Читать книгу Etosha - Piet van Rooyen - Страница 6

Olivia skrik met ’n snak wakker toe die ligte van ’n voertuig op die mure van die leë kamer val. Sy’s steeds verstrengel in die geborgdheid van haar droomwêreld. Daar was verskeie bekendes en onbekendes saam met haar by ’n langwerpige tafel met ronde hoeke. ’n Kelner het vleis uit ’n diep bak vir hulle ingeskep. Sy was geduldig besig om haar beurt af te wag; het aandagtig gesit en kyk na hoe die ander eet. ’n Vriend uit haar studenteverlede, ’n kort, effens gesette jong man met ’n bles, rooi wange en sproete op die neus, het sy lippe afgelek en met sy vurk in sy bord in beduie. Aan die mure rondom hulle was daar takbokskedels met breë geweie. Prente van Engelse baronne met wit boordjies en vere in die hoedens het op hulle afgeloer. Dit was skemerdonker in die vertrek, maar het ligter geword toe ’n vrou in ’n wit voorskoot die lampe hoër draai.

In die laatnanag het sy so diep ingesluimer dat sy nie gereed was vir die koms van die jagters nie. Gelukkig hou die voertuig nie by die woonhuis stil nie, maar stoot deur na die veewagters se huise. Die eienaar van die plaas sou haar pateties-kaal op haar slaapsak en sleg verleë langs haar bondeltjie klere, betrap het. Haar eie Land Rover staan agter die huis onder die peperboom tussen die watertenk en die vervalle mure van die ou koelkamer ingetrek. Die vroemôre-aankomelinge het dit waarskynlik met die vinnige verbyflits van hul ligte nie daar sien staan nie. Ook maar goed!

Sy kan die muwwe reuk van gister se sweet aan die waaie van die kakiehemp ruik toe sy dit oor haar kop trek. Die skerp sweetreuk laat haar behoorlik wakker skrik. Mens stink gewoonlik darem nie vir jouself nie! dink sy wrang.

Haar verbleikte langbroek voel krapperig en skurf as sy dit teen haar bene opskuif. Die binnekant van die pype is hard en styf van die vuil. Sy ruk haar hand haastig weg as die skerp saad van steekgras onverwags in haar vinger steek. Sy vloek sag, haar stem ’n onverwagse plofklank in die stil vertrek. “Shit!” Sy byt die stekelsaad met haar voortande uit voordat sy die broek verder aanglip en die belt om haar benerige heupe vasknoop. Sy trap onvas rond toe sy die sokkies een vir een op een been oor haar voete en enkels glip en in die ou paar robvelskoene intrap. Sy dra die skoene al die afgelope drie jaar daagliks op die leeuprogram. Dis tyd dat sy nuwes kry! Sy buk wankelrig om die veters elk met ’n dubbelknoop te strik. Al is sy hoe haastig om uit te kom agter die jagters se voertuig aan, het die maak van ’n dubbele knoop op elke veter al tweede natuur geraak. In ruigteveld, agter ’n vlugtende en nukkerige leeu aan, is los veters lewensgevaarlik. Dit het sy ten minste al geleer, hier in die bos van Afrika – om haar veters behoorlik vas te strik.

Sy kom regop, trek haar vingers deur haar hare en vryf vinnig met die kneukels deur haar oë. Sy bondel haar slaapsak en kussing onder haar arm in. Buite langs die Land Rover maak sy haar hande nat onder die druppende kraan van die ou sementwatertenk en vee die slaap uit die hoeke van haar oë. Die lug voel koel en aangenaam. Dis dikwels die enigste werklik verduurbare tyd van die dag, in hierdie warm somer, so vroegoggend, voor die son kans gehad het om sy stookwerk te doen.

Sy grawe in die knaptes van die langbroek se sak na die Land Rover se sleutels en skuif oor die geskeurde sitplek agter die stuur in. Die slaapsak en kussing druk sy in die hoek teen die deur vas. Sy sien kans vir die dag!

Sy vloek weer, dubbeld dié keer: “Shit! Shit!” as die enjin nie met die eerste draaislag wil vat nie. Die magteloosheid van die slaap sit nog diep in haar sisteem. Sy voel behoorlik onbeholpe, haar hand slap om die stuurwiel geklem. Dan, na ’n woeste gepomp van die brandstofpedaal, gaan die enjin tog stotterend aan die loop. In die stilte van die oggend en in die nou ruimte tussen die geboue klink die geraas besonder hard in haar ore.

Sy wag tot die enjin gelyk loop voordat sy die koppelaar laat skiet. Dan krink sy die voertuig tussen die watertenk en die lae keermuurtjie van die verwaarloosde boordjie suurlemoenbome deur. Dis belangrik dat sy by die kaias kom, haar spoorsnyers optel, voor die jagters self na die leeu begin soek.

Haar ligte val op ’n takskerm, stukke halfgebrande vuurmaakhout, ’n groepie skugter, maer honde, blikke, plastieksakke, geskeurde voddes lap, ’n paar sinkkaias wat te klein voorkom vir menslike bewoning. Daar loer ’n vrouegesig by die een kaia uit; ’n paar kinders met vaak gesigte by ’n ander. Die lywe van ’n troppie boerbokke skyn spookagtig wit agter in ’n kraal van doringtakke. Die bokoë blink rooi in die ligte. Wanneer hulle verskrik begin maal, slaan die dampe stof dik tussen die vae vorms van hul lywe op. Die reuk van bokmis hang swaar in die lug.

Die weerkaatsing van die oë doof uit, die bokke verdwyn in die dwarreling van stof en fyngetrapte mis. Sy sug van verligting toe sy die jagters se voertuig steeds geparkeer tussen die huise opmerk. Dan is hulle nog nie vort nie.

Ryk sakemanne! dink sy toe sy nader beweeg en die voertuig duideliker kan sien. Sy kon mans tot dusver in die algemeen goed genoeg hanteer. Sy is hiervoor jonk en welsprekend genoeg, met ’n paar grysgroen oë, met ’n lenigheid en ’n uitdaging in haar lyf. Mans hou daarvan, het sy agtergekom, hulle hou van daardie bietjie tarting, ’n uitdagende houding en ’n goeie klap selfvertroue. Sy kon tot dusver nooit die onderdanigheid aanleer waarmee hierdie wêreld se boervroue so bedrewe is nie.

Dis ’n dubbelkajuit-Cruiser, daardie soort wat al oor ’n halfmiljoen kos, ’n witte met silwer modderskerms en ’n Windhoek-registrasienommer, die nuutste dieselaangedrewe model. Daar is drie jagters. Hulle stap uit die kring van plaaswerkers uit en beweeg na waar sy in die Land Rover bly sit. Die werkers, haar twee spoorsnyers inkluis, kyk almal om na haar. Sy voel steeds lam en sonder energie.

Die gesig van een van die jagters, ’n lang man met gladde, donker hare en ’n dun swart baard, verskyn langs haar in die oop venster: “Môre, dis nou ’n verrassing!” Die aksent is vreemd, sy kan dit nie dadelik plaas nie.

Sy skat die man so vyf-en-veertig. Hy’s nie ’n gewone boer nie, kan sy uit die gepoleerde voorkoms aflei. Sy kan sien dat hy sukkel om haar in fokus te kry. Dis nog sterk donker; die oggend is pas besig om te breek. Die maan se weerkaatsing lê ’n ronde kol op die Land Rover se enjinkap.

Die twee ander mans kom ook nou reg langs die voertuig staan. Sy vermoed dat haar spoorsnyers die jagters reeds van haar teenwoordigheid vertel het. Sy word nou van ’n kant af getakseer, weet sy. Dit traak haar nie – sy is gewoond daaraan dat mans haar so openlik staan en bekyk. Tog is sy bly die lig is sleg.

Olivia is jonk, jonger as wat ’n mens sou verwag ’n wit vrou moet wees wat jy in sulke harde buitelugomstandighede aantref. Haar jonkheid en die sagtheid van haar gesig laat haar dikwels na ’n tienermeisie lyk. Tog is sy reeds volwasse, ervare en wêreldwys genoeg, en sy ken dié soort staar van mans.

Sy’s mooi, weet sy – dit het sy lankal vir haarself besluit. Sy weet hoe sy in die spieël lyk, met haar breë voorkop, haar sterk ariese neus, haar groot bruin oë, haar hoë wangbene en vol lippe. Sy kan sien dat die bebaarde jagter beïndruk is toe hy haar gelaatstrekke behoorlik kan uitmaak, waar sy agter die stuurwiel sit.

Sy bly sit, haar arms breed om die stuurwiel gevou, in ’n tipiese macho houding. Sy praat by die oop ruit uit: “Ek hoor julle kom kyk hoe ek die leeu verdoof?” Haar stem klink vir haar lomp en vreemd in hierdie stowwerige oggendlug. Sy weet dat sy haar Britse agtergrond met haar aksent verraai, maar op daardie oomblik skeel dit haar min.

“Gmf!” hoor sy een van die mans snork: “Ons kom self leeu skiet. Ons het nie verniet gery nie!” Hy is korter en dikker as die ander twee.

Sy opmerking dwing haar om uit te klim. Sy reik dus langs haar af en laat die deurknip skiet. Die man met die baard trek die deur hoflik vir haar oop, en sy hoor duidelik die sisgeluid wat hy tussen sy tande deur maak toe sy in haar volle lengte langs hulle staan.

Sy staan bykans twee meter in haar sokkies, heelwat oor die ses voet, in Britse terme. Haar lengte laat haar lyf effens ongebalanseerd lyk. Haar hele lyf, die manier waarop sy beweeg, skep die indruk van lompheid, traagheid, gebrek aan grasie.

“Vito Palazzolo,” sê die donker man.

“Hutton,” sê Olivia kortaf, en dan hardop: “Kyk, mense, ek was eerste hier. Ek volg hom al drie dae lank.”

“Dis my grond hierdie, my bees wat gevang is,” antwoord die man met die baard. “Ek is jammer vir jou leeu, maar ons het ver gekom om hom te skiet.”

“Ons sal sien,” sê sy. Sy draai om en skuif terug agter die Land Rover se stuur in. Palazzolo haal sy skouers op.

Olivia draai die aansitter. Haar twee spoorsnyers, Halfkop en Kasupi, sit reeds agter op die bak. Sy sou verkies dat een van hulle voor by haar in die kajuit sit – sy mis die geselskap. Sy het hulle die eerste paar keer na vore probeer dwing, maar hulle het botweg geweier. Hulle het beweer dat hulle agterop moet staan om die veld beter te lees, al sou hulle nie direk op spore loop nie (“Ons wil die dinge uittjek,” sê hulle altyd), maar sy vermoed dat dit eerder is omdat hulle mekaar se geselskap bo hare verkies. Sy sien nou in die weerkaatsing teen die ruit die kooltjie van die twak rooi gloei waar hulle plat op die bak sit en om die beurt aan die slordige kort zol trek wat sy hulle al soveel keer tevore uit ’n reep koerantpapier sien draai het.

Dis nou belangrik om by die leeu te kom voordat die jagters daar is. Die drie wit mans het weggedraai en staan nog tussen die werkers rond, besig om te beduie en uit te vra. “Waar het die leeu gevang?” vra sy dringend deur die oop ruit na agter.

“Nee, ons ken nie die plaas nie,” sê Kasupi.

“Hoekom het julle nie een man opgelaai nie?” Die irritasie blyk duidelik uit haar stemtoon.

“Nee, hulle wil nie klim nie.”

Sy weet sy moet begrip hê vir die veewagters se onwilligheid. Met hulle werkgewer teenwoordig, lê daar by hulle sterker lojaliteite. Hulle weet sekerlik ook maar te goed hoe gevaarlik dit is om saam met haar op die oop Land Rover te ry. Hulle Cruiser is toe agterop, met ’n behoorlike kap. Haar voertuig het ’n baie kwesbare stel tralies waaroor ’n leeumannetjie met gemak kan spring. Die verdowingspyle is buitendien veel minder dodelik as die drie groot gewere waarmee die wit mans gekom het.

Sy brand van frustrasie. Sy self het geen idee waar die veepos lê waar die bees gevang is nie. En selfs al sou sy die waarskynlikste rigting inslaan en die ou wielspore langs die draad af volg op ’n windpomp se blink af, het sy geen versekering dat hulle die spore by die drinkplek sal optel nie. Die plantegroei is so dig hier, so vol swarthaak, mopanie, vaalbos, sekelbos en rosyntjiebos, dat die leeu sy prooi twintig tree van die water af kon neertrek sonder dat hulle die plek gou genoeg sal kry. Al manier is om die omgewing in al groter sirkels te vee. En so ’n soek na spore vat tyd, weet sy maar alte goed. Sy weet dat hierdie twee manne waarmee sy al drie jaar werk towenaars op ’n spoor is, selfs op ’n sagte spoor soos ’n leeu s’n – maar steeds, spoorsny vat tyd. Sy het dus geen ander opsie as om vir die jagters en die plaaswerkers te wag nie. Hulle is die enigstes wat weet waar die dooie kalf lê.

Dis nou reeds goed lig. Die man met die baard hou die deur van die kap agter oop dat die twee veewagters kan inklim. Nou en dan gee hy ’n sydelingse kyk na waar sy in die luierende voertuig sit en wag. Teen sy lang gestalte lyk die veewagters klein en ondervoed. Aan die onwillige manier waarop hulle klim, die bot staar van hulle oë, kan sy sien dat die twee veewagters baie bang is.

Die jagters klim een vir een in die kajuit. Nie een van hulle lyk na ’n leeujagter nie, daarvoor is die hande te sag, die gesigte te glad, die houdings te selfversekerd. Sy weet sommer dat nie een van hulle al in die oop veld deur ’n leeu gekonfronteer is nie. Mense wat daardie ontmoeting deurgemaak het, stap met veel meer respek op die leeujag uit.

Sy verwens hulle hul bravade, hulle arrogansie.

Die jagters se voertuig kom trek direk langs haar in. “Kom jy saam?” vra die man met die swart hare met sy kop by die venster uit. Sy kan haar nie misreken met die koggeling in sy stem nie.

’n Tros jongetjies het reeds die netwerk van hekke by die krale gaan beman. Wanneer sy die voertuig in beweging sit, sien Olivia die spookagtige lywe soos wagtende naggeeste, sommige kaalbolyf en in kortbroek, ander met geskeurde en grondkleurige rokkies aan, in die skemer by die oop hekke staan.