Читать книгу Etosha - Piet van Rooyen - Страница 7

Die Cruiser jaag in volle vaart voor haar by die hekke uit en in die tweespoorpaadjie langs die kampdrade af. Sy trap die brandstofpedaal van die ou Land Rover plat en ry so vinnig sy kan agter die jagters aan. Sy moet woes karring aan die stuurwiel om te bly in die pad waaroor ’n dik laag stof hang. Sy verwens die ou rammelkas sy sukkelende toestand, sy gebrek aan spoed. Die voorwiele dreig gedurig om uit die sandspoor te klim en sy moet behoorlik bontsit om die voertuig op koers te hou.

Drie, vier kilometer ver ry die twee voertuie kort op mekaar se hakke, so vinnig as wat die slingerende paadjie toelaat, in die rigting van waar sy reken die veepos moet lê waar die leeu gevang het. Sy kan maar net hoop dat die leeu met hierdie raserige genaderjaag sal padgee van sy vreetplek af, dieper die veld sal inbeweeg. Sy weet dis ’n skrale hoop – ’n volgevrete leeumannetjie laat hom nie maklik verjaag nie. En die leeus is voertuie gewoond in die Park. Sy het geen vaste planne nie, eintlik kan sy haar glad nie voorstel wat sy gaan doen as sy en die drie jagters die dier gelykertyd raakloop nie. Sy hoop maar daar kom ’n oomblik wanneer sy die geleentheid sal hê om die verdowingsgeweer te gebruik, voordat die jagters kans kry om hom met die koeëls te kan bykom. Sy kan darem nie dink dat hulle ’n halfverdoofde leeu sal skiet nie. As sy net eers haar reg op die leeu kan vestig!

Sy vrees ’n oomblik lank dat sy die sakemanne verloor het, want die dik wolke stof is skielik nie meer voor haar nie en sy ry in ’n arena van helder stoflose veld in. Die eerste sonlig is reeds besig om die blare se rande blink te kleur en ’n sagte skynsel te laat op die are van die boesmangras. Sy pomp die remme en roep vervaard na agter.

Halfkop het reeds vorentoe geleun en beduie deur die oop venster skerp na regs: “Hiernatoe. Hulle is hier af.”

“Hoekom sit een van julle nie voor nie?” verwens sy hulle weer ’n keer stilweg.

Sy druk die Land Rover vinnig in trurat en laat skiet die koppelaar. Met ’n hoë gesing van die ewenaar brul die voertuig enkele meter terugwaarts. Nou kan sy sien waar die tweespoorpaadjie skerp deur die veld wegswaai. Die gebrul van die jagters se enjin is nog ’n honderd meter of wat vorentoe hoorbaar, maar nou teen ’n veel stadiger spoed as so pas. Sy laat los die koppelaar en ry haastig agterna. Sy verminder nie spoed nie. Sy sal nie omgee as die leeu padgee nie.

Hulle moet nou naby die veepos wees. Sy kan sien dat die veld hier baie meer oopgetrap is deur die vee. Voetpaaie en los beesspore begin uit verskillende rigtings hier by mekaar aansluit. Eenkant lê die geboë wit ribbes van ’n ou beeskarkas, die kop met die paar vergeelde horings ’n ent daarvandaan. Die gate van meerkatte, springhase en ystervarke raak nou al meer hier naby die water. Sommige is direk in die spore van die pad, en die Land Rover klouter met ’n gewip van vere daardeur. Sy wens sy kon die angstigheid, wat nou al sterker in haar opwel, wegpraat deur ’n vraag of ’n opmerking aan die spoorsnyers, maar hulle staan onbereikbaar agter op die bak.

In die ry steek sy haar kop deur die venster en praat na agter: “Sien julle al iets?”

Die spoorsnyers se aandag is stip op die veld rondom hulle gerig. Hulle staan penorent teen die kajuit met die hande om die vensterrame geklem. “Nog niks,” hoor sy Kasupi dofweg antwoord.

Met die vingers van haar linkerhand trek sy die geweer oor haar skoot en woel die pakkie verdowingspyle oop. Sy lig die seël aan die punt met die duimnael af. Terwyl sy die stuurwiel met haar knieë vasklem, trek sy die slot oop, druk die pyl in die kamer. As sy die geringste kans gebied word, gaan sy skiet.

Dan is hulle by die veepos. Sy sien die sakemanne se blink Cruiser tussen ’n los klompie vaalgroen saliebosse staan. Die veewagters het uitgeklim en dig teen die jagters se kajuit kom staan. Nou beduie hulle met swaaiende arms in die veld in. Koeke droë beesmis lê wydverspreid op die kaalgetrapte terrein waar die veespore die sand omgedolwe het. Die kraaldrade is slap en vervalle en die ou sementdam lyk heeltemal uit plek uit hier tussen die bos en die bome. Die drinkbakke moet lek, want ’n plaat water staan teen die uitgeholde fondament daarvan. Stukke ou draad en sparre lê oral rond. Die windpomp staan half versteek agter ’n groot tambotieboom. Hier is nie op die oomblik beeste by die veepos nie; dis nog te vroeg om te kom drink. Na gister se vangslag sal die vrees hulle buitendien lank weghou van die water af.

Olivia druk die Land Rover parmantig vorentoe langs die jagters se voertuig in, klim vinnig uit en stap nader. Die veewagters maak pad vir haar. Dis nou lig genoeg om die jagters se gesigte behoorlik te sien. Sy sien die dik swart lope na bo gerig waar die twee passasiers met die gewere tussen hulle bene vasgeklem sit. Die man met die baard is agter die stuurwiel: Palazzolo, onthou sy.

“Asseblief, meneer Palazzolo,” vra sy weer. “Ons is besig met ’n belangrike navorsingsprojek. Laat my die leeu terugvat Park toe?”

Dit lyk asof die man agter die stuur ’n oomblik oorweeg om toe te gee. Dis egter dadelik weer die kort dikke wat teëskop. “Ek het gekom om leeu te skiet!” sê hy, meer na sy maats as na haar kant toe.

“Dis ons leeu, die Panne s’n,” sê sy en staan nog nader aan die venster om seker te maak dat hulle die epoulette op haar skouers raaksien.

“Wys my die brandmerk en hy’s joune,” sê dieselfde onbeskofte ene. Hy sit vorentoe oor die geweerloop gebuk en speel met sy hande oop en toe daarop.

“Stadig nou, Mario,” maan Palazzolo hom.

“Dit is ons leeu,” sê hy. “Die wet sê sodra hy bees vang, is hy ’n ongedierte.”

“Basta die vroumens!” sê die kort dikke sydelings aan die ander. “Kom ons ry!”

“Jammer, Juffrou,” laat die donker man sag deur sy baard hoor. “Dit is my bees, en my grond, en my vriende, en die wet is aan ons kant. Jy kan die volgende leeu kry. Julle het nog baie.”

Olivia hoor die finaliteit in die stem. Hy is ooglopend ’n man wat gewoond daaraan is om gesag te voer.

Die twee veewagters het intussen reeds weer agter ingeklim. Sy kan hulle gesigte dofweg deur die kajuit se agterruit uitmaak.

“Kom ons ry,” hoor sy die man in die middel weer sê.

“Waarnatoe?” vra die donker man na agter. Die beeswagter se dun arm kom van agter deur die skuifruit gedruk en dui met ’n sirkelbeweging ’n algemene rigting aan. Palazzolo maak ’n kort, teatrale saluut met die regterhand teen sy voorkop en sit die voertuig in beweging.

Olivia drafstap terug na haar trok en spring in. Sy trek die verdowingsgeweer terug oor haar skoot en volg die Cruiser deur die bos.

“Mooi kyk!” roep sy na agter.

Die spoorsnyers antwoord nie. Sy het tog geleer om ten volle op die twee te vertrou. Waar daar ’n leeu is, sal hulle hom deur die dikste bos en in die donkerste skaduwee raaksien, selfs waar hy diep verskuil lê in die lang geel gras waarmee sy eie geel vel so gemaklik saamsmelt.

“Daardie bees lê hier voor,” hoor sy Kasupi langs haar sê. Sy skrik vir die onverwagse stem hier langs haar oor.

“En die leeu?”

“Ek sien hom nog nie.”

Die Cruiser het by die beeskarkas tot stilstand gekom. Die bestuurder lig hom halflyf by die oop ruit uit en kyk rondom hom in die veld rond. Ook die kort dikke kom nou deur die venster orent. Ondanks die erns van die situasie, kan Olivia nie help om te grinnik nie. Dit lyk hoogs potsierlik, die twee dapper jagters halflyf by die venster uit, nie een braaf genoeg om uit te klim en op eie voete leeu te soek nie. “Kan jy dit glo?” brom sy ergerlik.

“Hier agter,” hoor sy vir Kasupi sag maar dringend sê.

Olivia steek haar kop vinnig by die venster uit om te sien in watter rigting die spoorsnyer beduie. Dan draai sy die Land Rover met ’n wye draai soontoe.

Sy span haar oë tot die uiterste in om deur die bos te priem, die gestalte in die swak oggendlig raak te sien. Uit die hoek van haar oog hou sy dop waarnatoe Kasupi met ’n wuiwende hand wys. Sy ry stadig en rukkerig deur die dik sand, swenk om die digste bos en ry van die kleineres met die buffer plat.

Meteens is die leeu voor haar. Sy kan hom nou duidelik sien waar hy halfverskuil onder ’n rosyntjiebos lê. Sy massiewe voorlyf en kop het regop gekom. Sy aandag is stip in hulle rigting gerig. Dis die eerste keer in die drie dae van spoorvat dat sy die mannetjie te sien kry. Dis ’n pragtige dier, nog ’n jongerige mannetjie, op pad na die fleur van sy lewe, donkergeel met bruin maanhare, nog nie so dig en vergroeid soos by ’n ouer mannetjie nie, maar reeds indrukwekkend.

Die leeu lyk dikgevreet en glad nie lus om pad te gee nie.

“Skoert!” skree sy en slaan met die plat hand teen die Land Rover se bakwerk. Dis ’n ondeurdagte gebaar. Dalk moet sy eerder dadelik die verdowingsgeweer gebruik, soos sy aanvanklik gereken het. Maar dit kan ’n hele paar minute vat voor die verdowingsmiddel sy uitwerking het, en met die jagters hier so by haar is dit hopeloos te lank. Sy weet sy moet die dier tot elke prys probeer wegdryf van die jagters se gewere af. Sy kan môre, of oormôre terugkom op die spoor. Tyd het sy genoeg. Dis haar werk. Hierdie sakemanne in die Cruiser moet binnekort weer terug wees by hulle lessenaars in Windhoek, as sy dit reg het. Dan kan sy en die spoorsnyers terugkom om die spoor van hier af verder te vat.

Ná die dawering van haar plat hand op die plaat het die mannetjie traag opgestaan van sy lêplek af, maar maak geen aanstaltes om te hardloop nie. Hy weier om te beweeg. Hy strek hom op die dwarste voor hulle in sy volle lengte uit en krom sy nek en rug met ’n tipies katagtige beweging. Sy pens hang swaar van die beesvleis. Dan draai hy viervoet in hulle rigting, kyk haar stip met sy goudgeel oë aan. Die uitdaging daarin is onmiskenbaar. Sy stert kwispel rukkerig oor sy rug. Hy maak kort, steunende gromgeluide.

“Hy is vol kak!” sê Kasupi van agter.

“Dit kan ek sien,” brom sy by haarself.

Sy slaan weer op die deur, die keer harder. “Sjoes! Sjoes!” skree sy.

Nou gee die leeu wel ’n paar treë pad, maar glad nie haastig nie. Toe sy stadig agter hom begin aanry, steek hy gou weer vas.

Hy’s te vol gevreet om te hardloop, dink sy.

“Hy gaan nie loop nie,” bevestig Kasupi haar vermoedens van agter. “Hier kom daai manne ook nou,” sê hy.

Die jagters moes haar gevolg het, vermoed het dat sy hier agter iets aanry. Daar bly vir haar geen ander opsie oor nie. Sy trek die verdowingsgeweer reg, vat die deurhandvatsel met mening vas en klim uit. Dan stap sy vorentoe om en stut haar rug teen die Land Rover se rooster. Sy en die leeu staan nou direk teenoor mekaar opgestel. Die dier takseer haar met die oë. Die afstand tussen hulle is ’n skrale twintig meter. Sy weet dis hopeloos te naby vir haar om betyds terug te kom in die veiligheid van die kajuit in as die dier sou besluit om te storm.

In die agtergrond hoor sy die jagters se voertuig nader dreun, en uit die hoek van haar oog sien sy die blink van die bakwerk flits. Sy het al baie met leeus gewerk. Sy glo sy ken hulle. Hulle het nog altyd eerder padgegee as gestorm. Sy gaan die kans vat.

Sy korrel direk op die mannetjie se bors, daar waar die maanhare yl in ’n kroontjie van krulhare saamloop. Dan druk sy die sneller. Sy voel die ligte skop van die geweer teen haar skouer, hoor die knal van ver af en gedemp tussen die bosse terugeggo. Sy sien die rooi pyltjie netjies teen die leeu se bors vasslaan. Sy sien die rooi klossie van die pyl teen die leeu se bors hang, ’n tossel op ’n sirkusdier. Maar dit is nie ’n sirkusdier nie!

“Hy kom!” skree Kasupi.

Alles vind in stadige aksie plaas, ver, asof dit buite haar gebeur, met iemand anders, op ’n ander plek. Sy het die geweer laat val en is besig om hand oor stadige hand teen die voorkant van die Land Rover af te beweeg terug na die kajuit toe. Die hoekige metaal van die voertuig druk skerp teen haar heupe. Sy voel haar broek se lissie aan ’n uitsteeksel op die bakwerk haak en pluk vervaard daaraan. Dit skeur met ’n dun geluid, gee skiet. Sy hoor die asem hortend by haar mond uitkom. Sy sien die leeu se lyf, die reusekop al groter word soos hy nader storm in wolke stof. Die leeu vul haar hele gedagteveld, haar hele wese. Hy suig haar in sy bestaan in, in sy twee woedende geel oë in.

Die veld se stilte slaan kloppend teen haar ore vas, dring haar kop binne. Die vrees dring allesoorheersend uit haar maag en in haar keel in op. Klein walms stof slaan tussen die leeu se pote uit op.

“Voertsek! Voertsek!” hoor sy vir Kasupi en Halfkop albei skor skree.

’n Skoot knal, nog een. Die leeu tol op sy spore om. Dan verdwyn hy in ’n maalstroom van woede en stof. Sy sien die kolkende stofwolk skaars vyf meter voor haar, sien die vlieting van ’n rukkende stert, hoor hoe hy aanmekaar en skor bly grom. Vir ’n oomblik bedaar die wilde gemaal van stof, kan sy die mannetjie trots en regop voor haar sien, terwyl hy stip na haar kyk. Dan knal ’n laaste skoot. Met ’n ruk steier die dier op sy agterpote terug. Hy lê ’n paar maal hygend en asemhaal, raak dan heeltemal stil.

Die veld is volkome vasgevang in die helderheid van die sonlig. Alles is skerp en duidelik. Alles hou asem op na die wilde geknal van die skote, die leeu se woedende gegrom. Alles is stil.

Haar bene gaan rukkend onder haar aan die bewe. Sy kan nie staan nie, sy moet gaan sit. Met die wenas se haak om aan vas te hou, sak sy heeltemal verlam en hulpeloos na onder. Sy gaan wydsbeen op die grond sit. Haar mond is oop. Sy voel die slym oor haar lippe loop, oor haar ken drup. Daar is ’n skerp metaalsmaak in haar mond. Die geweer lê langs haar op die grond. Sy kan voel hoe die loop warm teen haar been druk.

Sy kyk eers op toe die skaduwee van die donker man oor haar val, geweer in die hand. “Noue ontkoming, nè, my suster?”

Botsende emosies wel in haar op: vrees, woede, dankbaarheid, verligting, verontwaardiging. Die ontsteltenis skop die krag terug in haar bene. Sy kan nie so bly sit nie. Sy vat aan die Land Rover se buffer en trek haarself regop. Voor haar staan die ander twee jagters reeds by die dooie leeu. Sy ignoreer die donker man by haar en stap nader na die karkas. “Dis my leeu,” sê sy en wys met haar toon na die rooi klossie waar die pyl steeds teen die leeu se bors sit.

“Ek het geskiet,” sê die kort dikke. Hy buk vorentoe en trek die pyl uit die leeu se bors. ’n Druppel bloed glinster daarop, ’n klein ronde rooi druppeltjie. Dan gooi hy die pyl met ’n uitdagende gebaar eenkant toe.

“Ja, by die venster uit, na ek hom reeds verdoof het.”

“Hy het min verdoof gelyk vir my!”

“Jy ken die reëls: Die eerste trefskoot merk die dier as die skut s’n.” Al die bewerigheid is nou uit haar uit. Net die woede bly. Sy kan sien dat haar selfversekerde houding, na die lewensgevaar van so pas, die jagters ontsenu. Sy is bly daaroor.

“Jy’s ook nie juis die dankbare tipe nie, nè?” sê die stiller een van die drie jagters. Dis die eerste keer dat sy hom hoor praat.

“Ek besef julle het my lewe gered, dankie. Jammer dat ek so ongeskik is. Dis die skrik, en die ontsteltenis.” Sy moet haar dwing om hierdie woorde te sê. In haar bly slegs die woede en skaamte steek.

“Neem ’n foto en los die dier vir haar,” sê Palazzolo, wat nou ook langs hulle kom staan. Hy stoot met sy skoen aan die dooie leeu se lippe. Dis nou behoorlik lig.

“Dis my eerste leeu!” bly die dikke mor.

“Ons kom weer. Hulle sal weer uitkruip uit die Park uit. Neem ’n foto en laat ons ry. Ek is honger. En lus vir koffie.”

“Ek het in jou huis geslaap,” sê Olivia vir die man.

“Goed so. My plesier.”

“Dankie.” Olivia draai om en stap die twintig meter na die Land Rover terug. Die spoorsnyers staan woordeloos teen die bakwerk aangeleun. Hulle maak beurte met ’n enkele selfgerolde sigaret; gee dit na elke dampie bakhand na mekaar aan.

Sy gaan sit en skink vir haar van die koue tee uit die termosfles; drink met klein slukkies. Die koue, soet vloeistof bring kalmte terug in haar senuwees. Vanuit die kajuit sit sy en kyk hoe die jagters die leeu in verskeie posisies uitstal om foto na foto van die dooie dier te neem, die grynsende jagters in verskillende houdings daaragter, gewere dwars in die hande, vol dapperheid en bravade.

Die jagters ry sonder enige verdere woorde van afskeid. Toe hulle stof verdwyn, ry Olivia nader om die dooie dier op te laai. Sy tel die rooi verdowingspyl op waar die jagter dit eenkant in die stof gegooi het. Die spoorsnyers trek die agterpote met ’n stuk baaldraad oorkruis teen mekaar vas. Toe laat sy die wenas agtertoe oor die katrolle trek en hys die leeu stadig daarmee op die bak. Kasupi en Halfkop druk die swaar lyf met hul skouers oor die bak se rand, terwyl sy die kontroles van die wenas beheer. Sy werk versigtig.

“Lig op, lig op,” sê sy vir die spoorsnyers. Sy wil nie hê dat die vel seerkry wanneer die lyf swaar oor die skerp rand skuur nie. Sy is weer eens dankbaar vir hierdie kontrepsie van kabel en katrolle wat Fechter vir haar in die werkwinkels laat opsit het. In haar en hierdie twee skraal spoorsnyers se lywe sou dit nie sit om byna tweehonderd kilogram se dooie leeu met die hande op die bak te moes trek nie.

Wanneer hulle by die plaasopstal verbyry, sien sy die jagters se Cruiser ingetrek staan waar sy gisteraand geslaap het. Sy weet dat sy met hierdie een misluk het. Sy sou veel eerder met die lewende leeu wou terugry. Tog gee die karkas haar die geleentheid om ’n vars disseksie te doen.

Dis drie uur se ry Okaukuejo toe, die plek waarvan die naam “Vrugbare Vrou” in die Heikum-taal beteken. Nie dat die naam haar beïndruk nie. Sy behoort voor middag terug te wees in die kamp.