Читать книгу Oase - Stefani Serfontein - Страница 11

❧

18 Junie 2011

Sy is naar, naar!

Die reuk van petrol en suur sweet hang om Sarah en haar gewrigte pyn. Sy maak haar oë oop. Stadig word sy bewus van wat om haar aangaan. Haar kop pyn ook waar die hou haar getref het. Iewers dreun iets. Dis donker om haar en die lap is genadiglik nie meer in haar mond nie. Sy roer effe, maar sukkel om te beweeg.

Ounooi!

Sy beur onmiddellik om regop te kom en stamp haar kop hard teen iets. Haar bene en arms kan nie reguit nie. Haar hande is steeds agter haar rug vas. Daar is ’n stink sak oor haar kop getrek, onthou sy. Sy lê skeef-skeef terug en luister. Dis die dreuning van ’n voertuig. Sy is in ’n motor se kattebak …

Sarah dwing haarself om haar ledemate te ontspan.

Waarheen sou hulle haar neem? En waarom? Hoe laat is dit? Wat sou van Ounooi geword het; leef sy ooit nog? maal dit deur haar kop. Sy kreun onwillekeurig. Haar dierbare getroue honne. Sy byt op haar lip. Haar mond is droog en proe sleg, seker van daai aaklige lap wat hulle in haar mond gedruk het daar op die strand. Sy gril.

“Julle sal my nie onderkry nie,” sê sy hardop vir haarself. “Ek was nog altyd ’n planmaker. Wie en wat met my wil sukkel en my hond seer- of doodgemaak het, sal met Sarah Jacobs te doen kry.” Sy konsentreer om van die naarheid te probeer ontslae raak. “Mind over matter,” het sy eendag ’n motiveringspreker hoor sê.

Sarah dink aan haar pa wat al so lankal hemel toe is. Saartjie, het hy haar genoem. Saartjie my dapper lam, was sy tergnaam vir haar. Op hul plaas in die Vrystaatse hoogland was daar min wat sy nie probeer het nie. Of dit nou bloots perdry was, eenbeen staan op die wiegende sleepwa agter die trekker, kleilat speel saam met die buurseuns of in die wilgerbome rondklouter by die dam saam met haar ouboet. Niks kon haar stuit nie.

So pasop, wie julle ook al is, dink sy met nuwe moed en tog ’n bietjie wrewel in haar hart.

Positiewe denke, Saartjie, dink aan goeie dinge, vermaan sy haarself.

Sy forseer haarself om haar gedagtes te laat gaan na luilekker Vrystaat-dae. Sy beleef in haar gedagtes weer die laataandse stoepetes met varsgebakte brood en druiwekonfyt. Lekker dae. Die bootjies wat sy en haar maat op die leivoor laat dryf het, die wilgertakkrone wat hulle vir mekaar gevleg het. Terwyl sy so aan haar mooi kleintyd dink, dommel sy soms in. Haar ou voetbesering pyn van die skeeflê en sy skuif so nou en dan net heen en weer om gemakliker te probeer lê.

Die lekker plaasherinneringe help ook om die tyd om te kry. Soms dommel sy in ’n onrustige slaap. Dan is sy weer wakker en byt op haar tande om nie van benoudheid aan die skree te gaan nie. Verbaas hoor sy hoe die motor se rewolusies skielik drasties afneem. Dit voel nou of hulle op ’n hobbelrige grondpad ry. Die motor skud en ritteltit oor die sinkplaatpad. Sy begin dadelik tel om min of meer vas te stel hoe ver hulle op die grondpad ry. Teen die tyd dat sy 1800 getel het, kom die motor met ’n ruk tot stilstand. Dalk ’n halfuur van die teerpad af, dink sy. Die motordeure klap en sy hoor stemme. Sarah staal haar vir wat kom.

Die stemme buite word luider en sterf dan weg. Wat sou die ergste wees, om hier in die kattebak vergeet te word of om die boewe van aangesig tot aangesig te moet aandurf? wonder sy. Die taal wat buite gepraat word, het vir haar net soos een van die Arabiese dialekte geklink wat sy in die ses maande in Saoedi-Arabië gehoor het. Is dit moontlik? Hier in Suid-Afrika?

Het haar ontvoering iets met verlede jaar se insident te doen of raak sy nou paranoïes? Hierdie keer is daar nie ’n Rooikruis-taakmag en ’n dokter Ari’el wat haar kan kom red nie. Sy is op haarself aangewese.

Toe hoor sy weer die mense praat en met ’n harde pluk word die kattebak oopgemaak. Sarah knipper haar oë teen die skielike skerp lig terwyl sy ru deur ’n sterk bruin arm uit die beknopte ruimte gepluk word. Sy stut haar met haar elmboog teen die motor om haar balans te hou.

“Waar is ons?” vra sy met ’n droë mond.

Voor sy ’n bietjie water kan vra, kom die skerp reaksie: “Djy hou djou bek, vroumens, of ons druk wee daai lap in djou mond!”

Die Afrikaans verras haar en sy knik hewig om seker te maak dat sy haar nie die twee donker mans se wrewel op die hals haal nie. Die langer een van die twee gryp haar elmboog en pomp haar met ’n kortloophandwapen in die ribbes. Met ’n “Go! Walk!” word sy aangepor om aan te stap in die voetpad waarlangs hul stilgehou het.

Sy loer tersluiks terug na die motor. Dis ’n ouerige donkergroen Duitse fabrikaat, Vrystaatse nommerplaat. Sy maak doelbewus ’n nota in haar kop. Seker gesteel, maar sy memoriseer tog die nommerplaat. Die veldgras is ruig weerskante van die voetpad en dit wil-wil vir Sarah ruik na see. Hier en daar is kort struikgewas te sien.

Die voetpad word al hoe nouer en dit het onlangs verspoel. Die omgewing is nou meer sand as gras en loop skuins ondertoe. Hier en daar is groot klippe langs die paadjie. Sarah is dankbaar dat sy steeds haar stapskoene aanhet. Haar linkervoet klop dof van die posisie waarin sy die hele rit lank in die beknopte ruimte moes lê.

Toe hoor sy werklik die see. Die Port Jackson-bosse groei welig rondom hulle en terwyl hulle verder stap in die weggespoelde voetpad, kom die see in sig. Dankie tog, sug sy geluidloos, een genade in al die ellende. As ek net die see kan hoor, dan het ek sommer meer moed.

Sarah asem die seelug diep in ná die suur bedompigheid van die kattebak. Hulle stap ’n hele ent en kom uiteindelik tot stilstand by ’n ou verweerde kliphuis met verweerde groen houtvensterrame en ’n bruin voordeur. ’n Geroeste sifdeur hang skeef aan een skarnier. Sy aarsel, want sy hoor iewers ver motors dreun en wonder of dit die hoofpad is, of hulle dalk naby ’n dorp is. Die handwapen se koue metaal druk weer teen haar ribbes. Sy deins dadelik weg en strompel in die rigting van die voordeur waarheen die rampokker haar aanpor.

“Maak die deur oop,” beveel die een man die ander.

Dié tree vorentoe en draai aan die ou geroeste handvatsel. Dit is stram, maar tog gaan die deur oop. ’n Vrot reuk van binne slaan byna haar asem weg, maar sy word hardhandig vorentoe gedruk, tot binne-in die vertrek. Daar is geen meubels in nie en ’n hoop strooi lê teen die een klipmuur. Sy word ru tot by die strooi gestamp en beveel om op die strooi te gaan sit. Oor die vensters is ou vuil planke vasgeslaan en aan die een kant langs ’n deur wat na ’n ander vertrek lei, lê ’n hoop ou vuil lappe. Sy neem aan dit is wat so stink. Die strooi ruik darem vars en skoon. Dankie tog.

Die taai kleefband word weer ingespan om haar enkels aanmekaar te bind. Hierdie keer word haar mond ook toegeplak voordat sy ’n slukkie water kan vra. Haar tong kleef aan haar verhemelte. Sy is verbaas dat hulle haar nie geblinddoek het of weer die stink sak oor haar kop getrek het nie. Hulle wil tog seker nie hê sy moet op ’n later stadium hulle gesigte herken nie? Dit is vir haar ’n slegte teken, want dalk is daar nie vir haar ’n later stadium nie. Maar terwyl daar lewe is, is daar hoop, het die ou mense gesê en tot dusver het sy darem nog nie vir haar lewe of aanranding gevrees nie.

Hulle is twee rowwe knape en Sarah het geen benul waarom sy hier is nie. Sy het nie ’n miljoenêrpa of ’n man wat ’n reusebedrag geld kan betaal as losprys nie. Net ’n broer in Egipte, een met sy eie probleme. Wat sou hierdie twee se motief wees? Het sy haar vroeër verbeel toe sy die twee Arabies hoor praat het?

Sy moet net positief bly, maan sy haarself weer ’n keer.

Die lang maer man stap deur ’n gangdeur die huis binne en praat weer heftig en vinnig vanuit die gang met die ander een. Hierdie keer praat hul onmiskenbaar in die Arabiese dialek.

“Skei nou uit, djou sleg ding!” snou die ander hom in Afrikaans toe. “Die grootbaas het baie dytlik ‘nee’ gesê toe ek gevra het of ons twie haar bietjies kan sagmaak. Vegiet dit en kô lat ons yt hierdie stinkende hool ytkom.”

’n Argument ontstaan en hulle beduie met swaaiende arms en heftige woorde – weer in die Arabiese taal. Die lang man storm terug en die twee begin stamp aan mekaar. Sarah kyk net af in die strooi en hou asem op. Sy bid woordeloos om beskerming van Bo.

Toe storm beide mans uit en slaan die deur toe. ’n Sleutel knars in die slot. Sarah asem stadig uit. Genadige Vader, dankie tog!

Dit is aanvanklik pikdonker in die kamer nadat die deur toegeklap is. Toe haar oë aan die skemerte gewoond is, sien Sarah ’n dun sonstraaltjie aan die kant van een van die vensters wat ’n dowwe lig die vertrek inbring. Sy skuif ongemaklik tot teen die muur en konsentreer om haar bewende ledemate tot bedaring te bring.

Wat, o Vader in die hemel, gaan met my gebeur? roep haar binneste steeds uit.

Sarah sit-lê skeef teen die muur. Dit is koud in die plek en die strooi word naderhand ook maar hard. Haar brein wil nie afskakel nie. Sy draai die onlangse gebeure om en om in haar kop. Haar arms pyn van die ongemaklike posisie agter haar rug en soms laat die strooi haar neus en oë jeuk sonder dat sy dit kan krap. Genadige trane spoel die gejeuk weg en sy probeer weer aan goeie en mooi dinge dink.

Veel later sak sy in ’n uitputtende slaap weg. Sy dryf weg in die vergetelheid en droom van Ari’el en ’n warm sonskyndag in ’n soms ondraaglike woestynhitte. Sien weer die kleurryke binnekant van die sjeik se tent wat maande lank haar tuiste was. Sy voel hoe die heerlike laaste sonstrale van die woestynaand haar bene warm bak.

Toe sy wakker word en dit yskoud is, probeer sy haar weer verplaas na verlede jaar se gebeure. Sy raak verlore in die wonder van daardie tyd, iewers in Saoedi-Arabië in 2010.

Sy sit en en bak in die laaste sonstrale wat by die weggebinde tentklap inkom. Dit is Vrydagaand, Erev Shabbat. Dieper in die tent staan ’n metaalwynkelk vol geurige Rosé-wyn op die lae tafeltjie. Langs die wyn is ’n groot bord, gelaai met die heerlikste heuning-en-neut-pasteitjies, druiwe, dadels en gedroogde vye. Op ’n ander bord is ’n platbrood, skywe kaas, olywe en humus. Sy kyk op na dokter Ari’el wat haar aan die hand optrek en haar ondersteun terwyl sy tot by die rusbank hinkepink. Hy sleep ’n dik kussing nader om by die lae tafel te kom sit. Eers maak hy die klap voor die tentopening toe en haak dit sekuur vas. Die sonlig wat by die ingang van die tent ingekom het, word uitgesluit. Binne-in bly die tent egter gesellig, knus.

Ari’el bring ’n paar klei olielampe nader en plaas dit voor Sarah op die lae tafel. Toe sak hy met ’n tevrede sug op die dik kussing neer. Hulle glimlag vir mekaar. Daar is ’n gemaklikheid en vredevolle rustigheid tussen hulle.

“Sal jy die lampies vir ons aansteek Sarah?”

Sy knik en trek die ryk geborduurde doek wat oor haar skouers hang, oor haar hare. Toe tel sy die vuurhoutjiehouer wat hy ook voor haar neergesit het op. Dit is in ’n silwerblikkie waarop die woorde “Shabbat Shalom” ook in Hebreeuse sierskrif letters uitgebeeld is.

Sy steek die twee klein lampies voor haar aan en bid saggies die eeue oue gebed waarmee die Shabbat verwelkom word. “Baruch atah Adonai, Eloheinu Melech ha’Olam asher kidde-shanu bid verecha v’natan lanu et Y’shua Mashichaynu v’tze-vanu le-hi-yot Or la-Olam.” Geseënd is U, Here onse God, Koning van die Heelal, wat ons deur u Woord geheilig het, en ons Y’shua ons Messias gegee het, en aan ons die opdrag gegee het om ’n lig in die wêreld te wees.

Sarah is intens bewus van die gewyde atmosfeer rondom hulle. Gister het Ari’el haar vir die eerste keer laat opstaan. Dit was laat namiddag, omtrent dieselfde tyd as nou. Hy het haar arm liggies ondersteun toe sy van die skielike regop wees wou omkantel. Iets soos ’n elektriese skok het deur haar hele lyf getrek by sy vingerpunte se aanraking. Sy het haar gestaal om geen emosie te wys nie. Dié dokter het haar tog terug na die lewe gedokter en al honderde kere aan haar geraak. Wat sou met haar aangaan?

Hy het haar na buite begelei en hulle het stadig om die tent wat nou al vir sewe weke haar tuiste was, gestap. Die ander tente wat in klompies ’n ent weg van haar tent gestaan het, was verlate en sy het gewonder waarom al die mense in die kamp net stemme is wat sy hoor, maar nooit sien nie. Die enigste persoon wat sy in die afgelope weke daagliks gesien het, was die dokter. Hy was soms net een of twee keer per dag by haar, maar sy het die gevoel gekry dat hy die dae wat hy om haar lewe geveg het baie meer ure van die dae en die nagte by haar was.

Ari’el maak sy oë toe en dank hul Vader vir die oorvloed van wyn. Dan neem hy een van die plat brode en dank Hom vir die voedsel en die brood wat uit die aarde vir hul voorsien is. Hy seën ook vir Sarah met die eeue oue seën wat aan die begin van Shabbat oor die vrou in die huis uitgespreek word.

Toe neem Ari’el die Skrif wat langs hom op ’n tafeltjie lê en lees vir hulle Psalm 92, die Shabbatpsalm. Die vrede van die rusdag vul haar hele wese. Sarah is ver van haar mense. Sy is deur ’n erge beproewing en pyn maar sy is vreemd gelukkig.

Diep ingedagte sit sy en kyk na die kos en begin nie nadat die brood en wyn geseën is dadelik eet nie. Sy dink aan die afgelope weke. Ari’el neem haar hand en vra of daar fout is. Sy antwoord hom nie, want sy aanraking skok haar weer eens.

Toe sy besef dat daar geen verpleegsters was terwyl hy haar versorg het nie, vlam haar gesig by die kerslig. Sy het drie weke, daar gelê met net die dokter wat haar versorg het. Die dag toe sy haar bewussyn herwin het, was sy in ’n sagte, waatlemoenkleurige pajamapakkie van sy geklee. Dit het nie aan haar behoort nie en sy besef nou eers dat hy die een was wat haar gewas en verklee het.

Sarah probeer die verleentheid afskud en glimlag net in sy oë. Sy neem ’n stukkie van die brood, strooi ’n paar korrels sout oor en druk dit in die humus.

Sedert sy bygekom het, het Ari’el gereeld saam met haar sy etes kom nuttig. Dit was van die begin af gesellige ure. Sy voel so veilig by hom. En soos wat sy al hoe sterker geword het en die pype en bottels langs haar bed nie meer nodig was nie, het sy saam met hom kon eet en lief geword vir die geurige Arabiese kosse. Sy het hom Afrikaanse woorde begin leer en hulle het baie pret gehad. Haar sêgoed het hom telkemale uit sy maag laat skater.

Toe hulle verlede week oor dieper dinge en hul geloof begin praat het, was dit vir haar ’n verrassing om uit te vind dat hy ’n Jemense Jood van afkoms is, maar dat hy soos sy die Messias as sy Verlosser ken.

Vanaand se Erev Shabbat-ete is dus soos ’n spontane uitvloeisel van hul gemeenskaplike liefde vir hul Vader in die hemel. Hulle ontspan saam en die kos is heerlik. Tot in die laat uur gesels hulle en hy vertel haar van sy grootwordjare en die burgeroorlog wat die Jemense volk tans beleef.

Sy vertel hom van haar tuisdorp in die Vrystaat en hul pretdae op haar ouers se koringplaas. Byna teen middernag jaag haar beseerde voet, styf van die woestynaand se koue, hulle bed toe. Ari’el wag geduldig dat sy in die badkamergedeelte van die tent klaarmaak om bed toe te gaan en help haar tot by haar bed. Hy groet haar skielik byna bruusk, buk vinnig onder die tentdeur na buite en maak dit dan vas.

Nou is dit maande daarna en Sarah knip die trane wat weer in haar oë opwel weg. Hier lê sy hulpeloos in ’n ellendige kliphuis sonder dat sy weet of hy ooit iets vir haar gevoel het. Sy het geweet hulle is aangetrokke tot mekaar. Maar Ari’el het hom altyd ru weggekeer die oomblik wat hul te na aan mekaar beweeg het. Sarah forseer haarself om nie te huil nie. Sou Ari’el aangevoel het dat sy vir hom gevoelens begin ontwikkel? Het sy haar misgis die kere wat sy gedink het sy sien liefde in sy oë vir haar, was dit net simpatie?

Wel, sy sal hom in elk geval nie weer sien nie. Hy sit op ’n ander kontinent in die Midde-Ooste en veg vir sy land.

Met die water wat verby is, sal die meul nie weer maal nie, Saartjie, vermaan sy haarself. Staak jou dagdromery. Dis nag. Letterlik en figuurlik. Eers ná ’n lang ruk raak sy uiteindelik weg in ’n rustelose slaap.

Laatnag skrik sy wakker. Dit is stikdonker om haar in die koue klipgebou. Sy hoor die naguiltjies buite roep en ver iewers die geruis van branders teen rotse. Haar lyf is seer en styf en sy kry koud. Die mooi was seker net ’n droom en haar voet is werklik seer van die koue en skeef lê. Die klotsende branders daar onder by die see troos darem en vergoed vir die verlange en eensaamheid wat haar hart in ’n ysterklem hou.