Читать книгу Сүдү киһи Багдарыын Сүлбэ - Л. В. Иванова - Страница 6

– Топонимика – норуот олоҕун, историятын сиэркилэтэ.

– Саха түҥ былыргы баай историялаах омук. Биһиги революция иннинэ, революция маҥнайгы сылларыгар улахан суруйааччылардаах, бас-көс дьоннордоох этибит. Холобур Күлүмнүүр, Өксөкүлээх Өлөксөй, Алампа.

– Учууталбар Г.П. Башариҥҥа махтанабын. Уруогу ааҕар уонна ону учууталга кэпсээн сыана ылар эрэ диэнинэн муҥурданар тутах эбит диэҥҥэ харахпытын аспыта.

– Топонимика эҥинэ диэн дьиктилэрдээх да эбит.

– Мин – сахабын. Оҕолорбун, үөрэнээччилэрбин оннук тыыҥҥа иитэн кэллим.

– Саха буолуохтаахпыт, сахабытын өрө тутуохтаахпыт.

– Саха – өһөс диибит. Уһун тыыннанар туһугар кыах баарынан охсуһуохтаахпыт.

– Саха бэйэтэ суруктаах буолуохтаах. Оччоҕо эрэ кини сайдыа, санаата бөҕөргүө, үйэтэ уһуо.

– Саха киһитин сирэйэ аатыгар көстөр.

– Киһи ордук соҕуруу сырыттаҕына эбэтэр тас омук дойдутугар таҕыстаҕына сахалыы аата суоҕуттан кыбыстар. Бэйэбит сирэйбит суох курдук көстөбүт.

– Сахалыы ааттаах оҕо саха тыыннанан улаатар, патриот буолар.

– Биһиги ситиһиибит төрдө сомоҕолоһууга сытар.

– Сырдык санаанан салайтаран киэҥ көҕүстэниҥ, кэскиллээх санаа тула түмсүҥ.

– Олоҥхо курдук улуу айымньыны айбыт омук модун духовнай, интеллектуальнай кыахтаах. Ол аата кэлэр кэрэ кэскиллээх.

– Ыччаттарга, эдэр дьоҥҥо норуоккут туһугар, өрөспүүбүлүкэҕит сайдарын туһугар кыһаныҥ, туруулаһыҥ, мэһэйдэри туоратыҥ диэн баҕабын этэбин.

– Биһиги сабыдыалбыт – оҕолорбутун сахалыы өйдөөх-майгылаах, өбүгэлэрин, былыргыларын ытыктыыр гына ииппиппитигэр сытар.

– Патриот буолуохха наада, сайдыылаах омуктар таһымнарыгар норуоту, ыччаты тириэрдиэххэ наада. Олохтон хаалымыаҕыҥ, бастыҥ омуктар кэккэлэригэр тахсыаҕыҥ!

– Дьиҥнээх саха – сүрэхтээх, көтүмэх буолбатах. Аа-дьуо сыныйан, эргитэн, көрөн-истэн үлэлиирин сөбүлүүр, уолуһуйбат. Саха туппутун ыһыктыбат.

– Арыгы билигин саха омукка саамай кутталлаах өстөөх буолан турар.

– Биһиги сирбитигэр-дойдубутугар төһө кыайарбытынан туһааннаах үлэни үлэлээн олоруохтаахпыт.

– Биһиги түҥ былыргы култууралаах, бэйэбит туһунан итэҕэллээх Айыы оҕолоро буолабыт.

– Үөрэнэн, үлэлээн, өйү-санааны сытыылаан олоххутун оҥостуҥ, үүнүҥ-үрдээҥ, дьон-норуот буолуҥ.

– Ыччат бэрээдэктээх буоларга дьулуһуохтаах. Арыгы куһаҕан, эстии буоларын өйдүөххэ. Үөрэхтээх, идэлээх, үлэлээх буолуҥ. Ыал буолан оҕолонуҥ-урууланыҥ диэн алгыыбын.

– Үөрэниҥ. Үөрэхтээх, интеллектуальнай өттүнэн сайдыылаах эрэ киһиэхэ олох аартыга мэлдьи аһаҕас. Оннук үйэ кэллэ.

– Пусть работают, живут, добиваются лучшего. А молодежь я призываю к трезвости. Поймите, алкоголь и табак погубят не вас лично, а весь народ.

– Спордунан дьарыктаныҥ, эти-хааны эрчийиҥ. Ол гынан баран, спортсмен буолан, рекорду олохтуу сатаамаҥ. Доруобуйаҕытын тупсарар туһугар дьарыктаныҥ.

– Политикаҕа орооһумаҥ. Политика диэн куруук халбас харатын курдук.

– Үчүгэй билиилээх, туйгун бэлэмнээх специалист буоларга дьулуһуҥ.

– Эн көҥүлү туттуҥ – олоххун бэйэҥ оҥоһун. Киир-таҕыс, бул-тал.

– Саха тылын-өһүн, култууратын, былыргы үтүө-мааны үгэстэрин чөлүгэр түһэрэн, сайыннаран аан дойдутааҕы култуураҕа чугаһатыы, сэргэ туруоруу – биһиги өбүгэлэрбит иннигэр ытык иэспит буолуохтаах.

– Уруккуга төннүүгэ дьиксинии баар. Үгэспитинэн аҕа уустаһабыт, улуустаһабыт. Диктатураттан демократияҕа киириини сыыһа өйдөөһүн тахса сырытта. Туох да хонтуруола суох бас-баттах барыы, быһыы-майгы сатарыйыыта, арыгыга охтуу. Ол эрээри, саха чиҥ омук, өйдүөҕэ…

– Тылбытын оннунан хаалларар соҕотох суол – оҕону сахалыы иитии. Дьиэҕэ-уокка. Уонна сахалыы үөрэх.

– Уопсай култуура, таһым уларыйыан, сахалыы билэ сатааһын баар буолуон наада.

– Олус иллэҥ сылдьыы куһаҕан, киһи туох эмит дьарыктаах буолуохтаах. Дьарыктаах киһи олохтон хаалбат, туспа суоллаах-иистээх, түмүктээх үлэлээх буолар.

– Оҕону кыра аайы мөҕөн-этэн сабытыннаран кэбиһэр сыыһа. Үлэҕэ үөрэтиэххэ наада. Дьиэ үлэтигэр. Иһит, таҥас сууйарга.

– Мин ыччакка анаан суруйабын. Ыччаты көнө суолга киллэриэххэ наада. Бу суруйуум киниэхэ ананар.

– Саха топонимиката түстэннэ, төрүттэннэ, үөскээтэ диир толору бырааптаахпын.

– Сахалыы суруйа туруом, суруйар буолуҥ, тылгытыттан аккаастанымаҥ, тылгытын уһун үйэлээҥ диэн кэриэспин этиэм.