Читать книгу Die boek van Ester - Wilna Adriaanse - Страница 4

1

“Egoli” Ester kyk deur die motorvenster. “Midasstad. Goudstad. Geldstad. Very old money meets new riches on the flyovers. Poort na Afrika. Misdaadhoofstad van die wêreld.”

“Jy vlei ons. Tweede of derde dalk, maar ek dink nie ons is al eerste nie.”

Ester kyk na die man langs haar en ervaar êrens diep in haar iets soos ’n brandkol. Hoe ouer hy word, hoe meer lyk hy soos hulle pa, maar dis haar ma se rustige stem wat sy hoor. Haar ma. Die woord word ’n gesig, ’n reuk en ’n stem, en ’n oomblik voel dit of sy haar hand kan uitsteek en iets sal raakvat. Of dalk kan sy vlugtig aan die woord raak, voordat dit weer sy betekenis verloor. Sy draai haar kop en hou die straatverkopers by die verkeerslig dop.

“Ek kan nie glo dat jy ná al die jare nog die ou Volvo het nie, maar aan die ander kant is dit seker ook jou redding. Selfs nie eens die armste straatbedelaar kyk met begerige oë na dié stuk metaal nie” praat sy verby die snaakse smaak in haar mond.

“Jy kon ’n taxi van die lughawe af geneem het”

“Waarom koop jy nie van jou erfgeld vir jou ’n nuwe motor nie, of is hierdie regtig jou manier om aan die lewe te bly?”

“Ek is baie tevrede met my voertuig, maar terwyl ons nou daaroor praat, waar’s jóú erfgeld? Het jy vir jou iets daarmee gekoop?”

“Dis seker in die bank waar jy dit gebêre het. Is daar nie ’n wet wat sê ’n mens mag nie bloedgeld spandeer nie?”

Ira kyk skramsweg na haar. “Dis nie bloedgeld nie.”

“Waarom spandeer jy dan nie joune nie?”

“My behoeftes is min.”

Ester gee ’n hees laggie. “Solank jy jou eie verskonings glo, is dit reg met my.”

Hulle ry onder ’n woonstelblok in en albei is stil totdat Ira sy voordeur oopsluit. Ester kyk nuuskierig rond terwyl sy voor hom uitstap. “Nice plek, maar is jy onlangs beroof, of het jy by een of ander Orde van die Askete aangesluit?” Sy kyk na die enkelrusbank, gemakstoel, koffietafel en grootskermtelevisie in die sitkamer. “Waarom gaan haal jy nie net vir jou meubels uit die huis uit nie?”

“Wat moet ek met meubels maak? Ek het ’n sitplek én ’n slaapplek. Ek het jou gesê my behoeftes is min.”

Sy stap agter hom aan na waar hy haar tas in ’n slaapkamer met ’n driekwartbed neersit. Toe stap hy kombuis toe, skakel die ketel aan en gooi koffiepoeier in twee bekers. Hy lig die blik terwyl hy na haar kyk.

“Jammer, ek weet jy drink waarskynlik deesdae net Jamaican, Blue Mountain of Luwak, maar dis die beste wat Villa Green kan aanbied.”

“Hoe het Pa altyd gesê, bedelaars se keuses is wensdenkery. Ek sal my mond hou, maar net omdat ek dringend kafeïen in my bloedstroom moet kry.”

Sy maak een van die kombuisvensters oop en steek ’n sigaret aan. Nadat Ira die koffie gemaak het, stap hulle saam sitkamer toe en sy sak met ’n sug op die rusbank neer.

“Dit voel vreemd om terug te wees.” Sy blaas liggies oor die koffie in die beker.

“Jy moes eerder al teruggekom het. Nou het dit soos die monster in die kas geword.”

“Die monster in die kas is nie my verbeelding nie. En so ver ek weet, loop hulle hier sommer buite die kaste rond.”

Toe hy haar nie antwoord nie, laat sak sy die beker effens. “Waarom het jy teruggekom? Dit was die ideale geleentheid om die laaste verwronge tak en wortel van vaderlandsliefde uit te trek en nie weer terug te kyk nie.”

“Ek kan dit nie verduidelik nie, in elk geval nie so dat jy my sal verstaan nie. Dis net iets wat ek moes doen. Call me a fool if you want.”

“Jy’s ’n fool.”

“Of dalk ’n ewige optimis.”

Sy skud haar kop. “Ek dink fool is ’n beter beskrywing.”

“Miskien wil ek net glo dat Pa nie so verkeerd kon gewees het nie.”

“Ha! Ek dink as jy hom vandag sou vra, sal hy erken hy moes die tekens beter gelees het. Mense het al die jare sy insig en waarnemingsvermoë geprys.”

“Waarom is jy steeds vir hom kwaad?”

“Soos ek sê, hy moes van beter geweet het. Dit was pure hardkoppigheid.”

“Dit was nie sy skuld nie.”

Ester vee haar hare agtertoe. “Wie se skuld was dit dan? Hulle het hom gewaarsku om nie te krap in dinge wat hom nie aangaan nie, maar nee, hy moes krap en grawe en in die proses het hy sommer hulle albei se grafte gegrawe. Vir wie moet ek kwaad wees?”

“Hy was ’n joernalis, ’n nuushond, en het soos die Engelse joernalis William Stead geglo an editor is the uncrowned king of an educated democracy. Dis nie sý skuld dat al sy verwagtinge vir die demokrasie nie waar geword het nie.”

“Waar in Afrika het dit waar geword? Waarom dink jy is ons hier en nie in Kenia nie? Jy lewe, nes hy, in ’n gekkeparadys.”

“Is die huis al verkoop?” wil sy weet toe hy haar nie antwoord nie.

“Ja.”

“Wanneer? En hoekom het jy my nie gesê nie?”

“Ek is seker ek het jou gesê jy moet op jou bankrekeningstaat kyk, want ek het vir jou geld inbetaal.”

Ester steek weer ’n sigaret aan en trek tot die kooltjie rooi gloei. Daar lê ’n huiwering in haar stem toe sy praat. “Wie het dit gekoop?”

Toe hy haar nie dadelik antwoord nie, haal sy haar skouers op. “Dit maak eintlik nie saak nie. Ek wil nie regtig weet nie.”

“Samuel Mcgreggor het die huis gekoop.”

“Wie’s Samuel?”

“Samuel Mcgreggor. Die vriend van my op wie se plaas julle die shoot gaan doen.”

“Waarom het hý die huis gekoop?” Sy kan hoor hoe haar stem styg. “Hier is seker letterlik duisende ander huise wat hy kon koop.”

“Hy reis op die oomblik redelik gereeld en dis ’n welkome verandering ná verblyf in hotelle as hy hierheen moet kom. En hy hou baie van die huis.”

“En wat van Josef en Gladys?”

“Hulle bly aan en kyk vir hom na die huis wanneer hy nie hier is nie. Die reëling pas almal goed en ek is bly vir hulle onthalwe. Hy sal goed na hulle kyk.”

“Om dit aan ’n vriend te verkoop, beteken elke keer as jy vir hom gaan kuier, word jy gekonfronteer met al daardie herinneringe. Elke keer as jy aan hom dink, is dít die agtergrond.” Sy skud haar kop. “En watter soort mens sal willens en wetens sy vriend deur ’n rivier vol riool wil laat loop wanneer hy kom kuier? Besef hy nie hoe kleef dit weer van voor af nie en hoe moeilik is dit om skoon te kom nie?”

“Met jou wat eenvoudig weggevlieg het, moes ek vinnig leer om droogvoets daardeur te kom. Ek het nie juis baie ander keuses gehad nie, het ek? Iemand moes sorg dat Josef en Gladys versorg word, dat die papierwerk afgehandel en sekere goed opgepak word.”

Ester kyk stil by die venster uit en voel hoe ’n dowwe kopseer agter haar oë begin klop. Sy kon nie op die vliegtuig slaap nie. Hoe verder hulle suid gevlieg het, hoe meer het sy soos ’n skuifspeld gevoel wat deur ’n magneet getrek word, asof sy nie ’n keuse of ’n wil van haar eie het nie. Sy het na die donker kontinent onder haar gekyk en haar verbeel sy hoor ’n hortende asemhaling, afgewissel deur doodsgille. Soos ’n reus wat besig was om dood te gaan. Die boontjierank lankal afgekap. Die lewensaar het deur die jare leeggebloei. Haar hare wou orent staan en haar vel het die eerste, byna pynlike, knopperige sametrekkings van hoendervleis ervaar.

“Jy moet vir Gladys-hulle gaan groet terwyl jy hier is. Hulle wil jou baie graag sien.”

“Hulle kan mý kom groet. Ek gaan nie huis toe nie. Ek kan beswaarlik in dieselfde stad wees. Wat het jy met hulle meubels en klere gemaak?”

“Samuel het die huis met meubels en al oorgeneem en die klere wat Josef en Gladys nie kan gebruik nie, het ons by ’n nagskuiling gaan afgee. Ek het ’n paar van Ma se persoonlike goed in bokse gepak. Jy moet maar eendag daarna kyk.”

“En wat van al die foto’s en ander persoonlike goed?”

“Samuel het gesê ek moet alles eers net so los. Wanneer ons tyd het, sal ons deur alles gaan en al die persoonlike items oppak.”

“Hoekom sal ’n mens tussen ’n ander mens se geraamtes wil woon?”

“Hy spandeer hoogstens twee of drie aande op ’n slag daar. Ek dink dit pas hom dat dit nie ’n leë huis is wat rondom hom weergalm nie.”

Ira kyk op sy horlosie. “As jy nog wil stort en skoon aantrek, moet jy jou roer. Ek moet jou twaalfuur by die konferensiesaal aflaai. Ek het ’n onderhoud wat ek nie kon verskuif nie.”

Ester strek haar arms bo haar kop en staan stadig op. Sy druk die sigaret in die asbak dood. “Ek dog jy’s bly om my te sien.”

“Jy weet daai goed gaan jou doodmaak, ne?”

Sy sien hy kyk na die sigaret in die asbak. “Die hoogheiligheid van iemand wat opgehou het! Julle kan sulke dose wees.”

Hy skud laggend sy kop en sy verstaan meteens wat haar ouma bedoel het wanneer sy gesê het sy kry ’n warm gevoel om die hart.

Toe sy egter ’n rukkie later onder ’n warm stort staan, kry sy koud. Dis ’n koue wat van binne kom, en sy het agtergekom daar is niks wat daardie koue verdryf nie. Sy lig haar kop en laat die warm water oor haar gesig ook loop. Toe sy die effense sout op haar lippe proe, laat sak sy haar voorkop teen die wit teëls en wonder gelate hoeveel trane elke dag in hierdie stad se afvoerpype beland. Miskien kronkel daar al dagin en daguit ’n sout rivier onder die stad deur. ’n Rivier wat skynbaar nooit weer sal kan opdroog nie.

Sy het nog nooit gehuil nie. Nie oor hulle ouers nie. Nie oor haarself of Ira nie. Dis so futiel om te huil oor iets waaraan jy niks kan verander nie. Sy wonder meteens of haar ma gehuil het. Miskien hét sy, nie oor haarself nie, maar oor haar kinders. Ester draai die warm kraan toe en trek haar asem skerp in toe ’n straal koue water haar tref. As sy gelukkig is, is die koue van buite erger as dié van binne.

“Doen my ’n guns en wees vriendelik met Samuel en die personeel op Bulweni. Hulle is baie besig en dis ’n moerse guns wat hy my doen.” Dis net ná elf en Ira en Ester is weer in die motor.

“Is ek nie altyd nice nie?”

“Nee.”

“Het hy beskerming nodig?”

“Teen jou het enigiemand beskerming nodig.”

“Ek sal my beste Prada-boots voorsit. Wat moet ek van hom weet, behalwe dat hy ’n sissie is?”

Ira kyk skeefweg na haar en skud sy kop. “Ek moes jou in die verknorsing gelos het sodat julle die shoot sommer in die Zoo gedoen het.”

Ester vryf sy hare deurmekaar. “Ek maak sommer net ’n grap. Vertel my van jou vriend.”

“Hy is ’n veearts van beroep, maar is wêreldwyd intensief betrokke by die skepping en onderhouding van wildernisgebiede. Hy is ’n gewilde spreker en dien op heelwat plaaslike sowel as internasionale bewaringsliggame. Sy bewaringsprojekte sluit egter nie net diere in nie. Hy is ook betrokke by projekte om mense op te lei om hulle omgewing beter te verstaan en met groter omsigtigheid te gebruik en daardeur vir hulleself werksgeleenthede te skep en te verseker.”

“Met ander woorde, ’n ernstige groene.”

“Asof jy weet hoe om die kleur te spel.”

“Dis nie ’n belediging nie. Ek probeer net seker maak ek verstaan die man reg. Waar presies is die plaas van hom waarheen hy ons so goedgunstiglik genooi het?”

“Dit grens aan die Kruger-wildtuin en is deel van ’n groep plase waar daar vrye toegang en oorgang van diere is. Op die plaas is ’n eksklusiewe lodge, wat goeie geld inbring en help om die rehabilitasiesentrum wat hy daar het, te onderhou.”

“Vir wie rehabiliteer hy?”

“Wilde diere. Hetsy diere wat seergekry het of op een of ander manier getraumatiseer is.”

“En waar ken jy hom vandaan?”

“Hy en Pa het mekaar eintlik geken. Ek ken nie die hele storie nie, maar daar was blykbaar ’n paar jaar gelede ’n lang artikel oor die sogenaamde geblikte of canned hunting-praktyke. Die verslaggewer wat die artikel geskryf het, het sy feite deurmekaar laat raak en Sammy se naam is daarby betrek. Hy het Pa gekontak, hulle het mekaar ontmoet en blykbaar het hulle mekaar daarna nogal dikwels gesien. Ek weet hy het ’n paar keer by hulle oorgebly as hy in Johannesburg was. Vandaar sy belangstelling in die huis toe hy hoor ons wil dit verkoop.

“Hy was in die buiteland toe hulle dood is, maar toe hy terugkom, het ons een aand gaan eet en sedertdien sien ons mekaar wanneer ons kan. Ek het al ’n paar keer by hom gaan kuier en dis waarom ek geweet het jy sal baie goeie foto’s daar kan neem. Dis ’n besondere mooi plek.”

“ ’n Regte dokter Doolittle wat met diere kan praat. Dit behoort interessant te wees.”

“Sy grootste aantrekkingskrag vir my is egter die feit dat die man geen hang-ups of issues het nie. Kan jy dink hoe ongekompliseerd maak dit ’n vriendskap?”

“Ek vertrou nie mense wat nie hang-ups of ten minste ’n issue of twee in die lewe het nie.”

“Ek weet, dis waarom ek bly is jy gaan ’n slag sien dit kan gedoen word.”

Hulle hou by ’n rooi verkeerslig stil. Toe die lig na groen oorslaan en Ira wegtrek, lag Ester breed vir die man in die motor langs hulle en hou haar vuis omhoog.

“Wat doen jy?”

“Ek wys net vir hom ons het dit gemaak. Ek is verbaas dat julle almal dit nie doen nie. Net die feit dat ’n mens nog ’n rooi verkeerslig oorleef het, is genoeg rede om ’n oorwinnaarsdans uit te voer.”

“Waarom het ek na jou verlang? Jy is soos batterysuur.”

Ester draai haarself skuins op die sitplek en haar stem is sagter toe sy praat. “Dink jy ons kan nog as weeskinders geklassifiseer word, of is ons te oud daarvoor?”

“Ek weet nie. Ons is nie volgens die letter van die wet meer kinders nie.”

“Ek voel wees.”

Hy antwoord haar nie.

“Kon hulle die bloed van die oprit afgewas kry, of is daar ’n vlek?”

“Dis skoon. Ek weet ook nie, maar dit lyk vir my skoon. Ek gaan kyk nie regtig met aandag of ek nog tekens kan sien nie.”

“Jy onthou nog dat jy belowe het jy sal na die shoot vir ten minste twee weke agterbly om te kuier,” gaan hy voort, sonder om vir ’n antwoord of nog ’n vraag te wag. “Ek wil nie later hoor jy het van plan verander nie.”

“Het ek gesê twee weke? So ver ek kan onthou, was dit twee dae.”

“Ha-ha-ha.”

“Dis moeilik, Ira. Dis baie moeiliker as wat ek ooit gedink het, maar terselfdertyd is hier iets soos ’n magneet wat trek. Ek kan dit nie verduidelik nie. Dis soos mense wat stadig by ’n ongelukstoneel verbyry en kyk. Asof hulle hulself nie kan help nie. Of soos die afgrond wat ’n mens trek. Ek is nie hier uit vrye wil nie, maar op die oomblik is hier ook trekkragte aan die werk wat ek nie kan verduidelik nie.”

“Jy moes een of ander tyd kom vrede maak het.”

Sy hou haar hand in die lug. “Ons praat beslis nog nie van vrede maak nie. Hoogstens van ’n verkenningsvlug.”

“Hier’s ons.” Hy draai die venster af en sê vir die sekuriteitswag dat hy net iemand wil aflaai. Die toue word laat sak en hy parkeer reg voor die trappe. “Sal jy regkom?”

“Ek kan darem al my eie veters vasmaak en my naam spel.”

Hy dra haar tas teen die trappe op en soen haar skrams teen die wang.

“Geniet dit, gedra jou en sê groete vir Sam.”