Читать книгу Калісьці былі мы - Дмитрий Максимович Акулич - Страница 5

Дзверы кватэры адчыніліся, Школік адпусціў кнопку дзвярнога званка. У дзвярах паказалася Антаніна Сяргееўна, худая жанчына з вішнёвым адценнем валасоў, у дамашнім цёмна-сінім касцюме. Яна сустрэла гасцей, трымаючы ў руцэ тэлефон, яшчэ нядаўна старанна спрабавала датэлефанавацца да Ірыны. Прынамсі, жанчына спадзявалася ўбачыць сваю дачку за дзвярамі, але замест адзінага яе дзіцяці, перад ёй усталі мужчыны.

– Дзе Ірына? Дзе мая дачка? – спытала яна ў Школіка, адчуваючы прыгнечанасць.

– Добры дзень, Антаніна Сяргееўна! – адказаў ён, прыбіраючы свой рэдкі чубок валасоў у бок, – Яна тут. Дакладней, зараз прыйдзе. Вы не хвалюйцеся! – пралепятаў ён.

– Дзе яна? – грозна спытала гаспадыня кватэры, не ўпускаючы мужчын.

– Я тут! – пачуўся голас дачкі.

Ірына спускалася па прыступках, вядучы за руку дзяўчынку. Лісаковіч падняў галаву, адарваў вочы ад тэлефона і, як у цяжкім дурмане, марудліва адышоў у бок, не ўстаючы на шляху. Антаніна Сяргееўна, убачыўшы напалоханы твар Ірыны, выбегла і абняла дачку са словамі:

– Ты ў парадку… Што дзеецца на вуліцы?

– Бацька таксама дома? – хутка спытала дачка.

– Так. Ён са сваімі студэнтамі, у кабінеце! – адказала Антаніна Сяргееўна, затым, гледзячы на знаёмага Школіка, ціха вымавіла: – Праходзьце ж усё ў кватэру.

– Зачыніце дзверы! – палахліва вымавіў Лісаковіч, апярэдзіўшы ўсіх, і, не пакідаючы абутку ў пярэднім пакоі, пакрочыў па калідоры, – Дзеецца нешта жудаснае! – пачаў ён злавацца, не адпускаючы смартфон з рук.

– Ды памаўчы ты! – незадаволена вымавіла Ірына, паказаўшы бацькоўскі характар, – Мне і без тваіх слоў страшна і цяжка! Я не хачу паміраць. Мы маглі не дабегчы, застанься мы на праспекце… А ты, ты такі ж! Думаеш толькі пра сябе! Працягвай фатаграфаваць і шукаць прычыну ўсяго! Нават не ведаю, як гэта назваць! – затым яна перадала дзяўчынку Антаніне Сяргееўне, – Мама, пакармі і супакой яе. Паклапаціся пра яе, – вярнулася Ірына да Лісаковіча, – Паша, бо для цябе праца важней! Можа спусцішся, вернешся назад, ля сквера зробіш пару фатаграфій? Я бачыла твой халодны погляд ля дарогі, табе было ўсё роўна на нас. Нават на сябе! Я бачыла ў тваіх вачах холад, калі той чалавек прасіў аб дапамозе! У цябе ёсць блізкія? А, зрэшты, не важна… – апусціўшы вейкі, Ірына адышла адведаць бацьку.

Лісаковіч быццам не чуў слоў Ірыны, прапусціў міма вушэй яе лекцыю. Ён вадзіў пальцам па экране гаджэта, спрабуючы датэлефанавацца то да мамы, то да нявесты. А калі голас Ірыны аціх, ён паглядзеў на акно гасцёўні і гучна вымавіў:

– Зачыніце ўсе вокны!

У летнія дні Антаніна Сяргееўна любіла ўпусціць у кватэру свежае, цёплае паветра. Школік хутка паддаўся загаду і падбег да акна. Зачыняючы яго, ён адчуў на пальцах спёку, нібы дотык распаленага металу ўкусіў скуру. Хлопец таргануў рукой, апусціў вочы на правую далонь і ўбачыў на вонкавым баку пальцаў маленькія чорныя кропкі, падобныя на рой маленечкіх радзімак. Ён спалохаўся, павярнуўся, схаваў руку за спіну і бегла агледзеўся. Ці не заўважыў хто яго апёкаў? Паглядзеў у калідор, там стаяў толькі адчайна ўцягнуты Лісаковіч з апушчанай галавой, які нестрымана размаўляў.

– Алё! Марына, ты мяне чуеш? – Лісаковіч пачуў толькі гудок, а затым неразборлівыя словы, – Паўтары! У мяне перашкоды сувязі. Марына, што б не здарылася, я кахаю цябе! – сказаў ён і пасля шуму ў адказ, сувязь знікла, – Зноўку гэтыя дурныя непаладкі, – прашаптаў Лісаковіч, увайшоўшы ў гасцёўню, не падымаючы вачэй.

Затым да гасцёўні, да расчыненых дзвярэй, вярнулася Ірына.

– Паша, ты з кімсьці па тэлефоне размаўляў? Ёсць сувязь? – спытала яна і падышла да яго так блізка, каб можна было ўбачыць імя кантакта на экране.

– Сувязі няма. Чорт яе і гэтыя перашкоды! Я не магу датэлефанавацца маме.

– Але я чула, што ты гаварыў з кімсьці.

– Толькі шум у адказ з нейкімі літарамі. Карацей, я не паспеў нічога разабраць і не ўпэўнены, што мяне пачулі. Паспрабую яшчэ раз набраць! – адказаў Лісаковіч.

Ён знік з вачэй Школіка і Ірыны, зрабіўшы пару крокаў па калідоры, дзе яго сустрэла і спыніла Антаніна Сяргееўна.

– Я зачыніла вокны і накрыла вентыляцыю. Правільна? – стомленым голасам казала яна.

– Ага, – коратка і хутка адказаў ён, завязнуўшы ў тэлефоне.

– Вы мне кагосьці нагадваеце, – Антаніна Сяргееўна моўчкі разглядала рысы твару і з цікаўнасцю чакала нейкіх слоў.

Лісаковіч проста павольна адышоў ад яе. Ён думаў пра блізкіх людзей, так як незразумелая і жахлівая з'ява, што сустрэла яго на праспекце, падахвочвала думаць пра іх. Тады ж маці Ірыны паглядзела ў гасцёўню. Там шыпеў тэлевізар з надпісам "няма сігналу". Яе дачка трымала пульт і размаўляла з Мікітам. Хлопец стаяў за два крокі ад Ірыны, схаваўшы правую далонь у кішэні нагавіц. Антаніна Сяргееўна спалохана глядзела на людзей, нібы чакала ад іх нейкага тлумачэння, баялася падысці і спытаць. Затым, калі Лісаковіч падышоў да дзвярэй кабінета яе мужа і ўзяўся за дзвярную ручку. Жанчына павярнулася на металічны шчоўк і, не чакаючы ўказанняў, хутка пакрочыла па калідоры з гучным воклічам:

– Захар! Захар!

Лісаковіч заўсёды паводзіў сябе натуральна, свабодна, у такіх умовах, калі побач было болей за адзін знаёмы чалавек. А ў гэтай кватэры, пакуль толькі Школік быў для яго чужым. Да ўсяго, Лісаковіч ужо бываў тут і меў уяўленні пра ўсю сям'ю Прышчэпавых. Ён з каменным тварам адчыніў дзверы і ўпэўнена ўвайшоў у кабінет, дзе Захар Пятровіч хваліў студэнтку Алену:

– Я ўжо бескарысны. А вось ты, дар чалавецтва! Разумная. Я цябе рыхтаваў і да такога, – сказаў ён, затым спыніўся, адцягнуўся на няпрошанага госця.

– Дабрыдзень, Захар Пятровіч! – вымавіў Лісаковіч.

– Ты яшчэ хто такі? – ускочыў з мяккага крэсла Захар Прышчэпаў, муж Антаніны Сяргееўны і бацька Ірыны, – Можа, вы ведаеце, што адбываецца на вуліцах? – паморшчыўшыся спытаў ён і зрабіў твар задуменнага чалавека.

Праз нядоўгі час, ён пазнаў у шчыльным целе таго юнака, які сустракаўся з яго дачкой. Захар Пятровіч незадаволена плюхнуўся ў крэсла, нібы хтосьці яго штурхнуў, прымусіў сесці. Ён пацягнуўся да шклянкі недапітага віскі, зрабіў адзін вялікі глыток і зморшчыўся яшчэ мацней. Адпусціўшы горыч, ён вярнуў шклянку бліжэй да бутэлькі, на бязладны стол, дзе па першым поглядзе размясцілася з дзясятак кніг. Першая бутэлька алкаголю была ім распачатая тады, калі за акном пачуліся выбухі і крыкі.

– Ты? – са здзіўленнем вымавіў Захар Пятровіч і апусціў тоўстыя сівыя бровы.

– Я, Захар Пятровіч. Я. Бачу, вы не асабліва радыя мне, – павольным голасам казаў Лісаковіч, угледзеўшыся ў нецвярозыя і строгія чорныя вочы пенсіянера.

– Паршывец! Бессаромная сволач! Што ты тут робіш? – скаліў зубы гаспадар кватэры.

Лісаковіч нават не ўяўляў, што вось так усё павернецца. Ён адчуў злосць Прышчэпава, але да канца не мог зразумець чаму настолькі агрэсіўна яго сустрэлі. На яго думку, ён мірна расстаўся з Ірынай. Можа былі нейкія іншыя, асабістыя прычыны нянавісці? Цяпер гуляла ўсё супраць яго, і Лісаковіч адчуў сябе зайцам, які трапіў у пастку, але паводзіў сябе стрымана. Лісаковіч смела падышоў, паглядзеў за акно і на секунды задумаўся: "Хто б ведаў… Гэта пастка ад Ірыны? І як цяпер адсюль выбрацца?"

За акном гарэлі аўтамабілі, жывых людзей не было відаць. Воплескі і ўспышкі даносіліся з рознай частатой, гукавыя хвалі выбухаў грукаталі чэргамі: то стукалі здалёку, то зусім побач. Шыбы трэскаліся, наводзячы яшчэ болей турбот.