekretaresse of wat ook al dit is wat jy sal verkies bo die respektabele werk van ’n onderwyseres. Dis nie nodig dat ’n dogter van my soos ’n armblanke gaan lewe, net omdat dit die laaste begeerte van ’n half kindse ou man was nie.”

“Pa verstaan nie wat …”

“Of as jy dan kwansuis ’n boek wil skryf, hoekom nie hier in jou eie ouerhuis, soos enige ander regdenkende meisie nie?”

“Asseblief, Pappa …” pleit Hennie. “Gun my hierdie kans om te wys wat ek kan doen. Gee my net ’n jaar, dan sal ek terugkom huis toe. Oupa het vir my ’n deur oopgemaak en as ek dit nie benut nie, sal ek my hele lewe lank spyt wees.”

“’n Maand. Ek gee jou net ’n maand, dan hardloop jy druipstert terug. Jy is net so idealisties soos jou oupa. Wat het twintig jaar se kluisenaarsbestaan vir hom gebring? Behalwe ’n plat beursie en ’n hartaanval? Wat het geword van sy kastige drome en lugkastele?”

“Oupa het altyd gesê: moenie arm voel as jou drome nooit bewaarheid word nie, want slegs hy wat nooit gedroom het nie, is werklik arm.”

“Jou oupa was so arm soos ’n kerkmuis. Hy het die kosbare ou familieplaas – wat na mý en uiteindelik na jou en Erik toe moes gekom het – deur sy vingers laat glip. Sesdorings was ’n waardevolle plaas. En wat het oorgebly? Elf hektaar, ’n paar honderd rand en ’n handvol stowwerige boeke. Die Meirings sit met die Vermaaks se erfenis.”

“In die gees was oupa Drik skatryk,” sê Hennie saggies. Sy kyk pleitend na haar pa. “Asseblief, wil Paps nie na my motor kom kyk nie? Kom ry saam met my om die blok en sê vir my ek het ’n winskopie gekoop. Asseblief …”

“Hoeveel het jy vir daardie rammelkas betaal?”

Hennie ken haar pa en sy vra dat die noodleuentjie haar vergewe sal word. Sy noem ’n bedrag wat laer is as die werklike koopprys, maar haar pa is nie beïndruk nie. Hy snork minagtend, stap sonder ’n verdere woord studeerkamer toe en klap die deur hard agter hom toe.

Thelma Vermaak is in die kombuis met aandete besig. Deur die venster sien sy dat Hennie met ’n lap en politoer by die motortjie besig is en daar is onverwagte begrip en deernis in haar hart vir haar mooi rooikopdogter. Sy kan verstaan dat Hennie ’n individualis is, dat sy nie ondankbaar is vir alles wat haar ouers vir haar gedoen het nie, maar dat sy – net soos ander meisies van haar ouderdom – na onafhanklikheid smag. Hoekom kon haar pa nie dieselfde begrip aan die dag gelê het en maar na die motortjie gaan kyk het nie, soos Hennie hom so mooi gevra het? Hoekom kan hy nie, ondanks sy eie beterwete, in Hennie se toekomsplanne belangstel en raad gee, soos ’n goeie vader behoort te doen nie?

Hy aard meer na sy oorlede vader as wat hy self besef, dink Thelma. Twee harde klippe wat teen mekaar gemaal het … En Hennie het ongelukkig nie slegs haar oupa se rooi hare geërf nie, maar ook sy hardkoppigheid en individualistiese sin vir waardes. Wat wag in die toekoms vir hierdie mooi dogter van hulle? Sy weet haar man wou gehad het Hennie moes met ryk Willem Liebenberg trou, en dit was vir hom ’n bittere teleurstelling toe Hennie verklaar het sy verruil Willem liewer vir ’n jaar se rus en vrede op Sesdorings.

Thelma was ook hartseer toe sake tussen Hennie en Wim verkeerd geloop het en sy is ook gekant teen haar dogter se impulsiewe besluit om Sesdorings toe te gaan, maar toe sy sien dat Hennie met die vuil ou stoflap oor haar oë vee, is dit vir ’n moederhart te veel. Sy skakel die stoof af en stap buitetoe.

“Jou Kalahari Ferrari is pragtig en hy ry soos ’n Mercedes,” probeer sy ’n grappie maak.

Hennie los die lap en die blik politoer en gooi haar arms om haar ma se nek.

“Ek sal gereeld skryf,” snik sy. “Maandag, na ek op Sesdorings aangekom het, sal ek dadelik skakel en ek sal elke dag skryf om te laat weet dat dit goed gaan. Dankie vir die koek en beskuit wat Mams vir my gebak het. Ek waardeer dit. Ek is nie ondankbaar nie, dis net … dis net …” Verder kom Hennie nie. Sy hou net baie styf aan haar ma vas.

“Ek weet,” paai Thelma terwyl sy oor die lang rooibruin hare streel. “Ek verstaan dat jy die stadium bereik het waar Pa en Ma se nes verlaat moet word om jou vlerkies uit te toets. Pa sal nie vir altyd kwaad bly nie. Een van die dae kom ons Sesdorings toe om vir jou te kuier en dan wil ek nie meer trane sien nie. Jy moet jouself baie mooi oppas, my kind. Belowe my jy sal ’n geskikte persoon kry om by jou in te woon.”

“Ek sal, Mams. Ek het aan mevrou Jansen gedink wat af en toe die woonstel en bib vir Oupa kom skoonmaak het. Dalk sal sy bereid wees om by my te loseer. Ek het ánder groot planne. Vir ekstra fondse wil ek koffie en tee en koek bedien om mense aan te lok. Sy kan dalk die teekamer behartig, terwyl ek in die bib besig is. Dink Ma so iets sal werk?”

“Dit behoort.”

“Dit sal wonderlik wees as Pa regtig eendag vir my sal kom kuier.” Hennie is ’n rukkie stil en dan wil sy in ’n klein stemmetjie weet: “Was … is Ma baie teleurgesteld omdat Wim en ek uitgemaak het?”

Thelma dwing ’n moedige glimlaggie om haar mond.”Hoe kan jy met ’n man trou as jy hom nie liefhet nie, my kind?”

“Maar hy is ryk en … en hy sou ’n ideale skoonseun gewees het, nie waar nie?”

“Wim is ’n baie gawe seun. Wie weet, as jy oor ’n jaar terugkom, besef jy dit dalk self en is jy bereid om huisvrou te word.”

“Ja, wie weet,” stem Hennie saam, meer ter wille van haar ma. “Oor ’n jaar is ek ouer en dan gaan my oë dalk oop en raak ek dolverlief op ryk, aantreklike dokter Wimpie Liebenberg.”

“Of, wie weet, dalk ontmoet jy op Sesdorings ’n ander oulike kêrel wat jou hart steel en word jy boervrou.”

Hennie glimlag bewerig. “Op Sesdorings is net spinnekoppe, skerpioene en stowwerige boeke.”

“En die Meirings,” terg haar ma.

“Ma!” Hennie is baie ontstoke. “Dink Ma ek sal so ’n verraaier wees om met die spul Meirings vriende te maak? Na alles wat hulle arme oupa Drik aangedoen het? Ná hulle sy lewe vergal het en hom van Sesdorings probeer wegdryf het? Ek is nie van plan om met die vyand te heul nie. Oupa se stryd het nou myne geword. Hulle moenie dink omdat ek ’n vroumens is, hulle my sal kan terroriseer en die laaste elf hektaar van ons deel van Sesdorings ook inpalm nie. Ek gaan veg vir wat myne is, en ek gaan my regverdige erfenis stukkie vir stukkie van die Meirings terugkoop, totdat Sesdorings weer die volle familieplaas is, soos wat dit in Ouma se leeftyd was.”

“Moet hulle tog net nie onnodig antagoniseer nie, Hennie,” waarsku haar ma, wetende dat dit waarskynlik op dowe ore sal val. Haar rooikopdogter het te veel van die berugte Vermaak-koppigheid geërf om haar aan vermanings te steur. “Hulle kan jou lewe baie onaangenaam maak, my kind.”

“Die Meirings sal vind dat ek miskien ’n ander proposisie is as ’n arme, eensame ou man wat niks meer as net rus en vrede vir sy siel gesoek het nie. Hoe kon hulle so nagaande gewees het om Oupa se pragtige ligusterheining aan die brand te steek?”

“Hulle het gesê daar was ’n siekte in die struike wat dalk na hulle landerye kon uitbrei.”

“Glo Ma tog nie daardie onsinnige storie nie? Oupa het gesê die ligusters het niks makeer nie. Trek Ma tog nie ’n Vermaak se woord in twyfel teen dié van ’n Meiring nie? Wat van die hek wat hulle gesluit het, sodat motors nie tot by die biblioteek kon ry nie? Dit het veroorsaak dat Oupa ’n hele week baie besigheid verloor het.”

“Ja, dit klink vir my ook ’n bietjie moedswillig. Ek glo egter daar is altyd twee kante aan ’n saak en miskien moes jou oupa nie hulle drade geknip het nie.”

Hennie verkies om die laaste deel van haar ma se antwoord te ignoreer. “’n Bietjie? En moedswillig? Ek sê reguit hulle het arme Oupa probeer viktimiseer sodat hy van Sesdorings moes padgee en hulle die laaste elf hektaar grond vir ’n appel en ’n ei kon koop om hulle simpel ou dam op te bou. Hoekom kan hulle nie hulle ou dam op ’n ander plek bou nie? As die Meirings so iets met my probeer doen, gaan ek reguit polisie toe en stel ’n eis in vir skadevergoeding.”

“Dit klink nie of jy veel tyd vir boeke skryf gaan hê nie,” terg Hennie se ma in ’n poging om haar dogter te paai. Hierdie Vermaak-Meiring-vete weeg swaar by Hennie en sy verwyt haarself omdat arme oupa Drik twintig jaar lank gestry het, man-alleen teen ’n oormag van drie vyande. Wat Hennie blykbaar nie besef nie, is dat “arme Oupa” meer as mans genoeg was vir ’n honderd Meirings plus hulle prokureurs en ander handlangers. Soos almal geweet het, en haar man ook uit dure ondervinding geleer het, was Hendrikus Vermaak ’n moeilike kalant en nie ’n opponent met wie jy vrywillig ’n oorlog aangepak het nie.

“Daar sal tyd wees, Ma. Ek sal nie opsetlik sonde met die bure soek nie. Ek wil die hele biblioteek volgens die Dewey-stelsel herorganiseer, ’n voorraadopname doen en my teekamer aan die gang kry, en dan gaan ek begin skryf – eers een of twee kortverhale en as dié suksesvol is, pak ek ’n vollengte roman aan.”

Thelma Vermaak onthou van die sterre in Hennie se groen oë toe sy die eerste dag begin skoolhou het, en sy kan maar net hoop dat haar dogter se drome hierdie keer dalk bewaarheid word en dat die sterre nie ook ná ’n ruk verdof om weer plek te maak vir ontnugtering en teleurstelling nie.

“Haai,” onthou sy van haar kos wat op die stoof staan en watertrek. “As ek nie nou kombuis toe gaan nie, kry jou pa en Erik nie vanaand aandete nie. Ek wil nog gou ’n baksel beskuit uitdroog en môre vir jou ’n blik soetkoekies bak. Wat van jou klere, my kind? Oor vier dae vertrek jy en onthou, Ma sal nie daar wees om knope aan te werk en some te verstel nie.”

“Al wat ek saamneem, Ma, is ’n paar seilbroeke en hemde. Ek gaan om te werk, nie om die jongste modes Dendron toe te neem nie.”

“Wat van die kerk, my kind? Jy sal darem seker Sondae kerk toe wil gaan.”

Hennie gee haar ma ’n druk en ’n soen op die wang. “Natuurlik sal ek kerk toe wil gaan, Ma, en dis hoekom my nuwe donkerblou baadjiepak reeds ingepak is, met alle moontlike knope, some en nate reeds dubbeldeeglik vasgewerk. Ek glo voorkoming is beter as genesing.”

“Ingepak? Gaan jy nie Maandag daardie nuwe baadjie aantrek nie? Jy wil ’n goeie indruk op die prokureurs maak.”

Hennie glimlag skeef. “Wil ek? Onthou, Muller, Dykstra, Bothma en Seun is ook die Meirings se prokureurs. Ek wil dalk liewer die indruk van ’n tawwe tienie skep, in ’n praktiese seilbroek en hemp en met my hare in ’n poniestert vasgebind. Ek moet van die begin af lyk soos iemand met wie jy nie skoor soek nie.”

“Ag nee, Hennie, tog nie in ’n seilbroek nie! Wat sal die mense van jou dink?”

“Moeder, meneer Muller, Dykstra en Bothma was volgens Oupa saam met Noag in die ark. Ek dink selfs die en Seun is redelik argaïes. Nie een van daardie oude menere is hubaar nie, dus maak dit nie saak wat ek aantrek nie. Dit sal geriefliker wees om in ’n slenterbroek te ry.”