Читать книгу Le maccheronee - Folengo Teofilo - Страница 24

Indice

Phoebus ab oceani stallis grepiisque cavallos solverat, et menans scoriadam quippe datornum illos cogebat coeli sgombrare terenum, urbs levat, hesterno nec adhuc bene libera vino, 5 sbadacchiant homines, stomacho stat crapula crudo; quisque suas repetit, velut est bonusanza, facendas, librorum ad studium chiamat campana scolaros, cortesanus adit cortem, properante chinaea, causidicus tornat sassini ad iura palazzi, 10 percurrens urbem medicus contemplat orinas, scribere vadit adhuc macaronica verba nodarus, fornari furnos repetunt, fabrique fosinas, barberusque suos tornat mollare rasores. At rex ad gesiam vadit cum corte, suasque, 15 dum tribus in saltis celebratur missa, pregheras ad sanctos sanctasque facit pro seque suisque. Talibus expletis ibat, rursusque palazzum ire comenzabat, quando data trista novella est, sproveduta sibi qua nunquam tristior altra, 20 de portante viam dulcem Guidone fiolam. Protinus in marmor volta est sua fazza biancum, ut zoccusque manet, tanta est grandezza stuporis. Mens tamen ad semet quando smarrita redivit, quam sit poltronum, quam laidum cogitat actum 25 unius ingrati nulla cagione vasalli. Ergo iras colerasque ciet pensatio culpae, doiaque cordis erat vindictae facta voluntas. Principio armatas celer expedit octo catervas, ad passos portusque volent, finesque viarum. 30 Inde spaventosos bandos, cridasque per urbes, per castella, pagos, villas, Franzamque per omnem commandat fieri, quibus omnis territa gens est, stopinosque cagant multi Guidonis amici. Omne sed altandem studium, labor omnis, et omnis 35 cura, fit indarnum; redeunt, ut fertur, habentes in saccum pivam, quia nusquam Guido catatur. Dicere non opus est quantum rex ipse cadenam rodit, et a digitis streppat cum dentibus ungias. Mandat in Italiam varia sub fraude spiones, 40 per gelidasque urbes Alemagnae, perque polaccos, perque Ongariae populos, per denique Spagnam, anglesasque iubet passim rugare masones; sed vacui ad regem tornant finaliter omnes, quo desperatus se se ammazzare volebat, 45 seu scannare gulam ferro, seu rumpere lazzo. Ast infelices fortuna guidabat amantes, subque sua socca dignata est ferre covertos. Iam superant Alpes, nulla stracchedine victi, nam labor est nullus qui durum stanchet amorem. 50 Felicem Italiae veniunt intrare paësum, sed male vestiti, strazzis apposta piatis, ne spio meschinos spionaret et ipse virorum crudus amazzator, positam pro acquirere taiam, taiam, quae septem scudorum millia constat. 55 Ibat in auratis modo Baldovina letichis, inter contessas, marchesas atque duchessas; nunc vero tapinella pedes per saxa tenellos schiappat, habens iam iam tenero sub calce vesigas. In lombardorum tandem venere pianum: 60 passant Milanum, Parmam, camposque resanos, et cortesam urbem, quae Mantua dicitur, intrant, Mantua mantois quondam fabricata diablis, tunc ea languebat sub iniquo pressa tyranno, nomine Gaioffo poltrona e gente cagato. 65 Qua fuit ingressus, porta est quae porta Leonae dicitur, hancve novam tunc tunc et alhora locabat Sordellus, princeps Goiti, Voltaeque baronus, quique Caprianae teritoria magna tenebat. Ipse duellorum palmas, pretiosque stecati 70 mille guadagnarat per Gallos, perque todescos, perque hispanorum terras, perque omnia tandem regna tyrannorum, de Rheno ad sceptra Sophini. Sed modo sub grandi multorum fasce dierum scit dare conseios tantum, spadone relicto. 75 Vix erat intratus povera cum coniuge Guido, Sordellum cernit membruto corpore stantem ante fores proprii surgentis ad astra palazzi, quo nunc albergat veteris fameia Gregnani. Protinus agnovit socium, quondamque batais 80 compagnum contra turcos gentemque mororum; se nondimenum subito dislongat ab illo, fronteque chinata, quo sancti porta Georgi menat, afrettando sgombrat, deque urbe recedit. Non procul unius spacium fecere miari, 85 ingentem retrovant villam, fortasse Cataio grandilitate parem, nummis trafighisque Milano, quae, quia citra Padum situatur, dicta Cipada est. Illa suos propter paladinos toccat olympum, traversatque orbem, callatque ad regna diabli. 90 Sed tamen, hinc quamvis exissent mille valentes, sive bisognasset gattam piliare stecati, sive cavallastros combattere sive pedastros, villa Cipada fuit semper dotata ribaldis, et velut urbs omnis certis de rebus abundat, 95 sic Cipada suos sparpagnat ubique tesoros. Dat multam lanam pegoris Verona tosatis, montibus ex altis evangat Brixia ferrum, bergamasca viros generat montagna gosutos, de porris saturat verzisque Pavia Milanum, 100 implet formaio cunctos Piasenza paësos, Parma facit grossas scocias grossosque melones, trottant resano cuncti sperone cavalli, Mantua brettaros fangoso bulbare pascit, si mangiare cupis fasolos vade Cremonam, 105 vade Cremam si vis denaros spendere falsos, ingrassat Bologna boves, Ferraria gambas, non modenesus erit cui non fantastica testa, quot moschae in Puia tot habet Vegnesia barcas, mille stryas brusat regio Piamonta quotannis, 110 villanos generat tellus padoana diablos, saltantes generat bellax Vincentia gattos, congruit ad forcam plus quam chiozottus ad orzam, antiquas Ravenna casas habet atque muraias, innumerosque salat per mundum Cervia porcos, 115 sulphure non pocum facis, o Caesena, guadagnum, nulla faventinas vincit pictura scudellas, dat mioramentos vallis Commacchia salatos, intra ceretanos portat Florentia vantum, non nisi leccardos vestigat Roma bocones, 120 quantos per Napolim fallitos cerno barones, tantos huic famulos dat ladra Calabria ladros, Gennua dum generat testas commater aguzzat, semper formosas produxit Senna puellas, Millanus tich toch resonat cantone sub omni, 125 dum ferrant stringas, faciuntque foramina gucchis; qui ponunt scarpis punctos, sparamenta zavattis, quive casas cuppis coprunt spazzantve caminos, vel sunt commaschi vel sunt de plebe Novarae. At nostra haeroico cantanda Cipada stivallo, 130 semper abundavit ricca de merce giotonum. Huc igitur fortuna inopes guidavit amantes: non tamen in similes voluit conducere ladros, imo quod introitu primo catavere tezottum stanza fuit Berti, si vera est phama, Panadae. 135 Hic Bertus villanus erat, natusque cuchino, sed tam cortesus, tam gaius, tamque tilatus, ut neque cortesus, neque gaius, nec ve tilatus alter erat sic sic, quamvis citadinus in urbe. Non habuit donnam, nec habet, nec habere talentat, 140 ne pellens capiti moscas in cornibus urtet, atque bisognet ei sub cauda ferre tavanum, qui nimium stimulans faciat sibi rumpere collum. Delitiae, gioiaeque suae, sua gaudia tantum, hortus erat, pegoraeque novem, septemque caprettae, 145 unica vacca, asinus, porcellus, gatta, galinae. Hic sua dependet substantia tota lavoris, qua se, qua ve bonos compagnos, qua ve brigantes, atque viandantes vultu carezzat alegro. Guido videns solem iam strapozzare sotacquam, 150 ranisonisque suos carros logare canellis, confortat se met parlans:—Vergogna petendi albergum gratis guanzas rossedine pingit. Sed minor almancum doia est, dum scampat Apollo, dumque hanc vergognam tenebrarum mascara coprit.— 155 Sic ait et murum textum melegazzibus intrat, qui corticellam cingit formatque theatrum. En mastinus abit contra, bau bauque frequentat. Bertus more suo casulae chiavaverat ussum, vix audit baiare canem, penetralibus exit, 160 cucchiarumque tenet dextra, lumenque sinistra, namque suae coenae schiumabat alhora menestram. —Numquid—ait—vultis mecum alozare staseram? huc intrate, precor, mea sunt communia genti.— Sic parlans intro menat, portamque restangat, 165 scannellosque duos tripedes acconzat ad ignem, in quibus assentare facit stracchedine plenos. Pro tunc pauca loquit, quia pro tunc pauca loquendi tempus adest, seu quum famet hospes, sive sbadaiat; imo suos inter mottos ita dire solebat: 170 —Mangia quando fames, dormi quando ore sbadachias, post saturam panzam poteris mihi dire parolas, post saturos oculos lassa me stendere pellem;— quae praecepta suis asini posuere statutis. Ergo velut mutus Bertus mangianda procazzat, 175 ut tribus almancum personis coena paretur. Pendula sub basso stabat cistella solaro fixa travicelli chiodo, piat unde biancos sex ovos, quorum modo tres gallina cacarat. Tres mandat cineri facto sudore bibendos, 180 tres parat exiguam propter fabricare fritaiam. Inde abit et picolae schiavat secreta credenzae, cui facit aguaitum semper cantone latenti gatta lecatorio praedam factura cadino. Inde quoque alcunos seu streggios, sive varones 185 pisciculos brancat, quos streggios, quosque varones Mintius intornum mantoanae parturit urbi. Attamen, ut referunt annalia magna Cipadae, non Bertus streggios, non Bertus alhora varones, sed scardovellas numero bis quinque recepit, 190 cum quibus et meschiat captos boccone ranocchios. Baldovina videns tantas male posse facendas insimul expedier Berto, nisi porgat aiutum, ut semper cortesa fuit se tollit ab igne, totaque gentilis, non sdegnosetta refugit 195 prendere pescettos, subadocchians laeta Guidonem, ac si solo illi parlaret talia nutu: —En ego, quae regis sum filia, qualia tracto!— Disguantat niveasque manus, smanicatque biancos ac teretes brazzos, cortellum prendit, et illos 200 disquamans pisces purgamina gittat, et illis trat pellem ranis apparens trare braghessas. Non potuit Guido non risu prendere festam, cernens quanto animo mulier clarissima iam iam vult contra sortem cor semper habere zoiosum. 205 Ipse levans etiam scanno se mostrat alegrum, cunctaque rammarichi ponens fastidia magni, se parat impresis faciendis ordine coenae. Colligit imprimis alcunos perque dedentrum festucos terrae diffusos, perque deforam: 210 tales sub nigro cacabi culamine steccos rastellat, pinguesque facit saltare panizzas; ne tamen indarnum tantus simul ignis avampet admovet ad flammam poca satis arte padellam, boientumque oleum pro assando pisce parecchiat. 215 Baldovina virum submisse guardat et omni libera cordoio prorrumpit in omnia risu plena cachinnisono, retinens vix pectore milzam, tantum namque hominem contemplat, quam sit ineptus ille coquinalem manibus manegiare padellam; 220 quem, nolendo etiam, fumus, bruttura camini, ipse focus scottans peccata piangere cogit. Nunc frontem, nunc crura manu, nunc detinet occhios, frontem namque sugat troppum quae scolat ob ignem, gambas namque tegit troppo quae ardore coquuntur, 225 occhios namque fregat troppus quos fumus anegat, quin etiam nasum fazzolo saepe colantem moccat, et urgetur virdam maledicere legnam. Illa magis ridens multum capit inde solazzum. Quem risum advertens has dixit Guido parolas: 230 —Tres cosas prudens Socrates mundo esse provabat, quae cazzant hominem, faciuntque uscire decasam, scilicet ignis edax, fumusque, uxorque cativa.— Baldovina statim respondet:—Non tamen heus tu, non tamen hanc ipsam curas deponere brigam.— 235 Talia dum laetis solegismant saepe cachinnis, dantque levantque simul factos sine dente botones, Bertus alegratur, parvumque approximat igni quadrupedem zoccum, quem descum turba domandat. Sternit eum quadam canevi stuppaeque tovaia, 240 quam foggiam telae chiamat Cipada trilisum. Bissolus, unguentum rognae qui acceperat olim, sistitur in medio tavolae de more salini. Pro candelerio dat rava busata lusorem, cui semusta brusat sefo candela colante. 245 Iamque salatinam variis meschiaverat herbis, datque salem supra, dat acetum, datque pochinas de fiasco guttas olei quod aposta reservat, ut sit honorevolas tantum pro ornare salattas. Non lontanus abest lectus, cui butta propinqua est, 250 butta boni vini quae nescit toxica muffae, hanc spinat et plenum largo ventrone bocalum imponit mensis, ac ne tovaia ritondas contrahat a vino macchias rossedinis, oque, fundellum scatolae scusat fundella caraffae. 255 Postea cum nucibus panem, tenerumque casettum apponit, dicens:—In punctum mensa tiratur. Barca tenet portum, licet hic iam ponere remos, prendere cucchiaros;—quo dicto saltat et unam protinus arrecat secchiam, qua quisque lavatur, 260 assugantque manus retis squarzone vetusti. Scazzatis tandem curis ad mille diablos, ternaro in numero discumbitur, omnia risu, omnia plena ioco. Raptim mangiata salatta est, mox bibitur vini signenta scudella per unum, 265 nam quid commodius, quam post elementa salattae spumantis gotti stellis mostrare culamen? His desfantatis primo certamine, guastant cuncta valenthomines per longum perque traversum. Illico vanescunt tribus in sorbottibus ova, 270 arripiuntque fugam panizzarum octo scudellae, mox scardovarum caedes truculenta secuta est, una nec in vacuo restavit sola piatto, quae genus almancum renovet, prolisque somenzam. Dumque ad fritadam passuto ventre reducti, 275 gallonis lentant stringas, duplicantque parolas, Bertus amorevola sic tandem voce comenzat: —Quotquot habet vester Bertus Pannada, recatur ecce voluntati sociorum nempe bonorum. «Regibus incago, papis, rubeisque capellis, 280 dummodo fortificas mangiem cum pace scalognas, deque meis possim compagnos pascere capris. Nescio qui sitis, quove itis, qua ve rivatis istius ad nostrae teritoria magna Cipadae, nec volo vel minimas aliorum scire facendas. 285 Nondimenum habitus, facies, parlatio linguae, scilicet «oy, tam bien, ma foy», similesque parolae esse foresteros signant, straniamque brigatam. Qua re si vobis nulla est substantia robbae, non casa, non fundus, non ars, non ulla botega, 290 sed tantum fortuna dedit vos esse ramingos, esse viandantes peregrinos atque pecentes, robbam quam teneo vestra est, hic vivite mecum. Bos, asinusque tribus nullo discrimine agetur. Qui mangiare cupit mangiet, qui mungere mungat. 295 Sunt mihi grassarum terrarum quinque biolchae, de quibus ognannum varios accoio recoltos, navones, ravas, verzasque, cucumera, zuccas, porra, favam frescam, remolazzos, aya, civollas. Multa super tuttum melonorum copia grandem 300 dat mihi guadagnum, dat vaccaque, datque somarus. Haec ad commandum vestri sunt omnia Berti, imo ad commandum, fallanti parcite linguae, sunt compagnorum, velut est drittura, bonorum. Sunt inter gentes mundi sex mille miara 305 voiarum speties. Alter, cui robba pochina est, quotquot habet commune facit, medioque reponit; alter avarazzus, Medici cui rendita Cosmi, cui ducatorum Augustini copia Ghisi, non tantum nil dat, nil spendit, cuncta sparagnat, 310 sed miser et stiticus quae sunt aliena rapinat. Si rex, si princeps, si dux, si papa fuissem, quem contentum animi, quam pacem, quemve ripossum, maiorem quam nunc habeo, fortuna dedisset? O menchionem hominem, qui turcos, quique sofinos, 315 atque pretianes, soldanos, barbaquesoros, qui papas, reges, ducas, similesque gazanos, in mundo reputat plus alegros, plusque zoiosos quam me, quamque meos, quam vos vestrosque pitocchos! Solum mangio quidem maiori pace codaium, 320 quam papae ac alii magnates mille guacettos, vosque plus assaium assetata mente cibatis pane pitocato ventrem, bibitisque mioro gustu fundaias vinorum mille per ussos, quam qui cum giazza maiori tempore caldi 325 optima tracannant sub rosso vina capello. Sic cagasanguis eos scannet, sic cancar amazzet, ni cruciet miseros semper cagarella paurae, atque masinato dubitent diamante moriri, nec sit eis tempus mulas intrare spacatas. 330 Credite, contentum mihi si conceditis istum, ut te per fratrem godam, te perque sorellam, non est contentus contento dulcior isto. Obstuperant dudum Guidonis corda tamagnam cortesiam hominis. Tum credit apena quod audit, 335 et tenet haud unquam Bertum nascisse vilano. Sed quid agat pensat, grattat pensiria zucchae, nam sua si tantas renuit vergogna profertas quo se posse suum cariazzum ducere credit? Baldovina quidem cariazzi more tiratur, 340 non solum quod sit longo straccanda viaggio, sed pregnans dudum facta est gran soma bagaio. Si piat invitum, quae poltronigia maior, quae nigrior macchia est, aut quo sguranda savono, ut primus Franzae barro, capitanus honorum 345 gloria tantorum, quo non paladinior alter, pro stocco zappam, pro mazza prendat aratrum? Ergo ragionevolo dum crollat cuncta crevello, et phantasias huc plures voltat et illuc, quod potius visum est, quod honestius illico brancat, 350 atque tenet cerebro firmum nec vadere lassat. Ipse ad circandos solus vult ire paësos, donec vel guerra patriam vel pace guadagnet, quam regat et stabili firmet sibi regna governo; tum Baldovinam, regali sanguine cretam, 355 seu marchesanam faciat, seu iure duchessam. Ergo ubi per mezam risposta quieverat horam, sic Guido principiat:—Confundor, Berte, daverum, nec scio destrezzam meritis retrovare parolis, quae tibi demonstrent almancum quanta voluntas 360 sit mihi pagandi pro tantis debita mertis. Nos en guarda, precor, quam scalzos, quamque frapatos quales nunc cernis, tales depinge, nec altrum terrenum pensare velis nos prorsus habere, quam quod ataccatum scarpis gestamus eundo. 365 Tu tamen avanzans quantos natura benignos, cortesosque facit, portansque a ventre parentis tam gentilezzam quam povertatis amorem, nos poveros miserosque simul, nos absque quatrino, absque bagatino, morituros dente pedocchi, 370 pane, vino socias, disfammas, omnia donas, nosque saporito suades sermone voiamus personae, robbaeque tuae remanere patrones. Dii tibi, si guardant praestantes ulla pitocchis commoda, pro nobis poverellis munera donent. 375 Dum polus intornum coeli menat octo solaros, dumque suo Titan mundum fulgore lusentat, impregnans stellas, impregnans luce sorellam, dum mare sgollaias tantarum sorbet aquarum, atque undis tangit lunae tallhora carettam, 380 semper erit Berti chiarissima fama Panadae. Qua propter nunc iuro tibi, per quanta pitocchi frusta pitocarunt panis, quibus omnia nostra regna manent, sic sic nos Bertum posse Panadam smenticare unquam, veluti sol smenticat ipse 385 pandere giornificos nobis damatina cavallos.— Dixerat et surgens teneras cum coniuge plumas occupat. Ipse autem petit alti strata fenili Bertus, et in schena bocchis iam ronfat apertis. Ecce propinquabat giornus, lusorque matinae, 390 cantaratque cu cu gallus, gallinaque che che, Guido levat strato, vestitur, moxque tenellis uxorem abbrazzat lachrimis, Bertoque pregheris commendat multis, donec Deo dante ritornet. Vult, ait, ex voto Christi visitare sepulchrum. 395 Dixit, et assumpta tabula, bordone, capello se viat et casulae portas uscirat apena, Baldovina cadit nimio giadiata dolore, smortaque deveniens animam gittare videtur. Cui Bertus slazzatque sinum, spruzzatque visaggium 400 praticus et vivam tornat, sensimque gramezzam placat amichevolis monitis, nec ad eius orecchias mille parolinas zucaratas fundere cessat. Baldovina iacens lecto ringratiat illum, mox pregat et supplex orat ne deneget unam 405 solam gratiolam, proprium si curet honorem: scilicet uxoret se se, nec sdegnet anellum, nam quae sposanda est, vel sit vilanella Cipadae, vel brettara Firae, vel borghesana Predellae, (dummodo sporca suas teneant sibi Smorbia vaccas) 410 illa erit amborum requies et dulce levamen, scilicet alterius coniux paritura fiolos, alterius cugnata, nec id magagnat honorem. Non splacuere viro damigellae verba pudicae, annuit et se se faciturum cuncta spopondit. 415 At mercantiam talem imbarcare volenti est opus ut giornos almancum pratichet octo, materies illa est nisi non pesanda bilanzis, atque repossato senno pedibusque piombi. Gatta fretosa parit tisichettos saepe gatellos. 420 Ipsa stet addasium cameris ascosa fratantum, donec tolta bono conseio sposa menetur, nam neque de illorum numero vult esse caprorum, qui cercant magnas patefacto gutture dotes ingiottire magis, quam sposae nosse maneram, 425 et nullum faciunt contum, stimantque nientum aut sibi diavolam nodo agroppare iugali, quae strepitans mandet totam sotosora fameiam, aut velut Actaeon cornutum ferre cimerum, dummodo pregna sibi Bocadori tasca vodetur. 430 Dixit et a stalla pegoras simul atque caprettas, porchettumque, asinumque simul, vaccamque Chiarinam desligat et branco per pascola ducit in uno. Baldovina casam remanet soletta, nec imbrem acquetare potest oculorum, abeunte marito. 435 Pensorosa manu guanzam sustentat et ecce, ecce repentinae sua brancant viscera doiae, namque novo partu miseram fiolare bisognat. Argutos meschina foras mandare cridores cogitur, ac ne sit compresa in pectore calcat 440 spicula quae nondum natus tirat undique Baldus. Tantum invita fremit, nunc ve uno saepe fianco, nunc altro se se (visu miserabile) voltat. Non commater adest, solitum quae porgat aiuttum, ancillas, servasque vocat, quibus ante solebat 445 commandare, velut commandat filia regis, at vocat indarnum, quia tantum gatta valebat respondere gnao sed non donare socorsum. Non sine iure tamen multo stimulatur afanno, unica dum nascit de se possanza baronum. 450 Omne, quod egregium aut lettris aut Marte futurum, non facili partu matris de ventre cavatur, fitque faticoso cruciatu praeter usanzam. Nascitur hic robur finaliter omne prodezzae, flosque gaiardiae, Baldus, fulmenque bataiae, 455 ius spadae, targhaeque vigor, per tela, per ipsa bella fracassator lanzarum, faxque, brusorque, diraque in adversis veluti bombarda catervis. Nec montis durezza quidem, nec azale, nec ingens bastio, nec grossae fortis trinzera muraiae, 460 stare sui poterunt martello salda valoris. Nascitur hic Baldus nullo commatris aiutto, nec, veluti infantes, minimum dedit ore cridorem. Baldovina licet sit membris tota movestis, sicut zerla vetus, discinctis undique circhis, 465 se levat et baculo succurrens passibus aegris scaldat aquam, puerumque lavat, strazzisque revolvit. Inde redit lecto, requiat, lactatque fiolum, saepe basat, matrisque nequit satiare talentum suggere nunc occhios, nunc frontem, nunc ve bochinam. 470 Ille nihil plorat, sed vultu grignat alegro, dumque loqui sforzat, non supplet debilis ancum lingua voluntati, nec tata et mamma, nec ipsam barbottat pappam, licet huic cognitio rerum multa sit, et modico puero nova stella benigna. 475 Laetus in hoc medio sentitur iungere Bertus, saepeque cum cifolis cantuque guidare caprettas, quas simul ad ripas Menzi laghique cimossam ante beveratas in stallae pergama chiavat. Mox tezam ingrediens, zoiosa fronte salutat 480 sic illam:—Quid fit? bonadies, hora bibendi?— quo dicto crevisse sibi videt ecce fameiam. —O—ait,—incipiunt bene res succedere nostrae. Tu tibi commater? tibi tu fantesca fuisti? est ne puer maschius? tu rides? est ne puella?— 485 Illa refert oculis bassis rubeoque colore: —Masculus est mihi natus, quem tu nosce nepotem.— Bertus ait:—Tibi sum fratellus, barba fiolo, at tibi pro nunc sim commater, baila putino.— Dixerat et lotis manibus laetamine sporchis 490 se viat ad stallam, de qua per cornua capram retro tirat, gambasque iubens slargare dedretum, distesas mungit borsas, coppamque novello complet lacte novam, qua frustum panis afettat, dumque simul niveo maseratur suppa liquore, 495 ova coquit, vix nunc de caldis tolta nieris. Inde paiolatam reficit, venasque reimplet sanguine vodatas, forzamque per ossa retornat. Iamque sit assaium peradessum, ponite pivam, ponite sordinam, Musae, repiate fiascum. 500 Si caput est siccum, capiti date pocula sicco.