Читать книгу Həyat sandığı - Zaur Pənahov - Страница 5

Göy üzü qara, boz buludlarla örtülmüşdü. Hərdən çaxan ildırımlar bəzən uzun, işıqlı damar kimi özünü göstərərkən, bəzən də elə buludların içindəcə parıldayırdı. Aramla gələn gurultu səsləri isə ildırımdan bir neçə döyüntü sonra və olduqca şiddətlə qulaqlarda əks olunurdu. İki gün əvvəl başlayan güclü yağış hələ yeni kəsmişdi, lakin yorulmaq bilməyən nəhəng buludlar torpağı daha bir yağmur atəşi ilə təhdid edirdilər.

Yeni Azarın ən təhlükəli əraziləri içində birinci gələn Sirenat ovalığı, hər tərəfə səpələnmiş ağacları və insan boyunu keçən otları ilə vidraların ən çox sevdiyi torpaqlar idi. Bu ovalıqda az qala ilin bütün fəsillərində yağış yağırdı və buludlar göy üzünü demək olar ki, tərk etmirdilər. Geniş bataqlıqlar, dayaz göllər və heç vaxt əskik olmayan nəm hava bir vidra üçün əvəzolunmaz idi. Əlavə olaraq vidraların qızğın ov mövsümü olan payız fəslinin gəlməyi Sirenat ovalığını ölüm məkanına çevirirdi.

Hərdən əsən sərin küləyin təsiri ilə insan boyunu keçən saralmış otlar dəniz kimi dalğalanır, islanmış gövdələri ildırımın işıqları ilə parıldayırdı. Otları yararaq yaxınlaşan bir şey, ovunu amansızca təqib edən vəhşi heyvanı xatırladırdı. Yaxınlaşdıqca bu canlının təngnəfəs olmuş xırıltılı səsini daha aydın eşitmək olurdu. Səsin sahibi sürətini azaldaraq daha da yaxınlaşdı və seyrəlməyə başlayan otların arasından çıxdı.

Qaçmaqdan az qala nəfəsi kəsilirdi. Sıx otların nəmişliyindən boğulan Eçso, yarı bükülü vəziyyətdə bir neçə dəqiqə nəfəsini dərib gözlərini qaldırdı. Otlaqları keçmək üçün vidraların yuxu vaxtının gəlməyini gözləsə də təkcə bu gün ölümdən iki dəfə qaça bilmişdi. Bir dəfə təsadüfən vidra yuvasının yanından keçərkən balasını qoruyan dişi vidranın təqibinə məruz qalmış, ikincisində isə pusquda yatmış başqa bir vidradan yara almamış qaçmağı bacarmışdı. Hər iki hadisədə xilas olmağının ən böyük səbəbi günün bu vaxtında vidraların tənbəl və yuxulu olmaqları idi.

Bir çox yeri cırılmış adi işçi paltarını çıxaran Eçso, qan-tərə batmış bədəninə sərin küləyin dəyməyi üçün qollarını açıb bir müddət gözlədi. Keçən beş ildə Eçso çox dəyişmişdi. Piyli geniş bədənini indi tərlə parıldayan bərk əzələlər əvəz edirdi. Rəngi bir az qaralmış, on üç gündür qırxmadığı üzü tüklənmişdi. Hər zaman eyni ölçüdə olan qəhvəyi saçı kənardan dağınıq görünsə də xüsusi bir cazibəsi vardı.

İstidən və yorğunluqdan qızarmış bədənində bəzi tikiş və yara izləri asanlıqla görünürdü. Bu izlərin içində ən çox diqqət çəkəni isə sinəsindən qarnına kimi uzanan vidra caynaqlarının izləri idi. Uşaq vaxtı aldığı yaralar ilk baxışda çox nəzərə dəyməsə də, diqqətlə baxdıqda həmin gecənin dəhşətini göstərməyə kifayət edirdi.

Son dəfə dərindən nəfəs alan Eçso, qabaqcadan planlaşdırdığı istiqamətdə getməyə başladı. Yalın ayaqları soyuq torpaqda heç bir narahatlıq hiss etmirdi. İki gün meşənin çöplü torpaqlarında qaçdıqdan sonra ayaqyalın yeriməyə öyrənmişdi. Eçso yeriyərkən ayaqlarının qeyri-ixtiyari sürətləndiyini, ayaq əzələlərinin dərinin altında ürək kimi atdığını hiss edirdi. Bu qədər vaxt fasiləsiz qaçmaq ayaqlarını keyitmişdi. Lakin o, buna artıq vərdiş etmişdi. Beş ilə yaxın keçdiyi intensiv təlim, Eçsonu at kimi sürətli, qarışqa kimi yorulmaz və daş kimi dözümlü etmişdi.

Düz beş il bundan əvvəl Üçlük sisteminin çökməyinə səbəb olan hadisələr onu bura gətirib çıxarmışdı. Həmin vaxta kimi adi xenera olan Eçso və bütün Azarın həyatını Qaranlıq Günəş adlı güc mənbəyi xilas etmişdi. Sağ əlinin içindəki günəşə bənzəyən qara ləkə və bu günəşin biləyinə, hətta dirsəyinə kimi uzanan qara zolaqları beş il ərzində onu çox məşhur etmişdi. Beləliklə, daim idarən altında olmayan güc, güc deyil, zəiflikdir deyən Elion, olduqca çox olan yaşına baxmayaraq Eçsonun nakra təlimi almağına qərar vermişdi. Ən azı fiziki güc qədər biliyə də dəyər verən nakra təliminin hər bir günü gənc Eçso üçün əzablı keçən illərə bərabər idi. Təlimlərin bəziləri o qədər dözülməz olurdu ki, Eçso hətta bir gün qaçış təlimlərindən birində mütləq öləcəyinə əmin idi. İntensiv keçən dərslərlə yanaşı fiziki təlim ustaları da olduqca tələbkar, seçilmiş döyüşçülər idi. Təlimçilərini heyrətə salan dözümlülüyü və güclü yaddaşı nəticəsində Eçso, başqalarının on iki ildə aldığı təlimi əzablı keçən dörd il ərzində aldı. Təliminin beşinci ilində iyirmi dörd yaşına çatan Eçso, on yeddi yaşlı nakrinlərə qatılaraq son bir ildə rahat nəfəs almışdı.

İndi isə ağır keçən təlimlərin meyvəsini yığmaq üçün son sınaq olan Oringen sınağından keçməyin vaxtı çatmışdı. Yalnız son sınaqdan sonra bir nakrin, nakra adını ala bilərdi. Oringen, nakrinlərin təlim müddətində qarşılaşdıqları sınaqlara oxşasa da bir çox ünsürləri və çətinlik dərəcəsi ilə fərqlənirdi. Oringen tapşırığı on dörd gündə keçirilən iyirmi tapşırıqdan ibarətdir. Bunların on ikisi asan, yeddisi çətin və biri çox çətin olan, bir-birinə bağlı iyirmi tapşırıq.

On dörd gün ərzində Eçso on səkkiz tapşırığın öhdəsindən gəlmişdi. Bura kimi gəlib çatmağı bunu göstərirdi. Çünki tapşırıqlar o qədər qüsursuz bir-birinə bağlanmışdı ki, birinci tapşırığı etməmiş ikincini nəinki etmək, bəzən heç onun nə olduğunu belə bilmirsən. Başlanğıc olaraq yerinə yetirdiyi on iki tapşırıq Eçso üçün çox asan keçmişdi. Vidra sürüsünün hərəkət istiqamətini tapmaq, canlı vidra balası tutmaq, qanunsuz vidra tacirini tutmaq və buna bənzər qurulmuş tapşırıqların on ikincisi onu ilk çətin tapşırığa aparmışdı. Yeddi çətin tapşırıq isə hər biri ayrılıqda bir əşya qazandırır. Hansı ki bu əşya ya növbəti tapşırığın yerini göstərir, ya da həmin tapşırığı yerinə yetirməyə kömək edir. Ancaq on beşinci tapşırıqda tapdığı açarı və on yeddinci tapşırıqda tapdığı xəncəri hələ işlətmə fürsəti tapmamışdı. Ola bilsin xəncər özünü qorumaq üçün idi, lakin belə olmadığını gənc nakrin bilirdi. Küt ağızlı, balaca, dəmir xəncərlə nəinki vidra, heç toyuq da öldürmək olmazdı.

Eçso dayanıb xəritəsini açaraq doğru yolda olub-olmadığına baxdı. Günəşin və ulduzların olmadığı Sirenat torpaqlarında yolunu tapmaq az qala mümkünsüz idi. On səkkizinci tapşırıqda tapdığı bu xəritə yaxşı ki xüsusi xəritə idi. Burada yol dağların, meşələrin, ağacların, evlərin və göllərin vasitəsi ilə xüsusi işarələrlə göstərilirdi. Hara gedəcəyini bilmək üçün bu işarələrin mənasını bilmək kifayət edirdi. Eçso qəzəblə öz-özünə deyindi.

Oringen sınağından əvvəl keçirilən təlimatda on doqquzuncu və iyirminci tapşırığın bir şəhərdə olacağı və ora ən gec sınağın on üçüncü günündə çatmalı olduqları bildirilmişdi. Digər tapşırıqları vaxtında bitirməyinə baxmayaraq, Eçso bir gün gecikmişdi. İki ən vacib və çətin tapşırıq onu gözləyirdi, lakin bu günün sonunda ona verilən vaxt bitirdi. Demək olar ki, yarım gündən də az vaxtı qalmışdı. Sınağı vaxtında keçmədiyi təqdirdə Eçso növbəti ili gözləməli olacaq.

Payızın gəlişi ilə sarı rəngə bürünmüş ərazi, sanki uzaq bir yerdə göylə birləşirdi. Çox diqqətlə baxdıqda Koran dağları yaxınlığında möhkəm yağışın yağdığını görmək olurdu. Və külək əks istiqamətdə əsirdi. Bu, şiddətli yağışın tezliklə bura da gəlib çatacağını göstərirdi. Hər baxımdan Eçso az vaxtının qaldığını anlayırdı, lakin hədəfinə doğru qaçmaq istəmirdi. Lazım olan yerə çatdıqda yorğunluq ən böyük düşməni ola bilərdi. Onsuz da son altı gündə düzgün yatmamışdı. Eçso tərk edilmiş bir dəyirmanın yanından keçərək yoxuşu qalxdı. Çatmışdı.

Sirenat ərazisinin mirvarisi olan böyük Sirenat şəhəri, daha doğrusu şəhərdən geri qalan xarabalıq aşağıda, gözlərinin qabağında idi. Eçso şəhərə baxarkən qeyri-ixtiyari sükuta qərq olmuşdu. Yarı bükülü vəziyyətdə durub uzaqdan daş yığınından çox da fərqlənməyən şəhərə baxırdı gözləri, amma beyni yatırdı. Dəhşətli dərəcədə yorulmuşdu və çox yuxusu gəlirdi. Fikrini cəmləməyə çalışırdı, lakin alınmırdı. Hər dəfə “Bir az da dincəlim sonra gedərəm,” deyə-deyə az qala yuxulayırdı ki, birdən yaxınlığındakı ağaclardan birinə qulaq batıran gurultu ilə ildırım düşdü. Ağac şaqqıltı ilə aralanıb yanmağa başlamışdı.

Gözünün ani olaraq yumulmağı ilə hətta yuxu belə görən Eçso, qopan gurultu ilə geri atılmışdı. Bədəninə girən qorxu artıq bütün yuxusunu qaçırmışdı. Gözlərini ovuşdurub son dəfə ətrafa göz gəzdirdi. Üşüməyə başlamışdı. Çılpaq bədənini döyən külək getdikcə soyuyur, sanki yaxınlaşan yağış haqqında xəbərdarlıq edirdi. Nəhayət asta addımlarla başlayan qaçış aşağı doğru enən ərazi ilə birlikdə sürətləndi və Eçso Sirenat şəhərinin xarabalığına doğru qaçmağa başladı.

Ora çatdıqda haradan başlayacağını bilmirdi. Şəhəri əhatə edən hündür, taxta hasar çoxdan çürüyüb, bir çox yerləri uçmuşdu. Yaşayış yerlərinin çoxu bir-birinin eynisi olan daş evlər idi. Küçələrin birini digərindən çətinliklə fərqləndirmək olurdu. Demək olar ki, hər tərəfi sarmaşıqlar, hündür kollar və ağaclar tutmuşdu. Küçələrdə vızıldayan külək, qurumuş yarpaqları qabağına alıb bir o yana, bir bu yana aparırdı.

Eçso sonuncu çətin tapşırıqda nakra zirehini və silahını tapacağını bilirdi. Digər tapşırıqlar keçirildiyi əraziyə və vaxta görə fərqli olsa da on doqquzuncu tapşırıq heç vaxt dəyişmirdi. Son həlledici ağır tapşırığın öhdəsindən gəlmək üçün nakrinə zirehi və silahı verilirdi. Lakin bu silahı da tapmaq lazımdı.

Eçso qurumuş kolların arasından keçərək özünə açıq yol tapdı və nə edəcəyinə qərar verməzdən əvvəl bir müddət sadəcə yeridi. Silahı istənilən yerdə ola bilərdi. Evlərdən birinin içində, ağacın başında, yeraltı kanalizasiyada və hətta torpağın altında. Eçso sınaq başlamazdan əvvəl hər kəs kimi köhnə nakralardan sınaq haqda bəzi məlumatlar almışdı.

“On doqquzuncu sınaqda ən çox nəyə fikir vermək lazımdı?” deyə Eçso nakradan soruşmuşdu.

“Sən hansı dərəcədən keçəcəksən?” nakra daha dəqiq cavab vermək üçün sual vermişdi.

Nakrinlər son sınağa kimi göstərdikləri uğurlara görə birinci, ikinci, üçüncü və xüsusi olmaqla dörd səviyyədə bölünürlər. Bunlar ardıcıl olaraq güclü, orta, zəif və rizanmaq səviyyələridir. Bu bölgüyə görə nakralar Azarın müxtəlif yerlərində fəaliyyət göstərən sınaq ərazilərinə bölünürlər.

“Birinci dərəcədən,” deyə Eçso qürurla cavab vermişdi.

Nakra bir az düşündükdən sonra “Belə çıxır Oringen sınağından keçəcəksən. Əngəllərin böyük qismi, eləcə də son tapşırıq vidralarla bağlı olacaq,” deyə cavab vermişdi “Ən az iyirmi tapşırıq.”

“Bunu bilirəm. Sirenat ərazisinə düşdüyümdən də demək olar ki, əminəm. Bilmək istəyir…”

“Sirenat?!” Nakra təəccüblə gözlərini bərəltmişdi. “Dəqiq bilirsən ora düşmüsən? Bu qədər təcrübəm var, yenə də mən belə ora tək getməyə qorxuram. Mən bilən hər il minlərlə gənc nakrindən yalnız beşi orada sınaqdan keçmək şansı qazanır.”

“Bəli. Soruşmaq istəyirəm on doqquzuncu tapşırıqda təqribən nələrə fikir vermək lazımdı?”

Nakra bir az düşünərək “İşarələr,” cavabını vermişdi “Silahlanma tapşırığı bütün sınaqlarda demək olar ki eyni olur. Küçələr, evlər hətta ağacların üzərinə çəkilmiş işarələri, bir-bir tapmalısan. Bir dənəsini tapsan qalanlarını onun köməyi ilə taparsan. Sonra işarələri yəni heroqlifləri ardıcıllıqla düz.”

“Bir dəqiqə, dayan, onların ardıcıllığını necə bilim?”

“Birincisini asanlıqla görəcəksən, onu həmişə asan yerə çəkirlər. Birinci heroqlifi tərcümə etsən ikincinin olduğu yeri taparsan və beləliklə on altı işarə tapdıqdan sonra…”

“On altı?!”

“Bir az bezdiricidi, lakin çətin deyil,” deyə nakra Eçsonun narahat baxışlarını görüb bildirdi. “Yəqin ki, qədim ekro dilini öyrənmisən, çünki heroqliflər qədim dildə olacaq və inan mənə içindən birinin belə tərcüməsini bilməsən silahını tapmayacaqsan.”

Eçso bir az düşünüb “Bəs bütün bunlar üçün nə qədər vaxta ehtiyacım olacaq?” soruşmuşdu yenidən.

“Əslində bunun üçün sizə bir gün verilir, yenə də şəhərə digərləri ilə birlikdə çatıb işarələri köməkli axtarsanız və bəxtiniz gətirsə hardasa…” nakra əlini çənəsinə aparıb qısa bir hesablama apardı “On ikinci günün səhəri axtarışa başlayıb gün zirvəyə qalxmamış silahları tapa bilərsiniz.”

“Elə bilirdim bir az…”

“Təhlükəli olacaq?” Nakra sözünü kəsmişdi. “Narahat olma vaxt itkisindən başqa burada təhlükəli heç nə yoxdur. Təlimçilər heç kimin silahsız qalmağını istəmir, ona görə də mümkün qədər tapşırığı asanlaşdırmağa çalışırlar.”

Bu izahat Eçsonun sınaq qabağı həyəcanını azaltmışdı. Vaxt məhdudiyyətinin ona maneə olmayacağını düşünürdü. Ancaq yanıldığını sınağın bitməyinə bir neçə saat qalmış anlamışdı. Görə bilməsə də günəşin zirvəyə yaxınlaşdığını təxmin edə bilirdi. Günün sonuna kimi silahını tapsa belə iyirminci tapşırıq üçün vaxtı qalmırdı.

Şəhərə girdiyi andan hər yerə diqqətlə baxan Eçso, düz önündə yan tərəfi uçmuş, nəhəng bir binanın üzərində insan böyüklüyündəki ilk işarəni görüb bir anlıq sevinsə də baxışları həmin sürətlə dəyişmişdi. Heroqlifin biri dalğalı dənizi digəri isə ortasından və altından düz xətt çəkilmiş hilalı xatırladırdı. Eçso nəinki qədim dili, hətta ekro dilini zəif bildiyini qəbul etdi. Elə indidən, birinci və ən asan heroqliflər onda şübhə yaradırdı.

“Su, gözləmək ya da zaman deməkdi,” deyə öz-özünə danışarkən daha yaxşı xatırlamağa çalışdı. “Bu isə… həsrət, mmm… hə, gözləmək, yolunu gözləmək…” yuxusuzluqdan yaddaşı daha da zəifləyən Eçso ard-arda mümkün olan bütün ehtimalları düşünərək uyğun cümləni tapmağa çalışırdı “zaman bildirən… səni gözlədi… yox bu da deyil. Su davamlılıq bildirən zaman növüdür, tapdım… Hələ də səni gözləyir.” Heroqliflərin tərcüməsini tapan Eçso, bu ifadəni haradansa xatırladığına əmin idi. “Bərəkət tanrısı Raxha!” deyə yerindən sıçradı.

Qalırdı bərəkət tanrısının məbədini tapmaq ki, bu asan idi. Məbədin uzunsov gövdəsi digər bütün evlərdən hündürdə olduğu üçün şəhərin istənilən yerindən görmək olurdu.

Sirenat şəhəri köhnə şəhər olmaqla yanaşı həm də bir vaxtlar Yeni Azarın ən səliqəli şəhərlərindən biri idi. Genişliyi elə çox olmasa da keçmişdə qida karvanlarının əksəriyyəti buradan başlayırdı. Vidraların az olduğu o dövrlər ən yüksək inkişafa çatan şəhər, getdikcə artan vidra hücumlarına tab gətirməmiş, sonda isə Sirenatın tamamilə boşaldılmağına qərar verilmişdi. İndi isə həmin vaxtlardan çox illər keçmiş, tərk edilmiş evlərin çoxu uçmuş, səliqəli yolları ot basmışdı.

Eçso uzunsov məbədin geniş meydanına çatdı ətrafını diqqətlə nəzərdən keçirdi. Meydanın düz mərkəzində yüksələn gənc qadın heykəli qollarını önə doğru uzatmışdı. Gənc nakrin məhz bu heykələ diqqət yetirməli olduğuna əmin idi. Çünki hələ də səni gözləyir cümləsi tarix kitablarında Raxhanın heykəli ilə bağlı işlədilmişdi. Yaxınlaşıb çox da hündür olmayan heykəlin qarşısında dayandı. İlk baxışda işarəni görə bilməzdi. Odur ki, heykəlin ətrafına fırlanmağa başladı və onu tapdı. Lakin hesaba almadığı bir şeylə qarşılaşmışdı. Heykəlin ayağına çəkilmiş işarə daşla silinmişdi. Eçso içinə çökən başqa bir ümidsizlik dalğası ilə yaxınlaşıb daha yaxından baxdı. Oxumaq mümkünsüz idi. Bunu edən kimdirsə işarənin tam silindiyindən əmin olana kimi daşla qazımışdı.

“Bu da son,” deyə öz-özünə kefsizcə pıçıldadı.

Bunu kimin etdiyini təxmin etsə də bir mənası yox idi. Yorğun ayaqları artıq ümidsiz bədənini saxlamaqdan imtina edirdi. Yavaş-yavaş əyilib yerdə oturdu. Guruldayan göy üzü yenə ağlamağa başlamışdı. Arabir çılpaq bədəninə düşən soyuq yağış damcıları Eçsonun inadla gözlərini yuman yuxusunun qarşısını çətinliklə alırdı. Öz-özünə bu günün həyatındakı ən pis gün olduğunu düşündü, ya da ən bəxtsiz gün, ya da ən yorğun…

Bu düşüncələrlə mürgüləyən Eçso, daha bir şiddətli gurultu ilə dik atıldı. Elə bu vaxt gözləri yerdəki bir neçə ayaq izinə sataşdı. İzlərin üçü bundan əvvəlki yağışdan əvvələ aid olduğu üçün çətinliklə seçilirdi, lakin dördüncü iz hələ təzə idi. Gənc nakrin qalxıb ayaq izlərini təqib etdi. İzlər şərqdən burulan yolla məbədin arxasına, oradan da şəhəri yaran çayın yaxınlığına qədər uzanırdı. Ayaq izlərini təqib edərkən Eçso, sürətlə yeriməyə, sonra isə qaçmağa başlamışdı. Əgər yağış daha da güclənsə son ümidi olan ayaq izləri də silinə bilərdi.

Daş körpüyə yaxınlaşıb dayandı. Yeri döyən damcıların səsi artıq qulaq batırırdı. Eçso təqib etdiyi izləri hələ körpüyə çatmazdan xeyli əvvəl itirsə də üzü gülümsəyirdi. Çünki tapdığı son heroqliflər silinməmişdi. Yəqin dördüncü iştirakçı Eçsonun bu qədər yolu qət etməyəcəyini düşünmüşdü. Ona görə də altıncı işarədən sonra işarələri pozmamış sadəcə onları uşaq kimi gizlətməyə cəhd etmişdi. Son dörd tapmacaya isə ümumiyyətlə əl vurmamışdı.

Onun bu hərəkəti Eçsonun daha çox xeyrinə olmuşdu. Çünki özbaşına axtarsa bəlkə də vaxtında çatdıra bilməzdi. İndi isə onu silahından yalnız sonuncu tapmaca ayırırdı. Üzərində işıq əks olunan suyu izlə, ora səni vidralar aparacaq. Bu daha asan idi.

Eçso birinci onu işığa aparacaq vidranı, sonra isə silaha aparan işıqlı yolu izləməli idi. Keçdiyi təlim ona silahının yeraltı kanalizasiya sistemində gizlədildiyini deyirdi.

İçəri qısa yol axtaran gənc nakrin, körpünün sağındakı pilləkənlə aşağı endi. Selin gətirdiyi iri gövdəli odunlar və ağaclar girişi bağlamışdı. İçəri girmək heç cür mümkün deyildi. Sirenat şəhərinin kanalizasiya sistemi müasir üsulla düzəldilmişdi. Şəhəri yaran çaydan bir neçə süni kanal ayıraraq onları mərkəzi yolların altı ilə keçirmiş və bir növ şəhər altında kanal şəbəkəsi yaradılmışdır. Daimi axan su, şəhərdə yığılan hər cür zibili və qalıqları yerin altı ilə daşıyaraq şəhərin digər tərəfindən çıxan çaya tökürdü. Bu sistem nə qədər gözəl görünsə də öz növbəsində onun da qüsurları vardı. Hər il baş verən daşqınların qarşısını almaq hərdən çox çətin olurdu. Onun gətirdiyi zibilləri təmizləmək isə bəzən böyük bir məsələyə çevrilirdi.

Eçso ağır kötüklərə bir müddət baxıb körpüyə qayıtdı. Bu maneə təlimçilər tərəfindən xüsusi hazırlanmışdı. Çox güman ki məqsəd tapşırığı bir az çətinləşdirmək və hədəfə qısa yoldan getməyə çalışan gənc nakrinlərə mane olmaq idi. Bu Eçsonu təəccübləndirmədi. Əvvəlki sınaqlarda da buna bənzər şeylərlə bir neçə dəfə qarşılaşmışdı.

Eçso təlimata uyğun hərəkət edərək vidra izləri axtarmağa başladı. Çox ehtimal ki, vidraları qorxutmaq üçün həmin girişdə yağ məşəli də yanırdı. Hazırda çətin ki vidralar həmin girişə yaxın gedə bilsinlər, amma vidra izləri onu girişə apara bilərdi.

Qalırdı bu qaranlıqda, iz axtarmaq. Şəhərə yeganə işıq verən hərdən gurultu ilə parıldayan ildırımlar idi ki, bu da nəinki vidra izləri, hətta geniş küçələrdə yol tapmağa çətinliklə kifayət edirdi. Nə bir məşəli vardı, nə də onu yandıracaq alovu.

“Alov!” deyə Eçso qəfildən dayandı. “Niyə də yox?” hər tərəfə baxaraq onu görən kiminsə olub-olmadığına əmin olmaq istədi. “Bəlkə alov daha çox diqqət çəkər, amma zəif bir işıq kürəciyi heç kəsə zərər verməz. Həm də bu yağışda alovu qorumaq problemi yaşamaram,” deyə düşündü.

“Bunu etmək qadağandır.” Sınaq başlamazdan əvvəl ona bu cür deyilmişdi.

Oringen sınağı ekroların yox insanların keçməli olduğu sınaqdır. Eçso insan olsa da sehrli qüvvələrə sahib idi və bu anormal hal təlimçiləri çıxılmaz vəziyyətə salmışdı. Hətta bir müddət onun Marsahin (zəif dərəcəli ekro və ya yarımqanlar üçün) sınağından keçməli olduğunu bildirmişdilər. Nəticədə nakra lideri Elion işə qarışıb Eçsonu Oringen sınağında görmək istədiyini bildirmişdi. Lakin bir şərtlə, sınaq boyu Eçso sehrlə hətta bir saman çöpünü belə yandıra bilməzdi. Əks təqdirdə sınağın nəticəsi uğursuz sayılacaq.

Eçso indiyə qədər bütün sınaqları insan kimi, sehrsiz keçmişdi. Lakin indi…

“Başqa çarəm yoxdu,” pıçıldadı öz-özünə və qısa sehrli kəlməni söylədi.

Ölçüsü fındıqdan bir az böyük olan və möhtəşəm ağ parıltısı ilə göz qamaşdıran işıq kürəciyi Eçsonun ovcunda yavaş-yavaş yarandı. Daha geniş ərazi görmək üçün kürəciyi adətən baş üzərində saxlamaq lazım gəlsə də Eçso onu ovcunda saxlamışdı. Beləliklə həm vidraların diqqətini daha az çəkəcək, həm də sehri asanlıqla gizlədə bilərdi.

Yağışın şiddəti artdıqca qulaq batıran şırıltı qaranlığı daha qorxuducu edirdi. Eçso barmaqlarını birləşdirib işığı düz qarşısına yönəltdi. İndi yeddi-səkkiz addımlıq məsafəni asanlıqla görürdü. İşıq, yağışın şiddətini daha yaxşı göstərirdi. İri yağış damcıları göydə qısa, düz xətlər çəkərək yerə çırpılırdılar. Bir müddət sonra külək də bərbad havaya qoşuldu.

Uzaqda bir yerdən hərəkət edən ağ parıltını görmək çətin deyildi. Gənc nakrin hələ də bir iz tapmaq ümidi ilə küçələrdə gəzirdi. Parıldayan daş döşəmələr, çürümüş taxta evlər və arxasında nəyin gizləndiyi məlum olmayan qorxulu kollar.

Daş evlərdən birində bir neçə caynaq izi görən Eçso, işığı yolun hər iki tərəfinə çevirərək növbəti addımı haqda düşündü. Daş döşəmənin olmadığı bəzi yerlərdə az də olsa vidra izləri görmək mümkün olurdu. İzləri təqib edərək gənc nakrin yolunu dəyişib küləyin əksi istiqamətində getməyə başladı. Şiddətlə üzünə çırpılan yağış damcıları az qala gözlərini çıxarırdı. Çılpaq bədəni və barmaqları soyuqdan buz kəsmişdi. Bir neçə addım qarşıda parıldayan ağ cisim görüb gözlərini qıyaraq yaxınlaşdı. Bu, yenicə gəmirilmiş hansısa heyvanın bud sümüyü idi. Bir az diqqətlə baxdıqda vidranın bu sümüyü bir neçə gün özü ilə gəzdirdiyini anlamaq çətin deyildi.

Eçso müxtəlif istiqamətlərə gedən üç yolun kəsişdiyi yerdə dayanıb hər üçünə işıq tutdu. İzlərin böyük qismi sol tərəfə yönəlmişdi, lakin bu yol çox uzun və getdikcə daha çox küçələrə bölünürdü. İzləri itirməklə yanaşı özü də itə bilərdi. Sağ tərəfdəki yol isə…

Yaxınlıqdan şıqqıltı səsi gəldi. Eçso cəld çevrilib səsin gəldiyi istiqamətə işıq saldı. Səsi, yağışın ahəngli şırıltısına baxmayaraq eşitmişdi. Bir müddət işığı həmin istiqamətdə tutub saxladı. Hərəkət yox idi. Uçmuş taxta evlərin odunları bir-birinə qarışmışdı. Odunları bürüyən qalın sarmaşıqlar və kollar isə orada olanları daha da görünməz edirdi. Eçso sağ tərəfə dönüb qısa və ensiz yolu seçdi. Bir az gedib sağa, sonra sola döndü. Hündür daş evin qabağında dayanıb son dəfə arxaya baxdı və birdən zil qaranlıq çökdü.

İldırım işığı yenidən küçəni bir anlıq işıqlandırdı, lakin Eçso orada deyildi. Bir neçə döyüntü əvvəl gənc nakrinin olduğu yer boş və səssiz idi. Yalnız yağışın xışıltılı səsi və göy gurultusu eşidilirdi.

Şappıldayaraq yaxınlaşan addım səsləri gəlməyə başladı. Səslər yaxınlaşdıqca səngidi və dayandı. Addım səslərini havanı iyləyən dərin bir fısıltı səsi əvəz etdi. Sonra yenə addımladı. Ani ildırım parıltısında vidra göründü. Ac vidra təqib etdiyi ovunun iyini yenidən tapmağa çalışsa da yağış ovunun qoxusunu çoxdan itirmişdi. Eçsonun son dəfə dayandığı evin qarşısında durub havanı iyləyən vidra, tənbəl addımlarla düz gedərək qaranlıqda gözdən itdi.

Evin üstündə bəzi tərpənişlər və sürtünmə səsləri gəldi. Sonra yerə ağır bir şey düşdü. Yenidən həmin parlaq işıq kürəciyi meydana gələndə ilk Eçsonun gərgin sifəti göründü. Gənc nakrin təhlükəni vaxtında görüb daş evə dırmanmışdı. Artıq işıqdan daha da ehtiyatlı istifadə etməli idi. Vidra hücumlarının ən pik nöqtəyə qalxdığı bu saatlar ən təhlükəli anlar idi. Hər an pusquda yatmış bir vidraya yem ola bilərdi. Və bu dəfə qaranlıq gizlənmək üçün kifayət etməyə bilərdi. Çünki vidralar qaranlıqda günəşli havada olduğundan daha yaxşı görürlər. Eçsonun bədən qoxusunu və istiliyini gizləyən yağışın yağmağı gənc nakrinin hələlik ən böyük üstünlüyü idi.

Gəldiyi yolla geri qayıdan Eçso, bir neçə küçə uzaqlıqdan gələn səslərə qulaq verdi. Səslər heç şübhəsiz boğuşan iki vidradan gəlirdi. Ara küçələrlə yaxınlaşaraq işıq kürəciyini söndürdü və ehtiyatla evlərdən birinin arxasında gizləndi. Gözləri qaranlığa hələ öyrəşmədiyi üçün demək olar ki, heç nə görmürdü, yenə də səsin gəldiyi yerə işıq tuta bilməzdi. Ehmalca başını çıxarıb səsin gəldiyi boş qaranlığa baxdı. Ara-bir parıldayan selikli vidra bədəni və ağaran dişləri xaricində heç nə görmürdü.

Vidralar şiddətlə boğuşur, keçən hər dəqiqə daha qudurğan səslər çıxarırdılar. Eçso gözünü çəkib geri söykəndi. Çox yaxınlaşdığını hiss edirdi. Heç şübhə yoxdur ki, burdakı vidralar kanalizasiya sistemində yaşayırdılar və ora gedən yolu ən yaxşı onlar bilirdi. Silahlarını tapmaq üçün yuvasına gedən bir vidranı təqib etmək kifayət idi. Boğuşma səsləri vidralardan birinin şiddətlə zingildəməyindən sonra azaldı. Eçso evin arxasından ehtiyatla başını çıxararaq yenidən baxdı. Nisbətən daha yaxşı görürdü. Vidralardan biri yerə çöküb sanki mərhəmət diləyirdi, qalib gələn məxluq isə yuxarıdan aşağı təhdidlə mırıldayırdı.

Ani olaraq ürpərmə hiss edən Eçso, yerində quruyub qaldı. Qulağına mırıltı səsi gəlmişdi. Hətta sanki bu səs lap qulağının dibində idi. Başını tələsmədən, ehtiyatla çevirdi. Düz qarşısında gənc və güclü bir vidra mırıldayaraq ona baxırdı. Zəif işıqda vidranın böyük qara gözləri parıldayırdı. Sürüşkən bədəni və selikli ağzı qorxunc görünürdü. Uzun barmaqlı ön pəncələri ilə yeri cırmaqlayaraq ağzını açıb dişlərini göstərdi. Eçso, vidranın tərəddüd içində olduğunu bilirdi. Çünki bu ərazidəki bir çox vidra heç vaxt insanla qarşılaşmayıb və bu ikiayaqlı qəribə canlının güclü bir düşmən yoxsa ov olduğuna qərar vermək bir az vaxt alırdı. Odur ki, sürətli və düzgün həmlə etməli idi.

Eçso bir göz qırpımında işıq kürəsini yandırıb vidranın gözünə tutdu və cəld kənara sıçradı. Qarşılığında vidra ona doğru atılsa da daş divara çırpılmışdı. Vidranın gözlərinin müvəqqəti kor olmağından yararlanan gənc nakrin digər vidralar gəlməmiş özünü evin arasına atdı. Bir nəfərlik dar keçid getdikcə daralır, ancaq bitmirdi. Eçso artıq yan üstə yavaş-yavaş yeriyirdi. Qısa müddət sonra kor vidra da özünü araya atdı. Lakin bir neçə addım atmamış iri gövdəsi ona mane olmağa başladı və məxluq geri addımlayaraq çıxdı. Eçso dayanıb geriyə baxanda vidranın həvəsli hərəkətlərini və peşmançılıq zingiltisini görüb daha da təlaşlanırdı. Təcrübəli ustadları bunun nə ilə nəticələndiyini ona yaxşı öyrətmişdi. Vidra səbrsizcə daha bir neçə dəfə yerində atılıb-düşdü və ulamağa başladı. Ulama səsi yağışın xışıltısına baxmayaraq şəhərin boş küçələrində əks olundu.

Eçso daha çox tələsərək bədənini cızan daşlara məhəl qoymadan dar aralıqdan çıxıb palçığa yıxıldı. Hələ ki, bir hərəkət görünmürdü. İşıq kürəciyini yenidən yandırıb cəld ayağa qalxaraq gedə biləcəyi yollara bax…

Durduğu yolun hər iki ucunda bir neçə vidra görüb cəld gizləndi. Yağışın səsi yaxınlaşan təhlükəni eşitməyinə mane olsa da bu həm də vidralara aid idi. Məxluqlar ərazilərində gəzişən axşam yeməyindən xəbərdar olsalar da nə onun qoxusunu ala bilirdilər nə də səsini duyurdular. Odur ki gənc nakrin cəld, amma ehtiyatlı hərəkət etməli olduğunu bilirdi.

Hər küçəyə girdikcə öncədən onun boş olduğuna əmin olur, sonra ehtiyatlı addımlarla, divara söykənərək hərəkət edirdi. Getdikcə qaranlığa daha çox öyrəşən gözləri, daha çox detalı seçirdi. Artıq ayağının nəyəsə ilişib yıxılacağından qorxmurdu.

“Hardadı bu zibil?!” deyə Eçso alçaq bir ağaca söykənib azalan qorxu ilə çoxalan yuxuya mane olmağa çalışırdı. Bir neçə dəfə üzünü ovxalayıb sulu başını silkələdi. “Fikirləş, fikirləş…”

İndiyə kimi ağlına gələn ən yaxşı yol hündür bir evə çıxıb yolunu tapmaq olsa da üstünü yosun basmış binalara bu cür yağışda çıxmaq çox təhlükəli idi.

“Fikirləş,” pıçıldadı başını söykəndiyi ağaca vuraraq. “Şəhər girişindən başlayaraq işarələr aralarında yüz-iki yüz addım məsafə ilə səpələnib.” Beynində şəhərin təqribi xəritəsini və hərəkət trayektoriyasını cızıb işarələrin onu hansı istiqamətə apardığını təyin etdi. “Sonuncu işarə körpü yaxınında…” barmağını, havada cızdığı xəyali xəritədə gəzdirib “sonra yüz addım bura və bura. Çayın da bu istiqamətdə axdığını nəzərə alsaq… Zibil! Geri qayıtmaq lazımdı. Məni ən çox axtardıqları… dayan görüm.”

Növbəti ildırım parıltısında gözünə dəyən bir şey ağlına yeni fikir gətirmişdi. Daş yığınının üzərində, üstünü qurumuş sarmaşıqlar basmış insan böyüklüyündə bürünc zəngə baxıb gülümsədi.

Bir müddət sonra zəngə dəyən daş bütün şəhərə səs salmışdı. Şəhərin hər tərəfindən gələn addım səsləri, ora çatan zaman iyirmiyə yaxın vidra zəng ətrafında toplanıb bir-biriləri ilə tutaşmağa başladılar.

Gizləndiyi yerdən çıxan Eçso, arxasına baxmadan təyin etdiyi yerə qaçaraq işıq kürəsini yandırıb bu dəfə başı üzərinə qaldırdı. Haqlı idi. Qısa müddətdə sarımtıl işıq görməyə başlamışdı. Üzünə yayılmış təbəssümlə özünü işığa çatdırıb girişdə iki yağ məşəlinin yandığı dəmir barmaqlığı cığıltılı səslə aralayaraq içəri girib aşağı düşdü.

Artıq işıq kürəsinə ehtiyac yox idi. Kanalizasiyanın divarlarına yerləşdirilmiş məşəl formasındakı yağ lampaları içərini yaxşı işıqlandırırdı. Tavan olduqca hündür, suyun səviyyəsi isə normadan bir az yuxarı idi. Divarlar səliqəli daşlarla hörülmüşdü və su xüsusi kanal vasitəsilə axırdı. Eçso daha da diqqətlə baxdıqda tunellərin yuxarıdakı küçələrlə paralel salındığını gördü. Elə bil yeraltı şəhərə düşmüşdü. Eçsonun diqqət yetirdiyi daha bir lazımlı detal da vardı. Yanan məşəllər bütün tunellərə qoyulmamışdı. Bu mərhələyə çatmış nakrin üçün, ona düzgün yolu göstərmək məqsədi ilə yalnız girməli olduğu tunellərdə işıq vardı.

“Bu da işıqlı yolumuz,” deyib məşəllərdən birini götürərək yolu təqib etdi.

Hər istiqamətdən gələn vidra sədalarını demək olar ki, hər dəqiqə eşitmək olurdu. Damcılayan su səsləri və hətta tavandan aşağı süzülən kiçik şəlalələrin səsləri qəribə bir ahənglə əks olunurdu. Eçso tunel boyu yeridikcə təhlükənin geridə qaldığına əmin idi. Vidraların məskəni olmağına baxmayaraq qarşısına bir dənə də olsun vidra çıxmamağının səbəbi vardı. Gecələr vidra gözləri mükəmməl dəqiqliklə gördüyü üçün işığa qarşı çox həssas olurdular. Sahib olduqları şəffaf göz qapaqları isə onları bu narahat işıq mənbəyindən heç cür qoruya bilmirdi. Bəzən adi bir məşəl alovu vidraya qarşı güclü silah ola bilər. Bu Sağ qalmaq adlı nakra dərsliyinin ilk öyrətdiyi cümləsi idi.

Qısa vaxt sonra Eçso, tunelin genişlənərək böyük bir dairə forması aldığı yerə çatdı. Burdan müxtəlif istiqamətlərə gedən on üç tunel vardı və tunellərdən yalnız altısı işıqlandırılmışdı. Eçso bu tunellərin girişinə bir-bir yaxınlaşaraq diqqətlə baxdı. Hər birinin girişində özünəməxsus işarə vardı.

Oringen sınağının iştirakçılarının hər birinə xüsusi işarə verilir. Hansı ki, bu işarələr onlara aid olan tapşırıqları tapmaqlarına kömək edir.

Eçso öz işarəsi çəkilmiş girişdə dəmir barmaqlıqları olan qapıya yaxınlaşdı. Qapı kilidli idi. Digər tapşırıqlarda tapdığı və hələ istifadə etmədiyi açarı çıxarıb kilidə keçirdi və çevirdi. Düzgün yolda idi. Kilid tıqqıltı ilə açıldı və qapı aralandı. Oxşar tunellər şəbəkəsi burda da vardı, lakin işıq onu ilk olaraq bir otağa apardı. İçəridə yandırılmaq üçün quru odun, quru yataq və böyük bir sandıq vardı. Eçso sandığı görən kimi on doqquzuncu sınağın sonuna çatdığını anladı. Burda ona lazım olan hər şey vardı. Zireh, silahlar, quru paltar, iksir və yemək.