Читать книгу Choroby zakaźne i pasożytnicze - Группа авторов - Страница 72

Brak jest leczenia przyczynowego większości wirusowych zapaleń mózgu. Ostre zapalenie mózgu jest stanem zagrożenia życia i dlatego leczenie empiryczne należy wdrażać jak najszybciej w każdym przypadku podejrzenia określonej etiologii, bez zbędnego oczekiwania na wyniki badań mikrobiologicznych lub obrazowych.

Do czasu wykluczenia etiologii HSV lub VZV trzeba jak najszybciej rozpocząć podawanie acyklowiru i kontynuować je przez 14 dni. Natychmiastowe podanie leków przeciwwirusowych poprawia szanse przeżycia pacjenta, a także przebieg i rokowanie.

Leczenie pacjentów z zapaleniem mózgu powinno być prowadzone na oddziałach intensywnej terapii chorób zakaźnych. W przypadku braku lub opóźnienia leczenia śmiertelność w opryszczkowym zapaleniu mózgu sięga 75%, podanie acyklowiru zmniejsza śmiertelność do 20%. Czynna postać acyklowiru najsilniej hamuje replikację HSV-1 i HSV-2, słabiej VZV, CMV, EBV i HHV-6. W opryszczkowym zapaleniu mózgu acyklowir jest lekiem z wyboru. Leczenie u pacjentów immunokompetentnych trwa 14 dni, natomiast w przypadku upośledzenia odporności terapia jest przedłużana do 21 dni.

Poza leczeniem przyczynowym konieczne jest leczenie wspomagające, stosownie do występujących objawów. Stwierdzenie w badaniach obrazowych ciężkiego obrzęku mózgu z przesunięciem linii środkowej stanowi wskazanie do podania deksametazonu. Oprócz tego konieczne jest monitorowanie równowagi wodno-elektrolitowej, ograniczenie objętości płynów podawanych doustnie, a także dożylnych roztworów hipotonicznych. Ze względu na obecne zaburzenia świadomości i unieruchomienie pacjenta należy wdrożyć procedury zapobiegające zachłystowemu zapaleniu płuc, zakrzepicy głębokich naczyń żylnych, odleżynom, przykurczom oraz zakażeniom związanym z dostępami naczyniowymi i cewnikami, a także odpowiednie leczenie żywieniowe.

Brak jest swoistego leczenia arbowirusowych zapaleń mózgu. Jedynym skutecznym sposobem zapobiegania jest czynna immunizacja chroniąca przed kleszczowym zapaleniem mózgu i japońskim zapaleniem mózgu.

Nieznane jest również leczenie przyczynowe zakażeń wywołanych przez wirusa Zachodniego Nilu, jakkolwiek podejmowane są próby stosowania interferonu α, rybawiryny, oligonukleotydów antysensownych i swoistej immunoglobuliny ludzkiej.

Brak jest leczenia przyczynowego wścieklizny i choroba jest nadal śmiertelna. Immunizacja czynno-bierna po ekspozycji stanowi jedyny skuteczny sposób zapobiegania wściekliźnie i nie uwzględnia się przeciwwskazań do szczepień.

Cytomegalowirusowe zapalenie mózgu próbuje się leczyć gancyklowirem lub foskarnetem, oddzielnie lub w skojarzeniu, pomimo braku dowodów na skuteczność takiej terapii, a przy braku efektu podaje się cydofowir.

W leczeniu ADEM z wyboru stosowane są duże dawki metyloprednizolonu podawane metodą pulsacyjną. Jednocześnie należy podawać acyklowir i antybiotyki do czasu wyjaśnienia przyczyny zapalenia mózgu. Leczenie pulsami metyloprednizolonu jest skuteczne u ²/₃ chorych. Jeśli odpowiedź na leczenie steroidami jest niezadowalająca, można rozpocząć dożylne podawanie immunoglobulin lub cyklofosfamidu, a także przeprowadzić plazmaferezę.