Читать книгу Transport w przedsiębiorstwie - Wojciech Budzyński - Страница 16

Znaczenie ogólnych warunków przewozu

Przy negocjowaniu ogólnych warunków przewozu (OWP) zadaniem zleceniodawcy czy przewoźnika jest włączenie tych warunków do umowy. Czasami sytuacja negocjacyjna wymaga zrobienia tego w sposób delikatny, aby nie prowokować partnera do odrzucenia tych warunków w całości. Przy okazjonalnych przewozach spotyka się stanowisko przewoźnika mające na celu przeforsowanie swoich warunków ogólnych w całości, co wiąże się z tym, że zleceniodawca niezbyt często takie warunki posiada.

W związku z powyższym na uwagę zasługują zmiany w Prawie cywilnym, które dotyczą włączania warunków ogólnych do umowy. Do niedawna konieczne było włączenie do umowy załącznika z OWP, przy czym można było to zrobić w momencie zawierania umowy.

Zgodnie z ustawą o zmianie ustawy Kodeks cywilny25 nowe brzmienie art. 384 jest następujące: „§ 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy”. Tak więc stwierdzenie „przy zawarciu umowy” zostało zastąpione zapisem „przed zawarciem umowy”. Stwarza to inną sytuację prawną. Obecnie OWP należy udostępnić partnerowi wcześniej, a najlepiej jest to zrobić umieszczając tekst OWP na stronie internetowej przewoźnika lub zleceniodawcy albo przesyłając je partnerowi. W umowie należy oczywiście OWP przywołać, pisząc, że umowa podlega tym warunkom.

W paragrafie 2 art. 384 Kodeksu cywilnego zastrzega się, że „w razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności”.

Powyższe stwierdzenie oznacza, że partner musi mieć możliwość łatwego zapoznania się z brzmieniem OWP oraz ich dokładnego przeanalizowania. OWP należy więc udostępnić w języku zrozumiałym dla partnera, a wieszając je na stronie www, należy partnerowi podać dokładny adres internetowy, pod którym może je znaleźć i ściągnąć. Najczęściej są one tam w zabezpieczonym formacie PDF.

Klauzule OWP mogą być w zasadzie takie same, jak klauzule uzupełniające umowy, omówione w części poświęconej elementom umowy. Najczęściej w zestawie tym znajdują się:

■ Klauzule uniwersalne:

– klauzula ważności umowy,

– klauzula kar umownych ,

– klauzula arbitrażowa,

– klauzula siły wyższej,

– klauzula postępowania reklamacyjnego,

– klauzula rozwiązania umowy,

– klauzula poufności,

– klauzula zmian i uzupełnień.

■ Klauzule specyficzne dla umów z przewoźnikiem lub zleceniodawcą zagranicznym:

– klauzula prawa właściwego,

– klauzula języka umowy.

■ Klauzule inne.

W związku z tym, że najwięcej pułapek i niebezpieczeństw można umieścić w warunkach ogólnych, jeżeli warunki takie są narzucone przez partnera, druga strona powinna dokładnie je przeanalizować i zgłosić swoje zastrzeżenia. Niejednokrotnie dochodzi do impasu w negocjacjach pomiędzy stronami, bo uważają one, że do umowy powinny być dołączone albo OWP przewoźnika albo OWP zleceniodawcy (nazywane też ogólnymi warunkami zakupu usług przewozowych). W przypadku braku zdecydowanej przewagi negocjacyjnej trudno czasami przeforsować swoje warunki ogólne. Strony mogą jednak stworzyć wspólne warunki, biorąc do umowy pewne zapisy z jednych warunków, a inne zapisy z drugich. Wymaga to od stron poświęcenia więcej czasu przy zawieraniu umowy, ale może się opłacić, bo na wypadek późniejszego sporu strony znacznie ograniczą ryzyko zgody na niekorzystne dla siebie zapisy.

Duże przedsiębiorstwa przewozowe, umieszczając swoje ogólne warunki na stronie www, na ogół wymagają ich zaakceptowania przy wypełnianiu zleceń transportowych na tych stronach. W przeciwnym przypadku program takiego zlecenia nie przyjmie.