Читать книгу Susanna M Lingua Gunstelinge 4 - Susanna M Lingua - Страница 10

Onderweg na die castelo is Conzalo stil en afgetrokke. Hy voel bitter teleurgesteld omdat Rina sy uitnodiging met so ’n flou verskoning van die hand gewys het. Tog besef hy dat hy hierdie behandeling van haar verdien. Ja, hy het daardie aand met die dansparty te duidelik getoon dat hy haar nie as gas op sy quinta verwelkom nie.

Nadat haar besoekers vertrek het, lê Rina peinsend oor die edelman se onverwagte uitnodiging en tob. Voor haar besoekers het sy haar ongeërg en ietwat onverskillig voorgedoen, ten spyte van die liefde wat so onverwags soos ’n blom in haar hart ontvou het.

Sy dink aan die absolute gesag waarmee die marquês oor sy familie heers, die nederige gedienstigheid en gewilligheid van almal om hom te behaag. Ineens weet Rina dat dit altyd so sal wees, dat vroue altyd gewillig en gedienstig sal wees om elke begeerte van hom, sy geringste wens uit te voer. Want selfs in haar is die begeerte om te doen wat hy van haar verlang, byna sterker as die verset van haar verstand. Is dit iets in die breë lyne van sy skouers of die trotse manier waarop hy sy kop hou, of is dit die adellikheid van sy rotsvaste karakter wat vroue week maak van begeerte om hom te behaag?

Dis meteens asof Rina skrik vir haar eie gedagtes, gedagtes wat sy glad nie durf toelaat nie, wat vir haar slegs hartseer en trane voorspel.

Jy is ’n gek, Rina Verhoef, vermaan sy haarself, die man is nie vir jou bedoel nie. Dit sal vir jou veel beter wees om van hierdie verspotte liefde van jou te vergeet. Jy sal tog nooit kan voldoen aan die hoë eise wat hy aan sy vrou stel nie.

Na hierdie selfvermaning besluit Rina dat dit beter sal wees as sy maar sommer Sondag al na Estoril vertrek. Daar tussen die rustelose golwe van die Atlantiese Oseaan sal sy hierdie onsinnige liefde van haar vir ewig begrawe.

Met hierdie gedagte raak sy eindelik aan die slaap, slegs om van ’n sjarmante, aantreklike marquês te droom. In haar droom is daar nie ’n beduidenis van hardheid of ongenaakbaarheid in die man nie, slegs lieftalligheid en behulpsaamheid; inderdaad ’n silwer droom.

Hierdie droom laat haar die volgende oggend diep dink. Sy wonder selfs of sy die edelman nie straks verkeerd beoordeel het nie. Hy is so behulpsaam en skyn so besorg oor haar gesondheid te wees.

Maar dan dink sy weer aan haar eerste ontmoeting met Conzalo en alles wat daarop gevolg het, en dit laat haar terstond besluit dat sy behulpsaamheid en besorgdheid geen spesiale betekenis inhou nie . . . Hy is maar net gewoond daaraan om ander se sake en lewens te reël en reguleer, dink sy. Dit is by hom al tweede natuur om hierdie dinge vir ander te doen. Alvaro het self gesê dat sy neef nie eens die duiwel toelaat om onheil en tweedrag in sy familie te saai nie. Nee, die man is gevoelloos. Haar droom was slegs wensdenkery, ’n seepbel met ’n silwer skynsel wat onverhoeds gebars het.

Soos hy belowe het, daag Conzalo elfuur daardie môre in Rina se kamer op, netjies uitgevat in ’n donker pak wat sy glansende swart hare pragtig beklemtoon. Soos sy gewoonte is wanneer hy haar op sy eie besoek, vertoef hy nie lank in haar kamer nie. Die rede vir sy besoek is hoofsaaklik om haar motor se sleutels aan haar te oorhandig, aangesien daar vanoggend gaste by die castelo opgedaag het en hy en sy familie haar dus nie vanaand sal kan besoek nie. Hulle handel ook sommer die sakie van die doeanerekening van haar motor af, daarna groet en vertrek hy sonder versuim.

Na Conzalo se vertrek, staan Rina dadelik uit die bed op. Nadat sy gebad en haar aangetrek het, begin sy tydsaam ’n tas pak, sodat sy môreoggend vroeg na Estoril kan vertrek.

Met hierdie takie afgehandel, skryf sy ’n kort briefie aan die marquesa waarin sy die twee families hartlik bedank vir hul vriendelikheid tydens haar siekte en verduidelik dat sy besluit het om maar vroeër na Estoril te vertrek. Boaan die brief skryf sy die volgende dag se datum, aangesien die brief eers na haar vertrek aan die marquesa afgelewer moet word. Ook aan die twee Peredas skryf sy ’n kort bedanking, maar verseker hulle dat sy Saterdag terug sal wees.

Pas voor middagete kom sy in Estoril aan en ’n halfuur later is sy in die Santa Cruz gevestig. Die hotel is gerieflik langs die strand geleë. ’n Mens stap net oor die straat, dan is jy onmiddellik op die wit seesand.

Na middagete neem Rina aan die Portugese se gebruiklike siesta deel en gaan rus ook ’n paar uur. Vieruur begeef sy haar na die strand, waar sy haar op ’n bankie tuis maak en haar verlustig in die wispelturigheid van die ewig deinende golwe.

Die son is byna onder toe sy eindelik na die hotel terugkeer. Die seelug is heerlik en verfrissend. Sy voel hoe die ou lewenslus weer sterk deur haar are bruis. Haar gelaatskleur is nog ietwat bleek weens haar onlangse siekte, maar haar oë vonkel al weer van lewensblyheid.

Onderwyl sy ’n vrolike deuntjie neurie, bad en verklee sy haar vir aandete. Gevolglik is sy heeltemal gereed om af te gaan toe die ghong aandete aankondig.

Deftig en volkome op haar gemak, stap Rina reguit na haar tafeltjie. Die volgende oomblik val sy byna op haar rug van verbasing toe sy sien wie vanaand haar tafelgenoot is.

“Señora De Mora!” roep sy verras uit en vergeet heeltemal om die ou dame te groet. “Wel, u is inderdaad die laaste persoon wat ek verwag het om hier aan te tref,” gaan sy voort onderwyl sy haar plek langs die tafel inneem.

Ada de Mora glimlag en kyk Rina met ondeunde oë aan. “Ek glo jou, Rina-kind,” antwoord sy geamuseer. “Maar nadat Astrid, my suster, vanoggend jou briefie ontvang het, het Conzalo byna ’n aanval van beroerte gehad.”

“So, en waarom nogal?” wil Rina bedaard weet, ofskoon haar hart hom glad nie so bedaard gedra by die aanhoor van Conzalo se naam nie.

“Omdat jy nog swak is en boonop sonder ’n duenna hier met vakansie is,” antwoord die ou dame met ’n ondeunde lig in haar oë.

“Maar . . . ek . . . ek het nie ’n duenna nodig nie!” stik Rina byna van verbasing. “Ek is mos nie ’n Portugese meisie nie. Is Conzalo laf? Nou het hy die feestelikheid by sy quinta vir u bederf, señora.”

“Ag, kind, noem my gerus maar tia Ada; waarom sal jy my nou so formeel aanspreek?” sê-vra sy glimlaggend. “Boonop het ek self aangebied om jou . . . e . . . geselskap te kom hou. Nadat Conzalo jou briefie gelees het, het hy daarop aangedring dat sy moeder haar onverwyld by jou aansluit. Maar Astrid is gasvrou tydens die olyffees, derhalwe het ek aangebied om in haar plek te kom.”

“Maar dit was nie nodig nie . . .”

“Natuurlik was dit nodig, kind. Conzalo is pynlik gesteld op etiket en konvensies,” help sy die jong meisie met moederlike besorgdheid reg.

“Maar die olyffees, tia . . .” begin Rina.

“Dit is pret en plesier vir jong mense, nie vir ’n ou vrou soos ek nie! Ek sal dit meer geniet om vir jou ’n duenna te wees. As jy alleen hier rondkuier, sal die mans jou nooit met rus laat nie, Rina. Maar met my aan jou sy, sal hulle voortdurend op hul hoede wees en in hul spoor trap. Vertel my wat jy na ete wil doen?”

“Ons gaan absoluut niks doen nie, tia,” glimlag Rina. Die gedagte dat sy vyf volle dae lank ’n duenna gaan hê, amuseer haar geweldig. “Ons gaan vanaand sommer net op die voorstoep sit en ontspan,” gaan sy voort. “Van môre af sal ons die wêreld hier langs verken. Maar sê vir my, wie het u hierheen gebring?”

“My liewe Rina, net Conzalo kan ’n mens inderhaas in sy motor bondel en jou in ’n japtrap aflaai waar jy, volgens hom, behoort te wees.”

Albei vroue begin hartlik lag, want dit is sowaar ’n tipiese beskrywing van die marquês. Ja, net hy sal so iets doen.

“Kind, dit is vir my nou baie duidelik dat jy Conzalo maar sleg ken,” antwoord die ou dame met ’n gedempte laggie. “Hy vind gewoonlik alles uit wat hy wil weet; dit is ’n gewoonte van hom. Ek sê jou, ’n mens kan vir hom niks verbloem nie. Hy het blykbaar na al die hotelle hier in Estoril gebel om vas te stel waar jy tuis is, want hy het met ons aankoms sommer reguit na die Santa Cruz gery, sonder om by enige ander hotel navraag te doen . . . Nee, hy het met ons vertrek uit Lissabon al geweet waar jy tuis is. Ek sê jou, dis ’n gewoonte by Conzalo om alles te weet.”

Die volgende vyf dae geniet Rina elke oomblik van die dag. Onderwyl sy sorgeloos tussen die golwe baljaar, sit tia Ada gewoonlik ewe rustig op die strand onder ’n sambreel en brei. Soms onderneem die twee lang motorritte al met die kus langs. Hulle besoek skilderagtige vissersdorpies en talle ander interessante plekke in Sintra. Party aande besoek hulle die een of ander skouburg, maar soms onderneem hulle slegs kort wandelings langs die strand om na die wisselende geluide van die ruisende golwe te luister.

Dit is vir Rina duidelik dat tia Ada dit hier net soveel geniet soos syself. Spoedig groei daar ’n hegte band van vriendskap tussen die twee. Rina vind die opgewekte ou dame se geselskap besonder interessant, en tia Ada koester elke dag meer en meer respek vir hierdie lewenslustige Suid-Afrikanertjie met haar sterk karakter en mooi persoonlikheid. Sy is nou baie bly dat die geleentheid haar gegun was om die ware Rina van naby te leer ken. Hierdie vyf dae het haar ’n diep insig in die meisie se rotsvaste beginsels, minsame geaardheid en liefdevolle hart laat kry. Vir haar is Rina ’n meisie op wie enige moeder met reg trots kan wees. Sy kan inderdaad as voorbeeld vir elke meisie dien . . . Ja, selfs vir elke jong meisie uit die Portugese adelstand, al is sy ietwat van ’n rebel wat die Portugese gebruike betref.

Dis geen wonder dat Astrid sommer van die staanspoor van Rina gehou het nie, gesels tia Ada in haar gedagtes met haarself, hier waar sy en Rina ingehaak langs die strand wandel. Astrid het nog altyd ’n wonderlike gawe besit om mense reg op te som.

“So is dit vanaand ons laaste aand hier in Estoril, tia,” maak Rina met ’n sagte stem inbreuk op die ou dame se gedagtes. “Ek hoop u het die paar dae hier langs die strand geniet. Vir my het dit die wêreld se goed gedoen, na die twee weke wat ek in die bed moes deurbring. Ek voel al weer springlewendig en gereed vir die lang reis deur Europa. Was dit nie dat ek Alvaro belowe het om môreaand saam met hom te gaan dans en die volgende dag saam met hom en sy ma deur te bring nie, sou ek sommer môre al na Santarém en Coimbra vertrek het.”

“Dis waar,” glimlag tia Ada, “ook ék het hierdie paar dae langs die strand baie geniet. Ek sal jou geselskap mis, Rina. Wanneer jy in Coimbra aankom, moet jy asseblief nie in ’n hotel tuis gaan nie, kind. Onthou, my deur staan altyd vir jou wawyd oop. Ons sal jou in elk geval verwag.”

Daardie aand gaan die twee vroeg bed toe, gevolglik is hulle nege-uur die volgende môre al weer onderweg na Lissabon. Hulle daag net betyds vir middagete by die Hotel Universo op. Op aandrang van Rina nuttig die ou dame die maaltyd saam met haar in die hotel. Daarna word Marco gebel om sy ma te kom haal.

Na tia Ada se vertrek, bel Rina gou vir Alvaro om te sê dat sy terug is in Lissabon. Daarna begeef sy haar na die naaste haarsalon, sodat haar hare darem netjies kan lyk vir die dansparty. Dis byna vieruur toe sy haar eindelik op haar bed neerstrek om ’n rukkie te rus. Sy weet by voorbaat dat sy vanaand baie laat in die bed sal kom.

Dis ’n opgewekte Rina wat haar daardie aand met sorg klee vir die geleentheid. Haar aandrok is van silwer lamé, waarvan die ruglyn ietwat laag is maar nie te gewaag nie. Ook haar skoene en aandsakkie is silwerkleurig. Sy dra ’n wit pelsstola en haar juwele is van egte diamante wat sy saam met ’n aansienlike bedrag geld van haar ouma geërf het.

Dit is reeds halfagt toe die kamermeisie Rina kom verwittig dat señor Pereda in die sitkamer op haar wag. Die kamermeisie verloor byna haar asem toe sy die beeldskone Rina soos ’n glinsterende ster voor haar sien staan.

Ook Alvaro kan nie sy bewondering verberg toe Rina na ’n paar minute die sitkamer binnetree nie. Hy stap haar vinnig tegemoet, plaas sy hande op haar fyn skouers en bekyk haar van kop tot tone.

“Ek het nog nooit in my lewe so ’n betowerende skepseltjie soos jy gesien nie, Rina,” sê hy met ’n vrolike glimlaggie en ’n ondeunde lig in sy oë. “Dink net hoe die kêrels my vanaand by die dans gaan beny. Almal sal my tot in die afgrond verwens net om jou te kry.”

“Toemaar,” lag sy hom saggies uit, “jy vlei my verniet, Alvaro. Ek is immuun teen vleitaal, weet jy?”

“Nee, kyk, ek gee op met jou!” lag hy saam. “Kom, laat ons liewer gaan.”

In ’n vrolike luim kom hulle by die danssaal aan. Alvaro, net soos sy adellike neef, is die hoflikheid self. Hy neem Rina se arm en vrolik, geselsend tree hulle die saal binne.

’n Kelner is dadelik by om hulle na ’n tafeltjie te lei.

Hulle bereik die tafel wat die kelner hulle met ’n eerbiedige buiging aanwys. Tot Rina se uiterste verbasing merk sy dat die marquês, in die geselskap van ’n mooi jong vrou, ook by die tafel sit. Dít het sy inderdaad nie verwag nie. Maar sy laat niks van haar verbasing blyk nie.

Die jong edelman groet Rina en Alvaro met ’n vriendelike glimlaggie en stel sy metgesellin, Loreta Valdes, aan Rina voor. Dit blyk dat Alvaro die meisie betreklik goed ken, want hy groet haar vriendelik en informeel, hoewel baie hoflik.

Dis egter Conzalo wat Rina ’n stoel aanbied. Hy neem weer plaas, kyk haar ondersoekend aan en sê met sy mooi, diep stem: “Ek sal jou nie eens vra of jy die vyf dae by Estoril-strand geniet het nie, Rina. My tante het my reeds verseker dat julle twee dit besonder baie geniet het; trouens, jou sprankelende voorkoms getuig ook daarvan. Dit lyk of jy al weer blakend gesond is.”

Rina kyk die man effens peinsend aan en glimlag dan effens. “Ek het al vergeet dat ek twee weke lank Alvaro se pasiënt was. Ek voel soos ’n nuwe escudo.”

“Gits, ja, en wat ’n pasiënt!” sê Alvaro goedig. “Die eiesinnigste en ongehoorsaamste pasiënt wat dit nog ooit my lot was om te behandel. Ek hoop jy maak nooit weer jou opwagting in my hospitaal as pasiënt nie, Rina. Jy het Conzalo en my menige dag byna ’n hartaanval laat kry.”

Loreta kyk Rina met ’n guitige blik en ’n vriendelike glimlaggie aan.

“Señorita Valdes,” glimlag Rina ondeund terug, “moenie alles glo wat Alvaro en Conzalo jou vertel nie. Hulle oordryf gruwelik. Tia Ada sal jou vertel dat ek ’n mens is wat nooit sonde en ergernis verwek nie, en sy behoort te weet. Ons twee was vyf dae saam in Estoril met vakansie en glo my, sy het my nie eens een keer berispe nie. Dit wys jou net dat hierdie twee mans onnodig kla. Ek sê jou, hierdie twee saam is op hul beste net een groot klaaglied . . .”

Loreta se hartlike lagbui maak ’n einde aan Rina se betoog. “Ek glo dat jy ’n modelpasiënt was, señorita Verhoef,” sê Loreta, nog vol lag.

“Wát ’n modelpasiënt! Jy bedoel . . . ”

“Alvaro, sê dit net en ek dans vanaand nie één dans met jou nie,” val Rina hom waarskuwend, maar darem met ’n ondeunde blik, in die rede.

“Dan dans ek met Loreta,” troef hy haar met ’n breë glimlag.

“Jy mag nie, sy is Conzalo se dansmaat,” begin Rina, maar Alvaro gee haar g’n kans om meer te sê nie.

“Jy vergis jou, pequena,” help hy haar reg. “Nóg ek nóg Conzalo het ’n spesifieke dansmaat vir die aand. Ons is hier in ’n groep en kan dans met wie ons wil.” Hy kyk haar laggend aan en vervolg tergerig: “Ek gaan in elk geval nie die hele aand met jou dans nie. Jy trek gans te veel aandag na my sin. Al die mense kyk net na jou.”

“Nou gaan ek glad nie met jou dans nie,” sê Rina terglustig. “Ek gaan met daardie lelike kêrel dans, daardie een skuins oorkant ons in die hoek met die yslike moesie op sy neus. Kyk hoe staar hy my aan. Hy wil my stellig vir ’n dans vra, daarom bekyk hy my so asof ek openbare eiendom is.”

Loreta en Alvaro begin albei lag. Conzalo glimlag slegs stilweg. Dis vir hom glad nie snaaks dat mense nie hul oë van die bekoorlike Rina kan afhou nie. Sy lyk vanaand werklik soos ’n droom: beeldskoon en begeerlik. En daardie pragtige, ondeunde oë van haar is inderdaad genoeg om enige man van sy balans te gooi.

“Ek sal jou nie aanraai om met vreemde mans te dans nie, Rina,” kom dit bedaard van die marquês. “Dit sal ook nie nodig wees nie. Ek en Alvaro is die hele aand tot jou diens.Wat sal jy drink, ’n glasie ligte wyn?”

“Nee, dankie, ek sal vanaand liewer geen alkoholiese drank drink nie, Conzalo. Ek vrees ek het die afgelope vyf dae gans te veel gedrink,” jok sy sonder om te bloos of te stamel. “Ek sal liewer ’n vrugtedrankie geniet.” Sy draai na Loreta en merk nie die glimlaggie om Conzalo se mond nie.“Conzalo het drie weke gelede byna ’n hartaanval gekry toe hy hoor dat ek so ’n sonderlinge voorliefde vir sterk drank het, grappa by voorkeur,” deel sy Loreta vriendelik mee.

“Ja, tia Astrid het my vertel hoe ’n wilde, ontembare meisie jy is, señorita,” verklaar Loreta met lagduiweltjies in haar oë. “Sy het my ook vertel van jou . . . e . . . voorliefde vir bikini’s, minirokkies en kortbroekies. Maar sy is nogtans baie lief vir jou, señorita, ten spyte van jou . . . e . . . uitheemse smaak.”

“O, ek is ook baie lief vir die marquesa,” antwoord Rina vriendelik. “Sy mag nou wel oud wees in jare, maar in haar hart sal sy altyd jonk en opgeruimd bly. Ek dink Alvaro se ma en tia Ada se harte sal ook altyd jonk bly. Dit is vir my verbasend dat die drie susters so opvallend na mekaar aard. Hulle is besonder aangename dames. Ek is baie lief vir hulle al drie.”

Die orkes begin meteens speel. Die jong marquês kom statig orent. Hy kyk Rina aan en vra sag: “Sal ons hierdie dans probeer, menina?”

Rina kom grasieus orent. Met ’n vreemde, besitlike houding verwyder die edelman haar pelsstola en hang dit versigtig oor die rugleuning van haar stoel. Hy neem haar arm en lei haar na die dansbaan. Dan beweeg hulle grasieus op die ritmiese maat van ’n stadige wals.

Nie een sê ’n woord nie, want op hierdie oomblik is hulle albei intens bewus van mekaar se nabyheid. Rina weet dat hierdie intieme dansery ’n gevaarlike speletjie is vir haar verliefde hart wat hom maar nie aan bande wil laat lê nie. Maar dan troos sy haar met die gedagte dat vanaand die laaste keer sal wees dat sy ooit met Conzalo sal dans.

Dit sal trouens vanaand ook die laaste keer wees dat sy hom ooit sal sien, want môre sal sy vir die dag by Alvaro en sy ma kuier en oormôre vertrek sy na Oporto. Dus sal sy haar vanaand maar koester in haar ongevraagde en hopelose liefde vir hierdie onbereikbare man. En as haar hart later voel asof dit aan skerwe gebreek is, sal sy darem die goue herinnering aan een aand se dans hê.

In Conzalo se hart woed daar ’n ander storm. Nog nooit in sy lewe het ’n meisie hom ernstig beïndruk nie. Maar noudat hy eindelik die een meisie ontmoet het wat sy hele hart en lewensgeluk in die palm van haar fyn handjie hou, staar die wete dat sy Lissabon nou enige dag gaan verlaat, hom soos ’n monster in die gesig. Hy weet dat hy nooit weer ’n meisie so lief sal kry soos wat hy Rina het nie. Sy vul sy hele hart, sy denke en sy lewe. Sy is die spil waarom hy die afgelope drie weke al sy drome geweef het. En tog weet hy dat dit hopeloos is om nou al sy liefde aan haar te verklaar. Ten eerste is sy hom nog steeds ietwat vyandiggesind oor dinge wat hy tydens hul eerste ontmoeting geïnsinueer het, en ten tweede is hul kennismaking ook nog van ’n te korte duur. Ja, sy moet hom eers goed leer ken en ook bereid wees om haar onvoorwaardelik by hul adellike gebruike en konvensies neer te lê. Laasgenoemde, weet hy, sal nie ’n ernstige probleem oplewer nie, want Rina het ’n goeie opvoeding van haar ouers ontvang. Selfs tia Ada het hom vanmiddag verseker dat sy in alle opsigte ’n voorbeeldige meisie is.

Nee, hy kan haar nooit uit sy lewe laat gaan nie. Hy wil trouens nie eens aan so ’n moontlikheid dink nie. Daar moet beslis ’n oplossing wees. Vir elke probleem van sy familie het hy nog altyd ’n oplossing gevind, waarom dan nie vir sy eie probleem nie?

Net soos Rina, besluit ook Conzalo om hom vanaand in haar dierbare nabyheid te koester. Na die dansparty sal hy hierdie knelpunt, waarvan sy hele lewensgeluk afhang, opnuut in oënskou neem. Hierdie beeldskone meisie wat so sag en warm in sy arms voel, gaan nog sy bruid word. Hy het haar lief van daardie oomblik af dat hy haar soos ’n weerlose ou meisietjie in sy baadjie toegevou het, daar waar sy op die rivier se wal in al haar vroulike skoonheid voor hom gestaan het.

Die musiek loop meteens ten einde, maar Conzalo neem nie sy arm weg wat hy nog steeds om Rina hou nie.

“Ek bespreek jou weer vir die volgende dans, pequena,” sê hy en glimlag af na haar bekoorlike gesig. “Vanaand gaan jy my vergoed vir al die kere dat ek jou moes ronddra en in die bed sit. Ek eis drie danse uit elke vier.”

“Wel, ek moet sê jou fooie vir dienste gelewer, is glad nie hoog nie, Conzalo. Dit kon veel erger gewees het,” skerts sy lighartig; daardie dierbare ondeundheid wat die edelman al so goed ken.

“Dan is dit afgespreek,” sê hy en lei haar na hul tafel. Loreta en Alvaro is voor hulle by die tafel. Na ’n rukkie bedien die kelner hulle met hul drankies.

“Ek bespreek jou vir die volgende dans, Rina,” hoor sy Alvaro sê.

Sy kyk hom verskonend aan en glimlag ondeund. “Jammer,” sê sy, “maar ek moet glo vanaand my skuld aan jou neef vereffen. Ek kan dus slegs elke vierde dans met jou dans, my vriend.”

“Van watter skuld praat jy nou?” wil Alvaro geamuseer weet. “Ek het nie geweet jy staan kniediep by Conzalo in die skuld nie!”

“Ek ook nie,” glimlag sy liefies. “Maar dan het ek en jy natuurlik vergeet dat hy my na sy motor gedra het die dag toe ek my uit die hospitaal ontslaan het. Van sy motor af het hy my weer, sonder om te mor, na my hotelkamer gedra. Nou ja, jy weet self die dag by die doeanekantoor het hy dieselfde diens herhaal en . . . wel . . . hy het my ook ’n paar keer in die bed gestop toe ek sonder jul toestemming opgestaan het. Nou moet ek glo opdok vir al die sonde en ergernis wat ek hom besorg het. Maar ek gaan nie daaroor huil nie. Ek glo nogal daaraan dat elke mens sy skuld wettig moet vereffen. Nee, ek is heeltemal gewillig om vanaand my skuld aan Conzalo te betaal.”

Vrolik geselsend geniet hulle die drankies. Daarna dans hulle weer.

Soos afgespreek, dans Rina slegs elke vierde dans met Alvaro. Hierteen maak hy geen beswaar nie. Hy is nie blind nie; hý het lankal agtergekom dat sy adellike neef hopeloos verlief is op die bekoorlike Rina. En as Conzalo haar vir homself begeer, kan al die jong mans in Lissabon maar van haar vergeet. Conzalo is nie ’n man wat ’n saak maklik gewonne gee nie. En as dit nog boonop ’n saak van die hart is, sal hy tot die bitter einde veg om Rina se hand. Nee, Conzalo sal haar vir niks op aarde prysgee nie. Hy bejammer die man wat dit waag om Conzalo in sy liefde te dwarsboom. ’n Portugese man sal dit in elk geval nie waag nie, nie as hy Conzalo ken nie.

Dis al na twaalf toe die marquês orent kom en aankondig dat dit tyd is vir hulle om te vertrek.

“Ek sal Rina by die hotel besorg,” sê hy aan Alvaro, “terwyl jy Loreta na die castelo neem.”

Hulle kom almal orent. Alvaro kyk Rina vraend aan en sê bedaard: “Ek hoop jy onthou dat jy my moeder belowe het om môre by ons te kuier.”

“Ek het nie vergeet nie, Alvaro,” stel sy hom dadelik gerus. “Julle kan my môreoggend omstreeks tienuur verwag.”

Alvaro voeg sy neef iets op Portugees toe wat Rina nie verstaan nie. Sy sien hoe Conzalo sy kop instemmend knik. Hy antwoord Alvaro ook op Portugees onderwyl hy haar stola opneem en dit sorgvuldig oor haar skouers drapeer. Daar is ’n merkbare besitlikheid in sy houding toe hy Rina se arm neem en haar uit die saal lei na waar sy motor buite staan.

Die ander twee vergesel hulle tot by Conzalo se motor, waar hy Rina weer ewe besorg in die voertuig help.

Etlike minute lank ry hulle in stilte voort, toe hou Conzalo voor ’n restaurant stil. Hy kyk Rina met ’n glimlaggie aan. “Die aand is nog jonk, pequena. Ons gaan nou eers ’n ligte maaltyd nuttig,” antwoord hy op haar vraende blik.

“Noem jy halfeen jonk?” kom dit sag van haar.

“Vir jong mense is die aand beslis nog jonk,” glimlag hy. “Slegs getroude mense gaan vroeg slaap, menina, en ek en jy het nog nie ’n middernagmaal hier in Lissabon genuttig nie.”

“Ja, was dit nie vir my ellendige longontsteking nie . . .”

“. . . dan het ons mekaar vanaand al baie beter geken,” eindig hy die sin op sy eie manier vir haar.

“O, maar ek ken jou al baie goed, Conzalo,” sê sy met ’n glimlaggie. “Ons het al so dikwels gebots dat ek presies weet hoe konserwatief en dominerend jy is.”

“Dit is slegs een deel van my persoonlikheid,” antwoord hy sag. “Die dieper deel ken jy nog nie.”

“Jy het reg, die helfte van jou ken ek nog glad nie. Ek twyfel of ek jou ooit beter sal ken. Jy het te veel fasette in jou samestelling, Conzalo. Jy is onpeilbaar, dus sal ek nie eens met jou daaroor argumenteer nie. Ek is lankal daarvan bewus dat jy geen vreemdeling toelaat om dieper as die oppervlak te delf nie, jy wys net die sy van jou karakter wat jy verkies om bloot te stel.”

“Jy sal my wel nog beter leer ken, pequena,” belowe hy met ’n glimlaggie wat Rina se hart weer laat bokspring. Maar hierdie fratse van haar hart onderdruk sy met alle geweld. Hierdie aand, met sy goue herinneringe, snel sy einde nou vinnig tegemoet. Daarna bly vir haar slegs ’n lang, eensame pad oor, ’n pad wat sy alleen sal moet bewandel.

Asof sy besonder teer en broos is, neem hy haar arm en help haar uit die motor. Dit streel sy verliefde hart om te sien hoe alle oë ineens na Rina draai toe hulle die restaurant binnetree. Haar sonderlinge skoonheid is soos ’n magneet, dink hy. Al sal sy ook hoe oud word, sal sy nog steeds almal se aandag trek.

Hy lei Rina na ’n tafeltjie en bied haar ’n stoel aan. Hulle het ook kwalik gaan sit, toe maak die kelner sy verskyning. Sonder om Rina te raadpleeg, plaas die edelman hul bestelling.Vir homself bestel hy tafelwyn en vir haar ’n koppie koffie. Daarna sit hy gemaklik agteroor in sy stoel.

Hy kyk Rina ’n oomblik stil aan en sê dan ineens: “Jy het my nog nie vertel wat jy van Estoril dink nie, menina. Het jou duenna jou darem in ’n mate veilig laat voel?”

’n Betowerende glimlaggie speel om Rina se aanloklike lippe. “Was dit nodig om ’n duenna agter my aan te stuur?” antwoord sy hom met ’n weervraag.

“Het jy tia Ada irriterend of ’n laspos gevind?”

“Nee, ek het nie,” antwoord sy eerlik. “Om die waarheid te sê, ek het haar geselskap baie geniet. Maar dis jou geluk dat jy tia Ada agter my aangestuur het en nie ’n suurknol van ’n ou dame nie, want dan het jou hare gewaai. Maar ek kan nou nog nie begryp waarom jy die moeite gedoen het nie, Conzalo. Ek het nie met ’n duenna aan my sy grootgeword nie, gevolglik het ek nie een nodig nie. Ek dink dit is nou sommer ’n lawwe gebruik van julle, hierdie duenna-besigheid. As ’n meisie van kleins af geleer word wat reg en wat verkeerd is, het sy beslis nie ’n duenna nodig nie. My ouers het my selfstandig grootgemaak. Ek ken die lewe, sy lokvalle en slaggate wat vermy moet word. Ek dink ek is meer opgewasse om myself te beskerm as wat ’n duenna is.”

“Jy is dus nog steeds teen die gebruik van ’n duenna gekant?” sê-vra hy, sonder om iets van sy teleurstelling te laat deurskemer.

“Ek sal altyd daarteen gekant wees. ’n Mens wil soms alleen met jou gedagtes wees, sonder die teenwoordigheid van ’n duenna. As ek die dag bedruk voel, klim ek gewoonlik in my motor en gaan hou op die nek van ’n berg stil, waar ek alleen met my gedagtes kan wees. Ek sê jou, dis die beste medisyne, maar sonder ’n duenna, natuurlik.”

Die kelner daag op met hul bestelling, derhalwe word die gesprek vir die oomblik gestaak.

Etlike minute lank eet hulle in stilte, toe vra Conzalo onverwags:“Hoe lank gaan jy nog hier in Portugal vertoef, menina?”

“Drie weke, miskien vier. Dit hang af van hoe lank dit gaan duur om Oporto te bereik,” antwoord sy bedaard. “Tia Ada het my gevra om tydens my besoek aan Coimbra by hulle tuis te gaan. Ek sal dus ’n dag of wat in Coimbra vertoef.”

Rustig geselsend, nuttig hulle die ligte maal. Dis byna twee-uur toe hulle die restaurant verlaat.