Читать книгу Podstawy ekonomii - Группа авторов - Страница 49

Wielkość dochodu jest jednym z głównych czynników wpływających na to, ile jesteśmy w stanie nabyć dóbr i usług. Gdy dochód rośnie (a ceny się nie zwiększają), konsument może sobie pozwolić na zakup większej ilości zarówno biletów do kina, jak i tortów. Sytuację taką można przedstawić graficznie. Zwiększanie się dochodu powoduje równoległe przesunięcie linii ograniczenia budżetowego w górę, powiększając zbiór budżetowy. Umożliwia to wybranie kombinacji liczby wizyt w kinie i tortów czekoladowych leżących na wyższej krzywej obojętności. Zmienia się zatem optymalny koszyk wybierany przez konsumenta.

Rysunek 5.8. Wzrost dochodu a zmiana struktury konsumpcji – dobra normalne

Źródło: opracowanie własne.

Na rysunku 5.8 można zauważyć, że wraz ze wzrostem dochodu konsument decyduje się nabywać zarówno więcej tortów czekoladowych, jak i częściej odwiedzać kino. O takich dobrach, dla których wzrost dochodu (przy innych czynnikach stałych, np. niezmienionych cenach) powoduje zwiększenie ich konsumpcji, mówimy, że są to dobra normalne.

Jeżeli połączymy linią optymalne wybory konsumenta przy poszczególnych poziomach dochodu (E₁, E₂, E₃), otrzymamy krzywą dochód–konsumpcja, ilustrującą wielkość popytu konsumenta na analizowane dobra i usługi przy różnych poziomach dochodu.

Wybierając jedno z analizowanych dóbr i nanosząc wielkości popytu na to dobro i wielkości dochodu odpowiadające poszczególnym wyborom optymalnym (E₁, E₂, E₃) na osobny wykres, otrzymamy znaną nam z wcześniejszych rozdziałów, krzywą Engla.

Rysunek 5.9. Krzywa Engla dla wizyt w kinie, gdy są one dobrem normalnym

Źródło: opracowanie własne.

Nie zawsze wzrost dochodu prowadzi do zwiększenia się popytu na dane dobro. Na rysunku 5.10 można zauważyć, że wraz ze wzrostem dochodu konsument decyduje się nabywać więcej tortów czekoladowych, lecz jednocześnie rzadziej odwiedzać kino. Oznacza to, że torty czekoladowe są dla konsumenta dobrem normalnym (wzrost dochodu powoduje wzrost popytu na nie), natomiast wizyty w kinie określa się jako dobro podrzędne (zwiększenie dochodu powoduje, przy innych czynnikach stałych, ograniczenie zapotrzebowania).

Rysunek 5.10. Wzrost dochodu a zmiana struktury konsumpcji – dobro normalne i dobro podrzędne

Źródło: opracowanie własne.

Większość dóbr i usług nabywanych przez konsumentów to dobra normalne – gdy zwiększa się nasz dochód, kupujemy ich więcej. Jednak można również wskazać wiele przykładów dóbr, które mogą mieć charakter dóbr podrzędnych. Pośród tych dóbr można wymienić gotowe zupki chińskie. Bardziej prawdopodobne jest, że osoby o wyższych dochodach będą wolały ugotować obiad z bardziej wyszukanych składników lub pójść na obiad do restauracji niż konsumować zupki chińskie. Oznacza to, że wraz ze wzrostem dochodu popyt na zupki chińskie maleje, więc są one dobrem podrzędnym.