Читать книгу Historia od stworzenia Świata. …i nie ma już czasu… - Rem Wоrd - Страница 13

…Kilkadziesiąt lat przed początkiem naszej ery. Dwaj ambitni generałowie, Oktawian August i Marek Antoniusz, dzielą Rzym na imperia wschodnie i zachodnie.

Gajusz Juliusz Cezar Oktawian August (63 pne – 14 ne), adoptowany syn Cezara, następca, który wygrał wojnę secesyjną. Pierwszy prawdziwy cesarz rzymski.

Marek zostaje zaklęty spadkobierczyni egipskiej dynastii Ptolemeuszy, Kleopatry, która nie ma nic przeciwko temu, by zostać królową samego Rzymu. Na przemian ucztowanie z wojskowymi przygotowaniami tęskni za ciosami metropolii jeden po drugim i ostatecznie kończy swoje barwne życie ciosem miecza. Czar 39-letniej Kleopatry nie działa już na zwycięzcę. Dziedziczka faraonów idzie za przykładem Antoniego. Po niej zostaje czworo dzieci. Siedemnastoletni Cezarion, syn Kajusza Cezara, zostaje zabity z rozkazu Augusta. Siostra nowego cesarza wychowuje dwoje bliźniaków Antoniego. Nie wiemy nic o losach czwartego.

Cesarz Tyberiusz, pasierb i spadkobierca Augusta, został rzekomo uduszony podczas choroby przez swojego wnuka i adoptowanego syna Kaligulę.

Guy Julius Caesar Augustus Germanicus (Caligula), 12—41 l. AD, drugi cesarz rzymski, zgodnie z definicją Seneki «bezgraniczna deprawacja połączona z nieograniczoną mocą». Osiem miesięcy po wynurzeniu, początkowo spokojny Kaligula zapada na zapalenie mózgu. Po wyzdrowieniu staje się szalonym dyktatorem. Ulubione wyrażenie – «Niech nienawidzą, gdyby tylko się bali» – (Oderint dum mitvant). W 41 roku n.e. spiskowcy otaczają cesarza jednym z podziemnych przejść od teatru do łaźni. Ostatnią rzeczą, jaką słyszy Kaligula – formuła użyta w ofierze «Zrób to» (ok aje) – po czym zostaje uderzony mieczem. Wraz z Cezarem Pretorianie zabijają jego żonę i dwuletnią córkę

Wspinając się na szczyt władzy, Kaligula buduje mosty ze statków, pływające pałace, atakuje senatorów – i jest kochany przez ludzi za to, że życie w Imperium jest co najmniej nieco inne. Ten cesarz został jednak zadźgany na śmierć przez własnych ochroniarzy. Nowy władca, daleki krewny Kaliguli, Klaudiusz, jest pamiętany przez ludzkość według Messaliny, która stała się domowym imieniem niewiernej i podstępnej żony. Następna żona Klaudiusza Agrypiny, średniej siostry Kaliguli, ma już syna Nerona. Jej spisek się powiódł. Rdzenna krew, Neron zostaje cesarzem Rzymu. Ale panowanie matki z czasem przestaje być atrakcyjne. Rodzic doprowadzi do władzy własnego syna Klaudiusza i Messalinę, ukochaną Brytanię mas. Nero na czas karmi swojego przeciwnika zatrutymi grzybami. Niewdzięczny syn również próbuje otruć Agrypinę, ale z czasem akceptuje wynalazek wschodniego króla, Mithridatesa Eupatora, skuteczne antidotum. Nie mogąc utopić swojej matki podczas inscenizacji wraku statku (w przeszłości hobby cesarzowej to nurkowanie w poszukiwaniu pereł), Nero wyraźnie nakazuje oficerowi marynarki, aby ją dźgnął.

Taka jest historia, którą oferują nam zwycięscy nieżyczliwi cesarzowi.

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, 37—68, cesarz rzymski, ostatni z dynastii juliańsko-klaudyjskiej, prześladowca chrześcijan, nazywany «Antychrystem».

Polityka cięć podatkowych przynosi monarchie ogólnokrajową popularność. Ale po śmierci Agrypiny cesarz traci dawną bystrość administracyjną. Odbudowa Rzymu po pożarze, budowa Złotego Pałacu o powierzchni półtora kilometra, walki gladiatorów porównywalne w zakresie do pełnowymiarowych bitew, przekopanie kanału w poprzek Przesmyku Korynckiego i stała na dużą skalę orgie drenują skarb. W zubożonych i zniecierpliwionych prowincjach powstają legiony. Zupełnie niezbyt piękny poranek, Nero nie znajduje żadnego ze swoich strażników w swoim pałacu. Cesarz ucieka do wiejskiego domu. Zdając sobie sprawę, że słodkie życie się skończyło, bierze to pod uwagę.

Po synu Agrypiny, brutalni, ale rozsądni cesarze Tytus i jego syn Wespazjan rządzą. Odziedziczył je młodszy brat Wespazjana, Domicjan (zabity przez własnego sługę za wykonanie samobójstwa asystenta Nerona).

Po przeciętnym cesarzu Galbie nadchodzi złota jesień Imperium. Pięciu godnych władców z rzędu dochodzi do władzy – Trajan, Adrian, Antoninus Pius, Lucjusz Werus i Marek Aureliusz. Pod koniec epoki tej galaktyki rozpoczyna się era cesarzy żołnierzy wybieranych przez Gwardię Pretoriańską.

Cesarz Marek Aureliusz (121—180). Od odejścia ostatniego cesarza epoki «złotej jesieni Cesarstwa» Marka Aureliusza kończy się era legendarnej starożytności. Rzym czeka na wygaśnięcie dotychczasowych instytucji władzy, serię porażek, utratę sensu istnienia supermocarstwa i zmianę religii.

Dojście do władzy w 323 Konstantyna Wielkiego oznacza przejście państwa na chrześcijaństwo. Czterdzieści lat później cesarz Julian (apostata) próbuje ożywić pogaństwo. Zachęca kapłanów Jowisza, aby byli tak samo pobożni jak chrześcijanie. Te wysiłki są daremne. Nikt poważnie nie wierzy w Jowisza, Marsa, Wenus, Mitrę, Herę i niektórych przewodników po życiu pozagrobowym, nums. Ostatni cesarz, młody Romulus Augustulus, został zesłany na wygnanie przez zbuntowanego dowódcę barbarzyńców Odoakera. Niewiele wiadomo o dalszych losach Romulusa, poza tym, że być może ten chłopiec został chrześcijańskim mnichem. Chociaż Odoacer rządził resztkami zachodniego Rzymu za formalnym zezwoleniem monarchy Cesarstwa Wschodniego, rne 476 historycy są oficjalnie uważani za ostatni kamień milowy starożytności.

…W młodości Rzymu (V—II wiek pne) niewolnicy są dość rzadcy. Z reguły mają status członków rodziny. II—I wiek pne i początek nowej ery to okres znacznego wzrostu liczby jeńców wojennych. Z biegiem czasu stosunek liczby wolnych ludzi do niewolników we Włoszech sięga 2,5: 1, w prowincjach 10: 1. Sytuacja niewolników gwałtownie się pogarsza. Niemniej jednak nie cenią oni złudnej nadziei na podniesienie swojego statusu, darmowej piśmienności, dodatkowo ogólnego imienia mistrza i nieograniczonego awansu na drabinę społeczną. Co najmniej dwóch cesarzy Rzymu było pierwotnie niewolnikami.

Cena niewolnika w I wieku pne wynosi 4—400 denarów, w zależności od stopnia powodzenia ostatniej wojny. Dzienna pensja legionisty to 1 denar (4 sestercjusze lub 16 asów), wliczając w to premie. Za tę kwotę można kupić 20 dowolnych bochenków chleba, 4 litry zwykłego lub litr wyśmienitego wina falernijskiego. Jeśli liczyć w kategoriach złota, którego cena pozostaje niezmieniona jako okazja do nabycia podstawowych dóbr materialnych, żołnierz zarabia 40 tys. Rubli miesięcznie.

Rozgrywki gladiatorów trwają do panowania ostatniego władcy Imperium – Flawiusza Teodozjusza (370—395). Instytucja niewolnictwa nie udaje się przy ogólnym złagodzeniu moralności, a także na żądanie prawników, którzy zwykle stają po stronie uciskanych. Niewolnictwo przejmuje pałeczkę tego zjawiska. Cesarz Dioklecjan (284—305) wydaje ustawę o przywiązaniu chłopów – zarówno dzierżawców, jak i właścicieli ziemi, a także rzemieślników do ich miejsca zamieszkania lub zawodu odziedziczonego w drodze dziedziczenia.

Legion rzymski w szyku bojowym

…Legion rzymski (legionis – zbiory wojskowe) liczy 5—7 tys., Później 4,5 tys. Oddziałów piechoty i posiłków. Kawaleria ciężka (akcje) – 300 osób. Łucznicy – 200 osób. Te ostatnie działają z boków, strzelając strzałami wzdłuż linii uniesionych tarcz. Velici – „Swift” – nieregularna piechota, rekrutowana z lokalnych sprzymierzonych plemion lub młodych legionistów. Uzbrojenie – okrągła tarcza o średnicy 90 cm, hełm, kilka strzałek „gasta velitaris” o długości 120 cm i krótka 50 cm. Miecz rzymski – „gladius”. W swobodnym szyku, skacząc przed pociskami, velici rzucają we wroga włóczniami i wycofują się za szeregi ciężko uzbrojonej piechoty.

Pierwszą linią legionu ustawioną do bitwy są Ghastaty (włócznicy), wojownicy w wieku 20—25 lat, którzy naprawdę potrzebują doświadczenia bojowego. Uzbrojenie – kolczuga, czyli w czasach Cesarstwa – zbroja płytowa, prostokątna tarcza scutum, gladius i dwie 1,5-metrowe strzałki – pilum.

Druga linia to zasady („Pierwsza”). To wojownicy w kwiecie wieku 25—35 lat. Dają młodym mężczyznom doświadczenie, przepuszczają kapelusze między manipulatory i kontynuują walkę.

W trzeciej linii są triarii („Trzeci”) wojownicy w wieku 40—45 lat, weterani, rezerwa legionu. Między innymi są uzbrojeni w długie włócznie uderzeniowe.

Armią rządzi sześciu trybunów (wybierani przedstawiciele ludu) oraz przedstawiciel arystokracji klanowej – legat.

W epoce republiki legion składa się z 30 manipulatorów («garstka» lub «ręka»), po dwie centurie («sto») w każdym. Centuria ma od 60 do 120 bojowników. Manipulatorzy są zjednoczeni w dziesięciu kohortach («ogrodzeniu») 360 legionistów. Jedna z kohort (Pierwsza) jest uważana za elitarną i ma podwojoną liczbę członków.

Legioniści rzymscy. Rekonstrukcja historyczna

W czasach Imperium manipularz znika jako jednostka taktyczna. Pozostaje kohorta składająca się z 6 wieków.

Legion wystawiony z maszerującej kolumny podąża do miejsca bitwy za pomocą manipulatorów lub centurii, umieszczonych w układzie szachownicy. Ułatwia to poruszanie się po trudnym terenie. Następnie kwadraty złożone z wojowników są przestawiane w trzy ciągłe linie. «Bracia» miotają pilumami, czasami jedną salwą zmuszają wroga do ucieczki, zamykając tarcze i dobywając mieczy.