Читать книгу Krucjaty - Thomas Asbridge - Страница 8

W roku 1000 Hrabstwo Andegawenii (w środkowo-zachodniej Francji) znajdowało się pod panowaniem brutalnego i zachłannego wodza Fulka Czarnego (Nerra, 987–1040). Większą część z pięćdziesięciu trzech lat rządów Fulko spędził na nieustannych zmaganiach, walcząc na wszystkich frontach o zachowanie kontroli nad swoim krnąbrnym hrabstwem, knując intrygi w celu uniezależnienia się od słabej francuskiej monarchii i żerując na sąsiadach w poszukiwaniu ziemi oraz łupów. Był człowiekiem nawykłym do przemocy zarówno na polu bitwy, jak i poza nim. Nie wahał się ani spalić własnej żony pod zarzutem cudzołóstwa, ani zaaranżować bezwzględnego mordu na królewskim dworzaninie.

Pomimo krwi na rękach, Fulko był także zdeklarowanym chrześcijaninem, który zdawał sobie sprawę z tego, że zgodnie z zasadami jego religii te brutalne postępki były grzeszne i mogły narazić go na wieczne potępienie. Sam przyznał w jednym z listów, że spowodował „wielki rozlew krwi w wielu bitwach” i dlatego „przeraża go wizja piekła”. W nadziei na oczyszczenie własnej duszy, hrabia trzykrotnie odbył pielgrzymkę do odległej o ponad dwa tysiące mil (ok. 3219 km) Jerozolimy. Podobno podczas ostatniej podróży, już jako starzec, został odprowadzony nago i z postronkiem na szyi do Grobu Świętego – miejsca śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Tam, biczowany przez swojego sługę, błagał Chrystusa o wybaczenie2.

Co doprowadziło Fulka Czarnego do teatralnego gestu skruchy i dlaczego ta historia przesycona jest tak wielkim niepokojem? Nawet w XI wieku ludzie byli zszokowani sadyzmem hrabiego oraz jego niezwykłymi aktami skruchy. Jego życie było przykładem skrajnej średniowiecznej postawy. Jednak zarówno te doświadczenia, jak i mentalność, stanowiły odzwierciedlenie prądów, które ukształtowały średniowiecze i dały początek krucjatom. I właśnie tacy ludzie jak Fulko – w tym wielu jego potomków – stanęli w pierwszych szeregach do świętej bitwy.