Читать книгу Satyn Omnibus 8 - Ettie Bierman - Страница 8

Haar ma het ’n voordeursleutel en is alreeds in die kombuis doenig toe Nikka met haar inkopies tuiskom.

“Ek het koppies reggesit, die opwasbak ’n ordentlike skrop gegee en die gediertes met ’n besem uitgeboender. Waar het jy gehoor van ’n yslike lummel van ’n brak wat hom so ewe op die sitkamerbank tuismaak? Dis verregaande! En ’n hoenderhaan in die kombuis? Hy los oral visitekaartjies, en netnou trap een van ons daarin!”

Dis soos Nikka verwag het: haar ma vat soos gewoonlik weer oor. “Dis Haandrik, Ma,” probeer sy walgooi. “Hy mors nie, hy’s mooi geleer.”

Haar ma gee ’n snork. “Hoenders het sulke klein koppies, dit wys hulle is dom. Jy kan hulle niks leer nie. Soos katte. Jy behoort aan húlle, nie hulle aan jóú nie.”

“Askies, julle ouens,” prewel Nikka onderlangs. “Wees maar geduldig. Ouma kuier nie vir altyd nie, net ’n week.”

Haar ma wil niks weet van enige gekoopte eetgoed nie, dan kon Janet Viljoen mos ewe maklik sélf die partytjie gegee het. Dit moet tuisgebak wees, uit Piekepiekniek se eie kombuis, en ’n wye verskeidenheid vir alle smake. Hulle maak fudgeblokkies, karamelpoffertjies en skuimpies.

Die volgende dag kaasstrooitjies, mini-frikkadelletjies en springmielies. Die verjaarsdagkoek is halfpad en Nikka is met die malvalekkermuise besig toe Thys Donderdag in sy posbusrooi Jeep daar opdaag.

Hy bly in die kombuisdeur staan en snuif behaaglik. “Vanilla en geroosterde klapper! Beter as enige GPS. Jy volg net jou neus as jy by tannie Let wil uitkom.”

“Thysman!” Nicolet straal. Sy strek op haar tone om by te kom en gee hom ’n klapsoen. “My jig is sommer weg noudat ek jou gesien het! Hoe gaan dit, kind? Kom sit hier by die tafel, dat ek vir jou ’n bord vol kan gee. Jy het mos aljimmers ’n soet tand gehad, nes klein Hennie Viljoen.”

Terwyl sy praat, stapel Nicolet die koekbordjie op. Twee van als. Selfs van Nikka se halfklaar wit en pienk malvamuise.

Nikka maak koffie, maar sy kon net sowel ’n prent teen die muur gewees het. Haar ma monopoliseer die gesprek en laat Thys selfs ’n happie van die koek proe – ’n afgesnyde stukkie van die luiperd se stert.

Thys is die perfekte proefkonyn. Hy oe en aa, klik sy tong en rol sy oë op al die regte plekke. Toe sy ’n koffiebeker voor hom neersit, knipoog hy vir Nikka. “Hierdie is die lekkerste luiperdstert wat ek nog ooit geproe het. Ek het gedink dit sal souterig smaak, soos vleis.”

“Hoeveel luiperdsterte het jy al voorheen geëet?”

Hy dink lank na en tel op sy vingers, een vir een, op albei hande. Dan grinnik hy en bieg: “Nie een nie. Maar darem al beesstert!”

“Mak sterte tel nie.”

“Wat van ’n hoenderstuitjie?”

Nikka lag borrelend. Thys Vorster moes ’n dokter geword het, want hy weet van medisyne en pleisters plak op die seer. As Ruan nie daar was nie, as sy ouers nie destyds uit die Kaap Gauteng toe getrek het nie, of as hulle ’n huis naby ’n ander hoërskool gekoop het en sy Ruan nooit ontmoet het nie, sou dit so maklik gewees het om vir Thys Vorster se ongekompliseerde sjarme te val.

Dalk sou dit vir haar beter gewees het … Sy sou nie die bruisende, ekstatiese hoogtepunte ervaar het wat sy saam met Ruan gehad het nie, maar ook nie die gitswart, angswekkende laagtepunt waardeur sy nou worstel nie. ’n Lewe saam met Thys sal rustig, veilig en vredig wees.

Thys eet ’n poffertjie en ’n hand vol springmielies. Dan tel hy een van die pienk muise op en bestudeer dit van alle kante. “Pas hulle in die kleuterrympie ‘Three Blind Mice’?”

“Hoekom vra jy?”

“Omdat die arme goedjies nie oë het nie.” Hy begin sing, vals en onmelodieus: “Three blind mice, see how they run. They all run away from the carving knife … Maar die slagter gaan hulle vang! Die muise kan nie sien nie en gaan in die deur vashardloop.”

Nikka giggel oor die verspotte prentjie van skarrelende malvalekkers wat hy skep. Sy neem korente uit ’n bakkie op die werksblad en druk hulle in posisie. “Daarso! Tevrede?”

Thys stoot sy bordjie weg. “Nou het hulle gesiggies. En elkeen ’n persoonlikheid … Nou kan ek hulle mos nie byt en kou en insluk nie. Dis erger as die slagter se lang mes!”

Albei vroue proeslag. “Hoe weet jy die poffertjies het nie ook gegil toe jy hulle opgeëet het nie?” vra Nikka.

Dit laat haar ma nadink. “Ek wou met twee groen joep-joeps en ’n ronde sjokolade vir die luiperd oë en ’n neus gegee het, maar ek beter nie. Dit sal dalk die kleintjies bang maak. Ek sal hom liewer net met geel en swart kolle versier.”

Thys se oë begin blink. “Wat gaan ta’ Let daarvoor gebruik?” wil hy belangstellend weet.

“Liquorice Allsorts.”

Dis waarop Thys gehoop het. “Asseblief, kan ek help?”

Nikka keer. “Nee! Daar sal niks van die pak oorbly nie. Ek onthou jy en Ruan was altyd mal oor liquorice. Ek het julle probeer afskrik deur te sê die oumense het dit hondebloed genoem. Of bobbejaanbloed! Maar dit het julle nie gepla nie. Julle het gewoonlik die hele pak verorber, sonder om één enkele een vir my aan te bied.”

“Ons was twee nare goed. Jy moes ons uitgeskop het en vir jou ’n ander kêrel gekry het. Daar was stringe aspirante wat tougestaan het om jou na ’n sokkie of jooldans toe te neem, maar hulle was te bang vir Ruan.”

“Is dit? Sou Ruan omgegee het?”

“Natuurlik! Hy sou selfs vir mý opgefoeter het as ek dit te na aan sy meisie gewaag het.”

“Ek was net so besitlik oor hom gewees, bang hy val vir die eerstejaartjies wat vir hom wimpers gefladder het …”

Thys verwens homself toe hy haar oë sien: soos dié van ’n gekweste steenbokkie. Dit was ’n fout om Ruan se naam te noem. Hy weet Ruan het haar nog nie weer gebel nie en is lus om sy vriend aan die gorrel te gaan gryp en te wurg. Hierdie ding tussen Ruan en Nikka raak ’n turksvy. Dis besig om ’n wig tussen hom en Ruan in te dryf en ’n einde aan hulle vriendskap van dertien jaar te maak.

“Ek was vroeër vanmiddag by die lapa aan,” vertel Thys om haar aandag af te lei. “Die mense ken hulle storie. Die grasdak sal nie weer lek nie.”

“Dis goeie nuus.”

“Nog goeie nuus is dat julle buurman en sy skraper uitstekende werk gedoen het. Die slingerpaadjie lapa toe is so glad soos ’n baba se boudjies.”

Dit lok ’n skewe glimlag uit Nikka, maar dit strek nie tot by haar oë nie. Thys soek na ’n ander onderwerp om die somber atmosfeer te verlig, maar hy is sonder inspirasie.

Hy kry hulp uit ’n onverwagte oord. Buitekant, vanuit die groentetuin, klink ’n skielike beroering op. Honde wat ’n kabaal opskop, Andries wat skree en Ouperd wat runnik.

Thys is eerste op sy voete, gevolg deur Nikka en haar ma wat vanuit die spens met ’n besem aangestorm kom. Dit het met die hoenderhaan gewerk, maar ’n volgroeide perd is ’n ander storie. Die honde doen hul deel om die oortreder te verwilder, Andries stoot en Nikka trek, maar Ouperd staan sy staan. Hy wil ’n sappige happie hê en skrik nie vir ’n sweepklap, ’n swaaiende besem of die ganse wat om hom sis en blaas nie.

Hy roer nie, tot Thys vir hom ’n wortel uittrek en hom daarmee weglok. Sy oë rol en sy neusvleuels tril. Dan vou sy lippe om die beloning en werk dit agtertoe, tussen sy tande in. Hy loer eenogig vir Thys en skud sy maanhare agteroor.

Nikka skater van die lag. “Toemaar, dis net die platgetrapte tiemie en pietersielie wat skade gekry het,” paai sy haar ma.

Sy draai na Andries. “Dit sal jou leer om nie weer die hek oop te los nie.”

Andries is ontstoke. “Daai ou perd maak self die hek oop, dis nie ekke nie. Hy kom steel elke dag my groente!”

“Ons sal hom in die boonste kamp laat wei, ver van die groente af,” kalmeer Nikka hom. “Gee vir hom elke dag ’n wortel om hom tevrede te hou, dan sal hy nie weer kom steel nie.”

Andries begin brom-brom opruim, terwyl Thys die sondebok weglei.

Haar ma kyk hulle agterna tot Thys buite hoorafstand is. “Dáárdie is die man vir jou,” merk sy op. “Ek het dit destyds al gedink, maar jy was so steeks soos daardie perd. Jy moes met Vonk getrou het, dan het jy nie nou met rooigehuilde oë gesit nie.”

Dís ’n nuwe deuntjie. Nikka weet haar ma hou van Thys. Almal hou van Thys, sy ook. Maar met hom trou? Wat ’n vreemde, vergesogte gedagte!

Sy kan haar nie indink dat hy haar sal soen en wat haar reaksie sal wees nie. In die eerste plek sal hy heeltemal te skaam wees daarvoor. En sy? Sy sal ook skielik verleë wees. Waarskynlik giggel of taktvol wegrem, niks sê nie en maak of dit nie gebeur het nie – asof hy sommer ’n grap gemaak het en hulle albei môre daarvan sal vergeet het.

Haar ma maak aandete, maar Nikka is nie honger nie. Sê nou Ruan is siek, daarom dat sy niks van hom hoor nie? Nee, dan sou van sy kollegas haar laat weet het. Piet Bester van Rapport of Daan Strydom van die TV. Hulle is huisvriende en ken haar goed.

Ruan makeer niks; sy berigte verskyn gereeld in Weeknuus. Hy het Dinsdag in ’n sportprogram oor die radio onderhoude met sleutelspelers gevoer en na afloop van die wedstryd tussen die Stormers en die Waratahs het sy hom op die TV langs die kantlyn sien staan. In jeans en sy donkerblou kabeltrui met die V-nek. So bekend en so naby, sy wou haar hand uitsteek en aan hom raak; haar mond teen die skerm druk en hom soen.

Ruan is nie siek nie. Hy wil net nie met haar praat nie. Nie nou nie en ook nie in die toekoms nie. Hy is moeg vir haar, hy wil haar nie meer hê nie.

Haar knaende hoofpyn word erger, word kloppende hamerslae teen haar slape, waarvoor sy gedurig pille moet drink. Pille wat op die krop van haar maag gaan lê sodat sy nie kan eet nie.

Sy maak huis skoon, maak dieremaskers vir Hennie Viljoen en sy maatjies en draai die geskenkies in vrolike papier toe met prentjies van leeus en olifante daarop. Maar sy doen alles werktuiglik, asof in ’n dwaal, asof sy ’n robot in ’n tydkapsule is wat wag dat die tyd verbysleep sodat haar man kan huis toe kom.

Die onsekerheid maak haar gek. Sy wil oorkant Ruan by ’n tafel sit en hom in die oë kyk, vra wat in sy kop aangaan en wat hy vir haar wegsteek. Wat hy beplan en wat die toekoms vir háár inhou. Sy het alles in hul huwelik ingesit, sonder voorbehoud gegee en liefgehad. Sy het die reg om te weet waarom hy wil skei en wat hy vorentoe beoog.

Saterdag se partytjie is ’n wegholsukses – met Ouperd en die blouselblou karretjie, en Andries met sy sweep, kruisbande en laphoedjie digitaal verewig op die ritse foto’s wat Janet Viljoen en die ander ma’s vir hul plakboeke neem. Hennie Viljoen is ’n haasbek-engeltjie met blonde krulhaartjies en ’n pleister op sy knie – ’n eina wat hy gekry het toe hy agter een van die kapokkies aangehardloop het. Die soort seuntjie waarvan Nikka en Ruan ’n dosyn replikas wou gehad het.

Janet Viljoen bel in vervoering om dankie te sê vir haar moeite. Thys bel; twee ander ma’s bel om oor kinderpieknieks navraag te doen. Deon Liebenberg bel oor die maanligpiekniek, en die buurman om te verneem of sy nog oukei is. Maar Ruan bel nie.

Die volgende dag kry sy ’n sms: Moeg gesukkel. Lees jou e-pos.

Nikka was dorp toe, bank toe en by die koöperasie om mielies te koop. Sy was lank laas by haar rekenaar en hardloop studeerkamer toe om haar inboks oop te maak. Tussen die rommelpos, ’n Piekepiekniek-navraag en ’n sarsie rekeninge is ’n brief van Ruan.

Haar hart sidder ’n slag en begin dan weer moeisaam klop. Onrustig. Behoedsaam. Haar vingers bewe toe sy op die afsender se naam klik en die brief voor haar oopsprei, die hele skerm vol.

Liewe Nikka

Met wie praat jy so lank dat ander oproepe nie kan deurkom nie? Jou foon bly beset. Ten einde laas stuur ek maar gou ’n brief op my skootrekenaar, al is my tyd min. Ek is in Hamilton, in die bus op pad na Waikato – Bulls vs Chiefs. Soos jy op die telkaart kan sien as jy TV kyk of ’n koerant koop, lê die Bulls bo, gelyk met die Crusaders. Baie hang dus van hierdie wedstryd af. As ons wen, is ons kanse goed op ’n semifinaal in SA op Loftus. Ek kom in elk geval vroeër huis toe, direk ná volgende naweek. Die ander manne wil gaan kyk hoe Fidji en Tonga lyk, maar ek kom dadelik huis toe.

Nieu-Seeland se natuurskoon is asemrowend. Ek sou in Auckland kon woon, was dit nie vir die triestige weer nie. Dis nat en koud hier. Hoop dis sonskyn by julle. Thys sê hy dokter jou Volla en jy ry met die bakkie. Gaaf van hom. Gebruik my kar as jy hom nodig kry. Het Foksie se babatjies al gekom? Ek hoor Ouperd het bevordering gekry – van steenkool- na piekniekkarretjie. Hy voel seker geëerd. Sê asb Andries moet die geute skoonmaak. Ek sal help wanneer ek terug is.

Pas jouself op.

Groete

Ruan

Nikka lees die brief drie keer. Dit sê alles – en niks. Alles oor die rugby en niks oor hom en haar nie. Hulle verhouding. Hulle huwelik. Is dit goed of sleg? Sy vermoed laasgenoemde. Hy sê nie hy is lief vir haar of dat hy verlang nie … Tog het hy darem probeer bel. En gesê sy moet haarself oppas.

Sy stuur dadelik ’n sms: Dankie vir jou brief. Mis jou. Sien uit na jou tuiskoms. Laat weet jou vlugnr.

Ruan antwoord nie.

Nikka gee nie om nie, want sy het dit nie verwag nie. Hulle is seker al by die stadion. Dalk is die wedstryd al aan die gang. Hy moet ’n berig skryf en kan nie nou met sms’e sit en sukkel nie. Dis wonderlik dat hy tyd gemaak het om ’n e-pos te skryf. Dit wys hy gee om vir haar.

Maar sy is terug by die begin: by die vrae en vrese en spekulasies. Hoekom kom hy vroeër huis toe? Waarom het hy niks gesê oor hul selfoongesprek vroeër toe dit “moeilik” was en hy nie met haar kon praat nie? Hy en Thys gesels blykbaar, daarom dat hy van die kinderpartytjie weet. Een ligpunt is darem dat Ruan nog by die plot belang het, by die diere en instandhouding van die huis.

Nikka sou meer gerus gevoel het as hy eers saam met die manne eilande toe gegaan het. Sy het ’n nare voorgevoel. Dis asof daar ’n onheilspellende dringendheid omtrent sy terugkoms is.

Haar hoofpyn gaan nie weg nie. Toe sy egter die volgende aand weer vroeg in die bed wil klim, keer haar ma.

“Ek sluk nie hierdie storie van hooikoors of verkoue nie. Jy dink jouself siek, jy het afleiding nodig. Gaan neem ’n laventelbad, sit komkommerskyfies op jou geswelde oë en maak jou mooi. Ek het bobotie en soetpatats gemaak en Thys genooi om saam met ons te kom eet. Die arme kind skeep homself af. Hy leef van baked beans en Two Minute Noodles. Dis tyd dat hy ’n slag ’n behoorlike bord kos in daardie groot lyf kry.”

Nikka trek ’n gesig. “Ag, Ma!”

“Niks van ‘Ag, Ma’ nie. Jy verwaarloos jouself. Kyk hoe lyk jy! Loop heeldag kaalvoet in ’n kortbroek wat lyk of jy hom op ’n basaar gekoop het. Smeer vir ’n verandering bietjie vogroom aan jou gesig, en darem ’n lagie lipstiffie. Daardie poniestert lyk so strak, lyk of jy jou hare haat … Laat jou hare los hang, trek ’n vroulike sonrokkie aan en hoëhaksandale. Dit sal jou opbeur en jou gees vernuwe.”

“Ek bly op ’n plot, Ma, nie in Hollywood nie; ek is ’n werkende vrou, nie ’n modepop nie.”

“Almiskie, maar ’n smeerseltjie lipstiffie en parfuum sal jou die wêreld se goed doen. Jou opkikker.”

Nikka kyk haar vas aan. “Dit gaan nie om my nie, Ma. Ek weet … Dit gaan om Thys. Ma bedoel dit goed, maar moenie Ma se hoop op ’n verhouding tussen ons plaas nie. Ek soek nie ’n man nie. Ek hét ’n man wat ek liefhet – te lief om ooit ’n ander een in sy plek te stel. Ek erken ons beleef ’n slegte tyd, maar dis net tydelik. Dit beteken nie ons huwelik is op die rotse nie. Vir Ruan sal ek my mooimaak en lipstiffie en parfuum aansit. Maar nie vir Thys Vorster nie. Moenie hom aan my afsmeer nie. Ek is ’n getroude vrou en hy stel nie belang nie. Dit sal ’n verleentheid veroorsaak, vir my én vir hom.”

“’n Verleentheid? Vir hóm?” Nicolet snuif veelbetekenend.

Nikka is geïrriteerd. Haar ma het self besluit om nog ’n paar dae te bly om met Deon se maanligpiekniek te help. Maar sy wonder of dit ’n goeie plan was. Sy het eendag ’n artikel gelees oor te veel “togetherness”. Man en vrou in dieselfde besigheid, ma en dogter in een kombuis … Liefde werk beter op ’n afstand.

Behalwe as dit jou man is …

“Ek is nie blind nie,” hou Nicolet vol. “Ek het oë in my kop. Ek kan sien hoe Thys na jou kyk. Nie net nou nie, al lankal – toe jy en Ruan nog na mekaar gevry het.”

“Ma laat dit so banaal klink!”

“Julle kon julle hande nie van mekaar afhou nie.”

“Dis normaal. Ons was nie anders as ander tieners nie.”

“Ek weet. Dis mos maar hoe moderne jongmense is … Maar ek het toe al gesien hoe Thys op die kantlyn wag, reg om jou te gryp as Ruan jou nie meer wil hê nie.”

Tel help nie meer nie. Nikka gee liewer pad. Gedagtig aan haar goeie voornemens klap sy nie die badkamerdeur agter haar toe nie. Maar die handdoek wat sy met mag en geweld van die reling afpluk, moet dit ontgeld. Asof sy op ’n veiling is! As die eerste bieër haar nie wil hê nie, erf die volgende koper die oorskot.

Sy voel moedswillig. Sy lê lank in die bad, tot lank na sy Thys se Jeep onder die soetdoring hoor stilhou het. Toe sy uiteindelik uitklim, borsel sy haar hare so strak moontlik agteroor en trek ’n stywe rekkie daarom. Sy soek haar oudste T-hemp en denimkortbroek met die uitgerafelde rande. Beslis geen grimering nie.

Sodat Thys die boodskap kan kry: sy is nie oorskot nie, en sy en haar ma is nié besig om vir hom ’n slagyster te stel nie.