Читать книгу Podstawy ekonomii - Группа авторов - Страница 44

4.12.1. Pojęcie i sposób obliczania

Duże znaczenie w procesie podejmowania decyzji produkcyjnych mają badania elastyczności cenowej podaży. Cenowa elastyczność podaży mierzy siłę reakcji podaży na zmiany ceny. Oblicza się ją za pomocą współczynnika cenowej elastyczności podaży (EcPd) jako iloraz względnej (procentowej) zmiany podaży do względnej (procentowej) zmiany ceny według wzoru:

– względna (procentowa zmiana podaży),

gdzie:

Pd ₁ – nowa ilość oferowana do sprzedaży,

Pd ₀ – podaż wyjściowa,

– względna (procentowa zmiana ceny),

Współczynnik cenowej elastyczności podaży przyjmuje wartości dodatnie, gdyż zgodnie z prawem podaży wzrost ceny powoduje wzrost podaży, a przy spadku ceny podaż maleje.

Jeżeli podaż silnie reaguje na zmianę ceny, to jest to podaż elastyczna, a słaba reakcja na zmianę ceny oznacza podaż nieelastyczną.

Wielkość współczynnika cenowej elastyczności podaży zależy głównie od stopnia wykorzystania możliwości produkcyjnych, stanu zapasów, możliwości przestawienia produkcji i długości czasu. Uwzględniając powyższe czynniki, można stwierdzić, że podaż jest bardziej elastyczna, gdy:

• mniejszy jest stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych, gdyż szybciej można zwiększyć produkcję i podaż niż przy pełnym wykorzystaniu tych zdolności;

• istnieją zapasy towarów, które można dostarczyć na rynek, gdy rośnie cena niż przy ich braku;

• istnieją możliwości przestawienia produkcji na dobra, których ceny rosną, niż gdy tych możliwości nie ma;

• w długim okresie zwiększa się potencjał produkcyjny, dzięki nowym inwestycjom, nowej technice i technologii produkcji, zapewniający wzrost produkcji i podaży w reakcji na zmianę ceny, niż w okresie stosunkowo krótkim, gdy podaż nie może zareagować na zmianę ceny.

4.12.2. Rodzaje cenowej elastyczności podaży

Wartość współczynnika cenowej elastyczności podaży określa, z jakim rodzajem tej elastyczności mamy do czynienia.

Jeżeli cenowa elastyczność podaży jest równa zero (EcPd = 0), to podaż jest doskonale nieelastyczna (sztywna), co oznacza, że nie reaguje ona na zmianę ceny. Taka podaż występuje w bardzo krótkim czasie.

Współczynnik cenowej elastyczności podaży równy jedności (EcPd = 1), świadczy o elastyczności wzorcowej. W tej sytuacji względne zmiany podaży są takie same jak względne zmiany ceny, np. wzrost ceny o 15% powoduje identyczny wzrost podaży o 15%, to EcPd

Współczynnik cenowej elastyczności podaży mniejszy od jedności (EcPd < 1) oznacza podaż mało elastyczną względem ceny. Wówczas podaż w małym stopniu reaguje na zmianę ceny, czyli procentowe zmiany podaży są mniejsze niż procentowe zmiany ceny, np. gdy cena rośnie o 10%, podaż rośnie o 5%, to EcPd

Jeżeli współczynnik cenowej elastyczności podaży ma wartość większą od jedności (EcPd > 1), to podaż silnie reaguje na zmianę ceny, czyli względne zmiany podaży są większe niż względne zmiany ceny. Jest to podaż wysoce elastyczna, np. wzrost ceny o 20% powoduje wzrost podaży o 30%, stąd EcPd Przykład wskazuje, że podaż rośnie względnie 1,5 razy silniej niż cena.

Gdy współczynnik cenowej elastyczności podaży osiąga nieskończoność (EcPd < ∞), to podaż jest doskonale elastyczna, czyli bardzo małe zmiany ceny powodują bardzo duże zmiany podaży.

Ilustrację graficzną omówionych rodzajów elastyczności cenowej podaży przedstawiają różne położenia krzywej podaży.

Rysunek 4.23. Krzywe podaży przy różnych współczynnikach cenowej elastyczności podaży

Źródło: opracowanie własne.

Gdy:

EcPd = 0, to krzywa podaży jest pionowa,

EcPd = 1, krzywa podaży jest wyprowadzona pod kątem 45% z początku układu współrzędnych,

EcPd < 1, krzywa podaży jest wyprowadzona z dodatniego odcinka osi odciętych,

EcPd > 1, krzywa podaży jest wyprowadzona z dodatniego odcinka osi rzędnych,

EcPd = ∞, krzywa podaży jest pozioma.