Читать книгу Kosmetologia t. 1 - Группа авторов - Страница 34

Układ chłonny, zwany też układem limfatycznym, wchodzi obok układu krwionośnego (sercowo-naczyniowego) w skład układu krążenia.

Układ chłonny obejmuje:

• naczynia chłonne włosowate,

• naczynia chłonne odprowadzające (zbiorcze),

• wielkie pnie chłonne,

• węzły chłonne.

Naczynia chłonne włosowate zbierają przesącz międzykomórkowy. Zbudowane są z bardzo licznych kapilar, tworzących bogatą sieć połączeń. Zwykle mają większą średnicę niż analogiczne naczynia włosowate krwionośne. Cechą charakterystyczną naczyń chłonnych włosowatych pod względem czynnościowym jest ich duża rozciągliwość (potrafią poszerzać się nawet trzykrotnie) oraz – uwzględniając morfologię – duża zmienność średnicy (wielkości) światła.

Naczynia chłonne odprowadzające (zbiorcze) stanowią miejsce ujścia naczyń chłonnych włosowatych (na ogół do jednego naczynia chłonnego odprowadzającego uchodzi 2–9 naczyń chłonnych włosowatych). Chłonka zwykle z jednego narządu odpływa kilkoma naczyniami chłonnymi. Naczynia chłonne odprowadzające zazwyczaj przebiegają w bezpośredniej okolicy, wzdłuż naczyń krwionośnych. Mają mniejszą średnicę niż analogiczne naczynia krwionośne, ale są bardziej liczne. Zwykle posiadają zespolenia z innymi naczyniami chłonnymi odprowadzającymi, ale ich średnica się nie zmienia. W swoim przebiegu doprowadzają i odprowadzają chłonkę z kilku grup węzłów chłonnych. Niekiedy mogą uchodzić bezpośrednio do wielkich pni chłonnych, np. do przewodu piersiowego. Zgodnie z podziałem topograficznym możemy wyróżnić:

• naczynia chłonne powierzchowne (skórne, nadpowięziowe),

• naczynia chłonne głębokie (podpowięziowe).

Naczynia chłonne powierzchowne przebiegają w tkance tłuszczowej podskórnej, w stanach zapalnych mogą być widoczne, przybierając kształt czerwonych pręg. Naczynia chłonne głębokie odpowiadają żyłom głębokim, towarzysząc naczyniom tętniczym. Zarówno naczynia chłonne odprowadzające, jak i wielkie pnie chłonne zawierają liczne zastawki przeciwdziałające cofaniu się chłonki.

Największym pniem chłonnym organizmu jest przewód piersiowy. Naczynie to powstaje z połączenia pni lędźwiowych, które drenują chłonkę z obu kończyn dolnych oraz jamy brzusznej i miednicy mniejszej. Możemy w nim wyróżnić trzy zasadnicze części: brzuszną, piersiową oraz szyjną. Przewód piersiowy po przejściu przez przeponę (przez rozwór aortowy) przebiega w śródpiersiu tylnym, a następnie w śródpiersiu górnym. Następnie przechodząc na szyję, zatacza łuk w kierunku boczno-tylnym, uchodząc do lewego kąta żylnego (jest to jedno z dwóch połączeń układu chłonnego z częścią żylną układu krwionośnego). Drugim największym naczyniem chłonnym w organizmie człowieka jest przewód chłonny prawy. Naczynie to uchodzi do prawego kąta żylnego (jest to drugie z połączeń – pierwszym był przewód piersiowy – układu chłonnego z częścią żylną układu krwionośnego). Poza wymienionymi dużymi pniami chłonnymi możemy wyróżnić:

• pnie szyjne (odprowadzają w większości chłonkę z szyi i głowy),

• pnie podobojczykowe (odprowadzają w większości chłonkę z kończyn górnych),

• pnie śródpiersiowe (odprowadzają w większości chłonkę z klatki piersiowej).

Podsumowując, przewód piersiowy drenuje chłonkę z obu kończyn dolnych, jamy brzusznej i miednicy, lewej kończyny górnej oraz lewej połowy klatki piersiowej, szyi i głowy, a przewód chłonny prawy – z prawej kończyny górnej, prawej połowy klatki piersiowej, szyi i głowy.

Węzły chłonne stanowią formę „filtru” zbierającego i dezaktywującego patogeny. Mają kształt owalny przypominający ziarenko fasoli. Objęte są torebką. Składają się z kory (położenie obwodowe) i rdzenia (położenie bardziej centralne). W węzłach chłonnych chłonka także zostaje przesączona i wzbogacona w wytwarzane w nich limfocyty. Węzły chłonne, które jako pierwsze stanowią miejsce przepływu chłonki z określonego narządu, nazywa się węzłami chłonnymi regionalnymi.