Читать книгу Proteus - Деон Мейер - Страница 11

Die taxi laai hom buite die binnelandse vertreksaal af, hy betaal, neem die sportsak, klim uit. Wanneer laas het hy gevlieg? Dinge het verander hier, alles is nuut en blink, daarop ingestel om buitelandse toeriste te beïndruk.

By ComAir koop hy ’n kaartjie met die kontant wat Monica Kleintjes in ’n netjiese stapel van nuwe R100-note vir hom gegee het. “Dit is te veel,” het hy gesê. “Jy kan teruggee wat oorbly,” was haar reaksie. Nou wonder hy waar die geld vandaan kom. Het sy tyd gehad om eers te gaan geld trek? Of word dié bedrae kontant in die huis aangehou?

Hy laat die sak deur die X-straalmasjien skuif. Twee broeke, twee hemde, twee onderbroeke, twee paar kouse, sy swart skoene, ’n trui, sy toiletsakkie, die oorblywende kontant. En die hardeskyf – plat, klein, tegnologie waarvan hy niks weet nie. En iewers aan die elektroniese binnekant word daar onheilighede van hierdie land se verlede geberg.

Hy wil nie daaroor nadink nie, hy wil nie betrokke raak nie, hy wil die goed vir Johnny Kleintjes gaan gee en sorg dat hy veilig is, terugkom en aangaan met sy lewe. Soveel planne vir hom en Miriam en Pakamile.

Hy raak bewus van die twee in die grys pakke agter hom, ’n instink uit ’n ander lewe, ’n gedempte waarskuwing uit sy agterkop. Hy kyk terug na hulle, maar dit is sy verbeelding. Hy vat sy sak en kyk na sy horlosie. Drie-en-dertig minute voor hy aan boord moet gaan.

* * * * *

“Wat maak ons?” vra Quinn, wat sy oorfone afgeskuif het en afwagtend na Janina Mentz kyk.

“Ek wil eers weet waarheen hy gaan.”

“Hulle is besig om uit te vind. Hy het ’n ComAir-kaartjie gekoop.”

“Hou my op die hoogte.”

Quinn knik, skuif die oorfone terug en praat sag in die mikrofoontjie voor sy mond.

“Rahjev, nog niks?” vra sy aan die oordadig swaar Indiër agter sy rekenaar.

“Nasionale bevolkingsregister gee nege Tobela Mpayipheli’s. Ek is besig om na geboortedatums te kyk. Gee my tien.”

Sy knik.

Waarom het Monica Kleintjes vir Mpayipheli gekies? Wie is hy?

Sy loop na Radebe toe wat oor die telefoon praat, in gesprek met die Gauteng-kantoor. Iemand het koffie en toebroodjies ingebring. Sy wil nog nie koffie drink nie en sy is nie honger nie. Sy stap terug na Quinn. Hy luister net, kyk op na haar, kalm, vaardig.

Ongelooflike span mense, dink sy. Dié ding gaan oor wees voor dit begin.

“Hy vlieg Johannesburg toe,” sê Quinn.

“Hy het net die een sak by hom?”

“Net die een.”

“En ons is heeltemal seker Monica Kleintjes is by die huis?”

“Sy sit voor die televisie in die sitkamer. Hulle kan haar deur die kantgordyne sien.”

Sy oorweeg die moontlikhede, deurdink implikasies en scenario’s. Mpayipheli moet die data by hom hê. Neem dit nou by hom, stuur haar eie span daarmee Lusaka toe. Meer beheer. Met die RU as rugsteun. Miskien. Want dit gaan moeilik wees om Mazibuko-hulle in Zambië te kry. Te veel diplomatieke gunse, te veel blootstelling. Die direkteur sal sy Reaksie-eenheid dalk ’n ander keer moet toets. Die hoofdoel: Hou dit in die familie. Hou dit veilig en onder beheer.

“Hoe goed is die span by die lughawe?”

“Goed genoeg. Ervare,” sê Quinn.

Sy knik. “Ek wil hê hulle moet Mpayipheli inbring, Quinn. Lae profiel. Ek soek nie ’n konfrontasie by die lughawe nie. Diskreet en vinnig. Kry hom en sy sak in ’n motor en kry hom hier.”

* * * * *

Hy sit met die sak op sy skoot en die gewaarwording van afsondering daal stadig oor hom. Meer as ’n jaar nou dat hy en Miriam saamwoon, meer as ’n jaar se aande as gesin … Skielik sit hy hier en hy is alleen, soos in die ou dae.

Hy soek na reaksie in homself. Mis hy dit? En die antwoord – dat hy geen genoegdoening in dié privaatheid vind nie – verras hom. Na ’n leeftyd van op homself aangewese wees, het dit hulle net twaalf maande geneem om sy lewe te verander. Hy wil daar wees, nie hier nie.

Maar hy sal die taak moet afhandel.

Kleintjes. Die Johnny Kleintjes wat hy geken het, sou nie uitverkoop het nie. Daar moet iets gebeur het om die ou man se kop te draai. Wie weet wat alles in die binnekringe en wandelgange van die nuwe regering en die nuwe intelligensiedienste aan die gang is? Dit is seker nie onmoontlik nie. Net onwaarskynlik. Johnny Kleintjes was ’n man van integriteit. En lojaliteit. ’n Sterk man, met karakter. Hy sal hom vra wanneer hy hom sien, wanneer die data oorhandig is en Johnny Kleintjes sy geld gekry het. As alles glad verloop. Dit moet. Hy sien nie kans vir moeilikheid nie, hy is klaar met daardie dinge.

En dan is hulle by hom, die twee in die grys pakke; hy het hulle nie sien kom nie en as hulle hier teen hom is, skrik hy vir die diepte van sy gedagtegang en die vervaging van ou vaardighede.

“Meneer Mpayipheli,” sê die een.

“Ja?” antwoord hy, verbaas dat hulle sy naam ken. Hulle is teen hom, hy kan nie opstaan nie.

“Ons wil hê jy moet saam met ons kom.”

“Vir wat?”

“Ons verteenwoordig die Staat,” sê die tweede en hou ’n plastiekomhulde kaartjie voor sy oë: Foto en landswapen.

“Ek het ’n vliegtuig om te haal,” sê hy, sy kop nou oop, sy lyf gereed.

“Nie vanaand nie,” sê Nommer Een.

“Ek wil niemand seermaak nie.”

Nommer Twee lag gemoedelik. “Is dit so?”

“Asseblief.”

“Ek is bevrees jy het nie ’n keuse nie, meneer Mpayipheli.” Hy tik met ’n vinger op die blou sak. “Die inhoud …”

Wat weet hulle? “Ek vra mooi,” sê hy. “Ek wil nie moeilikheid hê nie.”

Die agent hoor die smeking in die groot Xhosa se stem. Vrees, dink hy. Gebruik dit. “Ons kan vir jou meer moeilikheid maak as wat jy ooit kan dink, ou grote,” sê hy en skuif sy baadjie se pant terug om die pistool ten toon te stel, staalkolf in ’n swart skouersak. Hy steek sy hand uit om die sportsak te neem. “Kom,” sê hy.

“Ai, ai,” sê Tobela. Hy moet sy besluite neem terwyl die hand afdaal na die blou sportsak op sy skoot. Hy snap iets uit hul optrede: Hulle wil nie oproer hier hê nie. Hulle wil hom stil-stil wegneem. Hy moet dit gebruik. Hy sien Een se baadjie oopgaap terwyl die agent sy arm uitstrek na die sak. Hy sien die pistool se kolf en reik daarna, kry dit, draai dit om, staan op. Een het die sak in sy hand, sy oë skielik groot. Tobela is teen hom, met die pistool se loop teen die agent se hart. Twee is agter Een. Ander passasiers, hier en daar, wat nog nie veel gemerk het nie.

“Ek wil nie moeilikheid hê nie. Ek soek net my sak.”

“Wat maak jy?” vra Twee.

“Hy het my pistool,” sis Een.

“Vat die sak,” sê Tobela vir Twee.

“Wat?”

“Vat die sak by hom en sit jou pistool daarin.” Hy stamp die vuurwapen in sy eie hand hard teen Een se bors, hou die man tussen hom en Twee.

“Doen wat hy sê,” sê Een sag.

Onsekerheid by Twee, oë wat dartel, na hulle, na die ander wagtendes in die vertreksaal. Hy weeg moontlikhede op, kom tot ’n besluit. “Nee,” sê hy en haal sy eie pistool uit, hou dit onder die baadjie.

“Doen wat hy sê.” Een wat dringend fluister, met gesag.

“Fok, Willie.”

Tobela hou sy stem redelik, rustig. “Ek soek net my sak. Ek is nie slim met rewolwers nie. Hier is baie mense. Iemand kan seerkry.”

Besluiteloosheid terwyl hulle só staan, Tobela en Willie teen mekaar, intiem, Twee ’n meter weg.

“Jissis, Alfred, doen wat die fokker sê. Waarheen kan hy gaan?”

Eindelik: “Jy gaan aan die baas verduidelik.” Dan neem hy die sak stadig uit Willie se hand, rits dit oop, plaas die pistool onopsigtelik in die sak, rits dit toe, sit dit versigtig op die vloer neer asof die inhoud breekbaar is.

“Nou sit julle, daar.”

Die twee agente beweeg stadig, gaan sit.

Tobela neem die sak, pistool in sy broeksak, hand steeds daarop. Hy stap, begin dan draf na die passasiersuitgang, kyk om. Een en Twee, Willie en Alfred, een wit, een bruin, staar met onleesbare uitdrukkings na hom.

“Meneer, jy kan nie …” sê die vrou by die uitgang en dan is hy verby haar, buite, oor die aanloopbaan, sekuriteitsman wat iets skree, beduie, maar dan hardloop hy om uit die ligkring van die gebou te kom, die donkerte in.

* * * * *

“Ek het hom!” bulder die vet Indiër en Janina stap oor na sy rekenaarskerm.

“Tobela Mpayipheli, gebore 10 Oktober 1962 in Alice in die Oos-Kaap, vader is Lawrence Mpayipheli, moeder is Catherine Zongu, sy ID-nommer is 621010 5122 004. Geregistreerde woonadres is 17de laan 45, Mitchells Plain.” Rajkumar leun triomfantelik terug in sy stoel en neem nog ’n toebroodjie uit die skinkbord.

Mentz staan agter hom en kyk na die gegewens op die skerm.

“Ons het geweet hy is gebore, Rahjev. Ons soek meer as dit.”

“Ek moes iewers begin,” sê hy, gekrenk deur haar gebrek aan lof.

“Ek hoop nie sy verjaardag is ’n voorbode nie.”

Rajhkumar kyk na die skerm, dan na haar. “I don’t get it.”

“Heldedag, Raj. In die ou dae was 10 Oktober Heldedag. Daardie adres is oud. Hy woon nie meer daar nie. Vind uit wie daar gebly het. Hy’s veertig jaar oud. Te oud om Monica se portuur te wees, oud genoeg om iets met Johnny Kleintjes te doene te gehad het …”

“Mevrou,” roep Quinn, maar sy laat haar nie in die rede val nie.

“… Ek wil weet wat sy verbintenis met Johnny Kleintjes is, Rahjev. Ek wil weet of hy gedien het en wat hy gedoen het. Ek wil weet waarom Monica Kleintjes na hom toe is met haar probleempie.”

“Mevrou,” roep Quinn met groot dringendheid. Sy kyk na hom. “Ons het ’n voortvlugtige.”

* * * * *

Hy kies die donkerste deel van die lughaweterrein en hou aan met hardloop. Sy ore wag vir sirenes en uitroepe en skote. Hy is kwaad – vir Monica, Johnny Kleintjes, homself. Hoe weet die owerhede skielik van Johnny Kleintjes se transaksietjie?

Hulle het sy naam geken daar binne en met ’n vinger op die blou sak getik. Hulle weet wat daarin is, die twee grys pakke. Hulle het hom al dopgehou toe hy die lughawegebou binnegestap het, hulle weet van hom. Seker vir Monica agtervolg na hom toe, hulle weet dus van haar, van Johnny Kleintjes, fokken Johnny Kleintjes, hulle weet van alles. Hy hardloop, kyk om, maar daar is niemand wat agterna hardloop nie. Geen geweld meer nie, het hy aan homself gesweer. Hy het twee jaar daarvolgens geleef. Niemand geskiet of geslaan of eers gedreig nie. Hy het vir Miriam belowe daardie lewe is verby en binne dertig sekondes nadat die twee grys pakke by hom kom staan het, was dit bitter amper of al die beloftes was in die fokken water. Hy weet hoe hierdie goed werk – dit raak net erger. As die siklus eers begin, kan jy dit nie stop nie. Wat hy nou moet doen, is die sak vir die vrou gaan teruggee en sê Johnny Kleintjes kan sy eie gemors regmaak. Stop die siklus voor dit verder gaan – stop dit nóú.

Hy kom by die draadheining en staan stil. Anderkant lê Borchards Quarry-weg. Hy haal swaar asem, sy lyf nie gewoond aan die inspanning nie. Sweet drup teen sy wang af. Hy kyk weer om. Die gebou is nou te ver om mense te onderskei, maar dit is stil: Niks is in rep en roer nie. Wat beteken dit is nie ’n Polisie- en Doeane-optrede nie. Anders sou die plek nou gekrioel het.

Wat beteken …

Spoke.

Dit maak sin, as jy in ag neem wat op die hardeskyf is.

Fok hulle. Hy’s nie bang vir Spoke nie. Hy spring teen die draad op.

* * * * *

“Sit hulle op die luidspreker,” sê Janina Mentz en Quinn druk ’n knoppie.

“… hy was net gelukkig, Beheer, dis al.”

“Julle is op luidspreker, Willie.”

“O.”

“Ek wil weet wat gebeur het,” sê sy.

“Hy het weggekom, mevrou, maar …”

“Ek weet hy het weggekom. Wat het gebeur?”

“Alles was onder beheer, mevrou,” sê die stem met groot ontsag, in die amptelike spreekwyse van rapportering. “Ons het gewag tot hy gaan sit het in die vertreksaal. Ons het onsself geïdentifiseer en die teiken gevra om ons te vergesel. Beheer het gesê hou dit lae profiel, rustig, hy’s net ’n motorfietsmeganikus. Hy’t daar gesit met die sakkie op sy skoot soos iemand van die plaas af, so half verlate en verleë. Hy het gesê hy wil nie moeilikheid hê nie. Hy was duidelik bang. Dit was my skuld, mevrou. Ek wou die sak neem en hy het my vuurwapen bekom …”

“Bekom?”

“Ja, mevrou, hy het dit gegryp. Ek … sy optrede was … ek het dit hoegenaamd nie verwag nie.”

“En toe?”

“Toe het hy die sak geneem, met Alfred se vuurwapen daarin, en op die vlug geslaan.”

Stilte.

“Hy het dus nou twee vuurwapens?”

“Ek dink nie hy weet wat om daarmee te doen nie, mevrou. Hy het my pistool ’n rewolwer genoem.”

“Dis ’n verligting.”

Willie reageer nie.

Quinn sug moedeloos en sê gedemp: “Ek het gedink hulle sal dit kan hanteer.”

“Hy was net gelukkig, mevrou. Te oordeel na sy reaksie, gaan ons hom maklik vastrek,” sê Willie oor die eter.

Sy antwoord nie.

“Hy het selfs ‘asseblief’ gesê.”

“Asseblief?”

“Ja, mevrou. En ons weet hy’s nie op die vliegtuig nie.”

Mentz herkou aan die inligting. Dit is stil in die vertrek.

“Mevrou?” sê die stem oor die radio.

“Ja?”

“Wat doen ons nou?”