Читать книгу Куорат булчуттара - - Страница 7

Босс – саамай тутаах киһибит. Кини баар буолан хамаанда тэриллэн, ыраах сирдэринэн тэлэһийэн, бултуу-алтыы сырыттахпыт. Бэйэтэ булчут чулуута. Биһиги хамаандаттан соҕуруунан-хотунан араас булду бултаспыт хоодуот киһи. Ханна-ханна, туохха-туохха бултаспатаҕа баарай? Кабан, изюбр, истиэп бөрөлөрө, кыһын ортото соҕуруу кустааһына ити сылдьарбыт тухары дьикти сонун буолан, биһигини үөрдэр. Аны ити бултарыттан анаан аҕалан амсатара. Уопсайынан, Босс сүрдээх үөрүнньэҥ, дьэллэм киһи. Ханна да сырыттын, өрүү «илии тутуурдаах, өттүк харалаах» сылдьар. Ханнык баҕарар булка саа улахан оруоллааҕын билэр буолан, үчүгэй саалары сыанатыттан толлубакка атыылаһар. Инньэ гынан, биһиги хампаанньаҕа хаппырыыһа суох омук саалара, ыраах тэбэр карабиннар баар буолбуттара. Ити тэргэннэри элбэхтик ыттахха, тутта үөрэннэххэ эрэ баһылыыгын. Онон Босс көҕүлээһининэн буулдьанан ытыы күрэхтэһиилэригэр кыттар буолбуппут. Бэйэтэ карабинынан ыта үөрэнэн, республика таһымнаах күрэхтэһиилэригэр үгүстүк миэстэлэһэр. Хамаанданан хас даҕаны төгүл бастаабыттара.

Босс бииргэ сылдьар уолаттара эмиэ үчүгэй сааланалларыгар төһүү күүс буолар. Улахан үбүлүөйдэргэ үчүгэй сааны булчуттар ааттарыттан бэлэхтиир үгэскэ кубулуйбута. Аныгы олох сиэринэн, булка ирдэнэр араас тэриллэр, анал массыыналар, мотуоркалар баар буолбуттара. Аҥаардас кини тэрийиитинэн араас булка барытыгар холонобут. Ыраах сирдэринэн тайаан бултаан, булт умсулҕаныгар хас биирдиибит төннүбэттии ылларбыппыт.

Босс ырыаҕа ылланар, хоһооҥҥо хоһуйуллар Кыыс Амматтан төрүттээх. Онон күөгүттэн саҕалаан куобах, кус булдугар ылларан иһэн, үөрэххэ киирэн, устунан тэлэһийэн хаалбыт. Умнулла сыспыт булчут удьуор хаан тардыытыгар кыра даҕаны наада буоллаҕа. Уолаттары кытта биирдэ-иккитэ сылдьыһаат, билигин бэйэтэ көҕүлүүр булчут, сааһыт бэрдэ.

Босс үлэни, булду сатаан аттаран, ымпыгар-чымпыгар диэри ылсар ураты дьоҕурдаах. Ыраах бултуу барары эрдэ сэрэтэн, чугаһаатаҕына ыҥыртаан, мунньах тэрийэр. Дьэ бу – биир саамай өйдөбүнньүк, бэлиэ күн. Бастакынан төһө киһи барыахтааҕа быһаарыллар. Сорох ардыгар ыраах сирдэртэн ыҥырыылаах дьон баар буоллахтарына, барар миэстэҕэ хапсыбат алдьархайа. Барыта быраабыланан. Ол курдук, үбүлүөйдээх киһи барар испииһэккэ уочарата суох киирэр. Атыттар биир, икки миэстэҕэ сэрэбиэй тардаллар. Ким тарбаҕар талааннаах – «дьоллоох» билиэттэнэн үөрэр-көтөр. Оттон хаалбыттар аныгыскы сырыыны күүтэргэ тиийэллэр, уочараттаһаллар. Ити кэнниттэн ким туохха ылсарын, туох наадатын ыйыталаһан, улахан испииһэк, смета оҥоһуллар. Кумааҕыга тиһиллибит барыта тутуһуллуохтаах. Маны барытын Босс бэйэтэ хонтуруоллуур.