Читать книгу Imperium Habsburgów. Nowa Historia - Pieter M. Judson - Страница 6

Książka traktuje o państwie, które w latach 1770–1918 znane było pod różnymi nazwami. Nazywane jest tu imperium Habsburgów, monarchią habsburską. Od roku 1804 do 1867 zwano je Cesarstwem Austriackim. Po ugodzie z roku 1867 nowa monarchia dualistyczna występowała jako Austro-Węgry; zachodnią jej część nazywamy w książce Austrią, choć oficjalnie to „Królestwa i Kraje w Radzie Państwa Reprezentowane” (czasem określane jako Cislitawia czy Przedlitawia, zaś Węgry to Translitawia, Zalitawia).

Pisanie o Europie Środkowej Habsburgów z pominięciem perspektywy narodowej jest raczej niemożliwe. Zdając sobie z tego sprawę, w przypadku miejscowości niemających ustalonych nazw angielskich podaję dwie, trzy nazwy stosowane przez różnojęzycznych mieszkańców. Praktyka raczej kłopotliwa, nacjonaliści mogą nie zgadzać się ze stosowaną kolejnością, lecz w ten sposób unika się sugestii, jakoby miejscowość miała tylko jedną prawdziwą tożsamość narodową. Stosuję nazwy angielskie, gdy są przyjęte, na przykład Cracow, Prague, Trent, Vienna.

Staram się unikać określeń normatywnych typu Czesi, Niemcy, Polacy, Słoweńcy; zamiast nich używam opisowych w rodzaju „mówiący po czesku”, „czeskojęzyczni”, choć znowu nie oddaje to precyzyjnie praktyki językowej, niemniej ma być wyrazem szacunku dla podmiotowości osób, które mogłyby nie życzyć sobie takiej czy innej klasyfikacji. Piszę „węgierski” (Hungarian) i „hungaryzacja” (Hungarianization) tam, gdzie inni pisaliby ewentualnie „madziarski”, „madziaryzacja”. Niektórzy naukowcy rozróżniają węgierskość odnoszoną do państwa i madziarskość jako termin etniczny, lecz nie widzę w tym sensu, szczególnie jeśli chodzi o XIX wiek. Ze względu na kontekst historyczny używam pojęcia „Rusin” i „ruski” (rusiński), mówiąc o ludzie (i języku) znanym dzisiaj powszechnie jako ukraiński, i niezależnie od faktu, że na przełomie XIX i XX wieku coraz częściej występował w tym kontekście ten drugi termin.

Jeśli nie zaznaczono inaczej, tłumaczeń cytatów na angielski dokonywałem sam.

UWAGA TŁUMACZA: W tłumaczeniu na język polski stosuję polskie nazwy geograficzne lub utrwalone w polskiej tradycji, właściwe dla opisywanego okresu, na przykład Pressburg, Caporetto, odmienne wersje językowe podając ewentualnie w nawiasie. Używam terminów „węgierski” i „madziaryzacja” w powszechnie przyjętym znaczeniu, nie stosuję terminu „hungaryzacja”.