Читать книгу Pruimtwak en skaduboksers - Danie Marais - Страница 20

OP DIE TROJAANSE PERD SIEN JY VER

Оглавление

Van die lelikste wat ek en my pa ooit vasgesit het, was in my matriekjaar. Dit was in 1989 – ’n jaar nadat ek bekeer is tot Voëlvry en die Gereformeerde Blues Band in Grand Central (daai legendariese donker kelderkroegie in Kerkstraat, Pretoria). Ons onderhoof, mnr. Chaka van der Merwe, het gesê as ek nie my hare wil sny nie, moet ek my matriekeksamen by die polisiekantoor gaan skryf. Ek het gereken dis reg so. My pa kon nie verstaan wat met my aangaan nie.

“Volgende jaar kan jy jou hare so lank laat groei soos jy wil. Just step in line one more time,” het hy moedeloos gesê.

Daardie laaste sin was ’n sneller. “So asof jy al ooit uit jou ry marsjeer het, Pa!” het ek geantwoord. “In Nazi-Duitsland was ingenieurs soos jy die ouens wat die U-bote gediens het. In Stalin se Rusland het julle seker gemaak die verhitting in die Kremlin werk mooi. En in apartheid-Suid-Afrika sorg jy vir skoon swembaddens en suiwer drinkwater. I’m stepping out of line, right now, and I’m never stepping in line again.”

Ek en my pa het lankal vrede gemaak en ek het wel mor-mor my hare ’n laaste keer vir die skool gaan laat sny, maar my eie woorde vol bravade eggo dikwels as ’n aanklag na my terug. Ek het wel radikaal anders as my ouers en hul voorgangers probeer leef, maar dit was nie juis op enige vlak ’n klinkende sukses nie. ’n Beduidende invloed op die meedoënlose verloop van sake het ek ook nie gehad nie. Of jy nou die keiser teësinnig swetsend of met ’n lied in jou hart gee wat hom toekom, dit kom op dieselfde neer.

Wat presies van ons Voëlvry-generasie se hele klein rebellie geword het, is moeilik om te sê. In ’n dodelike ballade op Bleek Berus (2009) probeer Andries Bezuidenhout daardie vraag beantwoord.

Bernoldus en Kerkorrel is albei dood

En Kombuis se kinders is al amper groot.

Al weet ek nie vir wie om my hart te gee nie

En al weet ek nie hoe het ek liefhê verleer nie.

Dis net huis toe wat ek nog deur Hillbrow ry

Tog is ek vasgeanker, moet ek hier bly,

Is ek deel van hierdie land met liefde en haat,

Het ek te veel gegee en te veel gevat

Om die donker, donker land nou te verlaat.

Ek stem saam met wat Bezuidenhout sing in “Net werk toe wat ek nog deur Hillbrow ry”.

Dis seker die mooi ideale van ons verlore, vermorste jeug wat ons gevange hou; ons nou daarvan weerhou om blymoedige, pragmatiese 21ste-eeuse wêreldburgers te wees. Doen ons maar wat ’n vroeër generasie ook gedoen het om die pot aan die kook te hou, maar in die wete dat ons meelopers geword het van ’n absurde, uitbuitende en omgewingsvernietigende stelsel waarvoor apartheid en sy manifestasies nie geblameer kan word nie?

Deels, ja, maar dié donker land is ook nie altyd so donker nie. Voëlvry het immers ook Oppikoppi gebaar, en een naweek in 2014 by die twintigste groot rock ’n’ roll-stofopskop het ek nou en dan gevoel dit was nie alles verniet nie.

Veral terwyl ek op die Trojaanse perd – ’n groot houtstier met rook wat uit sy neusgate kom – gery het. Dié Trojaanse bosveldperd is deur Jonah de Lange (’n gereelde medewerker van die Handspring Puppet Company) vir die Oppikoppi-organiseerders Carel en Retha Hoffmann op die rug van ’n ou lorrie geprakseer. Die gedierte het agterop staanplek vir omtrent tien mense en is natuurlik uitgerus met ’n magtige klankstelsel.

Wanneer jy met daardie perd deur Mordor (soos Oppikoppi se tydelike tentedorp bekendstaan) ry terwyl Edith Piaf se “Non, je ne regrette rien” oor vlaktes besaai met Pierneefbome dawer, berou jy regtig nie veel nie. So ver jy ry, waai en sing en speel al die mense saam (en in die laaste paar jaar het daar baie jong, swart en bruin gesigte bygekom).

“The gods do not consent to more than life,” het Fernando Pessoa met ’n aanvaardende sug gedig. Maar soms is dit oorgenoeg. Ja, die lewe is wel wonderlik, Pa. Dis net al die dae tussenin wat my moedeloos maak.

Pruimtwak en skaduboksers

Подняться наверх