Читать книгу Sanatçının Mektupları - James Joyce, James Joyce - Страница 6

Saygıdeğer beyefendi, size yetmiş üçüncü yaş gününüzde selamlarımı sunmak ve bütün ülkelerde size iyi dileklerini sunanların arasına sesimi katmak için yazıyorum. Son oyununuz Biz Ölüler Uyanınca’nın yayımlanmasından kısa bir süre sonra İngiliz dergilerinden birinde (The Fortnightly Review)[3] bir değerlendirmemin çıktığını anımsayabilirsiniz. Yazımı gördüğünüzü biliyorum, çünkü kısa bir zaman sonra William Archer[4] bana, sizden birkaç gün önce aldığı bir mektupta, “James Joyce’un, dil bilgim yeterli olsaydı teşekkür etmek istediğim cömert değerlendirmesini The Fortnightly Review’da okudum, daha doğrusu heceledim,” diye yazdığınızı bildirdi. (Sizin diliniz hakkında bilgim, gördüğünüz gibi, fazla değil fakat ne demek istediğimi anlayacağınıza güveniyorum.)[5] Mesajınızla ne kadar sevindiğimi anlatamam. Ben genç, çok genç biriyim ve belki duyguların böyle oyunlarından söz etmem sizi güldürecek. Fakat eminim hayatınızda geriye, benim içinde bulunduğum gibi üniversite yıllarınıza dönerseniz ve size, benim size duyduğum kadar saygı duyduğunuz birinin bir sözü gelse nasıl hissedeceğinizi düşünürseniz duygularımın ne olduğunu anlarsınız. Yalnızca bir şeye pişmanım, o da olgunlaşmamış ve aceleci makalemin sizin övgünüze daha layık ve daha iyi olabilecekken karşınıza çıkması. Yazıda kasıtlı bir aptallık yok ama gerçekten daha fazlasını da söyleyemem. Çalışmalarınızın bir delikanlının insafına kalması sizi tedirgin edebilir ama eminim fevriliği, duygusuzluğa ve “kültürlü” paradokslara yeğlersiniz.

Daha ne diyeyim? Sizin bilinmeyen ya da az ve bulanık bilinen adınızı kolejde cüretle andım. Dram tarihinde hak ettiğiniz yeri sizin için savundum. Sizin büyük üstünlüğünüzün, kişisel olmayan yüce gücünüzün ne olduğunu, kendi gördüğüm şekliyle, anlattım. Küçük iddialarınızı; alayınızı, tekniğinizi ve orkestra uyumunuzu da öne çıkardım. Beni kahramanlara tapan biri sanmayın, öyle değilim. Ve sizin hakkınızda tartışılan toplantılarda konuştuğumda da gereksiz laf kalabalığıyla dikkatleri çekmedim.

Fakat biz en değerli şeyleri kendimize saklarız. Onlara, beni size neyin bu kadar bağladığını anlatmadım. Sizin yaşamınızı biraz olsun sezmenin benim için nasıl bir övünç olduğunu, savaşlarınızın (gözler önündeki maddi savaşların değil, alnın gerisinde verilip kazanılan savaşların) bana nasıl ilham verdiğini, yaşamın gizleriyle mücadele etmedeki kararlılığınızın bana nasıl cesaret verdiğini ve halkın sanat anlayışına, çevreye ve törelere mutlak aldırmazlığınızla nasıl da kendi kahramanlığınızın ışığında yürüdüğünüzü onlara söylemedim. Şimdi size yazıyorum. Dünyada işiniz bitiyor ve sessizliğe yakınsınız. Sizin için karanlıklar geliyor. Birçokları böyle şeyler yazıyor, ama bilmiyorlar. Siz yolu daha yeni açtınız – bu yolda gidebileceğiniz kadar, John Gabriel Borkman’ın[6] sonuna ve onun ruhsal gerçekliğine kadar gitmiş olabilirsiniz, çünkü anlıyorum ki son oyununuzun apayrı bir yeri var. Fakat eminim ki daha yüce ve kutsal aydınlık ileride yatıyor.

Konuştuğunuz genç kuşaktan biri olarak size selam veriyorum; ben sönük, sizse parlak ışıklar altında olduğunuz için alçakgönüllülükle değil; siz yaşlı, bense genç bir adam olduğum için üzüntüyle değil, ne küstahlıkla ne de duygusallıkla, fakat neşeyle, umutla ve sevgiyle size selam veriyorum. Saygılarımla.

JAMES JOYCE